Η μάχη της Παναγιάς στα Κεραμιά Χανίων έλαβε χώρα από τις 12 έως τις 15 Νοέµβρη 1944 και θεωρείται από τις σημαντικότερες συγκρούσεις ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τους Γερμανούς κατακτητές, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Στη μάχη αυτή πήρε μέρος το 14ου Σύνταγμα της 5ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, µε τη συμμετοχή δυνάμεων του ΕΛΑΣ από Ρέθυµνο και Ηράκλειο, καθώς και κατοίκων του Νομού Χανίων.
Παρότι οι Γερμανοί παράταξαν πάνω από 1500 βαριά οπλισμένους στρατιώτες πεζικού με συνοδεία θωρακισμένων οχημάτων και πυροβολικού (υπολογίζεται σύνολο περίπου τριών χιλιάδων ανδρών), υπέστησαν βαριά ήττα κατά την οποία έχασαν πάνω από 300 άνδρες ενώ από την μεριά των ΕΛΑΣιτών οι απώλειες ήταν μόλις 8 άνδρες. Τις επόμενες ημέρες οι Γερμανοί για αντίποινα ξέσπασαν στον άμαχο πληθυσμό σκοτώνοντας δεκάδες.
Υπάρχουν δυο πράγματα που κάνουν σημαντική αυτή τη μάχη.
Το πρώτο είναι ότι μια υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη των Γερμανών κατακτητών υπέστη συντριπτική ήττα από οργανωμένο ελληνικό στρατό, κάτι που ανάγκασε τους Γερμανούς να αποσύρουν τα στρατεύματα τους από αρκετές περιοχές του νομού.
Το δεύτερο είχε να κάνει με τον χρόνο που έλαβε χώρα η μάχη αυτή. Ενώ η Αθήνα είχε απελευθερωθεί ήδη ένα μήνα πριν, και ενώ οι γερμανικές δυνάμεις αποχωρούσαν από το σύνολο σχεδόν της ελληνικής επικράτειας, για την Κρήτη οι Άγγλοι έκαναν ανακωχή με τους Γερμανούς και τους επέτρεψαν να διατηρήσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις και τον έλεγχο του νησιού με σκοπό να εξαλειφθούν οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ που υπήρχαν στο νησί. Ήταν και αυτό ένα δείγμα για αυτό που επρόκειτο να ακολουθήσει μετά την οριστική λήξη του πολέμου.
Η ΕΛΜΕ Χανίων ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – ΔΣΕ συμμετέχει στην εκδήλωση Τιμής και Μνήμης με αφορμή τη συμπλήρωση των 79 χρόνων από την ηρωική μάχη της Παναγιάς την Κυριακή 19/11/2023 στις 11.30 στην Παναγιά Κεραμιών.