Μια ακτινογραφία του τουριστικού προφίλ της Κρήτης για το 2025 φέρνει στο φως η έρευνα του δικτύου epaithros+, αποκαλύπτοντας την κυριαρχία του κλασικού μοντέλου διακοπών, αλλά και την αυξανόμενη δυναμική της γαστρονομίας και της επαφής με τη φύση.

Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ταξιδιωτικό τοπίο, η Κρήτη εξακολουθεί να διατηρεί την αίγλη της ως κορυφαίος προορισμός, στηριζόμενη ωστόσο πρωτίστως στο παραδοσιακό δίπτυχο «ήλιος και θάλασσα», παρά τις προσπάθειες για στροφή προς τον θεματικό τουρισμό. Αυτό προκύπτει από την ετήσια έρευνα που πραγματοποίησε το Δίκτυο Τουρισμού Υπαίθρου epaithros+, κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2025. Η έρευνα, η οποία βασίστηκε σε δείγμα 1.187 ερωτηματολογίων που συλλέχθηκαν στον Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου «Νίκος Καζαντζάκης» και μέσω διαδικτύου, σκιαγραφεί το προφίλ του σύγχρονου επισκέπτη, τις δαπάνες του, αλλά και τα «κενά» στην προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Το προφίλ του επισκέπτη και η «ψήφος εμπιστοσύνης»

Η Κρήτη φαίνεται πως διαθέτει ένα ιδιαίτερα πιστό κοινό. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το 62% των ερωτηθέντων έχει επισκεφτεί το νησί ήδη από μία φορά και πάνω, ενώ το υπόλοιπο 38% το επισκέφτηκε για πρώτη φορά φέτος. Το δημογραφικό προφίλ των επισκεπτών αποτελείται κυρίως από κατοίκους του εξωτερικού σε ποσοστό 96% , με τη μερίδα του λέοντος να κατέχει η Ευρώπη (87%). Η Γερμανία παραμένει η βασική «δεξαμενή» τουριστών με ποσοστό 38%, ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ (7%) και την Ελβετία (6%).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το μορφωτικό και επαγγελματικό επίπεδο των επισκεπτών. Το 74% δήλωσαν εργαζόμενοι , ενώ το 44% είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημίου και το 13% κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου. Ηλικιακά, η μεγαλύτερη κατηγορία ήταν οι νέοι 25-34 ετών (25,2%), ακολουθούμενοι από την ομάδα 55-64 ετών (18,9%).

Η κυριαρχία του «all-inclusive» και η ανεξαρτησία

Παρά την άνοδο των ψηφιακών μέσων, ο τρόπος οργάνωσης του ταξιδιού δείχνει μια τάση προς την αυτονομία. Το 49% των ταξιδιωτών έκλεισε το ταξίδι μόνο του, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου ταξιδιωτικού γραφείου. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 30% επέλεξε πακέτα all-inclusive (είτε μέσω γραφείου είτε αυτόνομα).

Όσον αφορά την οικονομική τους συμπεριφορά, η πλειοψηφία (53%) παρέμεινε στο νησί από 7 έως 14 ημέρες. Η ημερήσια δαπάνη ανά άτομο κυμάνθηκε κυρίως μεταξύ 51 και 100 ευρώ (38,4%), ενώ ένα 20,2% ξόδεψε από 101 έως 150 ευρώ την ημέρα.

Το χάσμα μεταξύ προσδοκίας και εμπειρίας

Το βασικό κίνητρο επίσκεψης παραμένει συντριπτικά το μοντέλο «Διακοπές Ήλιος & Θάλασσα», το οποίο συγκέντρωσε το 89,1% των προτιμήσεων. Αντίθετα, οι δραστηριότητες θεματικών και ειδικών μορφών τουρισμού αποτέλεσαν τον βασικό λόγο επίσκεψης μόλις για το 1,9% των επισκεπτών.

Η επιρροή του περιβάλλοντος (Word of Mouth) αποδεικνύεται καθοριστική, καθώς το 47,7% των επισκεπτών επηρεάστηκε από οικογένεια και φίλους για την επιλογή του προορισμού, αφήνοντας πίσω το διαδίκτυο και τα social media (20,6%).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, ενώ πριν έρθουν στην Κρήτη το 65,3% είχε στο μυαλό του «Καλοκαιρινές Διακοπές και Θάλασσα» , κατά την παραμονή τους αναγνώρισαν ότι το νησί προσφέρει επίσης «Πολιτισμό – Ιστορία» (69,5%) και «Φύση – Τοπία – Διαδρομές» (68,2%).

Ο θεματικός τουρισμός: Ευκαιρίες και απώλειες

Ένα από τα πιο κρίσιμα ευρήματα της έρευνας του epaithros+ αφορά τη συμμετοχή σε εναλλακτικές δραστηριότητες. Το 59% των επισκεπτών δήλωσε πως δεν συμμετείχε σε καμία δραστηριότητα Ειδικών-Θεματικών Μορφών Τουρισμού (Ε-ΘΜΤ). Οι λόγοι ποικίλλουν: το 28% απάντησε πως «δεν μου αρέσουν», ένα άλλο 28% «χωρίς συγκεκριμένο λόγο», ενώ το 16% δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο και το 9% δεν γνώριζε ότι υπήρχε αυτή η δυνατότητα.

Από το 41% που συμμετείχε σε τέτοιες δράσεις, οι δημοφιλέστερες επιλογές ήταν:

• Πολιτιστικός Τουρισμός: 43,2%

• Γαστρονομικός Τουρισμός – Οινοτουρισμός: 34,7%

• Καταδυτικός – Θαλάσσιος Τουρισμός: 18,3%

Παρά τη χαμηλή συμμετοχή, η προοπτική για το μέλλον είναι θετική. Στην ερώτηση για το τι θα ήθελαν να κάνουν στην επόμενη επίσκεψη, το 36,8% προκρίνει τον γαστρονομικό τουρισμό και το 36,7% τον πολιτιστικό, δείχνοντας μια λανθάνουσα ζήτηση που μένει να αξιοποιηθεί.

Συναισθήματα και Υποδομές

Η ικανοποίηση των επισκεπτών κινείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Το 97% αξιολογεί την Κρήτη ως προορισμό από θετικά (47%) έως πολύ θετικά (50%). Το κυρίαρχο συναίσθημα που αφήνει η κρητική ύπαιθρος είναι η «Γαλήνη» (38,8%) και η «Χαρά» (31,0%).

Σημαντικό είναι ότι η στιγμή που οι επισκέπτες ένιωσαν πιο κοντά στον τρόπο ζωής των ντόπιων ήταν «όταν συνομίλησα με κατοίκους» (40,2%). Αν μπορούσαν να ξαναζήσουν μία στιγμή, το 36,7% θα επέλεγε την «επαφή με τη φύση» και το 35,2% μια «στιγμή χαλάρωσης/ηρεμίας».

Στον αντίποδα, όσοι ανέφεραν ελλείψεις εστίασαν στις υποδομές. Οι συμμετέχοντες επεσήμαναν προβλήματα στις δημόσιες συγκοινωνίες, το οδικό δίκτυο και την έλλειψη σιδηροδρόμου, ενώ συχνές ήταν οι αναφορές στην ανάγκη βελτίωσης του αεροδρομίου Ηρακλείου, το οποίο χαρακτηρίζεται «μικρό και ανεπαρκές».

Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 70% των επισκεπτών θεωρεί «πιθανόν» ή «πολύ πιθανόν» να προτείνει την Κρήτη ως προορισμό για τουρισμό υπαίθρου, ανοίγοντας τον δρόμο για μια στρατηγική επανατοποθέτηση του νησιού στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη.