ΒΑΣΙΛΗΣ Γ. ΧΑΡΩΝΙΤΗΣ: Τα Σαρχιανα (Δοκίμια και μελέτες)

Γράφει ο Χρήστος Ι. Πετράκης
Ο Βασίλης Χαρωνίτης είναι απρόβλεπτος!Εκεί που πρωτοπαρουσιάστηκε στο λογοτεχνικό στίβο ως ένας άρτιος και αισθαντικός ποιητής, που ειδικευόταν περισσότερο σε ποιήματα που απευθύνονται σε παιδιά (ίσως αποτέλεσμα της επαγγελματικής του ενασχόλησης με τον παιδόκοσμο, ως λειτουργός της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης), συνεχίζει με έξοχες λογοτεχνικές δημιουργίες, σχεδόν επί παντός λογοτεχνικού πεδίου, όπως ιστορικές βιογραφίες, θεατρικά κείμενα, ψυχολογικά – παιδαγωγικά κείμενα, ιστορικά – λαογραφικά έργα (όπως το μοναδικό δίτομο έργο «Η Κρήτη των θρύλων»), ιστορικά μυθιστορήματα, ιστορικά κείμενα εμπνευσμένα από τη μινωική, την κλασσική ή την αλεξανδρινή αρχαιότητα, μέχρι τη βιογραφία των μελών της… οικογένειας (με την ευρεία έννοια) από την οποία κατάγεται.
(Ο γράφων είχε τη χαρά και την τιμή να εικονογραφήσει τα βιβλία του Β.Γ. Χαρωνίτη «Η Κρήτη των θρύλων» και το μυθιστόρημα «Όλα για τη λευτεριά»).
Ο Χαρωνίτης εργάστηκε ως δάσκαλος στα Χανιά.
Παντρεύτηκε επίσης από τα Χανιά (την εξαιρετικά καλλίφωνη δασκάλα κ. Κλειώ Κουτουλάκη – Χαρωνίτη, που δραστηριοποιείται με άκρα επιτυχία στη «χορωδία Χανίων») και βεβαίως συνεχίζει να ζει στην πόλη μας.
Όμως η καρδιά του (σύμφωνα με το στίχο του τραγουδιού… «Η μισή καρδιά μου στην Κίνα βρίσκεται»)
Όχι μόνο η μισή αλλά το μεγαλύτερο μέρος της «στ’ Ανώγεια βρίσκεται»! Και συγκεκριμένα στον οικισμό των Ανωγείων «Σάσαρχα» (ή «Σείσαρχα»), όπου γεννήθηκε και έζησε σαν παιδί.
Και από αποδεικνύει περίτρανα το βιβλίο του «Τα Σαρχιανά» το οποίο είχαμε την απόλαυση να διαβάσουμε πρόσφατα.
Τα διηγήματα και οι μελέτες που περιλαμβάνονται στον παραπάνω τόμο είναι βαθύτατα εμποτισμένα από την παιδική ηλικία του Βασίλη Χαρωνίτη, η οποία συνέπεσε με τα φοβερά γεγονότα της γερμανικής εισβολής στην Κρήτη, στην επακολουθήσασα Γερμανοκατοχή, και στη μεγαλειώδη Αντίσταση του Κρητικού λαού, που παρουσιάστηκε με όλη τη δύναμη της Κρητικής Ψυχής, κυρίως στα ορεινά χωριά της Κρήτης.
«Τα παιδικά μου χρόνια τα σημάδεψε ο πόλεμος και τα σφράγισε η μάχη της Κρήτης.
Προτού σταθώ μπροστά σ’ εκείνη τη φωτιά, γελούσα με τον ουρανό, με τα πουλιά, με την καρδιά μου. Έπαιζα με τον άνεμο, και θαρρώ πως έρχονταν φορές που τον νικούσα. Είχα φίλους τα δέντρα, τη βροχή και το χιόνι. Γλεντούσα και τραγουδούσα μαζί τους. Ύστερα ήρθε ο πόλεμος…»
Η ματιά του Χαρωνίτη είναι ζωντανή, άμεση και διεισδυτική γι’ αυτή την πικρή περίοδο!
«…Κουρασμένοι όπως είμαστε καθίσαμε, άλλοι σε πέτρες, άλλοι κατάχαμα, όπου μπόρεσε καθένας και κοιτάζαμε τριγύρω χωρίς να μιλούμε.
–    Ένα μωρό άρχισε να κλαίει και η σπηλιά γέμισε από τις σπαραχτικές φωνές του.
–    Σώπασε το μωρό, γιατί θα μας ακούσουνε, είπε μια γυναίκα στη μάνα του.
Το μωρό εξακολουθούσε να κλαίει.
–    Κλείστου το στόμα! ακούστηκε μια άλλη φωνή…»
Από τα θαυμάσια κείμενα αυτά του Χαρωνίτη δεν λείπει και το χιούμορ. Όταν απαντά μ’ ένα ξερό «όχι» στις ερωτήσεις του καθηγητή αν γνωρίζει Γεωγραφία, Φυσική, Ιστορία, Πειραματική, Ιστορία και Θρησκευτικά, ο καθηγητής αγριεμένος φωνάζει:
–    Κι αμ’ ίντα διάολο γυρεύεις επαέ;…
(Πέρασε όμως στις… εισαγωγικές εξετάσεις του Γυμνασίου γιατί ήξερε να διαβάζει καλά και να λογαριάζει!)
Παρά το ότι βρέθηκε σε άκρα αμηχανία όταν έπρεπε να γράψει έκθεση «Πώς περνώ την Κυριακή» επειδή «… το θέμα της έκθεσης μου ήταν ακατανόητο. Για μένα όλες οι μέρες ήταν ίδιες…»)
Απολαυστικό είναι και το διήγημα «Ο σύντεκνός μου ο αζύγυρος».
(Ελπίζω να μην είναι και οι μεταγενέστεροι συντέκνοι του Χαρωνίτη σαν τον πρώτο, τον αζύγυρο…)
Γενικά και σύμφωνα με την ταπεινή μου γνώμη, πρόκειται για το καλύτερο και απολαυστικότερο βιβλίο του λογοτέχνη κ. Β. Χαρωνίτη, απ’ όσα έχει γράψει μέχρι σήμερα.
Μέχρις ότου (φυσικά!) θα υπάρξει το επόμενο καλύτερο!…