Την ανάγκη αναβάθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης, για να μην τροφοδοτείται -όπως τονίζει- η ανεργία και η αναπτυξιακή υστέρηση επισημαίνει σε συνέντευξή του στο CNN Greece, ο υφυπουργός Παιδείας, Βασίλης Διγαλάκης.
Προαναγγέλλει, επίσης, ότι το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, που πρόκειται να τεθεί σε διαβούλευση το επόμενο διάστημα, έχει στόχο να ενισχύσει την επαγγελματική και τη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση.
Ο κ. Διγαλάκης επισημαίνει, παράλληλα, ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο θα είναι πάντα ο βασικός πυλώνας της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά αυτό δεν αντιστρατεύεται τη συμπλήρωση του χάρτη της με ένα αριθμό ιδιωτικών πανεπιστημίων, στα οποία θα διατηρείται η γενική δημόσια εποπτεία για τη διασφάλιση της ποιότητας, της αξιοκρατίας και της σκοπιμότητάς τους,
Ο υφυπουργός παραπέμπει στο παράδειγμα του Ισραήλ, το οποίο διατηρεί οκτώ δημόσια πανεπιστήμια, ένα ιδιωτικό και αρκετά ιδιωτικά κολέγια που δεν προσφέρουν μεταπτυχιακά προγράμματα. Μια τέτοια επιλογή, σύμφωνα με τον κ. Διγαλάκη, εκτός του ότι θα περιόριζε τη μαζική αναζήτηση πανεπιστημιακής μόρφωσης εκτός Ελλάδος, θα καλλιεργούσε και το στοιχείο του υγιούς ανταγωνισμού, θα βοηθούσε ιδιαίτερα και την προσπάθειά μας να καταστήσουμε την Ελλάδα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εκπαιδευτικό κέντρο αξιώσεων – υψηλού κύρους.
Αναλυτικά η συνέντευξη με τον υφυπουργό Παιδείας, Βασίλη Διγαλάκη:
Κύριε Διγαλάκη, ποιες είναι οι επιλογές των νέων για τις μεταλυκειακές σπουδές βάσει της σύγχρονης πραγματικότητας;
Τα δεδομένα ως προς την επαγγελματική πορεία και τις επαγγελματικές προοπτικές είναι γεγονός πως έχουν μεταβληθεί κατά πολύ στις μέρες μας. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι μεταλλασσόμενες ανάγκες και συνθήκες στην αγορά εργασίας δεν εξασφαλίζουν πλέον ένα προβλέψιμο και αδιατάρακτο επαγγελματικό πλαίσιο. Οι νέοι μας είτε ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές, είτε επαγγελματική εκπαίδευση, οφείλουν να είναι ευέλικτοι, δημιουργικοί και ανοιχτοί στις ευκαιρίες με έμφαση στη διά βίου μάθηση και την προσωπική εξέλιξη.
Τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, εντείνεται διαρκώς στη χώρα μας η δυσαρμονία ανάμεσα στην πληθώρα επιλογών που προσφέρει η ανώτατη εκπαίδευση σε σχέση με τις ελλιπείς επιλογές που υπάρχουν στην επαγγελματική. Η κατάσταση επιδεινώθηκε από τις αλλαγές που εισήγαγε στην ανώτατη εκπαίδευση η προηγούμενη πολιτική ηγεσία, η οποία διαμόρφωσε ένα άναρχο τοπίο, χωρίς στρατηγική, το οποίο προσπαθούμε πλέον να οργανώσουμε και να ρυθμίσουμε.
Χωρίς αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, όχι μόνο τροφοδοτούμε την ανεργία και την αναπτυξιακή υστέρηση, αλλά αλλοιώνουμε και τον ρόλο των πανεπιστημίων, των οποίων η αδικαιολόγητη διόγκωση αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το ποσοστό των αποφοίτων Λυκείων που ακολουθεί πανεπιστημιακές σπουδές είναι υπερβολικά υψηλό -σχεδόν διπλάσιο- στη χώρα μας σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ.
Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, που πρόκειται να τεθεί σε διαβούλευση το επόμενο διάστημα, έχει στόχο να ενισχύσει την επαγγελματική και τη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να περιοριστεί η σύγχυση και η αναποτελεσματικότητα που δημιουργεί ο κατακερματισμός της (Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ), Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΕΕ), Μεταλυκειακό έτος – Τάξη Μαθητείας, Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ). Παράλληλα, είναι αναγκαίο να οριστεί το πλαίσιο λειτουργίας της επαγγελματικής εκπαίδευσης, να πιστοποιηθούν οι σχετικές δομές και να διευκολυνθεί η διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας. Κυρίως, όμως, οφείλουμε να αντιστρέψουμε λανθασμένες αντιλήψεις και προκαταλήψεις που αφορούν την επαγγελματική εκπαίδευση, ειδικά από τη στιγμή που απολαμβάνει υψηλά ποσοστά ζήτησης και απασχόλησης στην αγορά εργασίας.
Θεωρείτε πως η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα προσφέρει τις ίδιες ευκαιρίες με τις ανάλογες σπουδές στο εξωτερικό;
Ναι. Το επίπεδο των προσφερόμενων πτυχιακών αλλά και μεταπτυχιακών σπουδών είναι πολύ υψηλό σε πολλά τμήματα των πανεπιστημίων μας, όπως και το επιστημονικό και ερευνητικό τους προσωπικό. Οι απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων γίνονται δεκτοί για μεταπτυχιακές σπουδές στα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού ή διεκδικούν εργασία επί ίσοις όροις σε περιζήτητες θέσεις εκτός Ελλάδας.
Η προσπάθεια ασφαλώς δεν σταματάει – μπορούμε καλύτερα. Οι θέσεις των πανεπιστημίων μας στις διεθνείς κατατάξεις δεν αντικατοπτρίζουν το δυναμικό που υπάρχει. Προωθούμε ενεργά τον εκσυγχρονισμό της ανώτατης εκπαίδευσης μέσω δράσεων διεθνοποίησης των ελληνικών πανεπιστημίων, με την έμπρακτη υποστήριξη συνεργασιών με αναγνωρισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού και τη συμμετοχή των ελληνικών ΑΕΙ στο δίκτυο «Έρασμος», το οποίο χρηματοδοτεί σχήματα συνεργασιών που προσφέρουν καινοτόμα προγράμματα σπουδών και βρίσκονται στην πρωτοπορία του ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο που φέρνουμε το επόμενο διάστημα για την ανώτατη εκπαίδευση, ενισχύουμε το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων, εκσυγχρονίζουμε το πλαίσιο σπουδών και προωθούμε τη μεταφορά των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην πραγματική οικονομία.
Πιστεύετε πως τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αποτελούν απαραίτητη αλυσίδα στον κρίκο της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας;
Διατηρούμε, δυστυχώς, την αποκλειστικότητα να είμαστε η μόνη δυτική χώρα στην οποία απαγορεύεται η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, ανακυκλώνοντας με μηχανιστικό τρόπο επιχειρήματα τού χθες, που δεν έχουν θέση στον σύγχρονο διάλογο. Η πρόσφατη αναθεώρηση του Συντάγματος ήταν άλλη μια χαμένη ευκαιρία για το άρθρο 16. Χάθηκε η ευκαιρία για μια ειλικρινή συζήτηση, χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, για τον τρόπο και το πλαίσιο με το οποίο θα μπορούσαν να λειτουργήσουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και το τι θα μπορούσε αυτό να προσφέρει στην ανώτατη εκπαίδευση και την ανάπτυξη της χώρας.
Το δημόσιο πανεπιστήμιο θα είναι πάντα ο βασικός πυλώνας της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά αυτό δεν αντιστρατεύεται τη συμπλήρωση του χάρτη της με ένα αριθμό ιδιωτικών πανεπιστημίων, στα οποία θα διατηρείται η γενική δημόσια εποπτεία για τη διασφάλιση της ποιότητας, της αξιοκρατίας και της σκοπιμότητάς τους. Παραπέμπω στο επιτυχημένο παράδειγμα του Ισραήλ, το οποίο διατηρεί οκτώ δημόσια πανεπιστήμια, ένα ιδιωτικό και αρκετά ιδιωτικά κολλέγια που δεν προσφέρουν μεταπτυχιακά προγράμματα.
Μια τέτοια επιλογή, εκτός του ότι θα περιόριζε τη μαζική αναζήτηση πανεπιστημιακής μόρφωσης εκτός Ελλάδος και θα καλλιεργούσε το στοιχείο του υγιούς ανταγωνισμού, θα βοηθούσε ιδιαίτερα και την προσπάθειά μας να καταστήσουμε την Ελλάδα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εκπαιδευτικό κέντρο αξιώσεων – υψηλού κύρους.
Μπορεί να υπάρξουν συνέργειες μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων; Και αν ναι, πώς μπορεί να γίνει αυτό;
Δεν σκοπεύουμε να αφήσουμε αναξιοποίητη καμία ευκαιρία, η οποία θα ενίσχυε την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών ιδρυμάτων. Ο πρόσφατα ψηφισμένος νόμος για τα ξενόγλωσσα προγράμματα δίνει τη δυνατότητα στα ελληνικά πανεπιστήμια να συνεργαστούν με δημόσια και ιδιωτικά ξένα πανεπιστήμια, ώστε να καταρτίσουν κοινά ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών. Θα συνεχίσουμε τη διερεύνηση κάθε δυνατής προσπάθειας για συνέργειες και συνεργασίες είτε σε ακαδημαϊκό είτε σε ερευνητικό επίπεδο με καταξιωμένα ιδρύματα του εξωτερικού δημόσια ή ιδιωτικά.