«Λάδι» στη φωτιά στις ήδη τεταμένες σχέσεις της Αθήνας με την Άγκυρα, ρίχνει η Τουρκία, ανεβάζοντας επικίνδυνα το διπλωματικό θερμόμετρο.
Τις τελευταίες εβδομάδες ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ,παρουσιάζει διάφορους χάρτες με ακραίες τουρκικές διεκδικήσεις εις βάρος των ελληνικών θαλασσίων ζωνών.
Οι χάρτες αυτοί, τους οποίους δημοσιεύει η εφημερίδα «Η Καθημερινή», δημιουργήθηκαν την περίοδο 2010-2012. Είχε προηγηθεί η υπογραφή συμφωνιών μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας με Αίγυπτο (2003), Λίβανο (2007) και Ισραήλ (2010).
Με αυτές η Κύπρος οριοθέτησε την αποκλειστική οικονομική ζώνη της στις νότιες και νοτιοανατολικές της θάλασσες. Ακολούθως, διαχώρισε το μεγαλύτερο τμήμα των θαλάσσιων περιοχών της σε 13 ερευνητικά τεμάχια και προχώρησε σε διεθνείς διαγωνισμούς.
Η Τουρκία θεώρησε ότι οι συμφωνίες είναι νομικά άκυρες και κατά συνέπεια μη δεσμευτικές. Διεκδίκησε όλες τις θαλάσσιες περιοχές δυτικά της Κύπρου ως τμήμα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Στην Κύπρο αναγνώρισε μόνο τα χωρικά της ύδατα. Νοτίως και νοτιοανατολικώς του νησιού η παρέμβαση της Τουρκίας υποτίθεται ότι έγινε για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων που απαίτησαν ό,τι είχε απομείνει, αναφέρει η εφημερίδα «Η Καθημερινή». Δικαιώματα, όμως, επί της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ ασκούνται από κράτη και όχι από ομάδες στο εσωτερικό των κρατών, όπως είναι οι Τουρκοκύπριοι.
Τον Απρίλιο του 2012, λίγες ημέρες πριν από τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές, δημοσιεύθηκαν στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως εκχωρήσεις θαλασσίων περιοχών δυτικώς της Κύπρου και νοτίως της Ρόδου και του Καστελλόριζου στην κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ. Το τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου ανάμεσα στην Κύπρο και στη Ρόδο κατέστη και επισήμως αντικείμενο διεκδικήσεως από την Τουρκία. Όλα αυτά δεν αποθάρρυναν τις ξένες πετρελαϊκές εταιρίες που αποφάσισαν να επενδύσουν στα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ.
Σε εκείνη τη φάση, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, Τούρκοι στρατιωτικοί προχώρησαν σε ασκήσεις επί χάρτου με ακραία σενάρια διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Βασικός εμπνευστής των περισσότερων είναι ο νυν υποναύαρχος του γενικού επιτελείου ναυτικού, Γιαϊτσί, που δημοσίευσε και σχετική μελέτη.
Τα βασικά σημεία αυτών των χαρτών είναι τα ακόλουθα:
Α. Η Τουρκία εμφανίζεται να είναι το κράτος με το οποίο πρέπει να γίνουν όλες οι οριοθετήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Β. Οι χαράξεις βασίζονται στη μέση γραμμή ανάμεσα στις ηπειρωτικές ακτές της Τουρκίας και απέναντι κράτη.
Γ. Κατά την οριοθέτηση αγνοούνται απολύτως όλα τα νησιά ανεξαρτήτως μεγέθους. Έτσι αγνοούνται η Ρόδος, η Κάρπαθος, η Κρήτη, ακόμη και η Κύπρος που είναι κράτος. Στα νησιά «αφήνονται» ως θαλάσσια ζώνη μόνο χωρικά ύδατα.
Δ. Το δέλεαρ για τις παράκτιες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου είναι, ότι εάν υπογράψουν συμφωνίες με την Τουρκία, θα «κερδίσουν» σημαντικές θαλάσσιες εκτάσεις εν συγκρίσει με οριοθετήσεις με Ελλάδα και Κύπρο.
Δείτε παρακάτω τους χάρτες που δημοσιεύει η εφημερίδα «Η Καθημερινή» με τους οποίους η Άγκυρα διατυπώνει τις διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο
Συνολική απεικόνιση της καταστάσεως στην Ανατολική Μεσόγειο
Με κίτρινο σημειώνονται οι επίσημες τουρκικές εκχωρήσεις δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της κυπριακής ΑΟΖ ήδη από τον Μάιο του 2002. Με την κόκκινη γραμμή απεικονίζονται οι νέες διεκδικήσεις που προβάλλει ο Τούρκος υπουργος Άμυνας και εκτείνονται νοτίως της Κρήτης σε περιοχές που η Ελλάδα έχει ήδη διαχωρίσει σε ερευνητικά τεμάχια.
Πρόταση οριοθετήσεως Τουρκίας με Λίβανο
Η Τουρκία προτείνει στο Λίβανο να καταγγείλει τη συμφωνία που υπέγραψε με την Κύπρο (2007). Με πορτοκαλί χρώμα σημειώνονται οι περιοχές που θα κερδίσει εν συγκρίσει με τη σημερινή οριοθέτηση. Για τις ανάγκες της τουρκικής προτάσεως αγνοείται η Κύπρος.
Πρόταση οριοθετήσεως Τουρκίας με Ισραήλ
Πρόκειται για τον πιο ακραίο από πλευράς συλλήψεως χάρτη. Η Τουρκία βασίζεται σε ένα μικρό τμήμα της ακτογραμμής της για να αμφισβητήσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα και την κυπριακή ΑΟΖ. Η πρόταση, σύμφωνα με την εφημερίδα, παραβιάζει ελαφρώς και την υποτιθέμενη πρόταση οριοθετήσεως Τουρκίας – Αιγύπτου. Το δέλεαρ για τους Ισραηλινούς είναι ότι το προτεινόμενο όριο τοποθετείται δεκάδες μίλια δυτικότερα του σημερινού.
Πρόταση οριοθετήσεως Τουρκίας και Αίγυπτο
Η Τουρκία ζητάει από την Αίγυπτο να αποκηρύξει την κατατεθειμένη στον ΟΗΕ συμφωνία της με την Κύπρο (2003). Προτείνει οριοθέτηση ανάμεσα στις τουρκικές και αιγυπτιακές ακτές, αγνοώντας την Κύπρο. Επειδή επιλέγει τη μέση γραμμή, αφήνει εκτός των διεκδικήσεών της το επίμαχο τεμάχιο 10, όπου κάνει γεωτρήσεις η Exxon Mobil. Η Αίγυπτος εμφανίζεται να «κερδίζει» πολλές χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιας περιοχής (με πορτοκαλί χρώμα).
Τουρκικές διεκδικήσεις νοτίως της Κρήτης
Μέχρι το 2011 οι τουρκικές διεκδικήσεις ορίζονταν δυτικά από χωρικά ύδατα Ρόδου – Καρπάθου – Κάσου και ανατολικά από τα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Οι Τούρκοι χαρτογράφοι πρότειναν να μην περιοριστούν οι Τουρκοκύπριοι στις περιοχές βορείως και ανατολικώς του νησιού (10.600 τετρ. χλμ.) αλλά να διεκδικήσουν και τις θαλάσσιες νοτίως (24.500 τετρ. χλμ). Αυτό έγινε τον Σεπτέμβριου του 2011. Ο χάρτης με τις τουρκικές διεκδικήσεις νοτίως της Κρήτης (8.900 τετρ. χλμ) εμφανίστηκε από τον Ακάρ τον Οκτώβριο του 2018.
Οι θαλάσσιες ζώνες των νησιών και το «δέλεαρ» για τη Λιβύη
Οι χάρτες αυτοί παρουσιάστηκαν από τον Ακάρ κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη. Στο χάρτη αριστερά, οι Τούρκοι προτείνουν να αγνοηθεί η υφαλοκρηπίδα Ρόδου, Καρπάθου, Κάσου και Κρήτης και να θεωρηθούν ως αντικειμενικές ακτές για οριοθέτηση αυτές της Τουρκίας. Έτσι η Λιβύη θα «κερδίσει» 16.700 τετρ. χλμ.
Στο χάρτη δεξιά, οι Τούρκοι δεν περιορίζονται στις περιοχές που έχουν οι ίδιοι όφελος. Προτείνουν στους Λίβυους να συνεχίσουν την οριοθετική γραμμή δυτικά σε όλο το μήκος της Κρήτης, αυξάνοντας κατά 39.000 τετρ. χλμ την περιοχή τους.
Το σύνολο των προτεινόμενων τουρκικών οριοθετήσεων παραβιάζει στοιχειώδες κανόνες του διεθνούς δικαίου για τις θαλάσσιες ζώνες των νησιών.
Κατ’ αναλογίαν, σύμφωνα με την τουρκική λογική, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία ως νησιά δεν έπρεπε να έχουν θαλάσσιες ζώνες στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Η επίκληση των δικαιωμάτων των Τουρκοκύπριων είναι εντελώς προσχηματική. Οι Τουρκοκύπριοι έχουν «εκχωρήσει» τα σχετικά δικαιώματα στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ.
Oi χάρτες που υιοθετεί με καθυστέρηση 7 – 8 ετών από τη δημιουργίας τους ο Ακάρ, επιχειρούν να ανατρέψουν το σύνολο των συμφωνιών οριοθετήσεως στις οποίες προχώρησε η Κύπρος με τις γειτονικές της χώρες.
Η αμφισβήτηση συμπεφωνημένων θαλασσίων ορίων δεν διαφέρει επί της ουσίας από την αμφισβήτηση χαραγμένων χερσαίων συνόρων.
Κουμουτσάκος: Απαράδεκτοι και προκλητικοί οι νέοι χάρτες της Τουρκίας
Απαράδεκτους και προκλητικούς χαρακτήρισε ο Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κουμουτσάκος τους νέους χάρτες που επανέφερε η Τουρκία με την αφαίρεση των νησιών, μιλώντας σήμερα στον ΣΚΑΪ.
Οι χάρτες αποτυπώνουν σύμφωνα με τον κ Κουμουτσάκο την προσπάθεια της Τουρκίας να μπει μέσα στις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, την ώρα που νιώθει αποκλεισμένη.
Υπογράμμισε ότι οι θέσεις της ΝΔ είναι σταθερές, ότι θέλει η χώρα μας να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία οι οποίες θα βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και στις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Σημείωσε ότι η Νέα Δημοκρατία περιμένει από τον Τσίπρα να συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.