Καθώς η ΕΚΤ ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την πολιτική των μέτρων τόνωσης και να αυξήσει τα επιτόκια στη «μάχη» κατά του πληθωρισμού, οι αγορές ομολόγων δοκιμάζουν την ικανότητα και την προθυμία της να «δράσει» ενάντια στις πιέσεις των αποδόσεων που αρχίζουν να πλήττουν τις πιο αδύναμες χώρες του ευρωπαϊκού «μπλοκ».
Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΚΤ συγκάλεσε σήμερα εκτάκτως συνεδρίαση για να συζητήσει «τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς», σύμφωνα με εκπρόσωπο της τράπεζας. «Θα έχουν μια ad hoc συνάντηση για να συζητήσουν τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς», δήλωσε στο CNBC εκπρόσωπος της κεντρικής τράπεζας. Οι προσκλήσεις για το meeting εστάλησαν στα στελέχη την Τρίτη, με όσους έχουν τον ρόλο της χάραξης της πολιτικής της ΕΚΤ να ακυρώνουν τα σχέδιά τους.
Το premium που ζητούν οι επενδυτές για να διακρατήσουν τα ομόλογα της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας έναντι των ασφαλέστερων γερμανικών έχει αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2020.
Με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ να αναμένεται ότι θα αυξηθεί κατά 75 μονάδες βάσης εντός του επόμενου τριμήνου, το κόστος δανεισμού των ιταλικών και ισπανικών 10ετών έχει εκτιναχθεί σε υψηλό οκτώ ετών.
Προς το παρόν, σύμφωνα με το Reuters, η ΕΚΤ δεν βλέπει κανένα λόγο για να δημιουργήσει νέα εργαλεία που θα βοηθήσουν τις ασθενέστερες οικονομίες της ευρωπεριφέρειας.
Όμως, το άνοιγμα των spreads και των αποδόσεων έχει αφήσει τους επενδυτές να διερωτώνται για το πότε η ΕΚΤ θα λάβει μέτρα για να αποτρέψει διασπαστικές τάσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων του ευρώ.
Τα 5 σενάρια της παρέμβασης
Το Reuters παραθέτει 5 σενάρια, τα οποία μπορεί να υιοθετήσει η ΕΚΤ.
Να μην κάνει τίποτε
Αν και ο πληθωρισμός βρίσκεται σε ύψη ρεκόρ, η ΕΚΤ προς το παρόν δεν κάνει τίποτα. Η απόδοση του ιταλικού έναντι του γερμανικού 10ετούς βρίσκεται τώρα στην περιοχή των 250 μονάδων βάσης, που θεωρείται από την ΕΚΤ ως «ζώνη κινδύνου» για να προχωρήσει στη λήψη μέτρων.
Ωστόσο, πηγές του Reuters ανέφεραν μετά τη συνεδρίαση της προηγούμενης Πέμπτης ότι οι διαμορφωτές πολιτικής της κεντρικής τράπεζας δεν σκέφτονται υπό τις παρούσες συνθήκες ότι υφίσταται κίνδυνος διάσπασης και γι΄αυτό δεν συζήτησαν για νέο πρόγραμμα. «Το γεγονός ότι δεν έγινε καμία συζήτηση σημαίνει ότι η ζώνη κινδύνου έχει μετατοπιστεί πιο πέρα από το σημείο που γνώριζε έως τώρα η αγορά», αναφέρει ο στρατηγικός αναλυτής της UBS, Rohan Khanna.
Να φερθεί έξυπνα
Το μόνο εργαλείο που έχει παρουσιάσει μέχρι στιγμής η ΕΚΤ είναι οι επανεπενδύσεις των ομολόγων που λήγουν και τα οποία προέρχονται από το πανδημικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων.
Η Societe Generale εκτιμά ότι το επόμενο έτος η ΕΚΤ θα λάβει 300 δισ. ευρώ από τις επενεπενδύσεις των ομολόγων του ΡΕΡΡ. Όμως, αυτό δεν φαίνεται αρκετό για να συγκρατήσει την άνοδο των αποδόσεων.
Να θυμηθεί ξανά τα εργαλεία OMT, SMP
Η ΕΚΤ έχει και άλλα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος αγοράς ομολόγων ΟΜΤ, ένα εργαλείο σε περίπτωση κρίσης που επιτρέπει την απεριόριστη αγορά χρέους μίας χώρας. Ωστόσο, οικονομολόγοι αμφιβάλουν ότι θα χρησιμοποιηθεί, καθώς απαιτείται από τις χώρες να υπογράψουν σχέδιο διάσωσης το οποίο συνοδεύεται από επαχθείς όρους.
Άλλοι πάλι κάνουν λόγο για λειτουργία του Μηχανισμού Αγοράς Τίτλων (SMP), κάτι που θεωρείται πιο πιθανό.
Να επαναφέρει το QE
Εάν η απότομη διεύρυνση των spreads πυροδοτήσει κινδύνους για την χρηματοοικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης, τότε η ΕΚΤ είναι πολύ πιθανόν να επαναφέρει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Με δεδομένη όμως τη λήξη του προγράμματος, η κίνηση αυτή φαίνεται αρκετά απίθανη.
Ένα νέο σενάρο
Ίσως η ΕΚΤ να στοχεύσει σε αγορές ομολόγων των ασθενέστερων χωρών, αποκλίνοντας από την αρχή της να αγοράζει ενεργητικό ανάλογα με το μέγεθος μίας οικονομίας. Ωστόσο, μία τέτοια ευελιξία ενδεχομένως να μην έβρισκε σύμφωνη τη Γερμανία και ειδικά το Συνταγματικό της Δικαστήριο.