Είμαστε μάρτυρες του αργού και αναξιοπρεπούς θανάτου του ΠΑΣΟΚ, γράφει ο γνωστός οικονομολόγος Γιάννης Βαρουφάκης, ο οποίος αναλύει τα αίτια που το οδήγησαν σε κατάρρευση και προβλέπει ότι θα καταλήξει υπό-πτέρυγα ενός κεντροδεξιού σχήματος.
Σε άρθρο του στο protagon ο Γιάννης Βαρουφάκης αποδίδει ευθύνες στον Γιώργο Παπανδρέου για την επιλογή του να επιβάλλει το Μνημόνιο αλλά και σε στελέχη του κόμματος που ασκούν εκ δεξιών κριτική, όπως ο Θόδωρος Πάγκαλος. Ο οικονομολόγος αναφέρει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει σήμερα να προσφέρει όραμα εναλλακτικό εκείνου της φιλελεύθερης δεξιάς (π.χ. περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, απελευθέρωση των αγορών), και τονίζει ότι το τέλος του ΠΑΣΟΚ αντανακλά τον θάνατο της ευρωπαϊκής σοσιλδημοκρατίας.
Ο κ. Βαρουφάκης αναλύει τις μεταλλάξεις των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κομμάτων και στη στροφή τους προς τα δεξιά:
«Για να το πω απλά, όπως ο Faust έτσι και οι σοσιαλδημοκράτες εκχώρισαν την ψυχή τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με σκοπό το κοινό καλό, το κοινωνικό κράτος (και βέβαια τις καλές προσωπικές σχέσεις με τους τραπεζίτες). Πολύ περισσότερο από τα αντίστοιχα κεντροδεξιά κόμματα (με εξαίρεση ίσως τους Συντηρητικούς της κας Thatcher, τους οποίους όμως αργότερα ξεπέρασαν σε ενθουσιασμό οι Εργατικοί του κ. Blair), τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ήταν εκείνα που βοήθησαν να επιτευχθεί η πλήρης και αχαλίνωτη ελευθερία των τραπεζών να τζογάρουν, άνευ παραμικρού περιορισμού, με τις καταθέσεις των πελατών και τις συντάξεις των εργαζόμενων».
Και καταλήγει την ανάλυσή του για το ΠΑΣΟΚ:
«Το ΠΑΣΟΚ μπορεί πράγματι να προσπάθησε, κατά την δεκαετία του 80, να κάνει αναδιανομή και κοινωνικό κράτος με δανεικά. Όμως, στην δεκαετία του 90, το ΠΑΣΟΚ «εκσυγχρονίστηκε». Νέα στελέχη του, με θαυμασμό (και μερικοί με θητεία) στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύμπαν έφεραν στην Ελλάδα την νέα πρακτική των απανταχού σοσιαλδημοκρατών: κοινωνικό κράτος με τοξικό χρήμα (δηλαδή από μερίδιο των υπερκερδών των χρηματαγορών τις οποίες οι ίδιοι οι σοσιαλδημοκράτοες βοήθησαν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα).
Κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ αντέδρασαν (π.χ. ο Αλέκος Παπαδόπουλος). Όμως, τα ποτάμια χρήματος ήταν ασταμάτητα, ιδίως όταν η σοσιαλδημοκρατία είχε απωλέσει την κριτική της ικανότητα με την οποία κάποτε «έβλεπε» πόσο προβληματικές είναι οι ασύδοτες αγορές χρήματος, εργασίας και ακινήτων. Όταν λοιπόν ήρθε το Κραχ του 2008, το ΠΑΣΟΚ παρεσύρθη από την φούσκα που έσκαγε, χωρίς αντιστάσεις στις επιταγές του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος του οποίου τις αξίες είχε ασπαστεί πολλαπλώς.
Αυτό όμως που είναι εντυπωσιακό είναι ότι, όπως η ελληνική κρίση δεν είναι παρά μια παραφυάδα της ευρωπαϊκής και διεθνούς κρίσης, έτσι και ο θάνατος του ΠΑΣΟΚ δεν είναι παρά η προαγγελία του θανάτου της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας».