Ιδιαίτερα επίκαιρο, αν και γράφτηκε το 2020, το κείμενο του κ. Γιάννη Μαυρουδή, ο οποίος περιγράφει την προσπάθεια που γίνεται στο 11ο Δημοτικό Σχολείου Ηρακλείου, ένα – όπως επισημαίνει – “πολυπολιτισμικό σχολείο με κυρίαρχο στοιχείο τους μαθητές Ρομά”.
Με αφορμή την συζήτηση που άνοιξε η υπόθεση του 16χρονου Ρομά στην Θεσσαλονίκη, ο εκπαιδευτικός έστειλε στο Cretalive το κείμενο αυτό, στο οποίο υπογραμμίζει χαρακτηριστικά: “Το Σχολείο καλείται να διαδραματίσει ένα στρατηγικό ρόλο. Την ενσωμάτωση των Ρομά στην ελληνική κοινωνία, χωρίς να χάσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα”.
Αναλυτικά ο κ. Μαυρουδής αναφέρει:
“Το Σχολείο μας 11ο Δημ. Σχ. Ηρακλείου λειτουργεί αδιαλείπτως σε ένα ιστορικό κτίριο από το 1896. Δια μέσου των δεκαετιών ανταπεξέρχεται σε κάθε ιστορική συγκυρία καθιστάμενο σημείο αναφοράς για το «Μαρουλά», τη «Μεσκηνιά», τη «Χρυσοπηγή» όπως στην ιστορική γραμμή ονοματοδοτείται.
Μια περιοχή του Ηρακλείου η οποία από την ενετοκρατία λειτουργούσε ως τόπος διαμονής – καταλαγής κατατρεγμένων, απόκληρων και αδύναμων ανθρώπων, καθώς ήταν κοντά στο κέντρο και η ιδιομορφία της περιοχής προσέφερε σχετικά εύκολη στέγη τις υπάρχουσες σπηλιές καθώς και η ευκολία σμίλευσης και άλλων.
Από τα χρόνια εκείνα απέκτησε το χαρακτηριστικό της υποδεέστερης γειτονιάς, κάτι που την στοιχειώνει μέχρι σήμερα.
Η ευκολία πρόσβασης και απόκτησης στέγης καθώς και η απαξίωση από τους εμπορικούς και παραγωγικούς τομείς της περιοχής, την καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστική σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως Ρομά και μετανάστες .
Έτσι η σημερινή κατανομή του πληθυσμού των μαθητών μας για τη φετινή χρονιά με πολύ μικρές αποκλίσεις από προηγούμενα έτη διαμορφώνεται ως εξής :
Γίνεται εμφανές ότι πρόκειται για ένα πολυπολιτισμικό σχολείο με κυρίαρχο στοιχείο τους μαθητές Ρομά.
Η επίδρασή τους ωστόσο στην διαμόρφωση ή επιρροή στο κυρίαρχο πνεύμα στη συμπεριφορά των μαθητών είναι ελάχιστη και σε κάθε περίπτωση ελεγχόμενη και ελέγξιμη.
Υφίστανται δυσεπίλυτα προβλήματα που σχετίζονται με την κουλτούρα και την εκτίμηση των γονιών προς το σχολείο και τη σημασία της εκπαίδευσης – παιδείας γενικότερα.
Το Σχολείο καλείται να διαδραματίσει ένα στρατηγικό ρόλο. Την ενσωμάτωση των Ρομά στην ελληνική κοινωνία, χωρίς να χάσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα.
Με απόλυτο σεβασμό στις ιδιομορφίες και τις ιδιαιτερότητες της φυλής τους, προσπαθούμε να εμπνεύσουμε τα παιδιά να ενστερνιστούν τις αξίες της παιδείας, της ομαδικότητας, της κοινωνικής συνοχής, της συμμετοχής , της προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο.
Παρεμβαίνουμε –συνεργαζόμαστε και σε κοινωνικές δομές και υπηρεσίες είτε στις δημοτικές υπηρεσίες είτε σε ιδιώτες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν δύσκολες οικονομικές και οικογενειακές συνθήκες.
Παρόλα τα μέτρα και τα κίνητρα που παίρνονται, παρόλη την ευελιξία και ανοχή που δείχνουμε σε δυσλειτουργικές συνθήκες (φοίτηση, εγγραφές, μετεγγραφές, ολοήμερο, απουσίες, ώρα προσέλευσης, συμμετοχής σε εκπαιδευτικές εκδρομές, συμμετοχής σε δράσεις του συλλόγου γονέων), δυστυχώς δεν φαίνεται να τροποποιεί συμπεριφορές και να έχει συνέχεια και έτσι καθώς ξεκινά η σχεδόν αδιάλειπτη συμμετοχή τους στις πρώτες τάξεις , στις τελευταίες προσέρχονται με πάρα πολλές απουσίες , με πολύ λιγότερες συμμετοχές στο γυμνάσιο, και στο λύκειο πλέον ένα μεγάλο ποσοστό από τα κορίτσια έχει παντρευτεί και σχεδόν η το σύνολο των αγοριών εργάζονται -ακολουθούν με τους γονείς τους.
Αυτή είναι μια προδιαγεγραμμένη πορεία, αλυσίδα με ισχυρούς κρίκους που είναι πάρα πολύ δύσκολο να σπάσουν αν δεν αλλάξουν τρόπο αντιμετώπισης οι γονείς, αν δεν αλλάξει το αξιακό σύστημα των γονέων Ρομά.
Βολεύονται στις παροχές- επιδόματα και αυτό δυστυχώς γίνεται αυτοσκοπός για την προσέλευση των μαθητών στο σχολείο με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Και είναι κρίμα γιατί εικόνα ούσα της κοινωνίας και η κοινωνία των Ρομά, διαθέτει ευφυέστατα παιδιά, εκπληκτικούς μαθητές , φοβερά μυαλά τα οποία δυστυχώς με την αποφοίτησή τους από το δημοτικό ενσωματώνονται αβίαστα αλλά αμετάκλητα στην κυρίαρχη κουλτούρα τους με πολύ συγκεκριμένους στόχους : το γάμο , το εμπόριο, την ευκαιρία, και δυστυχώς πολλές φορές την επαιτεία.
Έχουμε στο σχολείο μας δυστυχώς μόνο ένα μικρό δείγμα (μόνο το Α΄) μιας εκπληκτικής δουλειάς που φαίνεται να έχει ξεκινήσει αλλά δεν ξέρω αν έχει ολοκληρωθεί, το «ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΡΟΜΑΝΙ ΓΛΩΣΣΑΣ) (ΕΛΛΗΝΟΡΟΜΑΝΟ) του ΙΩΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓ. ΑΛΕΞΙΟΥ.
Θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αυτή η προσπάθεια και στη συνέχεια με ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς, σε σχολεία με εύλογο αριθμό μαθητών ρομά θα μπορούσε να γίνεται και χρήση ή διδασκαλία της Ρομάνι γλώσσας νοιώθοντας έτσι και οι ρομά μαθητές ότι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα να διασωθεί η ιδιότυπη γλώσσα και γιατί όχι να εκφραστούν και ποιητικές ή συγγραφικές δημιουργίες.
Ένα γενναίο και αποτελεσματικό μακροπρόθεσμα μέτρο που θα μπορούσε η ελληνική Πολιτεία να αποφασίσει θα ήταν Η ΧΩΡΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΡΟΜΑ ΣΤΗ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, κίνητρο που θα παρείχε την ευκαιρία σε όποιον –α μαθητή-τρια είχε πραγματικό ενδιαφέρον να συμμετέχει, καθιστώντας έτσι τους μορφωμένους – καλλιεργημένους υπεύθυνους ανεξάρτητους, καταξιωμένους συμπολίτες μας σημείο αναφοράς , υπόδειγμα προς μίμηση και θεματοφύλακα κοινωνικών αξιών για όλους.
Να ενσωματωθούν στον κοινωνικό ιστό ουσιαστικά και να μην διαπρέπουν μόνο στο παραεμπόριο, στο τραγούδι και στα κλαρίνα…
Σας ευχαριστώ πολύ”.