«Όποιος της φύσης τσ’ ομορφιές θέλει να καμαρώνει στα Ζωνιανά να ‘ρθεί να δει την τρύπα του Σφεντόνη», αναφέρουν οι κάτοικοι των Ζωνιανών, οι οποίοι δεν έχουν και άδικο.

Το σπήλαιο του Σφενδόνη ή Σφεντόνη, ή όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι «Η Τρύπα του Σφεντόνη» στο χωριό των Ζωνιανών, στο νομό Ρεθύμνου (43 χλμ. από το Ηράκλειο και 52 χλ. από το Ρέθυμνο), αποτελεί πραγματικό κόσμημα όχι μόνο για τον νομό, αλλά για ολόκληρη την Κρήτη.

Oπως αναφέρει το newsbeast, συναντάται στην είσοδο του χωριού και κατά κάποιον τρόπο «καλωσορίζει» τους επισκέπτες του με τον πιο ιδιαίτερο και εντυπωσιακό τρόπο: την απαράμιλλη και πλούσια φυσική ομορφιά του.

Σύμφωνα με την ανασκαφική έρευνα το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως εποχική κατοικία κατά την Πρωτομινωική εποχή, ενώ συνεχίστηκε και κατά την Ρωμαϊκή. Αξίζει να αναφερθεί, επίσης, ότι την περίοδο των επαναστάσεων το πρώτο τμήμα του λειτούργησε για τους επαναστάτες ως καταφύγιο.

Στο εσωτερικό του σπηλαίου με τον πλούσιο σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμο, επικρατεί κατανυκτική ηρεμία η οποία διαταράσσεται μόνο από τον ήχο των σταγόνων του νερού, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου σμιλεύουν τους εντυπωσιακούς σταλαγμίτες και σταλακτίτες που αντικρίζει ο επισκέπτης.

Αυτό, ωστόσο, που το κάνει ιδιαιτέρως ξεχωριστό είναι η σπάνια έγχρωμη λιθωματική «διακόσμησή» του, η οποία δεν μπορεί να κρυφτεί ούτε από το σκοτεινό περιβάλλον του σπηλαίου.

Μιλώντας με νούμερα, το σπήλαιο του Σφενδόνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας, με την επιφάνειά του να απλώνεται σε 3.400 μέτρα και το μήκος του να μετρά 145 μέτρα, ενώ στα 270 μέτρα της διαδρομής του υπάρχουν ογκώδεις κολώνες που δημιουργούν δαιδαλώδη διαμερίσματα.

Τέλος, το σπήλαιο αποτελεί μέρος του Φυσικού Πάρκου Ψηλορείτη, το οποίο ανήκει στο Ευρωπαϊκό δίκτυο Γεωπάρκων, ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών με ιδιαίτερη γεωλογική κληρονομιά που τελεί υπό την αιγίδα της UNESCO.