Εκτός από την πρόταση δυσπιστίας προς το πρόσωπό του από τους ίδιους του τους βουλευτές, ο Μπόρις Τζόνσον, έρχεται αντιμέτωπος και με μια κούρσα διαδοχής στην ηγεσία
Εξαντλημένοι από το σκάνδαλο «partygate», τα σχεδόν καθ’ έξιν πάρτι στην Ντάουνινγκ Στριτ κατά παραβίαση των περιοριστικών μέτρων του lockdown για την αντιμετώπιση της πανδημίας, βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος προκαλούν διαδικασία μομφής για την απομάκρυνση του Μπόρις Τζόνσον από την πρωθυπουργία.
Ο βρετανός πρωθυπουργός αποκλείει το ενδεχόμενο παραίτησής του και, αν γλιτώσει την υπερψήφιση της πρότασης μομφής, δεν θα απειληθεί από νέα πρόταση μομφής για έναν χρόνο, σύμφωνα με τον κανονισμό, και πιθανότατα μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2024. Ωστόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής 1922 παραδέχθηκε ότι ο κανονισμός μπορεί να αλλάξει.
Πώς εξελίσσεται η διαδικασία
Ψηφοφορία επί προτάσεως μομφής κατά του πρωθυπουργού πραγματοποιείται αν ζητηθεί από το 15% των μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας των Τόρις στην Βουλή των Κοινοτήτων – δηλαδή 54 από τους 389 βουλευτές.
Για να εκκινήσει διαδικασία μομφής, θα πρέπει να υποβληθεί σχετική επιστολή στον βουλευτή που προεδρεύει της επιτροπής 1922, η οποία απαρτίζεται από βουλευτές άνευ χαρτοφυλακίου.
Αν και ορισμένοι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος έχουν δημοσίως καλέσει τον Μπόρις Τζόνσον να παραιτηθεί, η διαδικασία της κατάθεσης των επιστολών είναι μυστική, γεγονός που έχει τροφοδοτήσει εικασίες του τελευταίους μήνες για το αν έχει καλυφθεί ή μη το όριο των 54 επιστολών.
Ο πρόεδρος της επιτροπής 1922 Γκρέιαμ Μπρέιντι επιβεβαίωσε τελικά σήμερα ότι έχει λάβει τον απαιτούμενο για την εκκίνηση διαδικασίας πρότασης μομφής αριθμό επιστολών.
Ψηφοφορία επί προτάσεως μομφής
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα το βράδυ, κατ΄εφαρμογήν των κανόνων που προβλέπουν ότι θα πρέπει να διεξαχθεί κατά τον προσήκοντα τρόπο.
Οι συντηρητικοί βουλευτές αποφασίζουν για την τύχη του πρωθυπουργού με μυστική ψηφοφορία σε αίθουσα του κοινοβουλίου και το αποτέλεσμα ανακοινώνεται άμεσα.
Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει το 50% συν μία ψήφο – δηλαδή 180 – η εξουσία του δεν μπορεί να αμφισβητηθεί επί έναν χρόνο. Αν χάσει, εκκινεί η κούρσα για την αντικατάστασή του.
Κανένας πιθανός διάδοχος δεν έχει ξεχωρίσει στις τάξεις των Τόρις, πράγμα ου μπορεί να ευνοήσει τον Μπόρις Τζόνσον.
Ωστόσο, πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι μία οριακή νίκη στην ψηφοφορία θα πλήξει περαιτέρω το κύρος του βρετανού πρωθυπουργού.
Κούρσα για την ηγεσία
Οι υποψήφιοι για την αντικατάσταση του Μπόρις Τζόνσον θα πρέπει να είναι βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος και να έχουν την υποστήριξη τουλάχιστον δύο συναδέλφων τους.
Οι βουλευτές των Τόρις ψηφίζουν σε μυστική ψηφοφορία, αποκλείοντας τον λιγότερο δημοφιλή υποψήφιο μέχρις ότου μείνουν δύο τελικοί υποψήφιοι.
Αν δεν αποσυρθεί ο ένας από τους δύο τελικούς υποψήφιους, τα δύο ονόματα μπαίνουν σε ψηφοφορία του συνόλου των μελών του κόμματος. Η προεκλογική εκστρατεία πραγματοποιείται σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο και διαρκεί πολλές εβδομάδες.
Ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον ανέλαβε την ηγεσία της κυβέρνησης τον Ιούλιο 2019 κερδίζοντας εύκολα τον αντίπαλό του Τζέρεμι Χαντ στην κούρσα για την ηγεσία που ξεκίνησε μετά την παραίτηση της Τερέζα Μέι, όταν αποδείχθηκε σε αδυναμία να πείσει τους βουλευτές των Τόρις για την στρατηγική της ως προς το Brexit.
Γιατί τώρα;
Ο Μπόρις Τζόνσον αντιμετωπίζει σειρά σκανδάλων από τον περασμένο χρόνο, κυρίως το «partygate», το οποίο του έδωσε τον τίτλο του εν ενεργεία πρωθυπουργού κατά του οποίου επιβάλλεται πρόστιμο από την αστυνομία.
Εχει κατ’ επανάληψιν αρνηθεί να παραιτηθεί και μέχρι στιγμής έχει διατηρηθεί στην θέση του ισχυριζόμενος ότι θέλει να βοηθήσει τους Βρετανούς που βρίσκονται αντιμέτωποι με καλπάζοντα πληθωρισμό και επενδύοντας στην εικόνα που έχει κατασκευάσει για τον σημαντικό του ρόλο στην δυτική υποστήριξη της Ουκρανίας απέναντι στην ρωσική επίθεση.
Ομως, η δημοσίευση στο τέλος του Μαΐου του πορίσματος της έρευνας της δημόσιας λειτουργού Σου Γκρέι που κατακεραύνωσε την συμπεριφορά της Ντάουνινγκ Στριτ κατά την διάρκεια των lockdown αναζωπύρωσε την δυσαρέσκεια των βουλευτών των Τόρις και την ανησυχία τους για την ικανότητά του να κερδίσει στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές.
Η δημοτικότητά του βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και οι Συντηρητικοί υπέστησαν σημαντικές ήττες στις τοπικές εκλογές στις αρχές του Μαΐου. Το Συντηρητικό Κόμμα είναι πιθανόν να χάσει δύο έδρες κατά τις συμπληρωματικές εκλογές τον Ιούνιο στην Αγγλία.