Του Αλέξανδρου Ζέρβα
«Ποιος είναι πάντα δίπλα μας και το δείχνει στην πράξη;» αναφέρεται σε ένα πρόσφατο διαφημιστικό σποτ της ΔΕΗ. Κάτι τέτοιο πρέπει να σκέφτηκαν τις τελευταίες βδομάδες οι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες παραλαμβάνοντας τους λογαριασμούς ρεύματος. Μόνο που δεν ήταν για καλό.
Δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη ανάλυση όσον αφορά στον παραλογισμό ο οποίος κρύβεται πίσω από τις περιπτώσεις υπέρογκων χρεώσεων που παρουσίασε το Tvxs.gr. Ούτε κοινωνικά κριτήρια υπάρχουν ούτε στηρίζεται απολύτως καμιά άλλη σοβαρή λογική. Δε νομίζω άλλωστε να μπορεί κανείς εύκολα να εξηγήσει πώς είναι δυνατό να «φορτώνεται» με λογαριασμό ύψους 534 ευρώ ένα δυάρι 50 τετραγωνικών στον Άγιο Παντελεήμονα. Ανάλογα παραδείγματα, όπως διαβεβαιώνουν οι καταναλωτικές οργανώσεις, όχι μόνο υπάρχουν αλλά ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες.
Αχ αυτές οι ΥΚΩ
Σύμφωνα με τους αρμόδιους η αιτία για το συγκεκριμένο ηλεκτροσόκ που υπέστησαν οι καταναλωτές έχει να κάνει με τις λεγόμενες Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας. Πρόκειται για τη χρέωση που καλούνται να πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος, ώστε να καλύπτονται τα επιπλέον κόστη ηλεκτροδότησης των μη διασυνδεδεμένων νησιών, το κόστος του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου και άλλα επιδοτούμενα τιμολόγια, όπως για παράδειγμα το τιμολόγιο για πολυτέκνους. Ο υπολογισμός της συγκεκριμένης χρέωσης γίνεται βάσει της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος ενός νοικοκυριού. Εφόσον μάλιστα αυτή ξεπεράσει τις 2000 κιλοβατώρες το τετράμηνο, η χρέωση των ΥΚΩ «αλλάζει κλάση» φτάνοντας σε δυσθεώρητα ύψη, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις καλύπτουν πάνω απ’ το 70% του συνολικού κόστους των λογαριασμών ρεύματος.
Κανείς βέβαια από τους πάσης φύσεως ιθύνοντες δε φάνηκε να υπολογίζει ότι οι χειμώνες στην Ελλάδα του 2017 δε μοιάζουν καθόλου με εκείνους προηγούμενων εποχών. Με άλλα λόγια, με δεδομένη την αδυναμία τους να προμηθευτούν πετρέλαιο θέρμανσης, όλο και περισσότερα νοικοκυριά στράφηκαν κατά κύριο λόγο σε κλιματιστικά, θερμοπομπούς ή ακόμη και σε σόμπες αλογόνου, μπας και καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα με τη φετινή βαρυχειμωνιά. Όλοι οι παραπάνω πιθανότατα να θεωρούσαν εύλογη τη διόγκωση του λογαριασμού, όπως θα απέρρεε από την αυξημένη κατανάλωση ρεύματος. Δεν υπήρχε όμως καμιά ενημέρωση για τις ΥΚΩ, με αποτέλεσμα ακόμη και πολίτες που επωφελήθηκαν από το κοινωνικό τιμολόγιο να καλούνται τώρα στην πράξη να το πληρώσουν και με το παραπάνω.
Οι ευθύνες, η ιδιωτικοποίηση και οι Πόντιοι Πιλάτοι
«Οι ΥΚΩ δεν καθορίζονται από τη ΔΕΗ» ανέφεραν χθες το μεσημέρι κύκλοι της επιχείρησης δείχνοντας προς την κυβέρνηση και τη ΡΑΕ σε ό,τι αφορά τις ευθύνες για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Λίγη ώρα αργότερα, όμως, σε ανακοίνωσή της επετίθετο εναντίον των κυβερνήσεων 2012 – 2015, οι οποίες για να αποφύγουν το πολιτικό κόστος επέτρεπαν «να επωμίζεται η ΔΕΗ τα βάρη κοινωνικών πολιτικών», αφήνοντας να συσσωρευτεί ένα χρέος της τάξης των 700 εκατομμυρίων ευρώ. Κάπως έτσι η διοίκηση της ΔΕΗ επιχείρησε να δικαιολογηθεί για το γεγονός ότι παρότι, όπως ισχυρίζεται η
ίδια, «δεν έχει γίνει καμιά αύξηση στα τιμολόγια από το 2014», το κόστος που καλούνται να πληρώσουν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες φτάνει πλέον σε δυσθεώρητα ύψη.
Πως έφτασε όμως μια ομολογουμένως κερδοφόρα επιχείρηση στο σημείο να εμφανίζει τέτοια ελλείμματα; Το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί πολύ εύκολα αν ρίξει κανείς μια ματιά στον πολιτικό καυγά που γίνεται αυτές τις μέρες με φόντο το μέλλον της ΔΕΗ. Η κυβέρνηση, ικανοποιώντας άλλο ένα αίτημα των δανειστών, προχωράει (έστω δύσθυμα) στην ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης, διαχωρίζοντας την νομοθετικά από τα πλέον κερδοφόρα τμήματά της. Την ίδια στιγμή ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει επισήμως έτοιμος, εφόσον βρεθεί στην εξουσία, να ξεπουλήσει ακόμη και τα κουφώματά της.
Για να συμβούν ευκολότερα όλα τα παραπάνω γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια να απαξιωθεί στρατηγικά η ΔΕΗ, να φανεί βαθιά «προβληματική» στα μάτια των κοινής γνώμης. Κι είναι αλήθεια πως μια δημόσια επιχείρηση η οποία επιχειρεί να καλύψει τις μαύρες τρύπες που τις φορτώνουν πολιτικοί και μεγαλοεπιχειρηματίες μετακυλίοντας το λογαριασμό σε μια χειμαζόμενη κοινωνία λίγοι θα την υπερασπιστούν.
Με βάση αυτά, μοιάζει αρκετά δύσκολο να βρεθεί, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, λύση στο εν λόγω ζήτημα. Άλλωστε, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις όλων των αρμόδιων, για να υπάρξει διέξοδος απαιτείται αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των ΥΚΩ (ο ισχύων είχε θεσπιστεί το 2012), κανείς όμως δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για κάτι τέτοιο: η ΔΕΗ τηρεί, όπως προαναφέρθηκε, στάση Πόντιου Πιλάτου, η ΡΑΕ από τη μεριά της δηλώνει αναρμόδια, υποστηρίζοντας πως απαιτείται σχετική τροπολογία εκ μέρους της κυβέρνησης, η οποία για μια ακόμη φορά φαίνεται περί άλλων να τυρβάζει. Την ίδια ώρα, πληροφορίες κάνουν λόγο για νέες αυξήσεις από τον Ιούνιο στους λογαριασμούς ρεύματος λόγω επικείμενων ανατιμήσεων στις ΥΚΩ.
Τελικά… είδες η ΔΕΗ;