Ρεπορτάζ : Χριστόφορος Παπαδάκης
Ο εργολάβος οικοδομών χτυπά την πόρτα του πελάτη του, που επειδή είναι κι εκείνος άνθρωπος της οικοδομής, πλήττεται από ανεργία και δεν τον έχει εξοφλήσει. Με κακές διαθέσεις μπαίνει στο σπίτι τού οφειλέτη του, προχωρά στο χώρο της κουζίνας, όπου και αντικρίζει τη σύζυγο του “κακοπληρωτή” να έχει ανοίξει ένα σακούλι με αλεύρι και να προσπαθεί με αυτό να φτιάξει “γάλα” στο μπιμπερό για να βοηθήσει το μωρό της να μην πεθάνει από την πείνα, αφού πραγματικό γάλα δεν είχε να του δώσει.
Τότε αυτός σαστίζει, βάζει το χέρι του στην τσέπη, βρίσκει ένα χαρτονόμισμα των 50 ευρώ, το βάζει στην τσέπη του πατέρα και, χωρίς να πει τίποτα, ανοίγει την πόρτα και φεύγει!
Μια αληθινή ιστορία, που αποκαλύπτει η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” σήμερα, στο πλαίσιο έρευνας στο χώρο της οικοδομής, όπου η πείνα που μαστίζει πολλούς άλλοτε ευκατάστατους βιοπαλαιστές παραπέμπει σε άλλες εποχές. Σε περιόδους κατοχής, τότε που οι μητέρες έδιναν στα παιδιά τους οτιδήποτε μπορούσε να τα κρατήσει στη ζωή, φτιάχνοντας τις δικές τους “συνταγές της πείνας”, από αλεύρι και από κάθε υλικό που εμπεριέχει βιταμίνες, άσχετα αν σε “κανονικές” συνθήκες αυτό θα το πετούσαμε στα σκουπίδια ή θα το χρησιμοποιούσαμε εντελώς διαφορετικά για να μαγειρέψουμε και να στρώσουμε τραπέζι.
Κι όμως. Το συγκεκριμένο περιστατικό, που δεν είναι δυστυχώς το μόνο, διαδραματίζεται στην Ελλάδα του σήμερα, με κυβέρνηση το ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝ.ΕΛ., χωρίς να έχει αλλάξει τίποτα ως προς τις ανάλογες δραματικές περιπτώσεις που άρχισε να βιώνει ο λαός μας από το 2010 και μετά.
>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ: ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΚΥΜΑ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΩΡΟ ΠΟΥ ΤΑΪΖΟΥΝ ΑΛΕΥΡΙ
«Το είδα με τα μάτια μου»…
Η “Νέα Κρήτη” καταγράφει τη δραματική αυτή ιστορία, μέσα από τη μαρτυρία ενός παλιού εργολάβου οικοδομών και παλιού προέδρου των οικοδόμων του νομού Ηρακλείου. Ο Γιώργος Μακαρώνας, από το 2010 και μετά, άρχισε και αυτός να δυσκολεύεται πολύ να εισπράξει τα χρήματα που του χρωστούσαν άνθρωποι που τον καλούσαν να τους φτιάξει το σπίτι. Μάλιστα, σήμερα και ο ίδιος χρωστά το δικό του στεγαστικό δάνειο.
Όπως μας έλεγε τον είχαν γεμίσει με ακάλυπτες επιταγές. Και φέτος έζησε την εξής ιστορία, που δημοσιεύουμε ακριβώς με τον τρόπο που μας τη διηγήθηκε: «Έκανα ένα σπίτι σε ηλεκτρολόγο οικοδομών. Αυτός ανέλαβε τα ηλεκτρολογικά στο σπίτι του κι εγώ του έφτιαξα το υπόλοιπο. Ο άνθρωπος λοιπόν, λόγω της κρίσης, δεν έχει πια δουλειά εδώ και αρκετό καιρό. Έχουμε ένα υπόλοιπο 7.000 ευρώ και τον έπαιρνα τηλέφωνο. Παρά τις υποσχέσεις του, δε μου είχε δώσει τα χρήματα, ώσπου μια μέρα που τον ξαναπήρα στο τηλέφωνο, μου μίλησε απότομα. Του είπα να μου δώσει τα χρήματα γιατί δεν έχω κι εγώ δουλειά. Και μου λέει “άντε παράτησέ με πια”… Εγώ τρελάθηκα. Λέω “δεν μπορεί να μου χρωστάς και να μου μιλάς και έτσι”.
Τότε λοιπόν αποφάσισα να πάω σπίτι του. Ξέρω ότι η γυναίκα του δεν ήξερε τίποτα. Και έκανα ντε και καλά πως περνούσα τυχαία. Μπαίνω λοιπόν στην κουζίνα και βλέπω με τα μάτια μου τη γυναίκα του να ρίχνει αλεύρι στο μπουκάλι με το μπιμπερό και είχε το μωρό δίπλα και ετοιμαζόταν να το ταΐσει. Εγώ έπαθα πλάκα. Έβαλα το χέρι μου στην τσέπη, βγάζω 50 ευρώ, του τα βάζω στην τσέπη και φεύγω. Το μόνο που τους είπα, για να μην καταλάβει κάτι η γυναίκα του, ήταν “περαστικός ήμουνα και πέρασα για λίγο”»…
Μετά από μερικές ημέρες ο Γιώργος Μακαρώνας συνάντησε ξανά τον ηλεκτρολόγο οικοδομών. «”Ο πεθερός μου βοηθάει όσο μπορεί. Αλλά τι να κάνει και αυτός με τη σύνταξη που παίρνει;”, μου είπε όταν τον ξανάδα. Τι να ζητήσω τώρα από έναν άνθρωπο με τόσο σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης;», διερωτάται ο παλιός εργολάβος οικοδομών, που, όπως λέει στην εφημερίδα μας, αυτές οι καταστάσεις ήταν γνώριμες για τους ανθρώπους μόνο στην περίοδο της Κατοχής.
Τους κόβουν ρεύμα και νερό
Την προηγούμενη εβδομάδα, πολύτεκνος οικοδόμος, που μόλις είχε κάνει μια σοβαρή εγχείρηση, χτύπησε την πόρτα του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου ζητώντας βοήθεια, γιατί η ΔΕΗ του έκοψε το ρεύμα λόγω των απλήρωτων λογαριασμών.
«Ο άνθρωπος έκανε εγχείρηση καρδιάς. Ήρθε και μας είπε ότι η ΔΕΗ του έκοψε το ρεύμα», είπε στη “Νέα Κρήτη” ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοργιάς.
«Ο συγκεκριμένος οικοδόμος, όπως και πάρα πολλοί άλλοι, ήταν σε απελπιστική κατάσταση. Δε δικαιούταν να βγει στη σύνταξη. Δεν μπορούσε να κάνει μεροκάματο και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε και η ΔΕΗ και του έκοψε το ρεύμα. Το χρέος του προς τη ΔΕΗ είχε ξεπεράσει τα 4.000 ευρώ. Οπότε καταλαβαίνουμε ότι ένας άνθρωπος που έχει να κάνει μεροκάματο 5-6 μήνες δεν είναι δυνατόν να μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτές τις υποχρεώσεις».
Στο σημείο αυτό, ο Στέλιος Βοργιάς μάς λέει ότι, μετά από παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου, έγινε ένας διακανονισμός χρεών τέτοιος που να μπορεί να ανταποκριθεί ο συγκεκριμένος οικοδόμος και υπήρξε μια συνεννόηση επανασύνδεσης χωρίς έξοδα, χάρη στην ευαισθησία που έδειξε ο αρμόδιος διευθυντής της ΔΕΗ Αντώνης Αποστολάκης.
«Υπάρχουν περιπτώσεις που, μέσα στα πλαίσια που μπορεί να βοηθήσει, ο κ. Αποστολάκης βοηθάει. Από ‘κει και πέρα, είναι θέμα πολιτικής της ΔΕΗ. Έχουν δυσκολέψει πραγματικά τα πράγματα. Εμείς ζητάμε σε αυτές τις περιπτώσεις να υπάρξει μια κρατική μέριμνα, μια κάποια περίοδος χάριτος, γιατί πάνω απ’ όλα πρώτα θα πρέπει να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι και οι οικογένειές τους», λέει ο συνδικαλιστής.
«Ζούμε στο Μεσαίωνα»
«Οι οικοδόμοι ζουν σε Μεσαίωνα», λέει από την πλευρά του ο παλιός οικοδόμος, συνδικαλιστής και τα τελευταία χρόνια συνταξιούχος, με σοβαρά προβλήματα υγείας, Γιώργος Λαμπράκης. Τον συναντήσαμε στο καφενείο του Εργατικού Κέντρου. Εκεί που δεν έπαψε ποτέ να συχνάζει σχεδόν καθημερινά, αφού η ζωή του είναι γεμάτη από συνδικαλιστικούς αγώνες για το δίκιο του εργάτη.
«Οι οικοδόμοι είχαν μάθει στα λεφτά γιατί είχαν δουλειά. Πολύ σκληρή δουλειά, βέβαια. Και δούλευαν και όλα τα μαγαζιά. Ειδικά στις ταβέρνες, όταν πηγαίναμε, μας έκαναν υποκλίσεις. Έκαναν “αμάν” να μπούμε μέσα. Γιατί ήξεραν ότι θα δαπανούσαμε χρήματα και θα τους αφήναμε και πουρμπουάρ καλό»!
Ο κ. Λαμπράκης τονίζει ότι δεν περίμενε ποτέ να ακούσει ότι οι οικοδόμοι δουλεύουν με μεροκάματα 15 και 20 ευρώ τη μέρα, όπως συμβαίνει σήμερα. «Να δουλεύουν στο χώρο της οικοδομής με ατομική σύμβαση. Γιατί τα πράγματα είναι διαφορετικά σε ό,τι αφορά τα μαγαζιά και τις υπηρεσίες. Αλλά στην οικοδομή με ατομική σύμβαση; Κι έχω κάνει το ερώτημα πώς ασφαλίζονται αυτοί οι άνθρωποι; Για 36 ευρώ το ανώτερο τεχνικό ένσημο την ημέρα; Ξεκινάει από τα 22 και φτάνει στα 36 ευρώ. Και ο ανειδίκευτος εργάτης πάει στα 18 ευρώ την ημέρα»!…
Στο σημείο αυτό, ο ίδιος υπενθυμίζει ότι, όταν ο ίδιος βγήκε στη σύνταξη, το ημερομίσθιο στην οικοδομή ήταν στα 88,8 ευρώ. «Το 2009 βγήκα στη σύνταξη. Και τότε μείωσαν δραματικά την αξία του ημερομισθίου, με πρόσχημα να χαμηλώσουν την αξία των ενσήμων για να τα βάζουν όλα στις οικοδομές και όχι ένα ποσοστό ανά εργασία που ίσχυε μέχρι τότε».
Ο παλαίμαχος συνδικαλιστής, συνταξιούχος οικοδόμος Γιώργος Λαμπράκης, λέει στη “Νέα Κρήτη” ότι η επέκταση του ΙΚΑ για να υπάρχουν καταστήματά του όχι μόνο στις πόλεις, αλλά και στην ενδοχώρα, έγινε το 1983. «Μέχρι τότε ασφάλιση υπήρχε μόνο στους οικοδόμους, που δούλευαν στις πόλεις. Από το 1983 και μετά άρχισαν να βάζουν ένσημα και στους οικοδόμους που δούλευαν και στα χωριά. Και το μεγάλο κακό έγινε στη δεκαετία του ’90, όταν επέβαλαν μόνο το 50% των ενσήμων σε αγρότες και μη αγρότες, σε όλες τις αγροτικές περιοχές, για να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά σε βάρος των οικοδόμων. Αυτός ο νόμος τότε λειτούργησε σε βάρος των οικοδόμων, χωρίς το κράτος να καλύψει τις απώλειες που υπήρχαν»…
Καταλήγοντας, ο κ. Λαμπράκης τονίζει ότι με τις πολιτικές αυτές δεν επλήγησαν μόνο οι οικοδόμοι, αλλά διαλύθηκε και το ταμείο τους, το ΙΚΑ, με τις σημερινές δραματικές συνέπειες για τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα.
Μόλις 1.000 οι ασφαλισμένοι οικοδόμοι
«Το σωματείο κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει τα μέλη του. Αλλά μιλάμε για 10.000 μέλη. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου εύκολα», τονίζει στη “Νέα Κρήτη” ο πρόεδρος του Σωματείου Οικοδόμων Ν. Ηρακλείου Γιάννης Γωνιανάκης.
«Υπάρχει πραγματικά στον κλάδο μας μια μεγάλη κρίση, τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Και δε βλέπουμε φως στο τούνελ. Και τα στοιχεία του ΙΚΑ είναι δραματικά. Και αποδεικνύουν και οι αριθμοί την κατάσταση που επικρατεί και στο νομό μας», λέει ο συνδικαλιστής και προσθέτει ότι «τον Αύγουστο του 2010 είχαμε στο νομό 4.000 οικοδόμους ασφαλισμένους. Και είχαμε και γύρω στις 2.000 οικοδομικές άδειες στο νομό. Και τον Αύγουστο του 2015 έχουμε 1.000 οικοδόμους ασφαλισμένους και 250 οικοδομικές άδειες σε όλο το νομό»…
Όπως εξηγεί ο κ. Γωνιανάκης, πλέον αυτοί οι 1.000 έκαναν ελάχιστα μεροκάματα το μήνα και με ένα μεροκάματο κατά μέσο όρο στα 40 ευρώ. «Δηλαδή, η κατάσταση είναι τραγική. Και αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα στους συναδέλφους μας είναι η εξαθλίωση, η εργασιακή ομηρία με την περιπλάνηση στους χώρους δουλειάς για να βρουν οπουδήποτε ένα μεροκάματο, και πάει λέγοντας».
Για τους “ενεργούς” οικοδόμους από το σύνολο των μελών, ο πρόεδρος του σωματείου τους λέει στην εφημερίδα μας ότι υπολογίζονται γύρω στους 6.000.
«Τα Χριστούγεννα πήραν δωρόσημο 4.000 οικοδόμοι. Αλλά πολλοί από αυτούς πήραν δωρόσημο γιατί έκαναν ένα μεροκάματο μέσα στους τέσσερις μήνες (δηλαδή 20 ευρώ δωρόσημο) ή και άλλοι μπορεί να έκαναν περισσότερα μεροκάματα και να πήραν μεγαλύτερο δωρόσημο, γύρω στα 500 ευρώ».
Και βέβαια όλος αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να συμπληρώσει τα μεροκάματα που χρειάζεται για να έχει δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
«Την προηγούμενη εβδομάδα κάναμε για δέκα περιπτώσεις οικοδόμων που τους είχε κοπεί το ρεύμα παρέμβαση ως σωματείο. Και με παρέμβασή μας στη ΔΕΗ στο Τσαλικάκι πετύχαμε να τους επανασυνδεθεί το ρεύμα, χωρίς να πληρωθεί προκαταβολή ύψους 30% που ορίζει ο νόμος. Και αντίστοιχα και στο νερό, πετύχαμε να γίνει η επανασύνδεσή του στους Δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου. Κι εδώ τίθεται ένα ερώτημα που έβαλε συνάδελφος: “Θα πληρώνω το ρεύμα και το νερό ή θα ταΐζω τα παιδιά μου;”», λέει ο Γιάννης Γωνιανάκης.