Δύο εικοσιτετράωρα απομένουν ώς την πλέον κρίσιμη Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ., το Σαββατοκύριακο, η οποία αναμένεται να εξελιχθεί σε σκηνικό σφοδρής σύγκρουσης και διάσπασης.
Η Ομπρέλα προετοιμάζει το κλίμα αποχώρησής της από την αρχή της εβδομάδας, με την εκδήλωση της εφημερίδας «Εποχή» όπου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εξέπεμψε το μήνυμα αποχώρησης, και χθες ακολούθησε ο πρώην υπουργός Γιώργος Σταθάκης, με άρθρο του στο οποίο «αποχαιρετά» τον ΣΥΡΙΖΑ σε πολύ υψηλούς καταγγελτικούς τόνους για τη φυσιογνωμία που προσλαμβάνει το κόμμα στα χέρια των «Κασσελάκη – Παππά – Πολάκη».
Οι διαγραφές, από τη στιγμή που τέθηκαν ως ζήτημα, ανεξαρτήτως του αν θα φτάσουν ώς το τέλος σε επίπεδο πειθαρχικής διαδικασίας, αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα καταλυτικών εξελίξεων, «επισπεύδοντας» κατά μία έννοια τις διεργασίες στο εσωτερικό της Ομπρέλας.
Στην Κεντρική Επιτροπή όλοι πλέον αναμένουν ότι θα τεθούν ως ζήτημα συζήτησης πολιτικά – η πειθαρχική διαδικασία έτσι κι αλλιώς κινήθηκε με αργούς ρυθμούς οπότε εκτός συγκλονιστικού απροόπτου δεν προλαβαίνει να έχει καταλήξει σε πορίσματα για τους τέσσερις παραπεμφθέντες, τους Νίκο Φίλη, Πάνο Σκουρλέτη, Δημήτρη Βίτσα και Στέφανο Τζουμάκα. Εφόσον δεν υπάρχουν πορίσματα και δη τέτοια που να προτείνουν σκληρές ποινές (αναστολή για έναν χρόνο ή διαγραφή), τυπικώς δεν έχει φτάσει στο στάδιο της διαδικασίας όπου ζητείται η γνωμοδότηση της Κεντρικής Επιτροπής.
Σχετικό σήμα έδωσε και ο αναπληρωτής γραμματέας Γιώργος Βασιλειάδης μιλώντας στο Attica TV, ο οποίος με τη μορφή εκτίμησης έδειξε ότι πολιτική θα είναι η συζήτηση επ’ αυτών, ενώ ήταν μάλλον πιο κατηγορηματικός στο ότι η πειθαρχική διαδικασία δεν προλαβαίνει τη διήμερη συνεδρίαση.
Σε κάθε περίπτωση κι ενώ υπάρχει ένα γενικό κλίμα από διάφορες πλευρές περί της ανάγκης να υπάρξει «πολιτική καταδίκη» των συμπεριφορών των 4 στελεχών, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρξουν διακυμάνσεις και διαφοροποιήσεις στο πόσο σκληρές θα είναι οι διατυπώσεις, αν θα αναφέρονται χωριστά σε κάθε πρόσωπο ή γενικά, αν θα είναι δομημένες με μορφή γνωμοδότησης ανεξαρτήτως αν τελικώς αυτή έχει ζητηθεί ή όχι από την Επιτροπή Δεοντολογίας, κ.ο.κ.
Είναι ανοιχτό αν ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης θέλει να τραβήξει το σκοινί, είναι βέβαιο πάντως ότι οι διεργασίες και οι ζυμώσεις θα συνεχιστούν ώς την τελευταία στιγμή. Μπορεί ο Στέφανος Κασσελάκης να είναι εκείνος που παρέπεμψε τα 4 στελέχη στην Επιτροπή Δεοντολογίας, θεωρεί άρα ότι υπάρχει ζήτημα στη συμπεριφορά τους και πως σε οποιοδήποτε κόμμα της Ευρώπης δεν θα μπορούσε να σταθεί οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση, εν τούτοις από την προηγούμενη εβδομάδα, οπότε και έδωσε σήμα για χαμηλούς τόνους στα εσωκομματικά, ο ίδιος έχει αποφύγει οποιαδήποτε τοποθέτηση και κινείται αποκλειστικά σε λογική εξωστρέφειας. Το κλίμα αυτό φαίνεται πως ανησύχησε και συνεχίζει να ανησυχεί αρκετούς από το ηγετικό στρατόπεδο για το ενδεχόμενο οι 4 να πέσουν «στα μαλακά», ως εκ τούτου οι πιέσεις προς την ηγεσία να παρθούν κεφάλια εδώ και τώρα συνεχίζονται.
Το κλίμα είναι έντονα πολεμικό, κι αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα ερωτηματικά παρά απαντήσεις για το πώς θα ξετυλιχτεί η διαδικασία το Σαββατοκύριακο. Πολλοί αναρωτιούνται αν θα φτάσει η Ομπρέλα έως τη δεύτερη μέρα της συνεδρίασης ή θα έχει αποχωρήσει από την πρώτη.
Η ηγεσία αντιμετωπίζει ουσιαστικά το δίλημμα αν τελικά θα πάει μέχρι τέλους την επίδειξη πυγμής απέναντι στις κάθε είδους αμφισβητήσεις ή αν θα προχωρήσει σε μια πιο ευέλικτη διαχείριση προκειμένου όσο γίνεται οι λοιπές δυνάμεις να συγκρατηθούν εντός του ΣΥΡΙΖΑ και να μην αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ, στελεχιακά και οργανωτικά.
Το «πουλόβερ» και οι 6+6
Με τη διαφαινόμενη αποχώρηση της Ομπρέλας, ούτως ή άλλως γεννάται πρόβλημα υπαρξιακό για την ομάδα των 6+6, που μπορεί να γίνει επείγον, αν τα πράγματα εκτραχυνθούν στην Κεντρική Επιτροπή. Η ομάδα που συγκροτείται από την Έφη Αχτσιόγλου, τον Αλέξη Χαρίτση, τον Νάσο Ηλιόπουλο και τον Δημήτρη Τζανακόπουλο κινήθηκε με λογική νηφάλιας αντιπολίτευσης μέχρι σήμερα, εφόσον στο σκεπτικό της κυριάρχησε η απόφαση να μείνει μέχρι το συνέδριο ή να περιμένει ώς τις ευρωεκλογές. Αν η Ομπρέλα αποχωρήσει όμως αποδυναμώνεται σε επίπεδο συσχετισμών τόσο στα όργανα (Πολιτική Γραμματεία και Κεντρική Επιτροπή) όσο και στο επικείμενο Έκτακτο Συνέδριο στα τέλη Φεβρουαρίου. Δεν ήταν τυχαία η αναφορά της Σίας Αναγνωστοπούλου ότι έστω και τώρα θα ήθελε να πείσει τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να μείνει για να δώσουν τις μάχες μαζί εντός κόμματος. Εκ των πραγμάτων οι μάχες αυτές θα αποδυναμωθούν αν φύγει ένα βασικό κομμάτι του κόμματος, που μέχρι σήμερα τουλάχιστον γνωρίζουμε ότι αποτελεί και τον βασικό οργανωτικό κορμό.
Τώρα, η αποχώρηση της Ομπρέλας, η οποία φαίνεται πλέον αποφασισμένη, είναι το ένα δεδομένο που έχει να μετρήσει και το δεύτερο είναι η στάση της ηγεσίας και της ηγετικής ομάδας. Αν στην Κ.Ε. κυριαρχήσει η βούληση του «σκληρού» τμήματος του ηγετικού πυρήνα (Πολάκης, Τζάκρη, Γ. Τσίπρας, Π. Παππάς, κ.ά) για διαγραφές εδώ και τώρα, θυσιάζοντας τις όποιες γέφυρες με όσους αντιτίθενται στις διαγραφές από θέση αρχής, τότε τα πράγματα θα δυσκολέψουν για το στελεχιακό δυναμικό της νέας γενιάς, τους λεγόμενους 40άρηδες, καθώς η πίεση από τα κάτω για αποχωρήσεις θα μεγαλώσει. Σαφώς και η διάθεση των ίδιων θα αλλάξει καθώς έχουν διαμηνύσει ότι το κόμμα δεν μπορεί να πάει στο Συνέδριο με αυταρχισμούς και «εκκαθαρίσεις». Η τάση αυτή αναμένεται να συνεδριάσει σήμερα εν όψει της κρίσιμης συνεδρίασης.
Έκδηλη είναι η ανησυχία και στις τάξεις της τάσης Τεμπονέρα, με τον ίδιο και άλλα στελέχη αυτής της πλευράς να πρωτοστατούν στο παρασκήνιο σε «ειρηνευτικές» προσπάθειες, ώστε να υποβαθμιστεί το θέμα των διαγραφών στην Κεντρική Επιτροπή. Εκρηκτικά σκηνικά με αποχωρήσεις, ανταλλαγή κατηγοριών ή και ύβρεων και εικόνα «ατάκτων» θεωρεί αυτή η πλευρά ότι αποδυναμώνει και απαξιώνει περαιτέρω τον ΣΥΡΙΖΑ και σίγουρα τον απομακρύνει ραγδαία από τον στόχο της διεκδίκησης της εξουσίας στο ορατό μέλλον.
Η Ομπρέλα, οι διαγραφές και το πολιτικό ζήτημα που θέτει
Από την πλευρά της Ομπρέλας η προσπάθεια των ημερών εστιάζεται στην ανάδειξη των λόγων που την ώθησαν στην απόφαση για έξοδο, πέρα από τις διαγραφές που όπως έχουμε ξαναπεί θεωρούνται η κορυφή του παγόβουνου. Από την αρχή της εβδομάδας με την εκδήλωση της εφημερίδας «Εποχή» ο Ευκλείδης Τσακαλώτος επιχείρησε να παρουσιάσει συνοπτικά τους λόγους για τους οποίους ο ίδιος προσωπικά και πολλά στελέχη ακόμη συμπεραίνουν ότι δεν υπάρχει πια χώρος στον ΣΥΡΙΖΑ για τη ριζοσπαστική και ανανεωτική Αριστερά.
Η διαπίστωση ότι πλέον δεν υπάρχει περιθώριο για πλουραλισμό και πολιτική συζήτηση εντός του κόμματος, η απουσία κάθε αυτοκριτικής για τις ήττες, η ρευστοποίηση με τις επίμονες αναφορές σε «παράταξη» (αντί για κόμμα) και σε «αδιαμεσολάβητες» σχέσεις της ηγεσίας με τα μέλη, η ακραία τοξικότητα με τα fake news και το κυνήγι εσωτερικών εχθρών είναι τα στοιχεία που ανέδειξε στην εκδήλωση της Δευτέρας (δεν τα είπε όμως για πρώτη φορά εκεί).
Οι υπογραμμίσεις που επιχειρούν τα κορυφαία στελέχη της Ομπρέλας και όσοι κινούνται κοντά στην κριτική που έχει ασκήσει στην ηγεσία αναδεικνύουν δύο πράγματα:
– ότι ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη δεν έχει πια τίποτε αριστερό και από την άλλη
– ότι Κασσελάκης και ηγετική ομάδα παραδίδουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε γενικό πολιτικό ευτελισμό και γελοιοποίηση, τον καθιστούν «ανέκδοτο».
Στέλεχος αυτής της πλευράς, σχολιάζοντας το κείμενο Σταθάκη, ανέδειξε έτι περαιτέρω το διά ταύτα που κυριαρχεί στη σκέψη αυτής της πλευράς: «Ο ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπεται σε ένα κεντροδεξιό λαϊκίστικο κόμμα», επομένως εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει χώρος για τη ριζοσπαστική και ανανεωτική Αριστερά.
Ο πρώην υπουργός Γιώργος Σταθάκης με ένα ιδιαιτέρως οξύ κείμενο που προκάλεσε αίσθηση ανακοίνωσε ουσιαστικά την αποχώρησή του εν όψει της Κ.Ε., διακηρύσσει πως «το “ταξίδι του ΣΥΡΙΖΑ” έκλεισε οριστικά με την εκλογή Κασσελάκη» για τον οποίο λέει ότι εξέφρασε στις εσωκομματικές εκλογές την ομάδα των λαϊκιστών και τη γραμμή που έχασε στις εκλογές του 2023: «Με τη νίκη Κασσελάκη και των λαϊκιστών διαλύθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ως αριστερό κόμμα και έκλεισε η περίφημη “αριστερή παρένθεση”» ανέφερε προσθέτοντας ότι «εξανεμίστηκε η προοπτική επιστροφής του στην κυβέρνηση, έπαψε δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. να είναι “κόμμα εξουσίας”». «Μπορεί άραγε η σημερινή ομάδα πρώτης γραμμής (Παππάς, Δούρου, Γ. Τσίπρας, Τζάκρη, Αποστολάκης, κ.λπ.) και με συντονιστή τον Πολάκη να δώσει αξιοπιστία και προοπτική κυβερνησιμότητας;» διερωτάται. Και απαντά: «Ποιος λογικός άνθρωπος θα δώσει μία δεύτερη σκέψη σε αυτό; Το πρόβλημα είναι διπλά δομικό. Είναι ταυτόχρονα έλλειμμα πολιτικής και έλλειμμα προσώπων”».
Επιμένοντας στα χαρακτηριστικά της νέας φυσιογνωμίας που προσδίδει αυτή η ομάδα στον ΣΥΡΙΖΑ τους χρεώνει επιδιώξεις αναβίωσης του παραδοσιακού δικομματισμού, μετατόπισης του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. προς το Κέντρο και του απογαλακτισμού του από την Αριστερά, ροπή στις πελατειακές σχέσεις, πολιτικό λόγο επικεντρωμένο στον αντιμητσοτακισμό και τη σκανδαλολογία και «ψευτοπατριωτισμό». «Προγραμματικά είναι παντελώς ανύπαρκτοι και ως πολιτικό προσωπικό ανίκανοι να συμβάλλουν στην παραγωγή νέων ιδεών για την κατάκτηση της πλειοψηφίας ή τη διακυβέρνηση» σημειώνει.
«Το πολιτικό ζήτημα είναι αξεπέραστο. Η πολιτική στρατηγική της “ήττας του 2023” έγινε η κυρίαρχη πολιτική της επόμενης μέρας στον ΣΥΡΙΖΑ. Με στοιχεία “γελοιοποίησης” πλέον ο “λαϊκισμός”, δηλώνει αποφασισμένος να προχωρήσει με κάθε τρόπο, με την ίδια στρατηγική του ασυμβίβαστου “αντιμητσοτακικού λαϊκισμού”, των μηνύσεων, και των αιτημάτων παραίτησης των υπουργών. Κάθε διάλογος ουσίας έχει χάσει το πεδίο του. Κάθε έννοια κόκκινης γραμμής έχει ήδη καταπατηθεί, πριν από την εκλογή προέδρου και μετά. Η Αριστερά δεν έχει θέση δυστυχώς στο “κόμμα Κασσελάκη-Παπά-Πολάκη”».
Αυτά και ουκ ολίγα άλλα παραθέτει στο κείμενο – ποταμό που δημοσιοποίησε πιάνοντας και την περίοδο της διακυβέρνησης, την αφετηρία του αφηγήματος περί υπονομευτών, τα λάθη που έγιναν από το 2019. Αφήνει και μια υπόνοια για την επόμενη μέρα εκτός ΣΥΡΙΖΑ.
Στα σκαριά ο νέος φορέας
Αναφέρεται στα δύο πιθανά ενδεχόμενα: α) κάποια μερίδα της ελληνικής κοινωνίας ίσως κρίνει ότι η Αριστερά είναι ακόμα απαραίτητη, β) κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι ο κίνδυνος της περιθωριοποίησης είναι υπαρκτός.
Εκτιμά ωστόσο ότι «το αριστερό κοινό που εγκατέλειψε τον ΣΥΡΙΖΑ το 2023 είναι μεγάλο, σίγουρα η πλειοψηφία των 15 μονάδων που απώλεσε». Και καταλήγει πως η τάση αυτή συνεχίζεται οπότε «οι Αριστεροί και Αριστερές θα κρίνουν και είμαστε πολλοί».
Αυτό σε συνέχεια των όσων είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος τη Δευτέρα, ότι δηλαδή θεωρεί πως υπάρχει χώρος μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ για την ανανεωτική Αριστερά, δείχνει ότι παράλληλα με την προετοιμασία αποχώρησης προχωρούν και οι σκέψεις και διεργασίες για το ενδεχόμενο συγκρότησης ενός νέου πολιτικού φορέα, που θα εκφράσει πιο καθαρά πια αυτή την εκδοχή της Αριστεράς.