Παναγιώτης Μπελώνης
Η μαρτυρία του τελευταίου διασωθέντος από το ναυάγιο της Φαλκονέρας
Το βιβλίο αφηγήθηκε από τον διασωθέντα του ναυαγίου Παναγιώτη Μπελώνη και γράφτηκε από την Πηγή Μπελώνη
Είναι συγκλονιστικό βιβλίο. Η περιγραφή των γεγονότων είναι συνταρακτική. Το διαβάζεις μονορούφι. Τόσο ζωντανό είναι. Διακόπτεται μόνο απ’ τους λυγμούς. Ζεις την τραγωδία, βρίσκεσαι μέσα στο πλοίο. Βιώνεις την κάθε στιγμή. Γνωρίζεις τα πρόσωπα που ταξίδευαν. Παύουν να είναι μόνο ονόματα, αριθμοί, ηλικία. Γίνονται συγκεκριμένα. Βιώνεις την αγωνία τους, την δυστυχία τους. Ζεις την ανείπωτη τραγωδία.
Μαθαίνεις τα αίτια, τις παραλήψεις της εταιρείας, την απειρία του πλοιάρχου, την υπεροψία του καπετάνιου. Την επιμονή του να μην κόψει ταχύτητα ενώ έπνεαν άνεμοι 10 μποφώρ. Για να μην καθυστερήσει να φτάσει στον Πειραιά το πλοίο. Για να είναι πρώτο, έτσι πιο ανταγωνίσιμο από πλοία της άλλης εταιρείας. Τον μη συντονισμό ενεργειών ή μάλλον καθόλου ενεργειών απ’ το πλήρωμα. Μόνο το κατώτερο πλήρωμα παρακαλούσε τον καπετάνιο να κόψει ταχύτητα. Κι’ αυτός αρνιόταν πεισματικά μη τυχόν και αργήσει το πλοίο να φτάσει και «στεναχωρηθεί» ο Τυπάλδος.
Τους οδηγούς των φορτηγών να εκλιπαρούν να κατέβουν κάτω να «δέσουν» τα φορτηγά – δεν υπήρχαν στηρίγματα που έπρεπε να υπάρχουν – . Να μην χτυπιούνται μεταξύ τους και όλα μαζί στις μπουκαπόρτες που δεν είχαν καλή εφαρμογή ούτω ή άλλων. Την αλαζονική απάντηση του καπετάνιου προς τους οδηγούς των φορτηγών όταν του είπαν πως γέμισαν νερά από τις μπουκαπόρτες. Η απάντηση ήταν: «Και χωρίς καθόλου μπουκαπόρτες, και γεμάτο νερά κάτω, εγώ σας πάω με ασφάλεια μέχρι την Αμερική».
Ίσως το πλοίο να μη βούλιαξε μόνο από τις μπουκαπόρτες. Όμως ήταν οι αδέξιοι ελιγμοί του καπετάνιου όταν πανικόβλητος την τελευταία στιγμή αναγνώρισε το πρόβλημα. Οι σπασμωδικές κινήσεις ενός υπερόπτη διαχειριστή της ζωής τόσων ανθρώπων, μπάταραν το πλοίο.
Το πλοίο δεν ήταν σάπιο. Ήταν γερό σκαρί, αλλά ήταν φτιαγμένο για φορτηγό. Μετατράπηκε, μετά που αγοράστηκε απ’ τους Τυπάλδους πολύ γρήγορα λόγω ανταγωνισμού με τον Ευθυμιάδη σε επιβατηγό. Παρέκαμψαν διαδικασίες, ελέγχους, νηοψίες, χρησιμοποιώντας τους κουμπάρους τους υπουργούς της κυβέρνησης.
Χριστέ μου, αυτό το έγκλημα. Κοπελίτσα να εκλιπαρεί οδηγό φορτηγού να τη σώσει. Οι περισσότεροι ταξιδιώτες μέσα στις καμπίνες τους να κοιμούνται και κανείς συναγερμός να τους ξυπνήσει. Τους ξύπνησε η θάλασσα όταν βγήκε πάνω τους. Όταν οι πόρτες απ’ τις καμπίνες είχαν φτάσει ψηλά με την κλίση του πλοίου. Όταν δεν μπορούσαν να βγουν. Ο σπαραγμός, η φρίκη που βίωσαν σ’ αυτόν τον αναπάντεχο βίαιο θάνατο.
Οι βάρκες που δεν είχαν μηχανισμό για να κατέβουν στο νερό, τα ελάχιστα σωσίβια που υπήρχαν και που κανείς υπεύθυνος δεν τα μοίρασε. Όποιος βρήκε, όποιος πρόλαβε.
Μπελώνης Παναγιώτης, λειτουργούσε το μυαλό του και δεν έκανε απερίσκεπτες κινήσεις. Ήταν τυχερός μέσα στην ατυχία του. Σταύρος Λαγωνικάκης, Ηλίας Κουκουνάκης. Και η κοπέλα, η Ιωάννα Σαραντάκη. Τις τελευταίες ώρες ήταν μαζί σ’ ένα κασόνι. Η Ηλίας δεν ήξερε μπάνιο τον ανέβασε η Ιωάννα πάνω στο κασόνι. Δεκατρείς ώρες ναυαγοί. Επιβίωσαν, εκτός απ’ την κοπέλα που εξαντλήθηκε, πάγωσε, άφησε τα χέρια της και την πήραν τα κύματα. Που ήταν βουνό ολόκληρο.
Το Φαιστός του Ευθυμιάδη που το περίμεναν με αγωνία οι ναυαγοί για να τους σώσει. Γιατί ξεκινούσε απ’ τα Χανιά 4 ώρες μετά το Ηράκλειο με την ίδια διαδρομή. Τέσσερις ώρες ήταν ακόμα σχεδόν όλοι ζωντανοί. Να κρατηθούμε στη ζωή. Θα περάσει το Φαιστός και θα μας δει! Θα μας σώσει. Το Φαιστός, όμως, άλλαξε πορεία. Οι καπετάνιος, στον Πειραιά, παρίστανε τον ανήξερο. Όλοι όμως οι επιβάτες πάνω στο Φαιστός ήξεραν για το ναυάγιο του Ηρακλείου και ρωτούσαν με αγωνία.
Ο Κουριδάκης, έγραψε ο Μπελώνης, ήταν από τους ωραιότερους άνδρες των Χανίων. Πνίγηκε. Ο Βολακάκης, πνίγηκε. Τι χτυπήματα φοβερά βίωσε η γυναίκα του. Επτά χρόνια μετά ο μικρότερος γυιός τους ο Μάριος Βολακάκης χάθηκε με την εισβολή του ΑΤΤΙΛΑ στην Κύπρο. Θυμάμαι προσωπικά την μητέρα του, ντυμένη στα μαύρα, τραγική φιγούρα αρχαίας τραγωδίας στον Χρυσόστομο, όταν είχε ομιλία ο Λυσσαρίδης να τον ρωτά σπαρακτικά για τον γυιό της, για τους αγνοούμενους. Με τον Μάριο πηγαίναμε μαζί στην Εμπορική Μία τάξη μικρότερη από μένα πήγαινε. Με την αδελφή μου, ήταν συνήλικος.
Η Άλκηστις Αγοραστάκη, 22 χρονών, φοιτήτρια, πήγαινε να πάρει το πτυχίο της.
Οι αστυνομικοί με τους κρατούμενους αλυσοδεμένοι. Κανείς δεν τους έλυσε. Πήγαν μαζί στον θάνατο.
Οι γύφτοι που είχαν οι περισσότεροι μπει λαθραία στο γκαράζ τους πήρε η θάλασσα με το που άνοιξε η μπουκαπόρτα.
Η οικογένεια Λακιωτάκη που είχε έρθει για διακοπές απ’ την Αυστραλία. Στην επιστροφή τους, χάθηκαν στο ναυγάγιο.
Ο Κων. Μαλεφάκης άφησε οκταμελή οικογένεια.
Ο Πατσουράκης άφησε ορφανά πέντε κοριτσάκια, 8 χρονών το μεγαλύτερο και έγκυο γυναίκα. Η γυναίκα του πέθανε στη γέννα.
Ο Γιώργος Τσαπές με την γυναίκα του, ο Ν.Στυλιανάκης με τη σύζυγό του Παναγιώτα και την κόρη τους.
Ο Μενέλαος Φθενάκης και η σύζυγός του Αντωνία. Άφησαν μόνα τους τρία παιδιά.
Ο Στυλιανός Σουχλάκης με τη σύζυγό του Μαρία και τον δωδεκάχρονο γυιό τους Γιώργο.
Ο Χαράλαμπος Βογιατσάκης με την σύζυγό του Αικατερίνη
Τα αδέλφια Εμμανουήλ και Μανούσος Γιαννακάκης.
Η οικογένεια Τερεράκη θρηνεί δύο νέα παλικάρια παιδιά αδελφών. Ο Σπυρίδων Πασπάτης μαζί με την νεαρή σύζυγό του. Ο Νικόλαος Στυλιανακάκης μαζί με την σύζυγό του και την ανήλικη κόρη τους.
Ο Χρήστος Ευθυμίου με την οκτάχρονη κόρη του.
Οι οικογένειες Λ. Σεργάκη, Π. Μαθιουλάκη, Ν. Μαυρακάκη, Ε. Μανουσουδάκη, Β. Πετράκη, Σ. Χαιρετάκη, Α. Παντελάκη, Ε. Γιαννούλη και τόσων άλλων πολύτεκνων στοίχειωσαν ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο Παναγιώτης Κουριδάκης, όπως γράψαμε, ξάδελφος του Μπελώνη παιδί της αδελφής της μητέρας του. Σχεδόν όλοι οι Χανιώτες είχαν νεκρό να θρηνήσουν
Οι δίκες που έγιναν μετά και ήταν δίκες παρωδία με τον Τυπάλδο να έχει την μικρότερη ποινή.
Το βιβλίο αυτό δεν ξέρω που διατίθεται, όμως είναι συγκλονιστικό και πρέπει ν’ αναζητηθεί απ’ τους Χανιώτες. Είναι ένα ντοκουμέντο της απίστευτης τραγωδίας που έπληξε τα Χανιά αυτήν την νύκτα της Τρίτης 6 Δεκεμβρίου 1966, νύχτα του Άι Νικόλα.
Αγώνας τ. Κρήτης
Το βιβλίο είναι:!
Εκδόσεις Κέδρος
Υπεύθυνη τμήματος επιμέλειας – διόρθωσης Μαρία Σπανάκη
Επιμέλεια – Διόρθωση: Αλέκα Πλακονούρη
Επεξεργασία – Διαμόρφωση κειμένου: Μαρία Συρρή
Ηλεκτρονική σελιδοποίηση – διόρθωση: Νικολέτα Δουλάμη.