Η Συνέλευση Αρμένων, μέσω κειμένου, τοποθετήθηκε για τα γεγονότα που αφορούν τις πηγές Πλάτανος, οι οποίες υδρεύουν 20 χωριά του Αποκόρωνα και αρδεύουν την ευρύτερη περιοχή του δυτικού Αποκόρωνα.
Η Συνέλευση επισημαίνει ότι ο δρόμος που οδηγεί στις πηγές, από την παλιά Εθνική Οδό Χανίων-Ρεθύμνου, ήταν ανέκαθεν δημόσιας χρήσης. Οι κάτοικοι τον χρησιμοποιούν εδώ και αιώνες για υδροληψία, ενώ από τον ίδιο δρόμο πέρασαν ποιητές, πολιτικοί, αλλά και ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου σημείωσε ότι ο δρόμος αυτός υπήρχε ανέκαθεν λόγω της σύνδεσής του με τις πηγές. Είπε χαρακτηριστικά ότι “αυτό το δρόμο διάβαινε μικρό παιδί για να δει τις πηγές”.
Παρεμβάσεις του ιδιοκτήτη
Η Συνέλευση καταγγέλλει προσπάθειες παρεμπόδισης της πρόσβασης από τον νέο ιδιοκτήτη, κ. Ζίγκλερ. Συγκεκριμένα:
- Τοποθέτησε παλέτα στην είσοδο για ανάρτηση οικοδομικής άδειας, παρεμποδίζοντας την πρόσβαση.
- Ζητούσε ειδοποίηση μέσω email για επισκέψεις στις πηγές.
- Επιχείρησε να τοποθετήσει πόρτα το καλοκαίρι του 2023, αλλά οι κάτοικοι και ο δήμαρχος απέτρεψαν την τοποθέτησή της.
Νομικές και περιβαλλοντικές παρατυπίες
Σύμφωνα με τη Συνέλευση, το ακίνητο εκμισθώθηκε για 12 χρόνια σε εταιρεία με σκοπό τη λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και τη διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων, κατά παράβαση της νομοθεσίας που απαγορεύει τέτοιες δραστηριότητες εντός 10 μέτρων από την πηγή. Επιπλέον:
- Η ΥΔΟΜ Χανίων ανέστειλε οικοδομικές εργασίες τον Απρίλιο του 2022 και προχώρησε σε κατεδαφίσεις.
- Η Διεύθυνση Υδάτων απέρριψε αίτημα εξαίρεσης από την οριοθέτηση της πηγής.
- Το τοπογραφικό του πωλητή δεν αποτυπώνει τις ακριβείς θέσεις των πηγών και περιλαμβάνει δημόσιες εκτάσεις ως ιδιωτικές.
Κοινωνικές αντιδράσεις και διεκδικήσεις
Η τοπική κοινωνία αντιδρά διαχρονικά σε παρεμβάσεις που πλήττουν την πρόσβαση και το περιβάλλον των πηγών. Η Συνέλευση Αρμένων παραθέτει έγγραφα και δράσεις από το 2004 έως σήμερα, επισημαίνοντας την πάγια θέση της για δημόσια διαχείριση και προστασία του χώρου.
Η Συνέλευση καταλήγει ότι ο χώρος των πηγών πρέπει να παραχωρηθεί στην τοπική κοινωνία, ώστε να διαφυλαχθεί η ιστορική και περιβαλλοντική του αξία. Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη διασφάλισης της δημόσιας υγείας, καλώντας για συνέχιση του αγώνα με κάθε νόμιμο μέσο.
Πιο αναλυτικά, σε κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα αναφέρονται τα εξής:
Για τους εκπροσώπους των ιδιοκτήτων και τους ιδιοκτήτες του όμορου ακινήτου των πηγών Πλάτανος που παραβρέθηκαν στη 31η συνεδρίαση ΔΣ του Δήμου Αποκορώνου και σε κάθε ενδιαφερόμενο για τις πηγές Πλάτανος που υδρεύουν 20 χωριά του Αποκόρωνα και αρδεύουν όλο τον Δυτικό Αποκόρωνα, πληροφορούμε ότι :
- A. Ο δρόμος που οδηγεί στις πηγές Πλάτανος και ξεκινάει από την παλιά Εθνική Χανιών Ρεθύμνου ήταν ανέκαθεν δημόσιας χρήσης (Ελευθερόπολις φυλ.105/2022 Στρ. Μπουρνάζος). Ο δρόμος αυτός ήταν και είναι η μόνη πρόσβαση. Ελάχιστες φωνές που μιλούν για δεύτερη και τρίτη είναι αβάσιμες, ίσως εξυπηρετούν άλλους σκοπούς. Επιπλέον κάποια μεμονωμένα άτομα αρέσκονται να πατούν σε δύο βάρκες, για δικούς τους λόγους, που όμως δημιουργούν εσφαλμένες εντυπώσεις.
Μαρτυρίες υπερήλικων- σήμερα – χωριανών μας διαβεβαιώνουν ότι αυτή είναι η μοναδική πρόσβαση:
Η μοναδική πρόσβαση που ανεμπόδιστα διάβαιναν για τις Πηγές Πλάτανος εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι πρόγονοι μας Αρμενιανοί και συνεπαρχιώτες μας, για να γεμίσουν τα πήλινα λαήνια τους με νερό, για να διατηρήσουν δροσερά τα αναψυκτικά και τα τρόφιμα τους το καλοκαίρι. Αυτό το δρόμο διάβαιναν για τις πηγές Πλάτανος οι ποιητές και συγγραφείς για να θαυμάσουν και στη συνέχεια να υμνήσουν το χώρο, οι πολιτικοί και βουλευτές, τα μέλη επαναστατικών Συνελεύσεων και ο ίδιος ο Ελ.Βενιζέλος. Είναι η μοναδική πρόσβαση που κάθε χρόνο διάβαιναν και διαβαίνουν δεκάδες χρόνια μέχρι σήμερα χωριανοί, φίλοι και επισκέπτες τη μέρα εορτασμού των Θεοφανίων για την πραγματοποίηση του Αγιασμού των υδάτων στις πηγές Πλάτανος.
Είναι αυτή η μοναδική πρόσβαση που μέχρι σήμερα διαβαίνουμε
εμείς, οι γιαγιάδες και παππούδες μας, οι γονείς μας, τα παιδιά και τα εγγόνια μας, οι φίλοι και ξένοι επισκέπτες που θέλουν να απολαύσουν το μοναδικό σε φυσικό κάλλος περιβάλλον των πηγών, που θέλουν να επισκεφτούν τον Ιστορικό αυτό τόπο στον οποίο υπογράφηκε το πρώτο πολίτευμα της Κρήτης και έλαβαν μέρος Επαναστατικές Συνελεύσεις και σημαντικές ιστορικές αποφάσεις. Αυτή είναι η μοναδική πρόσβαση που όπως χαρακτηριστικά ανέφερε. Ο πρόεδρος του ΔΣ ανέφερε ότι αυτό το δρόμο διάβαινε μικρό παιδί για να δει τις πηγές. Ο λόγος που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει αυτός ο δρόμος είναι οι πηγές, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με αυτές.
Β. Αυτό τον δρόμο ο κ. Ζίγκλερ προσπάθησε αρκετές φορές να τον κλείσει επικαλούμενος την προστασία της ιδιωτικότητας του και της ιδιοκτησίας του με βάση το συμβόλαιο και το τοπογραφικό του πωλητή.
Συγκεκριμένα ο νέος ιδιοκτήτης:
- Τοποθέτησε παλέτα στην είσοδο με το πρόσχημα, όπως ισχυρίζονται οι νομικοί του σύμβουλοι, να αναρτήσει την οικοδομική άδεια ενώ αυτή θα μπορούσε να αναρτηθεί σε κάποιο άλλο σημείο και να μην εμποδίζεται η ελεύθερη πρόσβαση.
- Όχι μόνο δεν άφηνε ελεύθερη την είσοδο προς τις πηγές, αλλά ζητούσε πριν από κάποιες μέρες να ειδοποιείται με mail από τους επισκέπτες προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν το χώρο των πηγών.
- Στα μέσα του καλοκαιριού 2023 έστειλε εργάτες να τοποθετήσουν πόρτα στην είσοδο, όμως η άμεση αντίδραση των κατοίκων και η παρέμβαση του Δημάρχου απέτρεψαν την τοποθέτησή της.
- Για τη χρήση του ακινήτου ειπώθηκε στο ΔΣ ότι θα χρησιμοποιηθεί ως κατοικία από τους νέους ιδιοκτήτες, τα έγγραφα όμως μαρτυρούν το αντίθετο.
Ο κ. Ζίγκλερ ίδρυσε ΙΚΕ με την επωνυμία Ζigkler Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία με έδρα τους Αρμένους στην οποία με συμβόλαιο εκμισθώνεται το εν λόγω ακίνητο για 12 χρόνια με σκοπό την επιχείρηση επιπλωμένων τουριστικών κατοικιών και τη διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων δίπλα στην πηγή υδροληψίας παρά τα όσα ορίζει η 896/2017 Απόφαση Επιτροπής Υδάτων (ΦΕΚ 4666/29-12-2017) και συγκεκριμένα το μέτρο Μ13Β0401 για την απαγόρευση νέων δραστηριοτήτων 10μ περιμετρικά της πηγής υδροληψίας για όλα τα όμορα με αυτή ακίνητα.
Γ. Στο ΔΣ αναφέρθηκε ότι υπήρχε πλήρης αδιαφορία για το θέμα των πηγών από την τοπική κοινωνία όμως:
Το ενδιαφέρον, οι ανησυχίες, οι προσπάθειες και δράσεις της Τοπικής κοινωνίας είναι διαχρονικές για την πρόσβαση, την προστασία των πηγών και του περιβάλλοντος αυτών χώρου. Ο αγώνας μας δεν ξεκίνησε μετά την αγοροπωλησία από τον κ. Ζίγκλερ, στον οποίο και διαμηνύουμε, καθώς και σε όλους που ισχυρίζονται ρατσιστικά κίνητρα ότι ο αγώνας να είναι αυτός ο τόπος δημόσιος θα ήταν ίδιος ανεξάρτητου θρησκεύματος, καταγωγής ή εθνικότητας είναι ο αγοραστής.
Ενδεικτικά :
- Στη δεκαετία του 2000 απετράπη απόπειρα κλεισίματος της πρόσβασης από τον τότε ενοικιαστή με παρέμβαση των κατοίκων και του αείμνηστου Χαλβαδάκη Γεωργίου προέδρου τότε της τοπικής μας κοινότητας.
- 2-6-2004 Επί δημαρχίας Παντελή Καραγιαννάκη με πρόταση του τότε αείμνηστου Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και χωριανού μας γιατρού Πέτρο Νικητάκη, το ΔΣ αποφάσισε την απόκτηση με αγορά ή με απαλλοτρίωση του χώρου των πηγών.(αρ.απ.50/ Ελευθερόπολις 2004 φύλλο 34ο )
- 2-11-2018 Καταγγελία στο ΥΠΕΝ εννεαμελούς Επιτροπής με θέμα: ΄΄Πηγές Αρμένων΄΄
- 6-6-2019 Αίτημα Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρμένων στο ΥΠΕΝ και ΣΥΓΑΠΕΖ με Θέμα : ΄΄Διερεύνηση σχετικά με την κατάσταση των Πηγών Αρμένων ΄΄
- 20-7-2019 Αίτημα Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρμένων στο Δήμο Αποκορώνου και ΟΑΚ με θέμα: ΄΄Υλοποίηση των όρων και των υποχρεώσεων από την χορήγηση άδειας Χρήσης πηγών Πλάτανος΄΄
- 25-10-2022 Αίτημα της Συνέλευσης Αρμένων στον Δήμο με θέμα: ΄΄Άμεση Οριοθέτηση της Πηγής υδροληψίας Πλάτανος με βάσει την ΑΕΠΠΟ 2538/22-7-2022, και τις απόφ.896/2017, 389/25-4-2018΄΄
- 29-3-2023 Αίτημα της Συνέλευσης Αρμένων στο Δήμο με θέμα: ΄΄Οριοθέτηση Πηγών, προστασία φυσικού περιβάλλοντος, Πολιτιστικής κληρονομιάς της κοινότητας Αρμένων΄΄
- 28-7-2023 Αίτημα της Συνέλευσης Αρμένων για τις Πηγές στο ΠΕΧΩ με θέμα: ΄΄Ενέργειες για τήρηση όρων ΜΠΕ΄΄
- Σεπτέμβριο 2023 Διαδρομή ερμηνείας Φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς Αρμένων για την υπεράσπιση των πηγών από τη Συνέλευση Αρμένων.
- 22-8-2024 Αίτημα της Συνέλευσης στο ΕΑΓΜΕ με 4988/27-09-2024
με θέμα :΄΄Καθαρισμός Πηγής Ύδρευσης (Θέση Πλάτανος) Αρμένων.
( όλα τα παραπάνω έγγραφα είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου)
Δ. Οι αρμόδιες Δημόσιες υπηρεσίες για το θέμα των πηγών Πλάτανος έχουν προβεί σε αυτοψίες και έχουν εκδώσει πλήθος εγγράφων με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Όπως :
Η ΥΔΟΜ Χανίων μετά από αυτοψία 29-4-2022 διέκοψε τις οικοδομικές εργασίες και προχώρησε σε κατεδαφίσεις καθώς οι παραπάνω εργασίες δεν ήταν σύμφωνες με την οικοδομική άδεια μικρής κλίμακας που είχε εκδώσει η Υπηρεσία Δόμησης.
- Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης /Διεύθυνση Υδάτων απέρριψε το αίτημα εξαίρεσης από την οριοθέτηση που είχε υποβάλλει ο τοπογράφος μηχανικός του κ. Ζίγκλερ (Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης Δ/νση Υδάτων 1421/5-7-2022).
- Η ΥΔΟΜ με έγγραφο της 19/11/2024 ενημερώνει τους ιδιοκτήτες ότι δεν γίνεται δεκτή η δήλωση τους στο ν.4178/13 που αφορά στις υπερβάσεις της 1013/73 οικοδομικής άδειας καθώς και η βεβαίωση νομιμότητας του ν.4495/17 διότι ισχύουν :
1.η ζώνη απολύτου προστασίας των 10μ. περιμετρικά της πηγής Υδροληψίας με βάση την ΑΕΠΟ 2358/22-7-20 ΠΕΧΩ Κρήτης, απ.896 ΦΕΚ 4666/29-12-17
2.Ν.3937/ΦΕΚ 60/31-3-11 αρθ.2 παρ.β
3.είναι Περιοχή Ειδικής Προστασίας σύμφωνα με το ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Αρμένων Χανίων
4.η περιοχή είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και οι πηγές δημόσιος πλούτος του τόπου αφού υδρεύουν και αρδεύουν όλη την ευρύτερη περιοχή του Αποκόρωνα.
Ε. Ο κ.Ζίγκλερ και η σύζυγος του αγόρασαν το ακίνητο προφανώς γιατί βρίσκεται δίπλα στις πηγές Πλάτανος και μέσα σε ένα ειδυλλιακό ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον. «Απαράμιλλος καλλονή της Φύσεως, αληθής του Θεού κήπος» Σπ. Δάσιος /Σεπτέμβριος 1896
Θα ήταν χρήσιμο και ωφέλιμο στον κ. Ζίγκλερ και στην κ.Μπούχνκ Ινμπάλ (νέοι ιδιοκτήτες)να γνώριζαν εκ των προτέρων τι ισχύει για το συγκεκριμένο ακίνητο δηλ. ότι η πηγή Πλάτανος έχει αδειοδοτηθεί από το 2018 με απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκηση Κρήτης (389/25-4-2018) μετά από αίτημα του Δήμου Αποκορώνου, με συνέπεια να έχουν εφαρμογή οι όροι της ΑΕΠΟ 2538/2020 και επιπλέον να γνωρίζουν όσα ισχύουν για το ακίνητο τους και αναφέρονται:
- στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών σχετικά με τη ζώνη προστασίας των πηγών (Σ.Δ.Λ.Α.Π)ΦΕΚ 4666/Β/2017)
- στο Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων ΣΧΟΟΑΠ (ΦΕΚ39/2009 παρ.3.5 διαδρομές περιήγησης, παρ.6.3 διαχείριση υδάτων και επισκεψιμότητας πηγών, παρ.6.9 προστασία φυσικού περιβάλλοντος, προστασία πηγών.)
- Βέβαια όφειλαν να γνωρίζουν πως τα παραπάνω δεν έχουν ληφθεί υπόψη και δεν αποτυπώνονται στο τοπογραφικό διάγραμμα αγοραπωλησίας, όπως δεν αποτυπώνονται ούτε οι ακριβείς θέσεις όλων των πηγών βόρεια του ισογείου κτίσματος.( Δ/νση Τεχνικών έργων ΠΕ Χανίων αρ.πρωτ.169703/9-6-2022). Επίσης στο τοπογραφικό δεν εμφανίζεται το μέρος του κτιρίου που βρίσκεται μέσα στην πηγή στη νοτιοδυτική πλευρά του ακινήτου, καθώς και ότι ένας πλάτανος έχει κλειστεί μέσα στο κτίριο .
- Επιπλέον στο τοπογραφικό του πωλητή η πηγή υδροληψίας ΄΄Πλάτανος ΄΄ εμφανίζεται ως υδάτινο κανάλι.
- Τέλος στο τοπογραφικό περιλαμβάνεται ως ιδιωτική, μέρος της δημόσιας εδαφικής έκτασης και χωρίς να αποτυπώνεται η υπάρχουσα μικρή πηγή. Αυτή η εδαφική έκταση βρίσκεται ανάμεσα στα ποτάμια και αποτελεί μέρος της νησίδας που φτάνει μέχρι τον ΄΄Τζίτζικα΄΄και χρησιμοποιούνταν ως κονταρίδα (σύντομος δρόμος) από τους χωριανούς.
- Οι νέοι ιδιοκτήτες θα ήταν καλυτέρα να είχαν ενημερωθεί για τις δικαστικές αποφάσεις που αφορούν το ακίνητο όπως και για την εκφρασμένη βούληση της τοπικής κοινότητας για απόκτηση του ακινήτου με αγορά ή απαλλοτρίωση λόγω θέσης από το Δήμο το 2004.
Είναι χρέος και καθήκον όλων, ο τόπος των πηγών Πλάτανος να γίνει Δημόσιος, να παραχωρηθεί στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία, να είναι προσβάσιμος σε όλες και όλους, να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί το μοναδικό σε φυσικό κάλλος περιβάλλον που κρατά ζωντανή την ιστορία και τους αγώνες των προγόνων μας για ελευθερία και ανεξαρτησία. Και το σημαντικότερο να προστατευθεί ο τόπος που έδινε και δίνει ζωή σε ανθρώπους και φύση, εκατοντάδες χρόνια μέχρι σήμερα και το σπουδαιότερο να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία.
Υπερασπιζόμαστε αυτό το χώρο και συνεχίζουμε τον αγώνα με κάθε νόμιμο μέσο και τρόπο.