31 Ιανουαρίου 2013 – 1 Ιουνίου 2013, Arthur M. Sackler MuseumHarvard Art Museums, Cambridge, MA | Η συλλογή ισλαμικής τέχνης των Norma Jean και Stanford Calderwood καλύπτει μια χρονική έκταση άνω των χιλίων ετών με 150 περίπου εικαστικά επιτεύγματα του περσικού, κυρίως, κόσμου.
Η συλλογή αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος της από κεραμικά και εικονογραφημένα χειρόγραφα. Δέκα, περίπου, αιώνες καλλιτεχνικής δραστηριότητας – από το 9ο έως τον 19ο αιώνα – από τις περιοχές του Ιράν, του Ιράκ, και της κεντρικής Ασίας, παρουσιάζονται στο αμερικάνικο ευρύ κοινό. Το τι πραγματικά έχει ενδιαφέρον στην έκθεση αυτή θα το κρίνουν οι επισκέπτες με τα εκάστοτε του καθενός κριτήρια. Η καλλιτεχνική αξία των αντικειμένων; Η νομισματική τους αξία; Τα αντικείμενα ως αντικείμενα αποκομμένα από το περιβάλλον τους; Η ιστορία της ίδιας της συλλογής; Η συλλεκτική δραστηριότητα; Ή η ζωή του ίδιου του συλλέκτη; Το να παρουσιάζεις, πάντως, στο κοινό τη συλλογή ενός συλλέκτη δεν σημαίνει ότι θα πρέπει αναγκαστικά να ενστερνίζεσαι και να αφηγείσαι τους λόγους για τους οποίους έγινε η συλλογή.
Η Norma Jean Calderwood υπήρξε μία σημαντική οικονομική αρωγός των τεχνών και του Museum of Fine Arts στη Βοστώνη και καθηγήτρια ιστορίας της τέχνης στο Boston College. Μετά το θάνατο της, στα 2000, το όνομα της έχει δοθεί α) σε έδρα ιστορίας ισλαμικής και ασιατικής τέχνης στο Boston College, Norma Jean Calderwood University Professorship in Islamic and Asian Art, β) σε αίθουσα προεριδικών εκθέσεων του ιδρύματος The Boston Athenæum, The Boston Athenæum Norma Jean Calderwood Gallery, όπως και γ) στην θέση του διευθυντή του ιδρύματος Isabella Stewart Gardner Museum, επίσης στη Βοστώνη, Norma Jean Calderwood Director of the Isabella Stewart Gardner Museum.
Η πρώτη δεκαετία της συλλεκτικής της δραστηριότητας της χαρακτηριζόταν από τη συλλογή κεραμικής, κατά τη διάρκεια της οποίας η Calderwood κατάφερε να συγκεντρώσει 57 παραδείγματα κεραμικών έργων. Στη συνέχεια στράφηκε στο χαρτί – ίσως μετά από τη γνωριμία της με τους Sheila Blair και Jonathan Bloom, επιφανείς μελετητές της ισλαμικής τέχνης – τότε άρχισε να συλλέγει έργα σε χαρτί, εικονογραφημένα και μικρογραφημένα χειρόγραφα, μονόφυλλα αλλά κυρίως ολάκαιρα. Η συλλογή περιλαμβάνει ακόμα πολύτιμα ξύλινα lacquer, χρηστικά και μη, αντικείμενα. Με το θάνατο της Calderwood, στα 2002, η συλλογή πέρασε στα χέρια των Harvard Art Museums, ενώ δύο χρόνια αργότερα στήθηκε μια έκθεση στην οποία παρουσιάζονταν 46 επιλεγμένα αντικείμενα από τη συλλογή (το ένα τρίτο της συλλογής) – Closely Focused, Intensely Felt: Selections from the Norma Jean Calderwood Collection of Islamic Art (7 Αυγούστου 2004 – 2 Ιανουαρίου 2004.
Η έκθεση αντλεί τον τίτλο της, «Σε αρμονία», από τις διαλέξεις της Calderwood για την περσική τέχνη. «Όλα τα οπτικά στοιχεία [της περσικής ζωγραφικής] έχουν ενωθεί για να δημιουργήσουν μία αρμονία» έλεγες τους μαθητές της. Το θέμα, λοιπόν, της έκθεσης από τη μία εκφράζεται εύλογα στα μορφολογικά στοιχεία και χαρακτηριστικά των αντικειμένων της συλλογής, αν όχι σε όλα τότε στα περισσότερα, και από την άλλη μας παρουσιάζει στην ουσία το κριτήριο με το οποίο η Calderwood συνέλλεγε τα αντικείμενα αυτά.
Η έκθεση αυτή , επιπλέον, για πρώτη φορά στα χρονικά των Harvard Art Museums κάνει χρήση της αυξημένης πραγματικότητας στο μουσειολογικό της σχεδιασμό. Έτσι, οι επισκέπτες της μέσω της δωρεάν εφαρμογής Layar (για συσκευές iPhone, iPad και Android) έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε περισσότερες πληροφορίες, σε ήχους, εικόνες και βίντεο, αλλά και συνδέσεις στο διαδίκτυο για αρκετά από τα αντικείμενα της συλλογής.
Η έκθεση συνοδεύεται από την έκδοση πολυτελούς καταλόγου, αλλά και από μια σειρά δωρεάν προς το κοινό διαλέξεων και εργαστηρίων για την ισλαμική τέχνη, αλλά και τη διδασκαλία της σύγχρονης περσικής ιστορίας.
