Μια διεθνής διαμαρτυρία μοτοσικλετιστών κατά της κατοχής του βόρειου κομματιού της Κύπρου βάφτηκε στο αίμα όταν έφτασε στην «Πράσινη Γραμμή». Ήταν η ημέρα που «Γκρίζοι Λύκοι» και Τούρκοι παρακρατικοί έκοψαν άγρια και άνανδρα το νήμα της ζωής ενός νέου ανθρώπου.

Η τουρκική κατοχή της Κύπρου είναι μια πληγή που πυορροεί. Είναι ένα αγκάθι που πονάει. Κάποιες φορές ο πόνος αυτός μπορεί να ηρεμήσει, να γλυκάνει. Άλλες φορές πάλι ο πόνος αυτός είναι αφόρητος. Και πως να μην είναι, άλλωστε, όταν ξέρεις πως στην ίδια σου την πατρίδα, τον τόπο που μεγάλωσες μπορείς να πας μέχρι ένα σημείο; Πως από εκεί και πέρα απαγορεύεται;

Αυτό ακριβώς έγινε και μια ημέρα σαν σήμερα όταν μια ειρηνική (μέχρι εκείνη τη στιγμή) μοτοπορεία κατέληξε σε μια ανείπωτη τραγωδία με θύμα τον Τάσο Ισαάκ.

Η διεθνής διαμαρτυρία μοτοσικλετιστών

Το 1995 η Παγκύπρια Ομοσπονδία Μοτοσικλετιστών χωρίς κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία, θέλησε να κάνει μια συμβολική αντικατοχική μοτοπορεία. Ένα τμήμα της κατέληξε στην περιοχή Ζώδια. Εκεί ανακόπηκε από Τούρκους στρατιώτες οι οποίοι εμφανίστηκαν μπροστά τους με πλήρη οπλισμό. Όπως ήταν φυσικό οι μοτοσυκλετιστές αποφάσισαν να φύγουν προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα.

Εκείνη τη στιγμή, ωστόσο, ήταν που αποφάσισαν πως θα οργανωθούν καλύτερα και θα επιστρέψουν. Και η στιγμή της επιστροφής δεν άργησε. Την επόμενη κιόλας χρονιά, τα πράγματα ήταν όχι απλά πιο οργανωμένα αλλά και πιο έξυπνα σχεδιασμένα δεδομένου πως η μοτοπορεία δε θα γινόταν απλά στην Κύπρο αλλά θα ξεκινήσουμε από το Βερολίνο και θα κατέληξε στα κατεχόμενα προκειμένου να δοθεί και μια διεθνής διάσταση στο εγχείρημα.

Πράγματι, στις 2 Αυγούστου 1996 η μοτοπορεία ξεκίνησε. Συμμετείχαν σε αυτή περίπου 200 μοτοσυκλετιστές από 12 ευρωπαϊκές χώρες οι οποίοι προκειμένου να φτάσουν στην Κύπρο διένυσαν 25.000 χιλιόμετρα και πέρασαν μέσα από επτά χώρες!

Η μοτοπορεία έφτασε στη Λεμεσό στις 10 Αυγούστου και εκεί ενώθηκαν μαζί της πολλοί κύπριοι με τις μηχανές τους οι οποίοι δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν το διεθνές κομμάτι του εγχειρήματος. Τότε φάνηκε πως η μοτοπορεία είχε επιτυχία. Και είχε επιτυχία επειδή η διεθνοποίηση του ζητήματος είχε προκαλέσει εκνευρισμό στην τουρκική πλευρά, η οποία είχε αρχίσει, πλέον, ανοιχτά να απειλεί πως θα χυθεί αίμα.

Ακόμα και ο τότε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας παρενέβη προκειμένου η μοτοπορεία να μη φτάσει στα κατεχόμενα. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν και από το εξωτερικό ήταν τεράστιες. Τελικά, ο πρόεδρος της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Μοτοσικλετιστών με δάκρυα στα μάτια ανακοίνωσε πως η μοτοπορεία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Οι αντιδράσεις ανάμεσα στους μοτοσυκλετιστές πολλές. Κάποιοι από αυτούς αρνούνται να συμμορφωθούν και ξεκαθαρίζουν πως θα φτάσουν μέχρι τα κατεχόμενα. Από εκείνο το σημείο και έπειτα ξεκινά το χάος…

«Αν είχα χίλιους σαν και δαύτον…»

Το 1990 ένας νεαρός Κύπριος από το Παραλίμνι, υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία σε φυλάκιο μονάδας Πεζικού στη Δερύνεια. Είναι 18 χρονών. Ονομάζεται Τάσος Ισαάκ. Μια ημέρα, ενώ ο νεαρός Κύπριος κάνει τη σκοπιά του, κατοχικοί στρατιώτες από το απέναντι φυλάκιο άρχισαν να τον βρίζουν και να κάνουν χειρονομίες. Υπήρξε μια μικρή ένταση ανάμεσα στις δυο πλευρές αλλά αυτό το «μίνι» επεισόδιο έληξε γρήγορα. Επιστρέφοντας στο θάλαμο του ο νεαρός φαντάρος δεν είπε τίποτα για το περιστατικό. Ούτε στους συναδέλφους του, ούτε σε κάποιον ανώτερό του.

Τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας και πάλι χωρίς να πει τίποτα σε κανέναν, ο Τάσος Ισαάκ, μπαίνει κρυφά στην τουρκοκρατούμενη ζώνη. Είναι ημίγυμνος έχοντας μαζί του ένα μαχαίρι. Πηγαίνει στον ιστό που υπάρχει η τουρκική σημαία, κόβει τα σκοινιά, την υποστέλλει και την παίρνει μαζί του. Σιωπηλά επιστρέφει στο ελληνικό στρατόπεδο και όταν, πλέον, ξημέρωσε έκαψε τη σημαία μπροστά στους αιφνιδιασμένους Τούρκους στρατιώτες που έψαχναν να βρουν που είχε… πάει η χαμένη σημαία!

Το όλο σκηνικό προκαλεί ένταση και διπλωματικό επεισόδιο που φτάνει μέχρι την έδρα των δυνάμεων του ΟΗΕ. Ο οργισμένος διοικητής του Ισαάκ τον επιπλήττει και τον απειλεί πως θα τον στείλει στρατοδικείο. «Εσύ δε θα με στείλεις γιατί είσαι Κρητικός», του απάντησε ο νεαρός στρατιώτης και ο διοικητής στρεφόμενος προς άλλους αξιωματικούς είπε: «αν είχα χίλιους σαν και δαύτον. Τέτοιους άντρες θέλω. Είσαι δυνατός και παλικάρι, 30 Τάσους να είχε η Κύπρος, δεν θα τολμούσε να πατήσει ούτε ένας Τούρκος σε τούτο το νησί».

Έξι χρόνια μετά, η Ελλάδα και η Κύπρος θα μάθαιναν το ονοματεπώνυμο εκείνου του νεαρού στρατιώτη. Αυτή τη φορά, όμως, με αφορμή τη βίαιη δολοφονία του από τους «Γκρίζους Λύκους».

Η δολοφονία του Τάσου Ισαάκ

Οι μοτοσυκλετιστές που διαφώνησαν, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ο 24χρονος τότε, Τάσος Ισαάκ, ξεκινούν την πορεία τους για το αφύλακτο οδόφραγμα της Δερύνειας με σκοπό να περάσουν από εκεί μέσα στη «νεκρή ζώνη».

Όταν έφτασαν εκεί, ωστόσο, είδαν πως τους περίμεναν εκατοντάδες «Γκρίζοι Λύκοι» και παρακρατικοί οι οποίοι κρατούσαν ρόπαλα και τσεκούρια και προκαλούσαν τους μοτοσυκλετιστές να μπουν στη «νεκρή ζώνη». Τα επεισόδια ανάμεσα στις δυο πλευρές αρχίζουν και παίρνουν διαστάσεις ενώ οι λιγοστοί κυανόκρανοι του ΟΗΕ δεν έχουν και πολλά περιθώρια αντίδρασης.

Στις 4 το απόγευμα, μία ομάδα Τουρκοκυπρίων εισήλθε με τη σειρά της στη νεκρή ζώνη και κραδαίνοντας ρόπαλα και σιδερολοστούς επιτέθηκαν στους ελληνοκύπριους διαδηλωτές. Ο Τάσος Ισαάκ, στην προσπάθειά του να βοηθήσει ένα καταδιωκόμενο φίλο του, εγκλωβίστηκε και ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από πολίτες και αστυνομικούς τους ψευδοκράτους.

«Σε μια στιγμή τον έχασα. Δεν ήξερα που ήταν. Οι Τούρκοι άρχισαν να πυροβολούν. Ξεκίνησα να πάω προς τις ελεύθερες περιοχές. Ο Τάσος ήταν πίσω μου, αλλά όταν είδε τους Τούρκους να κτυπούν τους δικούς μας επέστρεψε για να τους βοηθήσει και τελικά παγιδεύτηκε ο ίδιος», ανέφερε ο Ευγένιος Παπαγεωργίου, φίλος και κουμπάρος του Ισαάκ.

Ο Τάσος Ισαάκ άφησε την τελευταία του πνοή 95 μέτρα από την ελληνοκυπριακή πλευρά και 32 από την τουρκοκυπριακή, σύμφωνα με την έκθεση του OHE. Στις 22 Νοεμβρίου 1996, η Κυπριακή Αστυνομία εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ εναντίων των:

• Χασίμ Γιλμάζ, εποίκου και πρώην στελέχους της ΜΙΤ (τουρκική ΚΥΠ)
• Νεϊφέλ Μουσταφά Εργκούν, εποίκου από την Τουρκία και αστυνομικού του ψευδοκράτους
• Πολάτ Φικρέτ Κορελί, Τουρκοκύπριου από την Αμμόχωστο
• Μεχμέτ Μουσταφά Αρσλάν, τούρκου εποίκου και επικεφαλής των «Γκρίζων Λύκων» στα Κατεχόμενα
• Ερχάν Αρικλί, τούρκου εποίκου από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Ο Αρικλί συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Κιργιστάν, αλλά αφέθηκε ελεύθερος κατόπιν πιέσεων του Τουρκίας.

Η δολοφονία του Τάσου Ισαάκ προκάλεσε ρίγη συγκίνησης αλλά και οργής στον απανταχού Ελληνισμό. Η τότε ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να γίνει ανάδοχη της αγέννητης ακόμη κόρης του Τάσου Ισαάκ, που ήρθε στον κόσμο σχεδόν ένα μήνα μετά τον μαρτυρικό θάνατο του πατέρα της.

Εκπροσωπώντας τη χώρα, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Θεόδωρος Πάγκαλος έγινε νονός του παιδιού, που πήρε το όνομα Αναστασία, στη μνήμη του πατέρα της. Ο ηρωικός θάνατος του Τάσου Ισαακ, που δεν πρόλαβε να γνωρίσει τη μοναχοκόρη του ενέπνευσε τη Χάρις Αλεξίου που έγραψε και τραγούδησε για «Το τραγούδι του χελιδονιού», ειδικά αφιερωμένο στη μικρή Αναστασία.

Στις 24 Ιουνίου 2008 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ένοχη την Τουρκία για τις δολοφονίες Σολωμού και Ισαάκ. Σύμφωνα με το δικαστήριο, η Τουρκία κρίθηκε ένοχη για την παραβίαση του 2ου άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δηλαδή δεν προχώρησε σε ενέργειες για την εύρεση των ενόχων. Επίσης, επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένεια του Ισαάκ.

Η δολοφονία του Σολωμού Σολωμού

Την ημέρα της κηδείας του Τάσου Ισαάκ, στις 14 Αυγούστου 1996, μια ομάδα διαδηλωτών κατευθύνθηκε προς το οδόφραγμα της Δερύνειας. Λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι ο Σολωμός Σολωμού, ξάδερφος του Τάσου Ισαάκ, κατευθύνθηκε προς ένα κοντινό τουρκικό φυλάκιο. Αγνόησε της προειδοποιήσεις των στρατιωτών, τους ξέφυγε όταν πήγαν να τον σταματήσουν και με ένα τσιγάρο στο στόμα σκαρφάλωσε στον ιστό για να κατεβάσει την τουρκική σημαία.

Αυτές ήταν η τελευταίες στιγμές της ζωής του καθώς εκείνη την ώρα ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί και ο Σολωμού έπεσε νεκρός.

Ο τότε διοικητής του τουρκικού στρατού στα Κατεχόμενα, Χασάν Κουντακτσί, ομολόγησε, χρόνια αργότερα, το 2021 για την ακρίβεια, πως αυτός ήταν που έδωσε την εντολή για τη  δολοφονία  του  Σολωμού Σολωμού.

«Τον προειδοποιήσαμε τρεις φορές. Το αγνόησε. Έδωσα οριστική εντολή στον διοικητή της περιοχής. Ήταν ξεκάθαρο τι θα έκανε με ποιο σύνθημα. Σήκωσα το χέρι μου και έδωσα σύνθημα ‘χτύπα’. Εάν κατέβει η σημαία εμείς δεν μπορούμε να σταματήσουμε εκεί. Δεν θέλω να είμαι ο διοικητής που έχει αφήσει τη σημαία να κατέβει. Είμαι ένας άνθρωπος που είμαι έτοιμος να πεθάνω για τη σημαία, που σέβεται τη σημαία. Είναι άοπλος, είναι δυνατόν; 8 χιλιάδες μοτοσυκλετιστές θα περάσουν τα σύνορα και θα πάνε στην Κερύνεια. Θα κατεβάσουν τη σημαία μας στην Κερύνεια, θα ψάλλουν τον ελληνικό ύμνο στην Κερύνεια και θα φύγουν και εμείς θα παρακολουθούμε!», ομολόγησε κυνικά ο Κουντακτσί.

Ήδη από το 2004, πάντως, ο Κενάν Ακίν (Τούρκος έποικος και πολιτικός που χρημάτισε ”βουλευτής” της ”Συνέλευσης της Δημοκρατίας” και ”υπουργός Γεωργίας και Δασών” του ψευδοκράτους στην κυβέρνηση του Ντερβίς Έρογλου) είχε ομολογήσει πως αυτός πάτησε τη σκανδάλη για τις σφαίρες που σκότωσαν τον Σολωμού. Δικαιολογήθηκε βέβαια πως εκτελούσε τις διαταγές του Κουντακτσί.