Της Άννας Κωνσταντουδάκη – Αγγελάκη
Ο Μινωίτης ‘’Πρίγκιπας με τα κρίνα’’ δεν ονομάστηκε έτσι απ’ την καπελαδούρα με τα υποτιθέμενα κρίνα πάνω της, που του φόρεσαν πρόσφατα.
Την περίφημη τοιχογραφία, με τα εξαίσια κρίνα της θάλασσας που αφθονούσαν στην Μινωική Κρήτη και σώζονται (με κίνδυνο εξαφάνισής τους) μέχρι σήμερα, την ζωγράφισαν εξαίσιοι καλλιτέχνες της εποχής. Κι εκεί έγκειται η αξία της τοιχογραφίας. Γιατί η τέχνη αποδεικνύει τον πολιτισμό που κατείχε η Μινωική Κρήτη. Και όχι το κόκκινο σοβάντισμα του τοίχου, που κάλυψε την ίσως φθαρμένη τοιχογραφία με τα κρίνα, που μπροστά της απεικονίζεται ο Πρίγκιπας. Άλλωστε, τα κρίνα τα συγκεκριμένα κοσμούν και άλλες αίθουσες του ανακτόρου.
Υπήρχαν παντού και απεικονίζονταν παντού γιατί οι Μινωίτες αγαπούσαν τις τέχνες, τον πολιτισμό αλλά και την φύση. Όχι όπως κάνομε σήμερα οι ‘’πολιτισμένοι’’ βάρβαροι και αποδεικνύεται από αυτά που άφησαν. Αλλά τα καταστρέφομε. Και αναρωτιέμαι: όταν σήμερα γίνεται μια αναπαλαίωση, μια συντήρηση αρχαιοτήτων τεράστιας αξίας ΠΩΣ γίνεται αυτή η συντήρηση, αυτή η αναπαλαίωση; Γίνεται με υπόδειξη αρχαιολόγων με πιστή αναπαράσταση του αυθεντικού; Πως επιτρέπεται η παραχάραξη, η παραποίηση του ξακουστού μνημείου;
Ήταν ξακουστή αυτή η τοιχογραφία. Θυμάμαι στις τάξεις του Γυμνασίου, σε μια σχολική μας εκδρομή στην Κνωσσό, πως με εντυπωσίασε ο λεπτός χειρισμός απ’ τον καλλιτέχνη των χρωμάτων και του σκίτσου του εξαίσιου αυτού τοίχου. Θυμάμαι με συγκίνηση τον εκλεκτό μας φιλόλογο Γιώργη Μανουσάκη με ποια θέρμη μας εξηγούσε την αξία αυτού του ανακτόρου. Την αρχιτεκτονική του, τις λαμπρές αίθουσες, τους θαυμαστούς πίνακες που ήταν οι ζωγραφισμένοι τοίχοι του.
Την αίθουσα του ανακτόρου της Κνωσσού με τον ‘’Πρίγκιπα με τα κρίνα’’, αυτόν τον λεπτό, γυμνασμένο, όμορφο πρίγκηπα, με τα μακριά κυματιστά μαλλιά του. Με το στέμμα ή στεφάνι, με το λοφίο που φορούσε στο κεφάλι του. Και όχι με την καπελαδούρα με τα λουλούδια που του φόρεσαν οι σύγχρονοι. Σύγχρονοι τι; Κατατάξτε τους! Και που εξαφάνισαν με την κόκκινη μπογιά την τοιχογραφία. Λες και ό,τι είναι βαθύ κόκκινο είναι Μινωικό! Αυτόν τον πρίγκηπα με το στέμμα ή το στεφάνι, με το λοφίο στο ωραίο κεφάλι του, πως τον κατάντησαν έτσι; Με την καπελαδούρα τη στολισμένη με λουλούδια άσχετα με τα κρίνα της τοιχογραφίας;
Αυτά τα λουλούδια της καπελαδούρας τα αντέγραψε ο παραχαράκτης από αγγείο που ευρέθη στη Φαιστό. Ωραίο το αγγείο αυτό με τα λουλούδια αλλά δεν είναι τα κρίνα του Πρίγκηπα. Δεν είναι η γνωστή σε όλους μας, της κάποιας ηλικίας, τοιχογραφία με την ονομασία ‘’ο Πρίγκηπας με τα κρίνα’’ Μινωικής κατασκευής! Αυτός ο υπέροχος τοίχος, ο στολισμένος με τα κρίνα της θάλασσας, πως βάφτηκε ολόκληρος κόκκινος καλύπτοντας τις τοιχογραφίες; Επειδή χρησιμοποίησαν το Μινωικό κόκκινο χρώμα νόμισαν πως είναι επιτρεπτό να καλυφθεί όλος ο θαυμάσιος τοίχος με την υπέροχη τοιχογραφία του, με το κόκκινο χρώμα μόνο;
Και τον πρίγκηπα μας; Πως του φόρεσαν αυτό το απαίσιο καπέλο; Τέτοια φορούσαν οι Μινωίτες; Και του βάλαν και λουλουδάκια και τον ονόμασαν ‘’Πρίγκιπας με τα κρίνα;’’ Μεταλλαγμένος πρίγκηπας! Δυστυχώς, ζούμε στην εποχή της μετάλλαξης. Το γνήσιο, το ανόθευτο, το τέλειωσαν!
Παραθέτομε φωτογραφίες όπου τα κρίνα απεικονίζονται και σε άλλη αίθουσα του Μινωικού ανακτόρου της Κνωσσού εκτός της γνωστής αιθούσης. Απεικονίζονται και στην αίθουσα του θρόνου. Επίσης και το αγγείο της Φαιστού με τα λουλούδια που δεν είναι τα γνωστά κρίνα – που σώζονται μέχρι σήμερα σε ελάχιστα μέρη της Κρήτης – και που στολίζουν το σύγχρονο καπέλο του καπελωμένου πρίγκιπα. Καθώς βεβαίως και τον γνήσιο ‘’Πρίγκιπα με τα κρίνα’’ της γνωστής τοιχογραφίας.
