Του Νίκου Ν. Αγγελάκη
Με αφορμή ένα βλακώδες κείμενο που είδα να κυκλοφορεί στο facebook (στην ανάρτηση ως screenshot) γράφω τις παρακάτω σκέψεις μόνο και μόνο ως ελάχιστο φόρο τιμής σε έναν μεγάλο φωτορεπόρτερ που έδειξε στον κόσμο την ασχήμια του και λοιδορήθηκε γι’ αυτό.
Η εμβληματική φωτογραφία, συχνά αναφερόμενη ως “The Vulture and the Little Girl,” τραβήχτηκε από τον Kevin Carter τον Μάρτιο του 1993 κατά τη διάρκεια του λιμού στο Σουδάν.
Η φωτογραφία δείχνει ένα αδύναμο, υποσιτισμένο παιδί από το Σουδάν, πεσμένο στο έδαφος, με ένα όρνιο να παραμονεύει, σαν να περιμένει το θάνατο του παιδιού.
Ο Carter τράβηξε αυτήν την ανατριχιαστική εικόνα κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Σουδάν, καταγράφοντας τον σοβαρό λιμό και τα δεινά των ανθρώπων του.
Στην φωτογραφία απεικονίζεται ένα αγόρι, όχι κορίτσι.
Αφού έβγαλε τη φωτογραφία, ο Kevin Carter έδιωξε το όρνιο και είδε το αγόρι να κατευθύνεται προς το χωριό, όπου ο ΟΗΕ το φρόντισε.
Δυστυχώς, το αγόρι πέθανε το 2007 – 14 χρόνια μετά – από ασθένειες.
Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στους The New York Times στις 26 Μαρτίου 1993, κερδίζοντας γρήγορα παγκόσμια αναγνώριση και προκαλώντας τεράστια κατακραυγή για τις συνθήκες στο Σουδάν.
Η εικόνα έγινε ένα ισχυρό σύμβολο του λιμού και των δεινών του λαού του Σουδάν, φέρνοντας διεθνή ευαισθητοποίηση και προκαλώντας συζητήσεις για τις ευθύνες των φωτορεπόρτερ.
Η συγκλονιστική εικόνα κέρδισε στον νοτιοαφρικανό Kevin Carter, μέλος του Bang Bang Club – υπάρχει βιβλίο και ομώνυμη ταινία την οποία αξίζει να δείτε – το βραβείο Pulitzer το 1994, αναδεικνύοντας την ικανότητα και το θάρρος του.
Ωστόσο, η φωτογραφία έφερε επίσης στον Carter σοβαρή κριτική απο τον δυτικό κόσμο.
Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι ήταν ο ίδιος ένα “όρνιο”, κερδίζοντας από τα δεινά του παιδιού χωρίς να προσφέρει άμεση βοήθεια.
Αυτή η έντονη κριτική είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του Carter.
Παρά τις προσπάθειές του να εξηγήσει ότι οι φωτορεπόρτερ είναι εκεί για να καταγράφουν και όχι να επεμβαίνουν, πολλοί δεν κατάλαβαν ή δεν δέχτηκαν αυτόν τον ρόλο.
Η ζωή του Kevin Carter επηρεάστηκε τραγικά από το βάρος των εμπειριών του και την κριτική που δέχτηκε.
Παλεύοντας με την κατάθλιψη και το τραύμα από όσα είχε δει, αυτοκτόνησε τον Ιούλιο του 1994, μόλις λίγους μήνες μετά την απονομή του βραβείου Pulitzer.
Ο Kevin Carter ήταν ένας σπουδαίος φωτορεπόρτερ και πρέπει να επαινείται για το ότι έφερε αυτήν την εμβληματική φωτογραφία στον κόσμο.
Αυτή η φωτογραφία αποκαλύπτει τι έχουμε κάνει συλλογικά στον υπόλοιπο κόσμο για να απολαμβάνουμε τα προνόμια μιας προηγμένης κοινωνίας και οικονομίας. Τις ευθύνες της ανώνυμης μάζας εν συνόλω του δυτικού κόσμου που ακόμα και σήμερα εκμεταλεύεται και ζει εις βάρος των τρίτων χωρών.
Το έργο του έφερε προσοχή στα δεινά στο Σουδάν και ανάγκασε τον κόσμο να αντιμετωπίσει τις σκληρές πραγματικότητες του λιμού και της παραμέλησης.
Η φωτογραφία του Carter παραμένει μια ισχυρή υπενθύμιση του ρόλου των φωτορεπόρτερ στην ανάδειξη των παγκόσμιων αδικιών και των σύνθετων ηθικών διλημμάτων που αντιμετωπίζουν.
Το γεγονός ότι, μετά από τρεις δεκαετίες, εξακολουθούμε να κατηγορούμε τον Carter που έδειξε στον κόσμο αυτήν την συγκλονιστική εικόνα αντί να τον επαινούμε για την ευαισθητοποίηση που προκάλεσε για τις συνθήκες στην περιοχή και τις ευθύνες του δυτικού κόσμου λόγω αυτής της εικόνας, λέει πολλά για εμάς και όχι για τον Carter.
Αναπαύσου εν ειρήνη, Kevin Carter.
Εκεί που είσαι δεν έχει άλλα όρνια.
Το επίμαχο κείμενο το οποίο διακινήθηκε ευρύτατα στο facebook που αμαυρώνει τη μνήμη του Kevin Carter και είναι γεμμάτο ανακρίβειες και ψέμματα:
