Η Ελλάδα μπορεί να γίνει η πρώτη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα μπλοκάρει τη πρόσβαση στα σόσιαλ για ανήλικους κάτω των 15 ετών.

Είναι κάτι για το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε προϊδεάσει κατά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη (σε εκδήλωση της Αυστραλίας με αντίστοιχο αντικείμενο συζήτησης όπου δήλωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης στα σόσιαλ από την ηλικία των 16 ετών) και δημοσίευμα του alfavita, αναφέρει ότι το σχέδιο αυτό βρίσκεται ήδη στα χέρια του Μαξίμου και μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα.

Πρόκειται για πλήρη απαγόρευση πρόσβασης τόσο σε κοινωνικά δίκτυα, όσο και σε επιβλαβείς ιστότοπους όπως σελίδες τζόγου, πορνογραφικού περιεχομένου κ.α.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε ότι πέντε χώρες – Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα, Δανία και Ιταλία – θα δοκιμάσουν το ευρωπαϊκό μοντέλο επιβεβαίωσης ηλικίας μέσω εθνικών εφαρμογών. 

Στην Ελλάδα, η δοκιμή θα γίνει μέσω του gov.gr Wallet, που θα λειτουργήσει και ως «ψηφιακό φίλτρο ηλικίας». Να θυμίσουμε ότι η Αυστραλία ήταν η πρώτη χώρα που απαγόρευσε την πρόσβαση σε σόσιαλ για άτομα κάτω των 16 ετών, απόφαση που επικροτήθηκε και τώρα κι άλλα κράτη θέλουν να ακολουθήσουν.

Τι περιλαμβάνει το σχέδιο

Το υπό επεξεργασία σχέδιο περιλαμβάνει τα εξής:

• Καθολικό όριο ηλικίας: απαγόρευση social media έως 15 ετών.
• Επέκταση περιορισμών: αποκλεισμός σελίδων τζόγου και περιεχομένου που προωθεί ουσίες.
• Μηχανισμούς επαλήθευσης: χρήση ψηφιακής ταυτότητας, λογαριασμών γονέων ή τεχνικών εκτίμησης ηλικίας χωρίς αποθήκευση δεδομένων.
• Ειδική πρόβλεψη για σχολεία: φίλτρα σε δίκτυα και συσκευές, με δυνατότητα κεντρικού αποκλεισμού.
• Κυρώσεις: πρόστιμα σε πλατφόρμες και παρόχους που δεν συμμορφώνονται.
• Δικλίδες προστασίας: έλεγχος διαφάνειας, ελαχιστοποίηση δεδομένων και ενημέρωση γονέων/εκπαιδευτικών.

Η εφαρμογή του «κόφτη» μπορεί να γίνει σε τρία επίπεδα:

• Πλατφόρμες (Instagram, TikTok κ.ά.) με υποχρεωτική επαλήθευση ηλικίας.
• Δίκτυα (παροχείς internet/κινητής) με φιλτράρισμα σε SIM και οικιακά πακέτα.
• Σχολικές συσκευές με αποκλεισμό social media στις ώρες διδασκαλίας.

Η επαλήθευση ηλικίας προφανώς και δεν θα αρκεί καθώς θα πρέπει να στηθούν μηχανισμοί επαλήθευσης που θα πρέπει να είναι αξιόπιστοι και παράλληλα θα διασφαλίζουν την ιδιωτικότητα του χρήστη.

Ετσι, το υπό επεξεργασία σχέδιο περιλαμβάνει:

• Ηλικιακό όριο: Καθολική απαγόρευση πρόσβασης σε social media για έως 15 ετών.
• Επέκταση φραγών: Αυτόματος περιορισμός πρόσβασης και σε ιστοσελίδες στοιχηματισμού/τζόγου και σε περιεχόμενο που προάγει βλαπτικές ουσίες.
• Μηχανισμοί ηλικιακής επαλήθευσης: Προβλέπεται age assurance (επαλήθευση/εκτίμηση ηλικίας) σε επίπεδο πλατφόρμας ή/και παρόχου πρόσβασης: π.χ. ψηφιακή ταυτότητα/λογαριασμοί γονέων, τεχνικές εκτίμησης ηλικίας (χωρίς μόνιμη αποθήκευση προσώπου), συνδυαστικά σήματα (δεδομένα συσκευής, πληρωμών, σχολικών λογαριασμών).
• Ειδική μέριμνα για σχολεία: «Σχολικά προφίλ» συσκευών/δικτύων με προρυθμισμένα φίλτρα και δυνατότητα κεντρικής απενεργοποίησης social media στις σχολικές ώρες.
• Κυρώσεις: Διοικητικά πρόστιμα σε πλατφόρμες/παρόχους που δεν συμμορφώνονται· ξεχωριστές κυρώσεις για ιστότοπους τζόγου/ουσιών.
• Δικλίδες προστασίας: Υποχρέωση ελαχιστοποίησης δεδομένων, ανεξάρτητος έλεγχος λύσεων age assurance και διαφάνεια προς γονείς/εκπαιδευτικούς.

Πώς θα μπορούσε να δουλέψει ο «κόφτης»

• Στο επίπεδο πλατφόρμας (Instagram, TikTok κ.λπ.): Υποχρεωτικές ηλικιακές δικλείδες πριν από τη δημιουργία/συνέχιση λογαριασμού. Οι πλατφόρμες οφείλουν να αποτρέπουν ενεργά τη χρήση από κάτω των 16 και να τεκμηριώνουν τις μεθόδους επαλήθευσης. Αυτό συνάδει με διεθνείς κατευθύνσεις π.χ. Ην. Βασίλειο (Online Safety Act & οδηγίες Ofcom για «υψηλής αποτελεσματικότητας» age assurance).
• Στο δίκτυο (ISP / κινητή): Φιλτράρισμα κατηγοριών (social, τζόγος, ουσίες) σε προπληρωμένες/παιδικές SIM και οικιακά πακέτα με επιλογή «Προστασία ανηλίκων», με δυνατότητα εξαίρεσης για 16+.
• Σε συσκευή/σχολείο: Mobile device management σε σχολικές συσκευές, «σχολικό προφίλ» με αποκλεισμό social και blacklist για τζόγο/ουσίες κατά τις ώρες διδασκαλίας.
• Έλεγχος & διαφάνεια: Ετήσιες εκθέσεις συμμόρφωσης από πλατφόρμες, ανεξάρτητες δοκιμές (penetration tests) των age-checks και γραμμή καταγγελιών για παραβιάσεις.

topontiki.gr