Ενα από τα διασημότερα τοπία της νότιας Κρήτης κινδυνεύει να χαθεί για πάντα, λόγω της ολιγωρίας της πολιτείας να το προστατεύσει. Πρόκειται για τον Παλίγκρεμνο στην παραλία Πλακιά Ρεθύμνου, μία από τις «καρτ ποστάλ» της Κρήτης, όπου δρομολογείται η κατασκευή ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Μελέτες έχουν προτείνει ήδη από τη δεκαετία του ’80 να κηρυχθεί προστατευόμενο τοπίο- μνημείο εξαιτίας της σημασίας του, χωρίς ωστόσο αυτό να έχει συμβεί.
Η σχεδιαζόμενη ξενοδοχειακή επένδυση στην περιοχή, όταν έγινε ευρύτερα γνωστή το 2019, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και από το δήμο Αγίου Βασιλείου που είχε προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η παραλία του Παλίγκρεμνου, στο άκρο του κόλπου του Πλακιά, είναι γνωστή για το δραματικό της ανάγλυφο, στο οποίο κυριαρχεί ένα τεράστιο κατακόρυφο «κόψιμο» στον βράχο. Η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον: όπως επισημαίνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, ο γκρεμός σχηματίζεται σε μια σχεδόν κατακόρυφη, κατοπτρική επιφάνεια ενός ρήγματος. «Αυτός είναι και ο λόγος που δέχεται κάθε χρόνο πολλές επισκέψεις από φοιτητές γεωλογικών σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού», αναφέρει ο Χαρ. Φασούλας, υπεύθυνος του τομέα Γεωποικιλότητας του μουσείου και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Δικτύου Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO. Επίσης, η περιοχή έχει ιστορική και πολιτισμική αξία, καθώς συνδέεται με μεταλλευτικές δραστηριότητες και ιστορικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής, ενώ διαθέτει και αξιόλογα οικολογικά χαρακτηριστικά, καθώς οι βράχοι καταλήγουν σε παράκτιες αμμοθίνες.
«Η θέση Παλίγκρεμνος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους γεώτοπους της Κρήτης, έχει συμπεριληφθεί στον Ατλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου και έχει προταθεί να ενταχθεί στον κατάλογο των γεωλογικών μνημείων της Ελλάδας», παρατηρεί ο κ. Φασούλας. «Επιπλέον, η εικόνα της περιοχής του Παλίγκρεμνου αποτέλεσε καρτ πορτάλ της Κρήτης ήδη από τη δεκαετία του ’70, αφίσα σε τοπικές και εθνικές τουριστικές καμπάνιες και σημαντικό στοιχείο σε τουριστικούς οδηγούς».
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Χαράς Βηλαρά στη ρεθυμνιώτικη ιστοσελίδα «goodnet.gr», τις τελευταίες μέρες κάτοικοι της περιοχής βλέπουν μπουλντόζες να σκάβουν στο βράχο, κάντοντας, φαινομενικά, προεργασίες.
Ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου επιβεβαίωσε πως πράγματι γίνονται εργασίες στο σημείο, αφού εκδόθηκε οικοδομική άδεια για την επένδυση του ιδιώτη, χωρίς ωστόσο ο Δήμος να είναι υπέρ αυτής της επένδυσης.
Στον Παλίγκρεμνο, στο σημείο που γίνονται οι χωματουργικές εργασίες για την κατασκευή ξενοδοχειακής μονάδας πήγε σήμερα η αστυνομία μετά την ενημέρωση της εισαγγελέως, και τη μηνυτήρια αναφορά που κατέθεσε ο δήμος Αγίου Βασιλείου στην προσπάθεια του να αποτρέψει το περιβαλλοντικό έγκλημα που συμβαίνει την περιοχή.
Ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να σταματήσουν οι εργασίες διότι ο ιδιώτης διαθέτει οικοδομική άδεια και τα μηχανήματα βρίσκονται εντός της ιδιοκτησίας του.
Η αναφορά του δήμου στηρίζεται στο γεγονός ότι ο ιδιώτης έχει ξεκινήσει εργασίες για την κατασκευή της ξενοδοχειακής μονάδας στο σημείο, χωρίς να έχει λάβει άδεια από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την διαπλάτυνση του δρόμου στην οποία έχει προχωρήσει για να περνούν τα οχήματα, ενώ έχουν εντοπιστεί και άλλες παρανομίες.
Οι αστυνομικοί αποχώρησαν τονίζοντας στους κατοίκους που είχαν συγκεντρωθεί στο σημείο αλλά και στον δήμαρχο Γιάννη Ταταράκη που βρέθηκε στην περιοχή, πως πήγαν να διαπιστώσουν παράβαση σχετικά με το μονοπάτι της περιοχής αλλά από τη στιγμή που τα μηχανήματα ήταν στην ιδιοκτησία του ιδιώτη για την οποία έχει νόμιμη οικοδομική άδεια, δεν μπορούν να τους σταματήσουν.
Υπενθυμίζουμε ότι η επένδυση περιλαμβάνει την κατασκευή υπόσκαφης τουριστικής μονάδας, πάνω στον βράχο του Παλίγκρεμνου που είναι σπουδαίας γεωλογικής και ιστορικής σημασίας, αναρριχητικό πεδίο, σήμα κατατεθέν του Πλακιά, πασίγνωστο και ανέπαφο από ανθρώπινη παρέμβαση εδώ και δεκαετίες.
Ο κ. Ταταράκης τόνισε σε δηλώσεις του στο goodnet.gr πως έχει ενημερώσει ήδη το δασαρχείο ώστε να εξετάσει άμεσα τυχόν παρανομίες που έγκεινται στην αρμοδιότητά του.
Επίσης, σε δηλώσεις του σήμερα στον Team fm ο δήμαρχος τόνισε πως ο δήμος είναι σε επαγρύπνηση. “Εγκρίναμε χθες την άσκηση ένδικων μέσων ενάντια στην οικοδομική άδεια που έχει εκδοθεί και εξουσιοδοτήσαμε τον νομικό μας σύμβουλο να προσβάλλει την οικοδομική άδεια στα διοικητικά δικαστήρια, να καταγγείλει την παράνομη διάνοιξη του δρόμου στον εισαγγελέα, την αστυνομία, την Υπηρεσία δόμησης Ρεθύμνου, τη Δ/νση Δασών και τη Δ/νση Περιβάλλοντος και να υποβάλει αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων αναφορικά με την παράνομη διάνοιξη του δρόμου στα πολιτικά δικαστήρια. Σήμερα καταθέσαμε μηνυτήρια αναφορά στην αστυνομία.
Έγινε μια μεγάλη διαπλάτυνση η οποία είναι παράνομη, περνά μεσά από δασικές εκτάσεις, υπάρχει ρέμα που δεν έχει οριοθετηθεί και δεν έχει λάβει άδεια από το δήμο για τη διαπλάτυνση του δρόμου”.
Ο κ. Ταταράκης σημείωσε ότι ο δήμος προσπαθεί να σταματήσει την παρέμβαση που θα καταστρέψει το περιβάλλον, διότι δυστυχώς το κράτος δεν έχει φροντίσει να κηρύξει την περιοχή μνημείο της φύσης.
Κάτοικοι της περιοχής και φορείς έχουν ξεσηκωθεί, βλέποντας το τοπίο να αλλοιώνεται και αγωνιούν για το μέλλον του Παλίγκρεμνου με τη ιδιαίτερη γεωολογική και ιστορική σημασία για τον οποίο η πολιτεία έχει αδιαφορήσει.
Επιπλέον, πολίτες που βρίσκονται στο σημείο σήμερα κάνουν λόγο για μεγάλη επικινδυνότητα λόγω των εργασιών, καθώς τα μπάζα εναποτίθενται στην άκρη του γκρεμού, χωρίς να τηρούνται μέτρα προστασίας κι ενώ από κάτω στην παραλία βρίσκονται λουόμενοι, αφού η τουριστική σεζόν έχει ξεκινήσει.
Ο Δήμος Αγίου Βασιλείου, το 2020 είχε προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας να ακυρωθεί η γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, με την οποία εγκρίθηκε αρχιτεκτονική μελέτη κατασκευής υπόσκαφων κτιρίων στην θέση «Παλίγκρεμνος» του Πλακιά.
Αρχικά το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου είχε λάβει ομόφωνη αρνητική έγκριση (υπ’ αριθμ. 282/2019) με την αιτιολογία ότι η αρχιτεκτονική μελέτη της επένδυσης δεν εντάσσεται αρμονικά στο τοπίο το οποίο αποτελεί προστατευόμενο εμβληματικό μνημείο της φύσης και θα επιφέρει ανεπανόρθωτη βλάβη σε αυτό.
Στην συνέχεια ο ιδιώτης επενδυτής προσέφυγε κατά της ομόφωνης αρνητικής απόφασης του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου και κέρδισε. Ο Δήμος Αγίου Βασιλείου ενήργησε άμεσα και προσέφυγε στο Συμβούλιο Επικρατείας με σειρά επιχειρημάτων για τους λόγους ακύρωσης της συγκεκριμένης πράξης ζητώντας την αναστολή εκτέλεσης ώστε να μην προχωρήσει στο επόμενο στάδιο προέγκρισης της οικοδομικής άδειας.
Το ΣτΕ όμως απεφάνθη πως κάθε τέτοια πράξη μπορεί να προσβληθεί αφού εκδοθεί η οικοδομική άδεια, ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης. Τότε και μόνο μπορεί να γίνει προσφυγή, εντός 60 ημερών από την έκδοση της άδειας, και αυτό πρόκειται να πράξει τώρα ο δήμος.
Εκσκαφείς στη θέση «Παλιγκρεμνός» στον Πλακιά Ρεθύμνου
φωτο: goodnet.gr
Ο κ. Ταταράκης σημείωσε πως τη Δευτέρα θα ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές- πολεοδομία, αστυνομία, δασαρχείο – και θα καταθέσει ασφαλιστικά μέτρα προκειμένου να σταματήσουν οι εργασίες, διότι κατά τη γνώμη του δήμου υπάρχουν ζητήματα που δεν είναι σύννομα.
Ο ίδιος επεσήμανε πως το 2020 είχε στείλει επιστολή στον τότε υπουργό Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη, επισημαίνοντας τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να εκδοθεί οικοδομική άδεια για την συγκεκριμένη επένδυση, ζητώντας από το υπουργείο Περιβάλλοντος να ανακηρύξει την περιοχή «προστατευόμενο τοπίο-μνημείο της φύσης». Ένα αίτημα που παραμένει στον “αέρα”…
Σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον (έχει συμπεριληφθεί στον Ατλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου) και κάθε χρόνο δέχεται επισκέψεις από φοιτητές γεωλογικών σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει,δε, ιστορική και πολιτισμική αξία, καθώς συνδέεται με μεταλλευτικές δραστηριότητες και ιστορικά γεγονότα της ευρύτερης περιοχής, ενώ διαθέτει και αξιόλογα οικολογικά χαρακτηριστικά, καθώς οι βράχοι καταλήγουν σε παράκτιες αμμοθίνες.
To Μουσείο επίσης έχει εκφράσει την αντίθεσή του και για τον λόγο ότι, όπως υποστηρίζει, υπάρχει άμεσος κίνδυνος καταπτώσεων βράχων και επομένως οποιαδήποτε κατασκευή θα προκαλέσει επιπλέον βλάβη στο τοπίο.
Σημειώνεται πως μελέτες ήδη από τη δεκαετία του ‘80 έχουν προτείνει να κηρυχθεί ο Παλίγκρεμνος προστατευόμενο τοπίο- μνημείο εξαιτίας της σημασίας του, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει συμβεί και όσο η πολιτεία αδιαφορεί ο Παλίγκρεμνος θα κινδυνεύει.
goodnet.gr, Χαρά Βηλαρά