Συνέντευξη Τύπου με διευκρινίσεις για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις ευρωεκλογές έδωσαν η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και ο αναπληρωτής υπουργός Θοδωρής Λιβάνιος.
Όπως είπε η Νίκη Κεραμέως, το αμέσως επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει διάλογος με τα κόμματα για την επιστολική ψήφο, τονίζοντας ότι αυτή δεν αφορά προς το παρόν τις εθνικές εκλογές. Σαράντα ημέρες πριν, πρέπει να δηλωθεί από τους ψηφοφόρους η επιθυμία να ψηφίσουν μέσω επιστολικής ψήφου. Μάλιστα, η δήλωση θα γίνεται μέσω του gov.gr, έτσι ώστε να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας.
Νωρίτερα σήμερα, στο πλαίσιο του Υπουργικού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως από τις ερχόμενες ευρωεκλογές θα δίνεται η δυνατότητα επιστολικής ψήφου τόσο για τους αποδήμους όσο και για τους πολίτες που κατοικούν εντός Ελλάδος.
«Ανταποκρινόμαστε στους προβληματισμούς που είχαν διατυπωθεί, αλλάζει τελείως το τοπίο όσον αφορά στην ψήφο των αποδήμων και στην ψήφο στην Ελλάδα. Μιλάμε για κατηγορίες όπως ΑμεΑ, ασθενείς, φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, που έχουν το δικαίωμα ψήφου, και εφόσον μπορούν, μπορούν να το ασκήσουν. Η επιστολική ψήφος βαθαίνει τη δημοκρατία», τόνισε η Νίκη Κεραμέως, υπενθυμίζοντας τα μεγάλα ποσοστά αποχής.
«Στα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας δεν θα υπάρχει κανένα εμπόδιο για την άσκηση του δικαιώματος ψήφου», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Θοδωρής Λιβάνιος ανέφερε ότι επανέρχεται το κώλυμα για τους βουλευτές, που εάν θέλουν να είναι υποψήφιοι θα πρέπει να παραιτηθούν. Οι συνδυασμοί θα περιλαμβάνουν 42 υποψηφίους, 17 από κάθε φύλο και ποσόστωση 40%.
Η επιστολική ψήφος, όπως είπε, χρησιμοποιείται πολύ στο εξωτερικό. «ΑμεΑ, εποχικοί εργαζόμενοι, εργαζόμενοι που δουλεύουν τις Κυριακές, γιατροί, νοσηλευτές, τους δίνεται η δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με ασφάλεια και εγκυρότητα, ενώ προστατεύεται η μυστικότητα της ψήφου», είπε.
Μόνο με επιστολική ψήφο οι Έλληνες του εξωτερικού
Σύμφωνα με τον κ. Λιβάνιο, με την επιστολική ψήφο ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει πώς θα ασκήσει το δικαίωμά του. Στο εξωτερικό δεν θα στηθούν εκλογικά τμήματα και η ψήφος θα είναι μόνο επιστολική. Η καταμέτρηση θα γίνει στις 19:00 της Κυριακής, όπως και στην άλλη Ελλάδα. Το πεδίο εμβέλειας προς το παρόν αφορά τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα. Οι ευρωεκλογές θα διεξαχθούν στις 9 Ιουνίου, εν μέσω εξετάσεων για τους μαθητές. Την ίδια ώρα, οι Βρυξέλλες παροτρύνουν τα κράτη-μέλη για να καθιερώσουν την επιστολική ψήφο.
Η κυβέρνηση θα δημιουργήσει πλατφόρμα για την επιστολική ψήφο, μέσω της οποίας οι εκλογείς θα μπορούν να υποβάλλουν την αίτησή τους μέχρι 40 ημέρες πριν τις εκλογές. Θα γίνεται επαλήθευση των στοιχείων.
Οι φάκελοι θα στέλνονται 20 ημέρες πριν τις εκλογές το αργότερο. Η αποστολή θα γίνει από το εξωτερικό προς το εσωτερικό για να καλυφθεί και η μεγαλύτερη διάρκεια. Η επιλογή των αναδόχων θα γίνει με δημόσια πρόσκληση και συγκεκριμένες προδιαγραφής, όπως 5 ημέρες για την εγγυημένη παράδοση. Ο φάκελος θα περιλαμβάνει: Ο φάκελος επιστροφής ψήφου, ο φάκελος ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο, έντυπο προς τους ψηφοφόρους και έντυπο υπεύθυνη δήλωση. Οι φάκελοι έχουν γνώρισμα για να μην μπορούν να πλαστογραφηθούν.
Ο εκλογέας θα στέλνει τον φάκελο επιστροφής ψήφου με δική του ευθύνη. Η αποστολή προς τον παραλήπτη θα γίνει ατελώς, η επιστροφή θα είναι ατελώς για τον παραλήπτη σίγουρα για τους εντός επικρατείας. Το υπουργείου θα εξετάσει πώς μπορεί να υπάρξει αποζημίωση για τους εκλογείς εκτός επικρατείας.
Πώς θα είναι το ψηφοδέλτιο της επιστολικής ψήφου
Το ψηφοδέλτιο, όπως εξήγησε, είναι διαφορετικό. Στην πρώτη όψη έχει τους συνδυασμούς και όλα τα κόμματα που είναι υποψήφια, όπου οι εκλογείς θα βάζουν σταυρό εκεί που επιλέγουν. Η δεύτερη σελίδα θα έχει ένα μεγάλο τετράγωνο, με 42 συνδυασμούς. Ο εκλογέας θα διαλέξει τον υποψήφιο που θέλει επιλέγοντας τον αριθμό του. Η διαδικασία είναι πάρα πολύ απλή, υποστήριξε. Επίσης, θα υπάρχει υπεύθυνη δήλωση, που θα δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει αλλιώς και ότι είναι ποινικό αδίκημα η παραχάραξη των στοιχείων.
Στο τέλος θα υπάρχει ο φάκελος με ειδικό γνώρισμα γνησιότητας που θα μπαίνει μόνο το ψηφοδέλτιο, το οποίο θα προσμετρηθεί. Διαβάζουμε το έντυπο των οδηγιών, συμπληρώνουμε την υπεύθυνη δήλωση, υπάρχει σκέψη για το αποδεικτικό ταυτότητας, κάτι που θα εξαρτηθεί από τη διαβούλευση. Αφού εξαντλήσει, θα στέλνει τον φάκελο επιστροφής ψήφου. Στην Ελλάδα θα υπάρχουν συνεργαζόμενες εταιρείες, στο εξωτερικό θα υπάρχει δυνατότητα.
Καταληκτικό όριο παραλαβής
Την επόμενη ημέρα που θα φύγουν οι φάκελοι, θα υπάρξει επιτροπή που θα υποδέχεται τα ψηφοδέλτια. Οι επιτροπές θα απαρτίζονται από δικαστή και δικαστικούς υπαλλήλους, θα επιβεβαιώνουν τον εκλογέα και θα ρίχνουν τον φάκελο της επιστροφής στην κάλπη. Σε αυτές τις επιτροπές τα κόμματα θα μπορούν να ορίσουν εκλογικό αντιπρόσωπο. Καταληκτική ημερομηνία παράδοσης θα είναι το Σάββατο στις 5 το απόγευμα την παραμονή των εκλογών.
Την Κυριακή θα ανοίγονται οι φάκελοι επιστροφής, θα παίρνουν τον φάκελο επιστροφής και θα ρίχνουν τον φάκελο στην κάλπη.
Επιπλέον δικλείδα ασφαλείας θα υπάρξει σε ορισμένες περιπτώσεις: Α. εφόσον κάποιος θέλει να ψηφίσει. Όσοι θέλησαν να ψηφίσουν αρχικά με επιστολική ψήφο, αλλά δεν το έπραξε και θα μπορεί να ψηφίσει μετά τις 11:00 το πρωί για να διασφαλίσει ότι ακόμη κι αν χαθεί ο φάκελος, θα μπορέσει να ψηφίσει.
Οι φάκελοι θα παραλαμβάνονται μόνο από τον εκλογέα ή ειδικά εξουσιοδοτημένο άτομο. Όλες οι εταιρείες βάζουν την υπογραφή του παραλήπτη. Ο κ. Λιβάνιος ανέφερε ότι έχουν μελετηθεί πρακτικές που εφαρμόζονται σε χώρες που ήδη ισχύουν, ενώ σημείωσε ότι στο μέλλον θα μπορούμε να ψηφίζουμε έτσι και στις εθνικές εκλογές.
Για την εκκαθάριση των εκλογών καταλόγων και τα ζητήματα ΑμεΑ
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων. Κυρίως αυτό αφορά μετανάστες χωρίς περιουσία στην Ελλάδα, που καίτοι έχουν πεθάνει, δεν έχουν διαγραφεί, κάτι που δημιουργεί μια πλασματική αποχή. Αυτό αφορά σε περιοχές με μεγάλες μεταναστευτικές ροές τις δεκαετίες του 1950, του 1960, του 1970, όπως η Μακεδονία, η Αιτωλοακαρνανία. Άρα θα γίνουν διαδικασίες και θα τίθενται υπό διαγραφή, εφόσον δεν έχουν φορολογική δήλωση ή διαβατήριο εν ισχύ. Πρόβλεψη υπάρχει και όταν δεν γίνει η διαδικασία.
Ο κ. Λιβάνιος αναφέρθηκε και στα ζητήματα προσβασιμότητας των ΑμεΑ σε αίθουσες. Θα υπάρχει η ένδειξη προσβασιμότητας, που θα βοηθήσει πολύ τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Στο μέλλον, όταν το μητρώο ολοκληρωθεί, θα μπορούν να κάνουν αίτηση για να ψηφίζουν σε προσβάσιμα εκλογικά κέντρα. Παράλληλα, οι δικαστικοί αντιπρόσωποι με ΑμεΑ θα έχουν τη δυνατότητα να προσλάβουν δύο γραμματείς.
Παράλληλα, για τα κόμματα που θα δοθεί δωρεάν προεκλογικός χρόνος και προεκλογική διαφήμιση, η διερμηνεία στη νοηματική θα είναι υποχρεωτική.
Αρχές του 2024 θα κατατεθεί στη Βουλή
«Πάγια πολιτική και της τωρινής ηγεσίας να συζητώνται όλα τα νομοσχέδια με τα κόμματα», είπε η Νίκη Κεραμέως, προαναγγέλλοντας ότι θα υπάρξει διάλογος με τα άλλα κόμματα και στη συνέχεια διαβούλευση. Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του 2024.
Το πλαίσιο αφορά μόνον ευρωεκλογές και δημοψηφίσματα. Δεν αφορά εθνικές εκλογές, αλλά θα συζητηθεί, καθώς πρόκειται για ένα βήμα για την άρση των προβλημάτων προσβασιμότητας.
«Κατά κόρον η επιστολική ψήφος εξυπηρετεί τις κατηγορίες των πολιτών που έχουν κάποια δυσκολία μετακίνησης στο εξωτερικό ή στην Ελλάδα, πρόσθεσε.
Ο κ. Λιβάνιος ανέφερε ότι θα υπάρχει επιβεβαίωση κινητού τηλεφώνου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και παράδοσης ιδιοχείρως, γεγονός που δημιουργεί εγγυήσεις ότι δεν θα υπάρξει παραχάραξη της ψήφου.
Παράλληλα, οι πολίτες θα μπορούν να επιβεβαιώσουν αν το ψηφοδέλτιό τους έχει παραληφθεί, ενώ οι εταιρείες ταχυμεταφορών θα έχουν αυστηρό πλαίσιο εντός του οποίου θα λειτουργούν.
Η επιστολική ψήφος για εντός και εκτός Ελλάδας είναι άνευ χρέωσης. Στο εξωτερικό θα στέλνονται χωρίς χρέωση. Αναζητούνται πάροχοι για να πληρώνονται από τον παραλήπτη, ή θα δίνεται ένα μέρος του ποσού πίσω.