«Προσκυνούμεν σου τα Πάθη Χριστέ»
Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Θεολόγος – τ. Λυκειάρχης
Εβδομάδα των Παθών του Χριστού: Μ. Εβδομάδα.
Ζούμε το φρικτό μαρτύριο του Αθανάτου Αρχηγού και «τελειωτή Ιησού» (Εβρ. 12,2).
Αυτές τις ημέρες, της Μ. Εβδομάδος, τυλιγμένες οι Εκκλησίες και οι καρδιές μας στα μαύρα, κοιτάζομε τον Εσταυρωμένον με ανοιχτές τις αγκάλες του, αγκάλες σταυρωμένη αγάπης δείχνοντάς μας και παραγγέλνοντάς μας ότι όταν μια αγάπη δεν σταυρώνεται – θυσιάζεται γι’ αυτό που αγαπά, δεν είναι αγάπη.
Ο μεγάλος εκκλησιαστικός ρήτορας των χρόνων της Τουρκοκρατίας Επίσκοπος Ηλίας Μηνιάτης, λέγει ότι δύο πράγματα συγκλονιστικά και περίεργα είδε ποτέ ο κόσμος: Έναν Θεό που έγινε άνθρωπος, και αυτόν τον ίδιο Θεόν και άνθρωπο να ανεβαίνει πάνω στον Σταυρόν για τη σωτηρία του κόσμου.
Αλήθεια, κάποιο μυστήριο κρύβεται πίσω από τον Σταυρό. Γιατί, αυτό που βλέπομε πάντοτε, και ξεχωριστά τη Μ. Εβδομάδα, ξεπερνά τα μέτρα της ανθρώπινης σκέψης και γίνεται αληθινό μυστήριο για όσους ειδικά δεν διαθέταν τα φτερά της πίστεως για να πετάξουν στους αιθέρες των αποκαλυπτικών πτερυγισμών και για να εγγίσουν την άκρη του μυστηρίου.
Όταν κανείς ευρίσκεται μπροστά σε τόσο πράγματι συγκλονιστικές εμπειρίες. Όταν βλέπει μπροστά του το σκάνδαλο του Σταυρού. Όταν αντικρύζει, έστω και προσωρινό το μεσουράνημα του κακού, κυριεύεται από μια εύγλωττη σιωπή, η οποία μαρτυρεί πολύ περισσότερα από όσα θα μπορούσε να μας πει σήμερα ο καλλίτερος ρήτορας της Εκκλησίας. Σε τέτοιες στιγμές ταιριάζει περισσότερο το κλίμα της ήπιας κατανύξεως, που μας γεμίζει με άγιο δέος την ψυχή και με δάκρυα καυτά τα μάτια, που μας ανοίγει μυστηριώδεις διεξόδους ζωής και που μας εξασφαλίζει βιώματα πρωτόγνωρα στον νου και στην καρδιά.
Συνηθίζομε να λέμε ότι ο Χριστός ανέβηκε πάνω στον Σταυρό πληρώνοντας με τον θάνατό Του τα λύτρα της σωτηρίας μας. Και είναι αυτό πέρα για πέρα αληθινό.
Όμως, πολύ φοβάμαι, ότι το έχομε συνηθίσει τόσο πολύ, που δε μας κάνει πια τόση εντύπωση, όση στα παλιά τα χρόνια. Τότε η ευσέβειά μας ήταν πιο απλοϊκή κάτω από την απροσποίητη ευλάβεια των γονιών μας, οι οποίοι, μη ξέροντας ίσως τα δικά μας γράμματα, έβλεπαν με πιστότερο μάτι τα θεία γεγονότα και εζούσαν μυστικά μέσα τους την εξάρτησή τους από τον Θεό.
Τώρα εμείς γινήκαμε «πανεπιστήμονες», τεχνοκράτες, λογοκόποι, «πολιτισμένοι», καλοπερασάκηδες!
Χάσαμε την απλότητα, την κατάνυξη και μπήκαμε στο κανάλι της εξωστρέφειας και εγωπάθειας με την πιο αστραφτερή εμφάνιση και έπαρση και σ’ αυτούς ακόμη τους ιερούς ναούς και σ’ αυτήν ακόμη τη Μ. Εβδομάδα!
Οι συνέπειες αυτής της αλλαγής, και πρέπει να το ομολογήσουμε ειλικρινά και τίμια, είναι η αντανάκλασις του χωρισμού και της απομακρύνσεώς μας από τον Πατέρα μας Θεόν, κάτι που συχνά συμβαίνει στη ζωή μας αυτή.
Στις περιπτώσεις αυτές μας κερδίζει ο διάβολος και μας καταχωρίζει στον κατάλογο των δούλων του και υποτακτικών του. Αλλά, οι δούλοι του διαβόλου είναι αληθινοί δέσμιοι της αμαρτίας, ενώ οι δούλοι του Θεού είναι απελεύθεροι της χάριτος.
Εδώ έχει θέση το τροπάριο, «κάθισμα» που ακούμε τη Μ. Εβδομάδα «Εξηγόρασα ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω Τιμίω σου Αίματι, τω Σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς, την αθανασίαν επήγασας άνθρωποις Σωτήρ ημών, δόξα σοι».
Ο Χριστός, με την σταυρική του θυσία, μας εξαγόρασε.
Εμείς, ως αμαρτωλοί και ένοχοι, δεν είχαμε τα λύτρα.
Ο απόστολος Παύλος θα μας πει: «Ηγοράσθητε γαρ τιμής» και στη συνέχεια θα μας προτρέψει η Δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών και εν τω πνεύματι υμών, άτινα εστί του Θεού» (Α’ Κορινθ. 6,20).
Αυτή η εξαγορά, μας δημιουργεί την, λυτρωτική, υποχρέωση να ευχαριστούμε τον Χριστόν και να τον τιμούμε ψυχήτε και πνεύματι, τα οποία εκείνος μας έδωσε και που ανήκουν σ’ Αυτόν.
Προσκυνούντες τα Πάθη του Χριστού, μια προσκύνησις που δεν πρέπει να είναι όπως το φίλημα εκείνο του Ιούδα, το οποίον δίνομε σε πολλούς…, αλλά μια τίμια έκφρασις τιμής, αγάπης, ευγνωμοσύνης και υπακοής σ’ Αυτόν. Μια τιμή και αγάπη προς τον Χριστόν και σ’ όλους τους συνανθρώπους μας, χωρίς υποκρισία και φαρισαϊσμό. Έτσι καθαρά όπως μας αγαπά ο Χριστός και σταυρώθηκε για όλους μας.