Η μορφή του συγγραφέα-αεροπόρου Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί τιμήθηκε στο Παρίσι κατά τη διάρκεια τελετής στο Πάνθεον με την ευκαιρία των 70 χρόνων από την έκδοση στη Γαλλία του “Μικρού πρίγκιπα”, ενός παραμυθιού που γνώρισε παγκόσμια επιτυχία.
“Ουμανιστής ακτιβιστής” για τον υπουργό Άμυνας Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, συγγραφέας που θεωρούσε “τη δέσμευση για την πατρίδα κάτι πασιφανές” σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού Οντρέ Αζουλέ, ο “Σεντ-Εξ” (1900-1944) δοξάστηκε στο μνημείο που τιμά τις μεγάλες προσωπικότητες που σημάδεψαν την ιστορία της Γαλλίας, με τη χώρα να του αποτίει φόρο τιμής.
“Με την πάροδο των ετών, το έργο του Σεντ-Εξιπερί έγινε οικουμενικό αγγίζοντας όλες τις νεολαίες στον κόσμο και η υποδειγματική δέσμευση που επέδειξε στην εποχή του παραμένει πηγή έμπνευσης για τις σημερινές και επόμενες γενιές”, υπογράμμισε ο Λε Ντριάν.
Η υπουργός Πολιτισμού υπενθύμισε την έκκληση που είχε απευθύνει ο Σεντ-Εξιπερί από τη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τρεις εβδομάδες μετά τη συμμαχική απόβαση στη Βόρεια Αφρική το 1942: “Γάλλοι, ας συμφιλιωθούμε για να υπηρετήσουμε”.
“Ήταν από αυτούς τους καλλιτέχνες, αυτούς τους συγγραφείς που θεωρούν τη δέσμευση για την πατρίδα τους κάτι πασιφανές”, υπογράμμισε ο υπουργός.
Ο “διοικητής-ποιητής” χάθηκε εν πτήσει στις 31 Ιουλίου του 1944 στ’ ανοιχτά της Μασσαλίας, στη νότια Γαλλία, ενώ πραγματοποιούσε αποστολή για την προετοιμασία της απόβασης των Συμμάχων στην Προβηγκία.
Τα συντρίμμια του αεροπλάνου του, ενός Lightning P38, βρέθηκαν το 2004, αλλά η εξέτασή τους δεν επέτρεψε να διαπιστωθούν τα αίτια της συντριβής.
Μεταφρασμένος σε 270 γλώσσες, ο “Μικρός Πρίγκιπας”, ένα αριστούργημα γεμάτο ανθρωπισμό και πίστη στα ιδεώδη, έχει πωληθεί σε περισσότερα από 145 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.
Ο “Μικρός Πρίγκιπας” γράφτηκε στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της εξορίας του συγγραφέα-αεροπόρου το 1942. Εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη το 1943, πριν εκδοθεί στη Γαλλία το 1946.
«Ο Μικρός Πρίγκιπας», με στοιχεία παραμυθιού, μας ταξιδεύει σ’ έναν φανταστικό κόσμο όπου συναντούμε διαφορετικούς τύπους ανθρώπων, σύμβολα και ιδιοφυείς αλληγορίες. Οι στόχοι, οι αξίες, τα συναισθήματα και ο ρόλος του κάθε ανθρώπου στη ζωή βρίσκονται στη σκέψη του συγγραφέα που οδηγεί τις λέξεις και τα σκίτσα του. Ένα αριστούργημα που γεννήθηκε τη δύσκολη εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, επιχειρώντας να δώσει ένα μάθημα ζωής και ανθρωπιάς.
Το αγαπημένο βιβλιο γενιών και γενιών πετάει ελεύθερα στο Διαδίκτυο από τον Απρίλιο του 2015, με την έγκριση των εκδόσεων Σαΐτα!
Κατεβάστε τον «Μικρό Πρίγκιπα» σε μορφή pdf εδώ.
Δείτε το τρέιλερ του καταπληκτικού animation “Ο Μικρός Πρίγκηπας” από το 2015:
[youtube url=”https://www.youtube.com/watch?v=fEPqgSNLfK8″]
Αποσπάσματα:
«Τα αστέρια δεν είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους. Γι’αυτούς που ταξιδεύουν, τ’αστέρια είναι οδηγοί. Για άλλους δεν είναι παρά μόνο φωτάκια. Για άλλους – για τους σοφούς – είναι προβλήματα. Για κείνον τον επιχειρηματία, ήταν χρυσάφι. Μα όλα τα αστέρια είναι σιωπηλά. Εσύ θα έχεις αστέρια που δεν τα ‘χει κανείς…»
-Τι θέλεις να πεις;
«Όταν θα κοιτάζεις τον ουρανό τη νύχτα, κι αφού θα ζω σ’ένα απ’αυτά και θα γελώ σ’ ένα απ’αυτά, για σένα τότε θα’ναι σα να γελούν όλα τα αστέρια. Εσύ θα’χεις αστέρια που θα ξέρουν να γελούν!»
Και γέλασε…
«Και όταν πια θα σου περάσει η στενοχώρια (πάντα παρηγοριόμαστε), θα είσαι ευχαριστημένος που με γνώρισες. Θα είσαι πάντα φίλος μου. Θα έχεις πάντα διάθεση να γελάσεις μαζί μου. Και θ’ανοίγεις πότε-πότε το παράθυρο, έτσι, για γούστο… Και οι φίλοι σου θα παραξενεύονται που θα σε βλέπουν να γελάς κοιτάζοντας τον ουρανό. Κι εσύ τότε θα λες: “Ναι, τ’αστέρια με κάνουν πάντα να γελώ”. Και θα σε παίρνουν για τρελό. Θα σου ‘χω παίξει άσχημο παιχνίδι…»
Και γέλασε ξανά…
«Θα είναι σαν να σου’χα δώσει, αντί για αστέρια, ένα σωρό κουδουνάκια που ξέρουν να γελούν…»
**********************
Τότε ήταν που παρουσιάστηκε η αλεπού:
– Καλημέρα, είπε η αλεπού.
– Καλημέρα, απάντησε ευγενικά ο μικρός πρίγκιπας, που γύρισε προς το μέρος απ’ όπου ακουγόταν η φωνή, μα δεν είδε τίποτε.
– Εδώ είμαι, είπε η φωνή, κάτω από τη μηλιά …
– Ποια είσαι συ; είπε ο μικρός πρίγκιπας. Είσαι πολύ όμορφη …
– Είμαι μια αλεπού, είπε η αλεπού.
– Έλα να παίξεις μαζί μου, της πρότεινε ο μικρός πρίγκιπας. Είμαι τόσο λυπημένος …
– Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου, είπε η αλεπού, δεν είμαι εξημερωμένη.
– Α! συγνώμη, έκανε ο μικρός πρίγκιπας. Μα, αφού σκέφτηκε λίγο, πρόσθεσε:
– Τι πάει να πει «εξημερωμένη»;
– Δεν θα είσαι από ‘δω, είπε η αλεπού, τι ψάχνεις να βρεις;
– Ψάχνω να βρω τους ανθρώπους, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Τι σημαίνει εξημερωμένη;
– Οι άνθρωποι, είπε η αλεπού, έχουν τουφέκια και κυνηγούν. Αυτό είναι πολύ ενοχλητικό. Ακόμη ανατρέφουν κότες. Είναι το μόνο που τους ενδιαφέρει. Μήπως ψάχνεις για κότες;
– Όχι, είπε ο μικρός πρίγκιπας, ψάχνω για φίλους.
Τι σημαίνει «εξημερώνω»;
– Είναι κάτι ξεχασμένο για τα καλά, τώρα πια, είπε η αλεπού. Αυτό σημαίνει «δημιουργώ δεσμούς».
– Δημιουργώ δεσμούς;
– Ναι, βέβαια, είπε η αλεπού. Για μένα εσύ δεν είσαι ακόμη παρά ένα αγοράκι όμοιο με εκατό χιλιάδες άλλα μικρά αγόρια. Και δεν έχω την ανάγκη σου. Κι εσύ το ίδιο δεν έχεις την ανάγκη μου. Για σένα, δεν είμαι παρά μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Μα, αν εσύ με εξημερώσεις, θα ‘χουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Θα ‘σαι για μένα μοναδικός στον κόσμο. Θα ‘μαι για σένα μοναδική στον κόσμο…
– Αρχίζω να καταλαβαίνω, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Υπάρχει ένα λουλούδι… νομίζω πως μ’ έχει εξημερώσει…
– Καθόλου απίθανο, είπε η αλεπού. Πάνω στη Γη βλέπει κανείς κάθε λογής πράματα …
– Ω! Αυτό δεν έγινε στη Γη, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Η αλεπού φάνηκε να ενδιαφέρεται πολύ.
– Σ’ ένα άλλο πλανήτη;
-Ναι.
– Υπάρχουν κυνηγοί σε κείνο εκεί τον πλανήτη;
– Όχι.
– Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον! Και κότες;
– Όχι.
– Τίποτε δεν είναι τέλειο, αναστέναξε η αλεπού. Όμως, η αλεπού ξαναγύρισε στην ιδέα της:
– Η ζωή μου είναι μονότονη. Κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι κυνηγούν εμένα. Όλες οι κότες μοιάζουν μεταξύ τους κι όλοι άνθρωποι μοιάζουν το ίδιο. Λοιπόν, κι εγώ κάπως βαριέμαι. Όμως, αν με εξημερώσεις, η ζωή μου θα μοιάζει σαν να την πλημμύρισε ο ήλιος. Θα γνωρίσω ένα θόρυβο από βήματα διαφορετικά απ’ όλα τ’ άλλα. Τα άλλα βήματα με κάνουν να καταχωνιάζομαι μέσα στη γη. Το δικό σου θα με φωνάζει να βγω έξω από την τρύπα μου, σαν να ‘ναι μια μουσική. Κι ύστερα, κοίταξε!
Βλέπεις εκεί κάτω τα σταροχώραφα; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Για μένα, το σιτάρι δεν χρησιμεύει σε τίποτε. Κι αυτό είναι θλιβερό! Μα εσύ έχεις χρυσαφένια μαλλιά. Θα ‘ναι υπέροχα όταν θα μ’ έχεις εξημερώσει! Το στάρι που είναι χρυσαφένιο, εσένα θα μου θυμίζει. Και θ’ αγαπώ το θόρυβο του ανέμου καθώς θα περνάει ανάμεσα από τα στάχυα του σταριού.
Η αλεπού σώπασε και βάλθηκε να κοιτάζει το μικρό πρίγκιπα για πολλή ώρα.
– Σε παρακαλώ, εξημέρωσέ με, είπε!
– Πολύ το θέλω, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, μα δεν έχω καιρό. Έχω ν’ ανακαλύψω φίλους και να γνωρίσω πολλά πράγματα.
– Δεν ξέρουμε παρά εκείνα που μας δίνουν την δυνατότητα να δημιουργούμε δεσμούς, είπε η αλεπού. Οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να μάθουν κάτι. Αγοράζουν πράγματα ετοιματζίδικα, φτιαγμένα μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια από τους εμπόρους. Και καθώς δεν υπάρχουν ποτέ έμποροι που να γίνονται φίλοι, οι άνθρωποι δεν έχουν πια φίλους. Αν θέλεις ένα φίλο, εξημέρωσε με!
– Τι πρέπει να κάνω; είπε ο μικρός πρίγκιπας.
– Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός, απάντησε η αλεπού. Στην αρχή θα πρέπει να καθίσεις κάπως μακριά από μένα, όπως κάνω τώρα εγώ, πάνω στο χορτάρι. Θα σε κοιτάζω με την άκρη του ματιού μου και συ δεν θα λες τίποτε. Η κουβέντα γίνεται αιτία να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις. Όμως, κάθε μέρα, θα μπορείς να ‘ρχεσαι και να κάθεσαι κάπως πιο κοντά σε μένα …
Την άλλη μέρα, ο μικρός πρίγκιπας ξαναγύρισε.
– Θα ‘ταν καλύτερα να ‘ρχεσαι την ίδια ώρα, είπε η αλεπού. Αν, για παράδειγμα, πρόκειται να έρθεις στις τέσσερις το απόγευμα, από τις τρεις κιόλας εγώ θ’ αρχίσω να ‘μαι ευτυχισμένη. Όσο θα προχωρεί η ώρα, τόσο περισσότερο ευτυχισμένη θα νιώθω. Στις τέσσερις κιόλας θ’ αρχίσω να εκνευρίζομαι και ν’ ανησυχώ. Θα ‘χω ανακαλύψει το τίμημα της ευτυχίας! Μα όταν εσύ θα ‘ρχεσαι μια οποιαδήποτε ώρα, δεν ξέρω ποια, ποτέ δεν θα ξέρω πότε να φορέσω στην ψυχή μου τα καλά της… Χρειάζονται ορισμένα τυπικά.
– Τι είναι ένα τυπικό; ρώτησε ο μικρός πρίγκιπας.
– Είναι κι αυτό κάτι ξεχασμένο από πολύν καιρό, είπε η αλεπού. Κάτι που κάνει κάποια μέρα να ‘ναι διαφορετική από τις άλλες μέρες, μια ώρα διαφορετική από τις άλλες ώρες.
Για παράδειγμα, υπάρχει μια τυπικότητα στους κυνηγούς. Την Πέμπτη χορεύουν με τις κοπέλες του χωριού. Τότε, η Πέμπτη είναι μια μέρα υπέροχη! Κατηφορίζω για περίπατο μέχρι τ’ αμπέλι. Αν οι κυνηγοί χόρευαν κάθε φορά που θα τους ερχόταν το κέφι, οι μέρες θα ‘μοιαζαν όλες ίδιες, με αποτέλεσμα να μην έχω εγώ ποτέ διακοπές.
Έτσι ο μικρός πρίγκιπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι όταν πλησίαζε να ‘ρθει η ώρα του αποχωρισμού:
– Αχ! είπε η αλεπού … Θ’ αρχίσω τα κλάματα.
– Δικό σου είναι το λάθος, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
– Ναι, σωστά, είπε η αλεπού.
– Μα συ θα βάλλεις τα κλάματα, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
– Και βέβαια, είπε η αλεπού.
– Τότε, από αυτό, δεν κερδίζεις τίποτε! – Κάτι κερδίζω, είπε η αλεπού είναι το χρώμα του σταριού.
Ύστερα πρόσθεσε:
-Πήγαινε πάλι να δεις τα τριαντάφυλλα, θα καταλάβεις πως το δικό σου είναι μοναδικό στον κόσμο.
– Θα ξανάρθεις να με αποχαιρετήσεις κι εγώ θα σου κάνω δώρο ένα μυστικό.
Ο μικρός πρίγκιπας έφυγε για να πάει να ξαναδεί τα τριαντάφυλλα:
– Δεν είναι ολότελα όμοια με το δικό μου, ακόμη δεν είσαστε, τους είπε. Κανείς δεν σας έχει εξημερώσει και σεις δεν έχετε εξημερώσει κανένα. Είσαστε όπως ήταν η αλεπού μου. Κι εκείνη δεν ήταν παρά όμοια με εκατό χιλιάδες άλλες. Όμως εγώ την έχω κάνει φίλη μου κι είναι τώρα μοναδική στον κόσμο.
Και τα τριαντάφυλλα έδειξαν να τα ‘χουν πειράξει πολύ τα λόγια του μικρού πρίγκιπα.
– Είσαστε όμορφα, μα είσαστε άδεια, πρόσθεσε. Κανείς δεν θα μπορούσε να πεθάνει για σας. Σίγουρα, κάποιος τυχαίος περαστικός, βλέποντας το δικό μου λουλούδι θα νόμιζε πως σας μοιάζει. Μα, από μόνο του αυτό, είναι πιο σημαντικό από όλα εσάς, γιατί εγώ το ποτίζω, το προφυλάσσω κάτω από ένα γυάλινο δοχείο. Γιατί είναι αυτό που εγώ προφύλαξα με το παραβάν. Γιατί αυτό είναι που του σκότωσα τις κάμπιες (εκτός από δυο ή τρεις που τις άφησα για να γίνουν πεταλούδες). Γιατί αυτό είναι εκείνο που το άκουσα να παραπονιέται ή να περηφανεύεται ή, μάλιστα, μερικές φορές να σωπαίνει. Γιατί είναι το τριαντάφυλλό μου.
Και γύρισε προς την αλεπού.
– Γεια σου, είπε …
– Γεια σου, είπε η αλεπού. Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό:δεν βλέπει κανείς πολύ καλά παρά μονάχα με την καρδιά. Ότι είναι σημαντικό, δεν το βλέπουν τα μάτια.
– Ότι είναι σημαντικό δεν το βλέπουν τα μάτια, επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας, για να το θυμάται.
– Είναι ο χρόνος που έχεις χάσει για το τριαντάφυλλό σου και που το κάνει τόσο σημαντικό.
– Είναι ο χρόνος που έχω χάσει για το τριαντάφυλλό μου … έκανε ο μικρός πρίγκιπας, για να το θυμάται.
– Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει αυτή την αλήθεια, είπε η αλεπού. Όμως εσύ δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Να γίνεις υπεύθυνος για πάντα εκείνου που έχεις εξημερώσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό σου …
– Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό μου… επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας, για να μην το ξεχάσει.
6 αποφθέγματα
– Η αγάπη δε δημιουργείται από το να κοιτάει ο ένας τον άλλο, αλλά να κοιτούν προς τα έξω μαζί στην ίδια κατεύθυνση.
– Σε ένα από τα αστέρια Θα κατοικώ Σε ένα απ’ αυτά Θα γελώ Κι έτσι θα είναι Σαν όλα τα αστέρια Να γελούν Όταν κοιτάς Τον ουρανό το βράδυ
– Αλλά ήμουν πολύ νέος για να ξέρω να (το) αγαπώ.
– Είναι ο χρόνος που έχεις ξοδέψει για το τριαντάφυλλό σου, που κάνει το τριαντάφυλλό σου τόσο σημαντικό.
– Κάποιος βλέπει καθαρά μόνο με την καρδιά. Ό,τι είναι ουσιαστικό είναι αόρατο για τα μάτια.
– Όλοι οι μεγάλοι ήταν παιδιά πρώτα. (Αλλά λίγοι το θυμούνται)