Οι εξελίξεις στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης οδηγούν στο τέλος της παραδοσιακής σχολικής αίθουσας και στη συρρίκνωση (μέχρις εξαφανίσεως) του αριθμού των εκπαιδευτικών, υποστηρίζει ο καθηγητής Στιούαρτ Ράσελ, ένας από τους πλέον ειδικούς στον κόσμο.
Ο καθηγητής της επιστήμης των υπολογιστών στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, λέει στον Guardian ότι εξατομικευμένοι διδάσκοντες τύπου ChatGPT έχουν τη δυνατότητα να μπουν στην εκπαίδευση και να διευρύνουν την παγκόσμια πρόσβαση, έναντι διδάκτρων σε κάθε έναν χρήση κινητού τηλεφώνου. Η τεχνολογία θα μπορούσε να προσφέρει «το περισσότερο υλικό (διδασκαλίας) μέχρι το τέλος του γυμνασίου», υποστηρίζει ο καθηγητής Ράσελ.
«Η εκπαίδευση είναι το μεγαλύτερο όφελος στο οποίο μπορούμε να προσβλέπουμε τα προσεχή χρόνια», κατά τον καθηγητή, ο οποίος θα μιλήσει σήμερα στην Παγκόσμια Σύνοδο του ΟΗΕ με θέμα «η Τεχνητή Νοημοσύνη για Καλό», που συγκαλείται στη Γενεύη. «Θα πρέπει να είναι εφικτό σε λίγα χρόνια, ίσως μέχρι το τέλος της δεκαετίας, να μπορούμε να προσφέρουμε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε κάθε παιδί στον κόσμο», πρόσθεσε.
Ωστόσο, επισημαίνει ότι η ανάπτυξη της πανίσχυρης νέας τεχνολογίας στην εκπαίδευση ενέχει και κινδύνους, ένας από τους οποίους είναι η κατήχηση. Ο καθηγητής Ράσελ τονίζει ότι υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η εξατομικευμένη διδασκαλία είναι δύο έως τρεις φορές πιο αποτελεσματική από τα παραδοσιακά μαθήματα στην σχολική αίθουσα.
«Η Οξφόρδη και το Κέιμπριτζ δεν χρησιμοποιούν μία παραδοσιακή αίθουσα στην πραγματικότητα, αλλά δασκάλους, προφανώς γιατί είναι πιο αποτελεσματικοί. Αλλά είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει αυτό για κάθε παιδί στον κόσμο. Δεν υπάρχουν αρκετοί δάσκαλοι», προσθέτει.
Η ανοιχτή Τεχνητή Νοημοσύνη διερευνά ήδη εκπαιδευτικές εφαρμογές και τον Μάρτιο επιτεύχθηκε μία συνεργασία με μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό οργανισμό, την Ακαδημία Χαν, για πιλοτική εφαρμογή ενός εικονικού διδασκάλου που υποστηρίζεται από το ChaGPT-4. Αυτή η προοπτική μπορεί να προκαλέσει «εύλογους φόβους» στην εκπαιδευτική κοινότητα για «λιγότερους δασκάλους στην αγορά εργασίας, ίσως και για κανέναν», λέει ο καθηγητής Ράσελ. Αλλά τονίζει ότι θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητη η ανθρώπινη εμπλοκή, όμως με εντελώς διαφορετικό ρόλο για τον δάσκαλο που δυνητικά πρέπει να διευκολύνει πιο σύνθετες συλλογικές δραστηριότητες και να παρέχει γνώσεις αγωγής του πολίτη και ηθικής.
«Δεν έχουμε πειραματιστεί και γι’ αυτό δεν ξέρουμε αν το σύστημα της Τεχνητής Νοημοσύνης θα είναι επαρκές για ένα παιδί. Πρέπει να υπάρχει το κίνητρο, δεν είναι μόνο να κάνω τις περιλήψεις. Είναι κρίσιμο να διασφαλιστεί ότι οι κοινωνικές διαστάσεις της παιδικής ηλικίας θα προστατεύονται και θα βελτιώνονται», προσθέτει ο καθηγητής Ράσελ.
«Ελπίζω ότι το σύστημα, εφόσον σχεδιαστεί σωστά, δεν θα λέει σε ένα παιδί πώς να φτιάξει ένα βιολογικό όπλο. Αυτό είναι διαχειρίσιμο», κατά τον καθηγητή Ράσελ, αλλά τον ανησυχεί ο κίνδυνος εισβολής στο λογισμικό από αυταρχικά καθεστώτα ή άλλους παράγοντες, που θα θελήσουν να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα στην εκπαίδευση.
Ο Στίουαρτ Ράσελ έχει περάσει χρόνια επισημαίνοντας τους κινδύνους που συνεπάγεται η άνευ κανόνων ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και τον Μάρτιο συνυπέγραψε ανοιχτή επιστολή (μαζί με τον Έλον Μασκ και άλλες προσωπικότητες), ζητώντας να μπει φραγμός στην «εκτός ελέγχου κούρσα» για την ανάπτυξη ψηφιακών εγκεφάλων. «Αντιλαμβάνομαι την τεχνητή γενική νοημοσύνη σαν ένα γιγάντιο μαγνήτη στο μέλλον. Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε, τόσο ισχυρότερη είναι η δύναμη που ασκεί», λέει.
Εκφράζει πάντως την πεποίθηση ότι οι κυβερνήσεις «έχουν ξυπνήσει… και προσπαθούν να δουν τώρα τι πρέπει να κάνουν».
Πάντως, η ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων ενέχει πολύ περισσότερους κινδύνους και κρύβει απρόβλεπτες συνέπειες σε πολλούς τομείς – από την κλιματική αλλαγή, μέχρι τις σχέσεις της Δύσης με την Κίνα. «Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι, σύντομα δισεκατομμύρια, θα βρίσκονται σε διάλογο με αυτά τα πράγματα. Δεν ξέρουμε με ποιο τρόπο θα αλλάξουν την παγκόσμια κοινή γνώμη και τις πολιτικές τάσεις», προειδοποιεί ο καθηγητής Ράσελ, τονίζοντας ότι «μπορεί να μπούμε σε μία μαζική περιβαλλοντική κρίση, ή σε πυρηνικό πόλεμο και να μην καταλάβουμε γιατί έγινε»…