Η ανείπωτη τραγωδία στην Ελλάδα γράφτηκε στον καύσωνα του 1987. Τότε που οι ηλικιωμένοι πέθαιναν από τη ζέστη και οι ράγες των τρένων στράβωναν από τις μεγάλες θερμοκρασίες. Ήταν ο φονικότερος καύσωνας όλων των εποχών στην Ελλάδα. Επισήμως οι νεκροί ήταν 1.300, αλλά ανεπίσημες αναφορές ανέβαζαν τον αριθμό σε 1.500.
Το 1987 ελάχιστοι είχαν κλιματιστικά στα σπίτια και ακόμη λιγότεροι στα αυτοκίνητα. Το κλιματιστικό αποτελούσε μια πολυτέλεια και για το αυτοκίνητο, στα περισσότερα μοντέλα δεν ήταν ούτε στον έξτρα εξοπλισμό κατά παραγγελία. Ούτε κλιματιζόμενοι δημόσιοι χώροι υπήρχαν και στο καθ’ οδόν για μπάνιο με το λεωφορείο ήταν σαν να κάνεις σάουνα.
Εκείνη την εποχή, λοιπόν, το θερμόμετρο ήταν που έδειξε 44 βαθμούς. Μάλιστα, χωρίς κλιματισμό ήταν και τα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας. Αποτέλεσμα; Αρκετοί ηλικιωμένοι που αναζητούσαν βοήθεια βρέθηκαν σε θαλάμου που έβραζαν και στη συνέχεια πέθαιναν από θερμοπληξία.
Ο καύσωνας το 1987 κράτησε οχτώ ημέρα και η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν δραματική. Ήταν μόλις λίγες ημέρες μετά τους ξέφρενους πανηγυρισμούς στο Eurobasket του 1987, που η ομάδα της Ελλάδας με Γιαννάκη και Γκάλη πήρε το χρυσό στο καινούργιο τότε στάδιο Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ) στο Φάληρο.
Οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν: «Καμίνι όλη η Ελλάδα» («Τα Νέα»), «Κραυγή αγωνίας εκατομμυρίων Ελλήνων: Θεέ μου!» σε άλλο πρωτοσέλιδο τίτλο («Ακρόπολις»).
Στις 22 Ιουλίου, «Τα Νέα» μετέδιδαν πληροφορίες για τους πρώτους τέσσερις νεκρούς -δύο στην Αθήνα και δύο στο Βόλο. Ήταν η δεύτερη ημέρα του καύσωνα. Στα νοσοκομεία ήδη άρχισαν να συρρέουν ηλικιωμένοι με προβλήματα υγείας.
Ο δραματικός απολογισμός μέρα με την ημέρα αυξανόταν: «300 οι νεκροί» έγραφαν «Τα Νέα», «Σωρός οι νεκροί στα νεκροτομεία», ο Ελεύθερος Τύπος. Κάποια στιγμή είχαν γεμίσει τα ψυγεία στους νεκροθαλάμους. Εκατοντάδες νεκροί παρέμειναν άταφοι για ημέρες. Φρίκη!
«Σε τρένα οι νεκροί», «γεμάτα τα νεκροτομεία» έγραφαν οι εφημερίδες, που δεν γνώριζαν ακόμη ότι ο καύσωνας του 1987 θα έμενε στην ιστορία ως ο φονικότερος στην Ελλάδα. Τότε, βέβαια, δεν υπήρχε ίντερνετ, αλλά ούτε ιδιωτικά ραδιόφωνα και κανάλια. Μόνο η ΕΡΤ.
Βέβαια, η Αθήνα είχε δει και αρκετά υψηλότερες θερμοκρασίες: 48 βαθμούς είχε φτάσει το 1978. Αλλά το 1987 ήταν η πρώτη φορά που τόσοι πολλοί άνθρωποι έχαναν τη ζωή τους.
Μετά τον φονικό καύσωνα του Ιουλίου 1987, κάποιοι μιλούσαν και για νέο που θα ερχόταν. Χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο του «Ελεύθερου Τύπου», αλλά και της έντονης πόλωσης της εποχής μεταξύ ΠΑΣΟΚ – ΝΔ.
Οι επιστήμονες της εποχής το απέδωσαν στη διάρκεια του καύσωνα και όχι στην έντασή του.
Τι λένε οι μετεωρολόγοι για τον καύσωνα του 2023 στην Ελλάδα
«Καμίνι» από τον καύσωνα όλη η Ελλάδα με τα χειρότερα να έρχονται τις επόμενες ημέρες. Η θερμοκρασία αναμένεται να φτάσει τους 46 βαθμούς, με τον καύσωνα του 2023 να είναι όπως εκτιμούν οι μετεωρολόγοι χειρότερος και από τον καύσωνα του 1987 στην Ελλάδα.
Ο Σάκης Αρναούτογλου προβλέπει τις θερμοκρασίες έως και τις 30 Ιουλίου. Όπως επισημαίνει στο μετεώγραμμα που παραθέτει, η θερμοκρασία παίζει ρόλο ανάλογα με την περιοχή, το υψόμετρο και τη γειτνίαση με τη θάλασσα. Αναλυτικά η ανάρτηση του Σάκη Αρναούτογλου στο facebook:
«Για να υπολογίσετε με αρκετή ακρίβεια τη θερμοκρασία στην περιοχή που σας ενδιαφέρει, διαβάστε ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ την επεξήγηση στο μετεώγραμμα σας παρακαλώ γιατί όπως είναι φυσικο ανάλογα με την περιοχή, το υψόμετρο και την γειτνίαση στη θάλασσα οι θερμοκρασίες θα διαφέρουν».
Θα είναι χειρότερος και από τον καύσωνα του 1987
Έρχονται εφιαλτικές ημέρες. Χειρότερος και από τον καύσωνα του 1987 φαίνεται πως θα είναι συνολικά αυτός που πλήττει τώρα τη χώρα μας, όπως σημειώνει ο διευθυντής της ΕΜΥ Αντώνης Λάλος.
Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ, ο διευθυντής της ΕΜΥ, ανέφερε πως οι θερμοκρασίες που καταγράφονται σε αυτόν τον καύσωνα (με πρόβλεψη για 45 βαθμούς) αλλά και η διάρκειά του, τον καθιστά ακόμα χειρότερο από αυτόν του 1987. Τότε πάνω από 1.300 άνθρωποι έπεσαν νεκροί από τον καύσωνα.
«Φαίνεται ότι αυτό το θερμικό κύμα από την Αφρική εξακολουθεί να μας βασανίζει και θα συνεχίσει να μας βασανίζει τουλάχιστον μέχρι το άλλο Σαββατοκύριακο. Δεν φαίνεται κάποιος μηχανισμός, δηλαδή κάποιο σύστημα το οποίο θα έρθει από τη δυτική ή από τη Βόρεια Ευρώπη, το οποίο θα κινηθεί προς τα Βαλκάνια και θα διώξει, με κάποιο τρόπο, αυτές τις θερμές αέριες μάζες από την περιοχή μας και δεν έχει και κάποιο σοβαρό μελτέμι» σημείωσε ο Αντώνης Λάλος.
Ο κ. Λάλος ανέφερε πως «έχουμε αυτή τη στιγμή, σχεδόν, με εξαίρεση τις δύο-τρεις προηγούμενες ημέρες, απουσία σημαντική των μελτεμιών τον Ιούλιο που είναι στατιστικά ο μήνας με τα περισσότερα μελτέμια και επικράτηση πολύ υψηλών θερμοκρασιών, πρωτοφανείς μάλιστα θερμοκρασίες σε διάρκεια για τη χώρα μας.
Θα έλεγα ότι ουσιαστικά δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί κάτι τέτοιο στην Ελλάδα τουλάχιστον, για να μην πω σε όλη την Νότια Ευρώπη. Έχουμε περίπου από τις 12-13 Ιουλίου όλο και κάποιους σταθμούς να ξεπερνούν τους 40 βαθμούς τις μέρες αυτές που προηγούνται και από ό,τι φαίνεται θα φτάσουμε περίπου μέχρι το τέλος του μήνα με το θερμόμετρο να συνεχίζει να δείχνει σε πολλές περιπτώσεις πολλά 40άρια, για να μην πω και πολλά νούμερα παραπάνω από τους 41-42 βαθμούς, όπως περιμένουμε για αυτό το Σαββατοκύριακο εξάλλου».
Αναφορικά με την κλιματική αλλαγή και τις θερμοκρασίες που όλο ανεβαίνουν, ανέφερε πως «αν κάτι δεν αλλάξει προς το καλύτερο, σε βάθος 50 ετών συν πλην, μέχρι το 2100 θα αρχίσουμε να έχουμε προβλήματα στη Μεσόγειο και πληθυσμού, όπως έχουν και τα αφρικανικά κράτη τα οποία υποσιτίζονται, είναι και αυτά θύματα της κλιματικής αλλαγής διότι όντως έχουν μειωθεί οι βροχές και όλα τα σχετικά και θα αρχίσει σιγά – σιγά ο κόσμος να μετακινείται βορειότερα. Βέβαια αυτό σε επίπεδο πολιτικής που είναι σήμερα, αύριο και μεθαύριο δεν είναι κάτι που ανησυχεί».
Μιλώντας για τις φωτιές, σημείωσε πως «στατιστικά, μέχρι το 98, υπεύθυνοι για τις πυρκαγιές στα δάση ήταν οι δασολόγοι. Από το 98 και μετά η αρμοδιότητα αυτή πέρασε στην Πυροσβεστική. Πέρα από την κλιματική αλλαγή, αν δείτε όλα τα στατιστικά, από το 99 και μετά έχουν καεί υπερπολλαπλάσιες ποσότητες δασών απ’ ό,τι πριν, πέρα από την κλιματική αλλαγή. Αν αυτά τα δύο τα συσχετίσεις, μπορεί θεωρητικά να το δικαιολογήσεις».
Μαρουσάκης: Πρώτη πρόγνωση για τον νέο καύσωνα από βδομάδα
Ο Κλέαρχος Μαρουσάκης έδωσε το πρώτο «στίγμα» για το τρίτο κύμα καύσωνα που θα «χτυπήσει» και πάλι την επόμενη εβδομάδα την Ελλάδα, με θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου, δημιουργώντας έναν ασφυκτικό κλοιό ζέστης σε ολόκληρη τη χώρα.
«Φαίνεται ότι θα περάσει ένα ακόμα κύμα, εκεί κοντά στην Τετάρτη με Παρασκευή της άλλης εβδομάδας, να μην πανικοβληθεί όμως ο κόσμος γιατί δεν έχουν ξεκαθαρίσει τα στοιχεία. Σίγουρα θα είναι ένα ισχυρό θερμό κύμα, αλλά δεν έχουμε στοιχεία για το αν θα ξεφύγουμε πολύ πάνω από τους 43-44 βαθμούς Κελσίου» είπε και πρόσθεσε:
«Προσωπική εκτίμηση είναι ότι θα ζήσουμε ένα ανάλογο καιρικό σκηνικό όπως και αυτό, θα δούμε δηλαδή θερμοκρασίες κοντά στους 40-43 βαθμούς, κάπου ίσως προσεγγίσουμε τους 44 και 45 βαθμούς και κάπου εκεί θα ολοκληρώσει τη δράση του αυτό το κύμα».
Ο μετεωρολόγος του OPEN ωστόσο, έδωσε και κάποια θετικά νέα, παρότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία το φαινόμενο, «ευτυχώς δεν φαίνεται να έχουμε διάρκεια πάνω από τις 48 ώρες».
Σε κάθε περίπτωση, όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, «η αποκλιμάκωση θα γίνει με αργούς ρυθμούς. Μην περιμένουμε μετά ότι θα πάμε ξαφνικά στους 35 ή 34 βαθμούς, σίγουρα θα γίνει με αργούς ρυθμούς».
Επανέλαβε δε ότι «τα μέγιστα δεν φαίνεται να κρατούν πάνω από δύο 24ωρα».
Για τον κίνδυνο πυρκαγιάς και τους ανέμους, ο Κλέαρχος Μαρουσάκης είπε ότι σήμερα, Παρασκευή, περιμένουμε να αυξηθούν οι άνεμοι μέχρι τις 6 με 7 αργά το απόγευμα. «Οι ριπές είναι δυνατόν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα, ιδιαίτερα σε περιοχές που μαίνονται ήδη τα πύρινα μέτωπα».
Λαγουβάρδος στο iEidiseis για μέγα – καύσωνα: «Ρεκόρ δεκαετιών»
«Έχουμε ένα πολύ δύσκολο τριήμερο μπροστά μας», τόνισε μιλώντας στο iEidiseis, ο διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, κ. Κώστας Λαγουβάρδος, αναφορικά με τον μέγα – καύσωνα που σαρώνει τη χώρα και θα φέρει ακραίες θερμοκρασίες έως και την Κυριακή.
Όπως σημείωσε ο ίδιος, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή (21-23/7) «θα υπάρξουν πάρα πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές της χώρας, καταγράφοντας πιθανότατα ρεκόρ δεκαετιών».
Μάλιστα, ο μετεωρολόγος προβλέπει ότι το προσεχές τριήμερο το κύμα καύσωνα θα είναι χειρότερο από αυτό της περασμένης εβδομάδας, κατά το οποίο καταγράφηκε μέγιστη θερμοκρασία 44,2 βαθμούς στη Θήβα και πάνω από 40 σε πολλά σημεία της επικράτειας.
Όπως εξήγησε ο κ. Λαγουβάρδος «εκτιμώ ότι θα πάμε παραπάνω το Σαββατοκύριακο και κυρίως την Κυριακή, όπως φαίνεται για ορισμένες περιοχές». Συγκεκριμένα, όπως διευκρίνισε, ο υδράργυρος θα χτυπήσει κόκκινο ενδεχομένως με πάνω από 44-45 βαθμούς Κελσίου σε περιοχές:
- στην κεντρική Μακεδονία
- στον Θεσσαλικό κάμπο
- στην Ανατολική Φθιώτιδα
- στη Βοιωτία
- στην Αττική
- στην ανατολική Πελοπόννησο και
- στη Νότια Κρήτη
Αλλά και σε πολλά σημεία της χώρας, το θερμόμετρο θα δείξει πάνω από 40 βαθμούς κατά τις ημέρες αυτές, πρόσθεσε ο ίδιος. Ήδη από σήμερα Πέμπτη, καταγράφηκαν πάνω από 37 βαθμοί Κελσίου σε αρκετές περιοχές.
Σύμφωνα με τον διευθυντή ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, το τριήμερο που ακολουθεί είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, επομένως χρειάζεται πολύ προσοχή στη διαχείριση των μέτρων προστασίας, τόσο από την πολιτεία όσο και από τους πολίτες.
Όπως εξήγησε στη συνέχεια ο κ. Λαγουβάρδος, το τριήμερο Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή θα υπάρχει ακόμα μεγαλύτερος κίνδυνος να ξεσπάσουν δασικές πυρκαγιές, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, αλλά και της ξηρασίας της καύσιμης ύλης.
Έτσι, παρόλο που υποχωρούν οι άνεμοι, «δεν χρειάζεται πάντοτε άνεμος για να γίνουν ανεξέλεγκτες οι πυρκαγιές, όπως είδαμε το καλοκαίρι του 2021», επεσήμανε ο μετεωρολόγος.
Έκτακτο Δελτίο από την ΕΜΥ για τον καύσωνα
Ακραίες θερμοκρασίες σημειώνονται ήδη σε ολόκληρη τη χώρα, με τον καύσωνα να δημιουργεί ασφυκτική ζέστη. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία επικαιροποίησε για μια ακόμη φορά το έκτακτο δελτίο, προειδοποιώντας για τις περιοχές όπου θα σημειωθούν οι υψηλότερες θερμοκρασίες, ενώ τονίζει ότι το νέο κύμα την επόμενη εβδομάδα θα διαρκέσει από Τρίτη έως Πέμπτη.
Αναλυτικά το επικαιροποιημένο δελτίο της ΕΜΥ:
Πιο συγκεκριμένα:
1. Την Παρασκευή 21-7-2023 οι μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας θα φθάσουν:
- στην Ήπειρο και τη Μακεδονία τους 38 με 40 και κατά τόπους στο εσωτερικό της κεντρικής Μακεδονίας τους 41 βαθμούς Κελσίου
- στη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο τους 40 με 42 και κατά τόπους στη Θεσσαλία τους 43 με 44 βαθμούς Κελσίου
- στα νησιά του Ιονίου, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα τους 39 με 41 βαθμούς Κελσίου
- στη Θράκη, την Κρήτη και την υπόλοιπη νησιωτική χώρα τους 37 με 39 βαθμούς Κελσίου
2. Το Σάββατο 22-7-2023 προβλέπεται μικρή περαιτέρω άνοδος της θερμοκρασίας. Οι μέγιστες τιμές θα φθάσουν:
- στην Ήπειρο και τη Μακεδονία τους 39 με 41 και κατά τόπους στην κεντρική Μακεδονία τους 42 βαθμούς Κελσίου
- στη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο τους 42 με 43 και κατά τόπους στη Θεσσαλία και την ανατολική Στερεά τους 44 βαθμούς Κελσίου
- στα νησιά του Ιονίου, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη τους 40 με 42 βαθμούς Κελσίου
- στη Θράκη και την υπόλοιπη νησιωτική χώρα τους 39 με 41 βαθμούς Κελσίου
3. Την Κυριακή 23-7-2023 οι μέγιστες τιμές θα φθάσουν:
- στα ηπειρωτικά τους 41 με 43 και κατά τόπους στο εσωτερικό της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου τους 44 και της Θεσσαλίας τους 45 βαθμούς Κελσίου
- στη νησιωτική χώρα τους 39 με 41 βαθμούς Κελσίου.
4. Τη Δευτέρα 24-7-2023 η θερμοκρασία προβλέπεται να υποχωρήσει κατά 2 με 5 βαθμούς Κελσίου, με τη μεγαλύτερη πτώση να παρατηρείται στην ανατολική χώρα και τη μικρότερη στη δυτική. Οι μέγιστες τιμές θα φθάσουν:
- στα ηπειρωτικά τους 38 με 40 και κατά τόπους στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο τους 41 με 42 βαθμούς Κελσίου
- στα νησιά του Ιονίου, τα Δωδεκάνησα και τη νότια Κρήτη τους 37 με 39 βαθμούς και στην υπόλοιπη νησιωτική χώρα τους 35 με 36 βαθμούς Κελσίου
5. Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία από την Τρίτη 25-7-2023 έως και την Πέμπτη 27-7-2023 αναμένονται και πάλι πολύ υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας. Την Παρασκευή 28-7-2023 οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες θα διατηρηθούν στην κεντρική και τη νότια χώρα, ενώ στη βόρεια Ελλάδα αναμένεται αισθητή πτώση.
Live η πορεία του μέγα-καύσωνα (χάρτης)
45 βαθμοί Κελσίου, ασφυκτικές συνθήκες και μεγάλη διάρκεια είναι το σκηνικό που συνθέτει το νέο κύμα καύσωνα που έχει ήδη αρχίσει να σαρώνει τη χώρα με θερμοκρασίες ακόμα 35-36 βαθμών Κελσίου στον ήλιο νωρίς το πρωί. Το υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει συστάσεις και οδηγίες προστασίας για τις επόμενες ημέρες, ενώ οι μετεωρολόγοι έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι θα έχουμε μια μικρή «ανάπαυλα» τη Δευτέρα, όμως από την επόμενη, ένα τρίτο κύμα καύσωνα θα «χτυπήσει» ξανά, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ακόμα ασφαλή προγνωστικά στοιχεία για θερμοκρασίες και περιοχές.
Δείτε στον παρακάτω χάρτη του Windy live την πορεία του «καύσωνα Κλέων»: