Έντεκα διάσημοι οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων οι νομπελίστες Τζόζεφ Στίγκλιτς και Ντάρον Ατζέμογλου, προειδοποίησαν σήμερα για τον κίνδυνο «κατάρρευσης της δημοσιογραφίας δημόσιου συμφέροντος» που προσφέρει ποιοτική ενημέρωση, κάτι που θα έχει «σημαντικές συνέπειες» κυρίως στην οικονομία.

«Η πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες είναι ο θεμελιώδης πόρος που τροφοδοτεί την οικονομία του 21ου αιώνα», όπως «οι προηγούμενες εποχές εξαρτώνταν από τον ατμό ή το κάρβουνο για τη βιομηχανική ανάπτυξη», εκτιμούν σε μια συλλογική δήλωση που δημοσιοποιήθηκε από το Φόρουμ για την Ενημέρωση και τη Δημοκρατία.

«Αυτός ο πόρος θα είναι ακόμη πιο ουσιώδης στην οικονομία του μέλλοντος, που θα έχει άξονα την Τεχνητή Νοημοσύνη», υπογραμμίζουν αυτοί οι οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων είναι επίσης ο Φιλίπ Αγκιόν, ο Τιμ Μπέσλεϊ, η Νταϊάν Κόιλ και η Φραντσέσκα Μπρία.

Τα «μέσα ενημέρωσης δημόσιου συμφέροντος», δηλαδή αυτά που παρέχουν ενημέρωση βασισμένη στα γεγονότα και αξιόπιστη, ενώ είναι ανεξάρτητα σε συντακτικό επίπεδο, «διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο» και «εντούτοις, παντού στον κόσμο, απειλούνται», διαπιστώνουν.

Αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες εξαιτίας του «όλο και περισσότερο αθέμιτου ανταγωνισμού που ασκείται από τους γίγαντες της τεχνολογίας» και τις πλατφόρμες και υφίστανται «αυξανόμενες παρεμβάσεις από κυβερνήσεις, κυρίως από αυταρχικές κυβερνήσεις, αλλά όχι αποκλειστικά απ’ αυτές».

Οι οικονομολόγοι καλούν τις δημόσιες εξουσίες «να επενδύσουν σε μια ελεύθερη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία» μέσω άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων ή θεσπίζοντας «ψηφιακούς φόρους στις κύριες πλατφόρμες».

Προτείνουν επίσης «να διαμορφωθούν τα οικοσυστήματα της ενημέρωσης με τρόπο που να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον», κυρίως με «τις κατάλληλες κανονιστικές ρυθμίσεις» των τεχνολογικών ομίλων και της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Τα μέτρα αυτά θα επέτρεπαν να αποφευχθεί «μια πορεία που μοιάζει να οδηγεί στην κατάρρευση της δημοσιογραφίας δημόσιου συμφέροντος, με σημαντικές συνέπειες για την οικονομία μας, την κοινωνία μας και τις δημοκρατίες μας», σύμφωνα με τους ίδιους.

Το κόστος τους είναι «σχετικά χαμηλό» και πρέπει να πραγματοποιηθούν «σε συνεννόηση με την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα».

Η πληροφορία είναι ένα δημόσιο αγαθό

“Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει μια κρίσιμη συγκυρία που χαρακτηρίζεται από μια ψηφιοποιημένη βιομηχανική επανάσταση, η ανάγκη υποστήριξης μιας οικονομίας της πληροφορίας δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα. Ωστόσο, ενόψει της παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας και των απειλών για την ασφάλεια, τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης βρίσκονται σε μια απελπισμένη μάχη για επιβίωση, παλεύοντας με πρωτοφανή καταστολή, αχαλίνωτη παραπληροφόρηση που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και σοβαρές μειώσεις εσόδων που εντείνονται από την κυριαρχία της Big Tech” αναφέρεται στη δήλωση των 11.

“Η Επιτροπή τονίζει ότι ενώ η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση σε διάφορους τομείς, από μόνη της δεν μπορεί να οδηγήσει την οικονομική ανάπτυξη ή να αντιμετωπίσει την αχαλίνωτη ανισότητα που αντιμετωπίζουμε. Αντίθετα, ένα ισχυρό πλαίσιο για δωρεάν και αξιόπιστες πληροφορίες είναι απαραίτητο για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων:

«Η πληροφορία είναι ένα δημόσιο αγαθό που οι δυνάμεις της αγοράς από μόνες τους δεν θα προσφέρουν ποτέ στο επίπεδο που απαιτεί η σύγχρονη κοινωνία μας. Τα τρέχοντα επιχειρηματικά μοντέλα αποτυγχάνουν και καθώς τα έσοδα μετατοπίζονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες, ισχυρές οντότητες μπορούν να οικειοποιηθούν ή να φιμώσουν ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης. Ανησυχητικά, η κρατική υποστήριξη για τα μέσα ενημέρωσης δημοσίου συμφέροντος παραμένει χαμηλή, ειδικά σε αντίθεση με τους σημαντικούς πόρους που διατίθενται για προπαγάνδα από αυταρχικά καθεστώτα».

Για την καταπολέμηση αυτής της κρίσης, η Επιτροπή καλεί όλες τις κυβερνήσεις που έχουν δεσμευτεί για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημοκρατική ευημερία:

1. Επενδύστε σε νέα μοντέλα για την υποστήριξη και τη διασφάλιση των ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Αυτό σημαίνει ότι η δημόσια στήριξη και οι επενδύσεις στα μέσα ενημέρωσης δημοσίου συμφέροντος πρέπει να αυξηθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, μέσω της εφαρμογής ενός φόρου ψηφιακών υπηρεσιών.
2. Διαμορφώστε το οικοσύστημα των μέσων ενημέρωσης μέσω μιας νέας γενιάς «βιομηχανικών πολιτικών πληροφοριών» που θα ρυθμίσουν καλύτερα την αγορά και θα μειώσουν το πληροφοριακό χάσμα.