Οι 42 χώρες συμφώνησαν να ακολουθήσουν πλέον μια σειρά από διεθνή πρότυπα, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα κάθε είδους ‘έξυπνα’ συστήματα θα σχεδιάζονται με τρόπο ασφαλή, δίκαιο και αξιόπιστο, βάζοντας σε προτεραιότητα τις ανάγκες των ανθρώπων και καθιστώντας υπεύθυνους τους δημιουργούς και λειτουργούς των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης απέναντι στην κοινωνία.
Οι Αρχές παρουσιάστηκαν και υιοθετήθηκαν στην ετήσια υπουργική σύνοδο του ΟΟΣΑ στο Παρίσι (22 και 23 Μαΐου), η οποία φέτος είχε ως κεντρικό θέμα «Τιθασεύοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό προς όφελος της βιώσιμης ανάπτυξης». Είχε προηγηθεί ο σχηματισμός μιας πολυμελούς ομάδας εμπειρογνωμόνων από τις κυβερνήσεις, τα πανεπιστήμια, τις επιχειρήσεις τεχνολογίας, την κοινωνία των πολιτών, τους διεθνείς οργανισμούς και τα συνδικάτα, που μελέτησαν το θέμα και υπέβαλαν τις προτάσεις τους.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ ‘Ανχελ Γκουρία δήλωσε ότι «η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει επανάσταση στον τρόπο που ζούμε και δουλεύουμε, παρέχοντας σημαντικά οφέλη στις κοινωνίες και στις οικονομίες μας. Όμως φέρνει επίσης στο προσκήνιο νέες προκλήσεις και πυροδοτεί άγχη και ηθικές ανησυχίες. Αυτό μεταφέρει στις κυβερνήσεις την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σχεδιάζονται με τρόπο που σέβεται τις αξίες μας και τους νόμους, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να εμπιστευθούν ότι η ασφάλειά τους και η προστασία της ιδιωτικότητας τους θα παραμείνουν ζητήματα υψίστης σημασίας».
Όπως είπε ο επικεφαλής του Οργανισμού, «αυτές οι Αρχές για την Τεχνητή Νοημοσύνη θα αποτελέσουν ένα παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τη δημιουργία αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες της με τρόπο που θα αποφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για όλους».
Οι Αρχές έχουν την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ομάδα ειδικών της οποίας έχει ήδη δώσει στη δημοσιότητα τις δικές της «Κατευθυντήριες οδηγίες Ηθικής για αξιόπιστη Τεχνητή Νοημοσύνη». Οι Αρχές του ΟΟΣΑ θα συζητηθούν στην επόμενη σύνοδο κορυφής G20 στην Ιαπωνία, ενώ παράλληλα οι ειδικοί ψηφιακής πολιτικής του ΟΟΣΑ θα βασιστούν στις Αρχές για να παρουσιάσουν μέσα στους επόμενους μήνες πρακτικές οδηγίες που θα διασφαλίσουν την υλοποίηση των κατευθυντήριων οδηγιών σε διεθνές και εθνικό επίπεδο.
Αν και τα κείμενα τέτοιων Αρχών δεν είναι δεσμευτικά από νομική άποψη, όπως έχει δείξει η ανάλογη εμπειρία του ΟΟΣΑ σε άλλα πεδία πολιτικής (π.χ. για την εταιρική διακυβέρνηση ή την ιδιωτικότητα), ασκούν σημαντική επιρροή στη διαμόρφωση των διεθνών προτύπων και κανόνων, βοηθώντας τις κυβερνήσεις να σχεδιάσουν και να αναπροσαρμόσουν ανάλογα την εθνική νομοθεσία τους.
Οι αρχές
Επιγραμματικά οι Αρχές του ΟΟΣΑ δηλώνουν ότι:
* Η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να ωφελεί τους ανθρώπους και τον πλανήτη, προωθώντας την ανάπτυξη που δεν θα αποκλείει κανέναν, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την καθολική ευημερία.
* Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να σχεδιάζονται με τρόπο που σέβεται το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δημοκρατικές αξίες και τη διαφορετικότητα, καθώς επίσης πρέπει να ενσωματώνουν τις κατάλληλες ασφαλιστικές δικλίδες, για παράδειγμα επιτρέποντας την ανθρώπινη επέμβαση, αν χρειαστεί, με τελικό στόχο μια ανοικτή και δίκαιη κοινωνία.
* Πρέπει να υπάρχει διαφάνεια και υπεύθυνη λογοδοσία σχετικά με τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, έτσι ώστε, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζεται πως οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πότε έρχονται σε επαφή με αυτά.
* Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να λειτουργούν με ασφαλή τρόπο στη διάρκεια της ζωής τους και οι δυνητικοί κίνδυνοι τους πρέπει συνεχώς να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται.
* Οι οργανισμοί και οι άνθρωποι που αναπτύσσουν, εγκαθιστούν ή λειτουργούν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, πρέπει να είναι υπεύθυνοι για τη σωστή λειτουργία τους, η οποία θα συνάδει με τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΟΣΑ.
Επίσης ο ΟΟΣΑ συμβουλεύει τις κυβερνήσεις:
– Να διευκολύνουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη που θα επιταχύνει τις καινοτομίες σχετικά με την αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη.
– Να προωθήσουν τη δημιουργία προσβάσιμων οικοσυστημάτων τεχνητής νοημοσύνης με τις κατάλληλες ψηφιακές υποδομές και τεχνολογίες, καθώς και τους μηχανισμούς που θα επιτρέπουν την ευρεία διάχυση των σχετικών δεδομένων και γνώσεων.
– Να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον πολιτικής που θα ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη συστημάτων αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης.
– Να εφοδιάσουν τους ανθρώπους με τις δεξιότητες που χρειάζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και να υποστηρίξουν τους εργαζόμενους για να κάνουν την μετάβαση από τις παραδοσιακές στις «έξυπνες» θέσεις εργασίας.
– Να προωθήσουν τη διασυνοριακή και τη διατομεακή συνεργασία, ώστε τα κράτη να μοιρασθούν τις σχετικές πληροφορίες και να αναπτύξουν κοινές προδιαγραφές τεχνητής νοημοσύνης.