Του Στέφανου Μητηλιναίου
«Εμείς οι Παλαιστίνιοι καταγόμαστε από την Κρήτη. Φύγαμε από την Κρήτη και πήγαμε στην Παλαιστίνη. Ξαναγυρίσαμε στην Κρήτη και ξαναφύγαμε από την Κρήτη και ξαναπήγαμε και εγκατασταθήκαμε μονίμως στην Παλαιστίνη…»
Γιασέρ Αραφάτ, Αθήνα 15 Δεκεμβρίου 1981[1]
Το ζήτημα της καταγωγής του σύγχρονου παλαιστινιακού έθνους έχει απασχολήσει κατά καιρούς πλήθος ερευνητών. Οι ίδιοι αραβόφωνοι και στην πλειοψηφία τους μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, με μεγάλο ποσοστό Ορθοδόξων μεταξύ τους, είθισται να θεωρούνται αραβικός λαός. Ωστόσο, σήμερα πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των ειδικών επιστημόνων συμφωνούν, ότι τουλάχιστον οι αρχαίοι Παλαιστίνιοι, οι Φιλισταίοι, ήταν κρητικής καταγωγής Πελασγοί, οι οποίοι σε πανάρχαια εποχή αποίκισαν τις ακτές της Μέσης Ανατολής. Αλλά και στους αιώνες που ακολούθησαν η ελληνική παρουσία στην περιοχή ενισχύθηκε σημαντικά ιδίως κατά τα ελληνιστικά χρόνια, όταν ο ελληνικός πληθυσμός της Παλαιστίνης έφθασε να είναι το κυρίαρχο στοιχείο της περιοχής. Αυτοί οι πληθυσμοί, πελασγικοί και ελληνικοί, άρχισαν να φθίνουν τα πρώτα χρόνια του μεσαίωνα εξαιτίας των βίαιων εκχριστιανισμών τους από το ρωμαιοχριστιανικό κράτος. Η ελληνική γλώσσα έπαψε να μιλιέται ιδίως μετά την εξάπλωση του Ισλάμ και την προσχώρηση των λαών αυτών στη νέα θρησκεία σε μία απέλπιδα προσπάθεια να απαλλαγούν από τη ρωμαιοχριστιανική καταπίεση.
Σήμερα μετά βεβαιότητας μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αν και η ελληνική συνείδηση σε συντριπτικό βαθμό έχει χαθεί διατηρείται όμως η θολή ανάμνηση της αιγιακής συγγένειας, ενώ η παλαιστινιακή διανόηση έχει επαναφέρει το ζήτημα της κρητικής-πελασγικής και ελληνικής καταγωγής όχι μόνο για λόγους αυτογνωσίας των ίδιων των Παλαιστίνιων αλλά και σε μία προσπάθεια γεφύρωσης του λαού αυτού με τη Δύση, με τρόπο τέτοιο όμως που να μη διαρρηγνύονται και οι έτερες συγγένειες με τον αραβικό κόσμο.
Βεβαίως το ζήτημα της καταγωγής του παλαιστινιακού έθνους που θα εξετάσουμε παρακάτω δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μία προσπάθεια να δικαιολογήσει τους φανατικούς ισλαμιστές που δρουν στους κόλπους του λαού αυτού, οι οποίοι με μεθόδους και ιδεοληψίες αλλότριες ως προς την ελληνική κοσμοθέαση επιχειρούν όχι τόσο την εθνική αποκατάσταση του παλαιστινιακού λαού, αλλά την επιβολή θεοκρατικού καθεστώτος κινούμενοι από αίτια φονταμενταλιστικά. Οι ισλαμικές οργανώσεις που στέλνουν στο θάνατο νέους μαχητές υποσχόμενες μεταθανάτιες απολαύσεις στον παράδεισο του Αλλάχ δεν μπορούν να έχουν καμία σχέση με την ελληνική σκέψη που προτάσσει το «αμύνεσθαι περί πάτρις». Ο δρόμος του μουσουλμάνου μάρτυρα είναι εκ διαμέτρου αντίθετος με τον ελληνικό δρόμο του ήρωα.
Η αντίσταση για την ελευθερία και την πατρίδα που διδάσκει ο Ελληνισμός δεν πρέπει να συγχέεται με τη θυσία στο όνομα του Θεού, τόσο για λόγους ιδεολογικούς όσο και για λόγους Ήθους. Διότι, αληθινά γενναίος δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτός που θυσιάζεται προσδοκώντας ως ανταμοιβή έναν καλύτερο μεταθανάτιο κόσμο με τον ίδιο πρωταγωνιστή στην αιώνια ευδαιμονία, αλλά εκείνος που θυσιάζεται για χάρη των συμπολιτών του, επιδιώκοντας για όσους αφήνει έναν καλύτερο επίγειο κόσμο, του οποίου τα αγαθά δεν θα γευτεί ο ίδιος διότι θα είναι απών.
Οι Φιλισταίοι άποικοι των Κρητικών
Ξεκινώντας από τις ίδιες τις εβραϊκές πηγές εισπράττουμε τη διαβεβαίωση, ότι οι Φιλισταίοι είναι κρητικής καταγωγής. Οι προφήτες της «Παλαιάς Διαθήκης» αναφέρουν:
«Δια τούτο τάδε λέγει Κύριος. ιδού εγώ εκτείνω την χείρα μου επί τους αλλοφύλους και εξολοθρεύσω Κρήτας και απολώ τους καταλοίπους την παραλίαν× και ποιήσω εν αυτοίς εκδικήσεις μεγάλας, και επιγνώσονται διότι εγώ Κύριος εν τω δούναι την εκδίκησίν μου επ’ αυτούς» [μετ.: «Ο Κύριος δια τούτο λέγει αυτά. Κοίταξε εγώ εκτείνω (απλώνω) την τιμωρό χείρα μου κατά των αλλοφύλων και θα καταστρέψω τους Κρήτες και όλους τους κατοίκους των παράλιων. Θα τιμωρήσω αυτούς σκληρά και έτσι θα μάθουν, ότι εγώ είμαι ο Κύριος, όταν επιφέρω την εκδίκηση μου κατ’ αυτών»] («Προφήτης Ιεζεκιήλ», κε΄. ιστ΄-ιζ΄).
«Διότι Γάζα διηρπασμένη έσται, και Ασκαλών εις αφανισμόν, και Άζωτος και Ακκαρών εκριζωθήσεται. Ουαί οι κατοικούντες το σχοίνισμα της θαλάσσης, πάροικοι Κρητών. λόγος Κυρίου εφ’ υμάς, Χαναάν γη αλλοφύλων, και απολώ υμάς εκ κατοικίας. Και έσται Κρήτη νομή ποιμνίων και μάνδρα προβάτων. Και έσται το σχοίνισμα της θαλάσσης τοις καταλοίποις οίκου Ιούδα× επ’ αυτούς νεμήσονται εν τοις οίκοις Ασκάλωνος, δείλης καταλύσουσιν από προσώπου υιών Ιούδα, ότι επέσκεπται αυτούς Κύριος ο Θεός αυτών, και αποτρέψει την αιχμαλωσίαν αυτών» [μετ.: «Διότι η Γάζα θα λεηλατηθεί, η Ασκαλών θα εξαφανιστεί, η Άζωτος στο καταμεσήμερο θα εξαφανισθεί από προσώπου της γης και η Ακκαρών θα εκριζωθεί. Αλίμονο σε αυτούς που κατοικούν τα παράλια (της Παλαιστίνης), τους απογόνους τούτους των Κρητών αποίκων. Ο λόγος του Κυρίου στρέφεται εναντίον σου, ω Χαναάν και συ χώρα των αλλοφύλων: Θα καταστρέψω εσάς και τις κατοικίες σας. Έτσι κι αλλιώς η Κρήτη θα γίνει τόπος βοσκής προβάτων και ποιμνιοστάσιο. Τα παράλια (της Παλαιστίνης) θα περιέλθουν στους Ιουδαίους, οι οποίοι επέστρεψαν από την αιχμαλωσία. Οι Ιουδαίοι θα βοσκήσουν τα πρόβατα τους εκεί, όπου πριν οι οικίες της Ασκάλωνος. Κατά το δειλινό θα διαλυθούν (οι Φιλισταίοι) ενώπιον των Ιουδαίων. Αυτό θα γίνει γιατί ο Κύριος ο θεός τους τούς επισκέφθηκε και θα τους γυρίσει από την αιχμαλωσία τους»](«Προφήτης Σοφονίας», β΄. δ΄-ζ΄).
Εκτός από την εβραϊκή μαρτυρία, ότι οι Φιλισταίοι ήταν άποικοι Κρητών, ο αναγνώστης μένει άφωνος μπροστά στη μακάβρια επικαιρότητα των βιβλικών απειλών και εξαγγελιών. Σαν να γράφτηκαν σήμερα για να περιγράψουν τις πρόσφατες σφαγές εις βάρος Παλαιστινίων στη Γάζα από τον ισραηλινό στρατό. Στις παραπάνω αναφορές της «Βίβλου» και η αρχαία ελληνική γραμματεία συμφωνεί, ότι δηλαδή οι Κρήτες είχαν αποικίσει σε πανάρχαια εποχή την Παλαιστίνη. Συγκεκριμένα ο Σαρπηδών, αδελφός του Μίνωα, συγκρούστηκε μαζί του για το θρόνο της Κρήτης. Ηττήθηκε και ακολουθούμενος από τους οπαδούς του απέπλευσε προς τη Μέση Ανατολή. Φθάνοντας εκεί έγινε βασιλιάς των Σολύμων (μετέπειτα Ιεροσολύμων):
«Όταν τα παιδιά της Ευρώπης, ο Σαρπηδόνας και ο Μίνωας μάλωσαν για τη βασιλεία και επικράτησε ο Μίνωας, ο Σαρπηδόνας έφυγε μαζί με τους συντρόφους του. Οι εξόριστοι έφθασαν στην Μιλυάδα της Ασίας, όπου σήμερα κατοικούν οι Λύκιοι. Τότε λεγόταν Μιλυάδα και οι Μιλύες λέγονταν Σόλυμοι. Βασιλιάς ήταν ο Σαρπηδόνας…» (Ηρόδοτος, Κλειώ, Βιβλίο Α΄, 173).
Τον Ηρόδοτο επιβεβαιώνει και ο Ιουδαίος ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος:
«Επειδή, επί της εποχής του Αβραάμ του προγόνου μας, η πόλη λεγόταν Σόλυμα. Πολλοί λένε ότι και ο Όμηρος την αποκαλεί Σόλυμα. Την δε προσωνυμία «Ιερό» οι Εβραίοι έβαλαν αργότερα. Ήταν κατά την εποχή που με τη στρατιά του Ιησού κατά των Χαναναίων και του πολέμου, κατά τον οποίο οι Χαναναίοι κράτησαν (την πόλη), που (ο Ιησούς) κατένειμε στους Εβραίους, οι οποίοι όμως δεν κατάφεραν να διώξουν (τους Χαναναίους) από τα Ιεροσόλυμα, μέχρι που την πολιόρκησε ο Δαυίδ…» (Ιώσηπος, «Ιουδαϊκή Αρχαιολογία», Ζ, 3. 10-25).
Μάλιστα ο Ιώσηπος θεωρώντας τα Σόλυμα πόλη Χαναναίων, δηλαδή Φιλισταίων, δίνει σε συνδυασμό με τον Ηρόδοτο μία ακόμη απόδειξη ότι οι Φιλισταίοι ήταν κρητικής καταγωγής.
Η επιστήμη επιβεβαιώνει την κρητική καταγωγή των Φιλισταίων
Εκτός όμως από τα αρχαία κείμενα και η επιστημονική έρευνα έρχεται με τη σειρά της να επιβεβαιώσει την κρητική καταγωγή των Φιλισταίων. Ο Ι. Α. Παπαποστόλου (Έφορος Αρχαιοτήτων) αναφέρει κρητική διείσδυση στη Μέση Ανατολή μέχρι και τη Συρία:
«Η εγκατάσταση στην Ουγκαρίτ[2](Ugarit) της Συρίας θεωρείται επίσης μινωική»[3].
Ο Γεώργιος Τσορμπάτζης[4] αναφερόμενος στα ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές στη γη της Παλαιστίνης στις αρχές του 20ου αιώνα, σημειώνει ότι από αυτά προκύπτει πως οι Φιλισταίοι κατάγονται από την Κρήτη:
«Οι Φιλισταίοι ήσαν Έλληνες, Κρήτες ιδία, αποικήσαντες εις Παλαιστίνην κατά το 1500 ή 1800 π.Χ., ήτοι επί της εποχής του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Παρά την Βηθλεέμ ευρέθη μία των κυριωτέρων πόλεων ή η Μητρόπολις ίσως των Φιλισταίων εκτισμένη επί ερειπίων ετέρας πόλεως των αρχαίων ιθαγενών Χαναναίων ηττηθέντων προφανώς υπ’ εκείνων. Τα εν τοις τάφοις Φιλισταίων ευρεθέντα χαλκά ή αργυρά κοσμήματα και πήλινα αγγεία προδίδουν αριδήλως την Μυκηναϊκήν τέχνην των, αντιθέτως προς τα εν τοις συγχρόνοις εβραϊκοίς τάφοις ευρήματα πάντα ευτελούς και πρωτογόνου σχεδόν νεολιθικής εποχής, ενώ και τα οστά των τάφων Φιλισταίων καταδεικνύουν ομοίως την ανθρωπολογικήν διαφοράν της φυλής. (…) Περί των ανωτέρω ιστορικών αληθειών φαίνονται ομοφωνούντες πάντες οι εν Παλαιστίνη ειδικώς ασχολούμενοι αρχαιοδίφαι, εν οις και οι σοφοί Γάλλοι Μοναχοί του τάγματος των Δομινικανών…».
Ο αρχαιολόγος Δημήτριος Γαρουφαλής[5] σε άρθρο του με τίτλο «Γολιάθ ο Φιλισταίος – Ένας Αιγαίος Πολεμιστής στην Παλαιστίνη του 1000 π.Χ.»[6], σημειώνει:
«Γύρω στο 1175 π.Χ. οι Φιλισταίοι (Φιλιστιείμ της Παλαιάς Διαθήκης), οι «Puleseta» [p-l-s-t-] των αιγυπτιακών πηγών, πιθανότατα αιγαιακής (μινωικής;) καταγωγής, οπλισμένοι με τα πιο σύγχρονα μέσα και ικανότατοι πολεμιστές αλλά και γνώστες της πυροτεχνολογίας και της μεταλλοτεχνίας, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που ονομάστηκε από αυτούς Παλαιστίνη. Σύμφωνα με τη βιβλική παράδοση, οι Φιλισταίοι οργανώθηκαν σε μια χαλαρή ομοσπονδία που αποτελείτο από πέντε πόλεις: τη Γάζα, την Ασκαλών(α), την Άζωτο, τη Γαθ και την Εκρών. (…) «…ο Γολιάθ χαρακτηρίζεται ως “απερίτμητος” (χωρίς περιτομή), άρα δεν ήταν σημιτικής καταγωγής. Αυτή η μορφή[7] μοιάζει εκπληκτικά σαν να έχει ξεπηδήσει μέσα από την «Ιλιάδα» του Ομήρου. Ο Γολιάθ μπορεί θαυμάσια να είχε πολεμήσει στις τάξεις των Αχαιών Ελλήνων ή των Τρώων έξω από τα τείχη της θρυλικής πόλης. (…) «Αρκεί ωστόσο να ενθυμηθεί κανείς την αρχική πατρίδα των «Λαών της Θάλασσας» (την Ελλάδα και το Αιγαίο), μερικοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν στη Φιλισταία, για να λυθεί κάθε μυστήριο σχετικά με την παρουσία ενός τέτοιου στρατιώτη στην Παλαιστίνη».
Οι απόψεις στο διαδίκτυο: Μία απλή περιπλάνηση στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις στο διαδίκτυο, οι οποίες ασχολούνται με το ζήτημα της καταγωγής των Φιλισταίων, αρκεί να αποδείξει και στον πλέον δύσπιστο αναγνώστη, ότι είναι κοινώς αποδεκτό, ότι οι Φιλισταίοι έχουν προέλευση από την Κρήτη. Σημειώσαμε μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα και σας τα παραθέτουμε:
«…νέοι εισβολείς εμφανίστηκαν: οι Εβραίοι, σημιτικές φυλές προερχόμενες από την Μεσοποταμία και οι Φιλισταίοι (από τους οποίους πήρε η χώρα το όνομα της), ένας αγαιακός λαός…»(http://www.palestinehistory.com/, συντάκτης Esam Shashaa-Παλαιστίνιος που κατοικεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).
«Οι Φιλισταίοι ήταν ένα παρακλάδι των «Λαών της Θάλασσας», οι οποίοι μεταξύ του 13ου και 12ου αιώνα π.Χ. ήρθαν από το Αιγαίο. Ο προφήτης Amos (9:7) τους συνδέει με τη χώρα Caphtor (Κρήτη;)»(ww2.auckland.ac.nz/acte/pmb/philistine.htm).
«Οι Φιλισταίοι παραδοσιακά, θεωρούνται ότι κατάγονται από την Κρήτη. Ήταν ένα τμήμα των «Λαών της Θάλασσας», οι οποίοι προερχόμενοι από το Αιγαίο μετακινήθηκαν στη νοτιανατολική Μεσόγειο» (http://www.phoenicia.org/).
«Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τους Φιλισταίους. Οι αληθινοί Παλαιστίνιοι ήταν οι αρχαίοι Φιλισταίοι. Οι Φιλισταίοι δεν ήταν Άραβες ή Μουσουλμάνοι και δεν ήταν απόγονοι του Ισμαήλ. Οι Φιλισταίοι ήταν οι αρχαίοι εχθροί των Ισραηλιτών κατά τα βιβλικά χρόνια. Ήρθαν στο Ισραήλ από την Ελλάδα στους βιβλικούς χρόνους» (http://www.jerusalemwatch.com/, άγνωστος συντάκτης από φιλοϊσραηλινό site).
«Οι Φιλισταίοι είναι ευρέως αποδεκτό, ότι απέπλευσαν για τη Χαναάν προερχόμενοι από το ελληνικό νησί Κρήτη, ή την περιοχή της Ανατολίας στη δυτική Τουρκία» (http://focusonjerusalem.com/).
Σημειώσεις:
[1] Απόσπασμα από το λόγο του Παλαιστίνιου προέδρου Γιασέρ Αραφάτ, στις 15 Δεκεμβρίου του έτους 1981, στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» της Αθήνας κατά την τελετή ανακήρυξης του σε επίτιμο δημότη των Αθηνών από τον τότε δήμαρχο της πρωτεύουσας Δημήτρη Μπέη και το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. (βλέπε και Ιωάννη Φουράκη «Η πρώτη Σύγκρουση Ελλήνων Εβραίων», τόμος β΄, σελίδα 246.
[2] Ο Αριστείδης Κόλλιας έχει υποστηρίξει, ότι το όνομα Ουγκαρίτ προέρχεται από το ελληνικό «Ευαγορίτις», δηλαδή «πόλη των Ευαγοριδών» (ένθετο τεύχος στο περιοδικό «Τρίτο Μάτι», Απρίλιος 2001).
[3] Ι. Α. Παπαποστόλου (Εφόρου Αρχαιοτήτων), «Κρήτη», σελίδα 22, εκδόσεις «Κλειώ», Αθήνα 1981.
[4] Γεώργιος Α. Τσορμπάτζης, «ΗΩΣ ΤΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗΣ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑΣ», Αθήνα 1925.
[5] Ο Δημήτριος Γαρουφαλής είναι αρχαιολόγος και διευθυντής σύνταξης του περιοδικού αρχαιολογικής έρευνας «CORPUS».
[6] Περιοδικό «CORPUS», τεύχος 22, Δεκέμβριος 2000, σελίδα 98.
[7] Ο αρθρογράφος αναφέρεται στην περιγραφή του Γολιάθ όπως αυτή υπάρχει στο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης (Βασιλειών Α΄, 4-7).