Της Εβελίνας Χατζηδάκη
Μην ετοιμάζεστε να βάλετε τις φωνές.
Όχι δεν νοσταλγώ τους ασφαλίτες που εισβάλαν στο σχολείο μου για να βγάλουν έξω με τη βία τις καθηγήτριες που είχαν αρνηθεί να υπογράψουν δήλωση νομιμοφροσύνης και επιμέναν να μην φεύγουν μόνες τους.
Δεν νοσταλγώ τους μοναχικούς με τα τεντωμένα αυτιά σε οποιοδήποτε στέκι μπορούσαμε να καθίσουμε όπου μόνο να άκουγαν να λέμε την Χούντα Χούντα ήταν αρκετό για να έρθει στο σπίτι ένα μπιλιέτο «Παρακαλείσθε να περάσετε από την Διεύθυνσιν της Ασφαλείας δι υπόθεσίν σας». Δεν νοσταλγώ την αγωνία που ζούσαμε σα νέα και άπειρα παιδιά νεοφώτιστα στις ιδεολογίες του αγώνα όταν εξαφανίζονταν φίλοι και φίλες μας επειδή πέρασαν στην παρανομία ή μαθαίναμε ότι τους πιάσαν. Δεν νοσταλγώ την ανατριχίλα όταν έρχονταν οι πληροφορίες για το τι σήμαινε ανάκριση στην Ασφάλεια και βασανιστήρια που αφήναν πίσω τους μόνο ζωντανούς νεκρούς. Δεν νοσταλγώ τον καιρό που μισούσα τις γάτες. Τότε που είχαμε μπει περισσότερο στο νόημα και κάναμε πια «κακές παρέες» Τα άτιμα ζώα περνούσαν τις νύχτες κάτω από τα παράθυρά μας, πατούσαν πάνω στα ξερά φύλλα ή ρίχναν καμιά γλάστρα. Κι αυτό σήμαινε αλαφιασμένο ξύπνημα μέσα στην τρομερή σκέψη: «Έρχονται». Και βέβαια δεν νοσταλγώ τους χάρτες της Κύπρου με ζωγραφισμένα αίματα που είχε γεμίσει ο τόπος.
Τώρα ζω μια «κανονικότητα» που όσο και αν την διαβρώνουν φροντίζουν να κρατάνε το περίβλημα. Μπορεί να μη μας ρωτάνε για κανένα πολιτικό θέμα όπως και τότε κι αν μας ρωτήσουν τη γράφουν τη γνώμη μας στα παλιά τους τα παπούτσια αλλά υποτίθεται ότι έχουμε κοινοβούλιο και εκλογές
«Τώρα μπορεί ο καθένας να ομιλεί και κυρίως να γράφει» όπως έλεγε ο ποιητής (εντάξει μην το πάρουμε κατά γράμμα, όχι σίγουρα σε Μ.Μ.Ε. μεγάλης εμβέλειας μπορούμε όμως στο φεις μπουκ για παράδειγμα). Τώρα μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε για τη διάλυση της ζωής μας αρκεί να μην το κάνουμε με «μπρουτάλ» και «βλάχικο» τρόπο αλλά στα γαλλικά και συνοδεία πιάνου. Τώρα μπορούμε να καταθέσουμε στεφάνι στην Καισαριανή ή σε κάποιο μνημείο για τη μάχη της Κρήτης αρκεί να μην θίξουμε καθόλου τους απογόνους του Αδόλφου και να τους παρηγορήσουμε μάλιστα σαν τον Δήμαρχο Χανίων που είπε: «Σ’ έναν πόλεμο όλοι είμαστε θύματα». Τώρα μπορούμε να γράψουμε σε κανέναν τοίχο (αν βρούμε χωρίς γκράφιτι): «Yankees go home» αρκεί να κρατήσουμε όρθια τα αγάλματα των ηρώων τους. Τώρα ξέρω ότι θα αρπάξουν πιο κομψά και με συμφωνίες (και με κάποιες απειλές βέβαια αλλά πάντως όχι σαν το 74) ότι απόμεινε από την Κύπρο και πολύ πιθανόν το ίδιο να γίνει και στο Αιγαίο αλλά θα υπάρχουν και δικοί μας που να λένε να τους τα δόσουμε στο όνομα του αντιεθνικισμού και τού διεθνισμού.
Τώρα κι εγώ δεν μισώ πια τις γάτες, δεν ξυπνάω από τους πήδους τους, τις λατρεύω μάλιστα και κοντεύουν να με βγάλουν έξω από το σπίτι κι αυτό κάνει μια μεγάλη διαφορά. Φοβάμαι βέβαια τα πολεμικά που περνούν πάνω από το κεφάλι μας αλλά συνήθως σέβονται τις ώρες της κοινής ησυχίας και τέλος πάντων όλα δεν μπορεί να τα έχει κανείς σ’ αυτόν τον κόσμο.
Τι νοσταλγώ λοιπόν από τον καιρό της Χούντας αφού όλα δείχνουν πώς κανείς που την έζησε εκτός από τους επαγγελματίες χαφιέδες δεν θα την προτιμούσε από την σημερινή κατάσταση όσο άθλια κι αν είναι αυτή;
Λοιπόν νοσταλγώ τον καιρό που λέγαμε τη Χούντα Χούντα, την Κατοχή Κατοχή, την εισβολή με το όνομά της. Τότε που ο εχθρός ήταν απέναντι και οι χαφιέδες μπορούσαν μόνο να μαρτυρήσουν τι λέγαμε αλλά δεν θα τολμούσαν να μεταφέρουν τις χουντικές ιδέες ανάμεσά μας. Γιατί ξέρω ότι η κατάσταση αργά και βασανιστικά και σε μικρές δόσεις για να τις αφομοιώνουμε προχωράει προς ένα ανοιχτό καθεστώς παγκόσμιας δικτατορίας και κατοχής μεγάλου μέρους του πλανήτη, όμως πολύ πιο προσεκτικά καλυμμένης γιατί βλέπετε κι αυτοί στα Διευθυντήρια «ξεβλάχεψαν». Γιατί ξέρω πώς όσο κι αν προσθέτουμε το προσδιοριστικό «νέου τύπου» αυτό δεν προκαλεί την αφύπνιση που προκαλούσε ο παλαιός και ανοιχτά βάρβαρος και αν χρειαστεί να γίνει ίδιος θα τον έχουμε στο μεταξύ συνηθίσει. Η «Χούντα νέου τύπου» δεν γίνεται αντιληπτή σαν Χούντα κανονική αλλά σαν τρόπος του λέγειν για να εκφράσουμε μια δυσαρέσκεια αφού από τα βασανιστήρια θα περάσουν πολύ λιγότερα άτομα έτσι που δεν θα το μάθουμε καν ότι έγιναν. Η «Κατοχή νέου τύπου» γίνεται πιο εύκολα αποδεκτή όταν την εκπροσωπεί ο συμπαθητικούλης Φούχτελ με τα αστειάκια του και όχι η Βέρμαχτ με τις εκτελέσεις . Κι αν επιμείνουμε να χρησιμοποιούμε τους ίδιους όρους έστω με το προσδιοριστικό «νέου τύπου» θα μας την πουν οι ορθόδοξοι μαρξιστές ότι αυτά δεν ταιριάζουν με τους ορισμούς που ξέρουν.
Ξεκάθαρα λοιπόν , δεν νοσταλγώ καμιά παλαιού τύπου Χούντα και ούτε μπορώ να διανοηθώ ότι θα ξανάρθει. Νοσταλγώ όμως το μίσος που προκαλούσε (και αυτοί που λένε ότι ο λαός είχε βολευτεί και δεν δυσανασχετούσε είτε δεν έζησαν εκείνη την περίοδο είτε δεν είχαν πάρει χαμπάρι τι γινόταν αν δεν συνεργάζονταν κιόλας). Νοσταλγώ το μίσος που μας χρειάζεται για μια πραγματική αντίδραση στα σημερινά. Νοσταλγώ την οργή που οδήγησε στο Πολυτεχνείο, την εξέγερση με τις σημαίες. Ξέρω ότι καμιά εξέγερση χωρίς σημαίες δεν μπορεί να υπάρξει σε μια χώρα που καταργείται σαν οντότητα αλλά σήμερα αυτό θεωρείται «εθνικισμός». Γι αυτό κανένα Πολυτεχνείο δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξει. Θέλω πίσω τις λέξεις μου, έτσι όπως τις είχα μάθει και έτσι όπως χρησιμοποιούνταν ακόμα τον καιρό της Χούντας. Προπαντός εκείνο τον «διεθνισμό» που με απελπισία βλέπω να χρησιμοποιείται πια για να περιγράψει μια παράδοση της χώρας και κατάλυση των συνόρων όχι για κανένα παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα αλλά για να περάσουν ανενόχλητα οι τράπεζες του Ρότσιλντ, τα ιδρύματα συγγραφής της νέας ιστορίας του Σόρος και φασιστικές (αυτές μάλλον παλαιού τύπου) κυβερνήσεις σαν του Ερντογάν.
Ναι, με φρίκη θυμάμαι εκείνη τη Χούντα την παλιά αλλά καμιά χαρά δε νοιώθω γι αυτό που την διαδέχτηκε και ζούμε σήμερα και που πρέπει να ομολογούμε τέτοιες μέρες ότι είναι προτιμότερο από εκείνο. Πώς να περιγράψω τα συναισθήματα που μού δημιουργεί αυτή η υποχρέωση; Ναι είμαστε καλλίτερα από εκείνη την απόλυτη κόλαση για τον κόσμο που είχε μπει στη διαδικασία της αντίστασης.
Αλλά θέλω πίσω τις λέξεις που χάθηκαν ή άλλαξαν εντελώς νόημα. Θέλω το «νέου τύπου» να γίνει δεκτό και να προκαλέσει την ίδια οργή. Θέλω να ξαναμιλήσουμε για Χούντα και για Κατοχή στις σημερινές συνθήκες και να νοιώσουμε την ανάγκη ανάλογης αντίστασης. Θέλω ο «διεθνισμός» να επιστρέψει εκεί που πραγματικά έχει θέση. Και θέλω , όσο κι αν φαίνεται ουτοπικό, να θυμηθούμε μια άλλη ξεχασμένη λέξη, την Επανάσταση για την οποία μιλούσαμε ακόμα στην Χούντα, την ελπίδα για έναν αιχμάλωτο λαό να βγει στο προσκήνιο και να σαρώσει τα πάντα. Όχι έτσι γενικά αλλά με ιδέες, με σχέδιο, με στόχους ,με οργάνωση. Οπωσδήποτε δε μοιάζει καθόλου να είμαστε κοντά σε κάτι τέτοιο, ούτε σε κάποιο Πολυτεχνείο σημερινό. Αλλά ποιος ξέρει μήπως ζωντανεύοντας τις λέξεις ζωντανέψει και το περιεχόμενό τους (παράκληση να μην μού υπενθυμίσετε τι λένε κάποιες γνωστές θεωρίες για την Επανάσταση γιατί δε νοιωθω καμιά υποχρέωση πια να αναφέρομαι σ’ αυτές).