Απογοητευτική σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί είναι η εικόνα στον τουρισμό της Κρήτης ενάμιση μήνα μετά το εσπευσμένο άνοιγμα της 15ης Μαΐου, ενώ η εξάπλωση της μετάλλαξης «Δ» φαίνεται να βάζει τέλος και στις ελπίδες για σημαντική ανάκαμψη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Την ίδια στιγμή, οι τουριστικές επιχειρήσεις μένουν χωρίς ουσιαστική στήριξη από την πολιτεία και ιδίως οι μικρές σε μέγεθος μονάδες που εξαιρούνται από τα προγράμματα ενίσχυσης.
Από τις 15 Μαΐου μέχρι το τέλος Ιουνίου, στα αεροδρόμια του Ηρακλείου και των Χανίων έχουν φτάσει περίπου 300.000 επισκέπτες από το εξωτερικό, αριθμός που υπολείπεται κατά 70% από τη συνήθη τουριστική κίνηση της ίδιας περιόδου (σε σύγκριση με το 2019) και φυσικά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να στηρίξει τον τουριστικό κλάδο και τους χιλιάδες εργαζόμενους στην τουριστική αλυσίδα, πολλοί από τους οποίους μένουν ακόμα χωρίς δουλειά.
«Υπάρχει ακόμα ένα 30% των ξενοδοχείων που παραμένουν κλειστά στο Ηράκλειο, ενώ κατά μέσο όρο οι πληρότητες δεν ξεπερνούν το 40% με 50%», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Νίκος Κοκολάκης, πρόεδρος του τοπικού Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων, εικόνα που, όπως αναφέρει, αποτυπώνεται και στα ποσοστά της απασχόλησης, τα οποία παραμένουν ακόμα χαμηλά.
«Το χειρότερο είναι πως, στο τέλος Ιουνίου, διακόπηκε το καθεστώς της αναστολής εργασίας που έδινε έστω το επίδομα των 534 ευρώ και συνεπώς χιλιάδες συνάδελφοι θα μείνουν χωρίς το παραμικρό έσοδο, αν δεν ανοίξουν τόσο τα ξενοδοχεία όσο και οι λοιπές τουριστικές δραστηριότητες», λέει ο κ. Κοκολάκης, ο οποίος μεταφέρει παρόμοια εικόνα όχι μόνο για το Ηράκλειο αλλά και για τους υπόλοιπους τρεις νομούς της Κρήτης.
«Εμείς, με δεδομένη την αβεβαιότητα που επικρατεί από τις βασικές αγορές Αγγλίας, Ρωσίας κτλ., ζητήσαμε να συνεχιστεί το καθεστώς της αναστολής εργασίας, τουλάχιστον μέχρι να εμφανιστεί σημαντική βελτίωση στις αφίξεις που θα σημάνει και τη λειτουργία περισσότερων ξενοδοχειακών μονάδων», προσθέτει.
«Καλύτερα από πέρυσι»
«Μισογεμάτο» βλέπει το ποτήρι ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης Μιχάλης Βλατάκης. «Πράγματι είμαστε 70% κάτω σε σχέση με την ίδια περίοδο των ετών πριν από την πανδημία, ωστόσο είμαστε πολύ καλύτερα σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι που ήταν όλα κλειστά και ώς έναν βαθμό υπάρχει ένα κάπως καλύτερο κλίμα. Φυσικά, αυτό δεν αρκεί, οι απώλειες είναι μεγάλες και χρειάζονται δραστικά μέτρα για τη στήριξη της τουριστικής βιομηχανίας», λέει ο ίδιος στην «Εφ.Συν.».
Ο κ. Βλατάκης τονίζει πως, εδώ και καιρό, οι τουριστικοί πράκτορες ζητούσαν την αναστολή του υποχρεωτικού pcr (μοριακού) τεστ που είχε τεθεί ως προϋπόθεση για την είσοδο των επισκεπτών στη χώρα, προϋπόθεση που απαιτούσε παραπάνω κόστος, χρόνο και ταλαιπωρία για τους επισκέπτες και λειτουργούσε αποτρεπτικά για τα ταξίδια. Τελικά από τις 18 Ιουνίου το, αίτημα αυτό ικανοποιήθηκε και οι επισκέπτες εισέρχονται και με αρνητικό rapid test.
Ο κ. Βλατάκης αναφέρει πως η έλλειψη των επισκεπτών της Αγγλίας και της Ρωσίας, που είναι βασικές χώρες για τον τουρισμό της Κρήτης, αλλά και άλλων χωρών όπως η Ολλανδία, που επίσης δίνει μεγάλο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο, αποτελεί τροχοπέδη για τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών, ωστόσο εκφράζει την αισιοδοξία του πως, με την πρόοδο των εμβολιασμών, θα δημιουργηθεί καλύτερο κλίμα το επόμενο διάστημα.
Την απώλεια, πάντως, όλου του Ιουλίου για την τουριστική αγορά της χώρας επισημοποίησε η TUI με την ανακοίνωση αναστολής όλων των πακέτων της έως τις 21/7 για 10 ελληνικούς προορισμούς, μεταξύ των οποίων και τα Χανιά. Το μόνο που φαίνεται να πηγαίνει καλά είναι οι κρουαζιέρες της TUI, που φέρνουν μεν αρκετούς τουρίστες στο Ηράκλειο (περίπου 1.000 την εβδομάδα αεροπορικώς), οι οποίοι όμως δεν αποτυπώνονται στην τοπική οικονομία, αφού επιβιβάζονται κατευθείαν στο κρουαζιερόπλοιο Mein Schiff 5 και αναχωρούν αμέσως μόλις ολοκληρώσουν τις κρουαζιέρες τους, χωρίς να έχουν ελεύθερες περιηγήσεις ούτε στην Κρήτη ούτε σε άλλους προορισμούς.
«Ανοίξαμε, αλλά δεν δουλεύουμε»
Μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν ανοίξει στις μικρότερες κατηγορίες (τουριστικά καταλύματα, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και μικρά ξενοδοχεία). Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της αντίστοιχης ένωσης «Φιλοξενία» Γιώργος Χριστοδουλάκης, στον κλάδο τους έχει ανοίξει σχεδόν το 90% των μονάδων, περιμένοντας όμως -σε κάποιες περιπτώσεις μάταια- αφίξεις και κρατήσεις.
«Στις μικρότερες επιχειρήσεις, το κόστος λειτουργίας είναι μικρό, αφού μπορούν να ανοίξουν ακόμα και μόνο με τον ίδιο τον ιδιοκτήτη τους, ώστε να μπουν στις πλατφόρμες των κρατήσεων. Ωστόσο, το κλίμα που έχουμε είναι αρνητικό. Ηδη χάθηκε ο Ιούνιος με ακυρώσεις εκατοντάδων κρατήσεων κυρίως από Βρετανία, ενώ, λόγω της αβεβαιότητας, ακυρώνονται και οι κρατήσεις που είχαν γίνει για την περίοδο ώς τα τέλη Ιουλίου.
Με αυτά τα δεδομένα, τα διαμερίσματα και τα μικρά ξενοδοχεία είναι μεν ανοιχτά, ωστόσο στην πραγματικότητα δεν λειτουργούν, δεν προσλαμβάνουν το απαραίτητο προσωπικό και στην ουσία η αγορά παραμένει παγωμένη και φαίνεται πως θα έχουμε και φέτος μια πολύ δύσκολη χρονιά», λέει ο κ. Χριστοδουλάκης.
Ο ίδιος, πάντως, τονίζει και τη μεγάλη αδικία που υφίστανται οι μικρές τουριστικές επιχειρήσεις με την εξαίρεσή τους από το τελευταίο πρόγραμμα ενίσχυσης των 320 εκατομμυρίων που εξήγγειλε η κυβέρνηση. «Στις πολύ μικρές επιχειρήσεις ο ιδιοκτήτης είναι και αυτοαπασχολούμενος και αυτό πρέπει να αναγνωριστεί από την κυβέρνηση. Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, χιλιάδες μικρές μονάδες μένουν έξω από το πρόγραμμα ενίσχυσης, επειδή δεν έχουν τις αναγκαίες μονάδες εργασίας και στην ουσία οδηγούνται στο κλείσιμο», λέει ο πρόεδρος της Ενωσης «Φιλοξενία».