«Παρά την οικονομική κρίση, ο αριθμός των τουριστών (στην Ελλάδα) διπλασιάστηκε τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Το γεγονός αυτό όμως καθιστά τη χώρα ευάλωτη». Αυτό το συμπέρασμα κατέγραψε τις προηγούμενες ημέρες η αυστριακή εφημερίδα «Die Presse», η οποία συγκρίνει τους αριθμούς της ελληνικής οικονομίας και διαπιστώνει:
«Πριν από το 2010 το μερίδιο του τουριστικού κλάδου στο ΑΕΠ της χώρας κυμαινόταν μεταξύ 15% και 17%. Ωστόσο μετά το 2010, συρρικνώθηκαν οι υπόλοιποι κλάδοι πλην του τουρισμού. Και έτσι το ποσοστό του επί του ΑΕΠ σκαρφάλωσε πέρυσι πρώτη φορά στο 20%». Ποιος είναι ο λόγος που καθιστά ευάλωτη την Ελλάδα – και βεβαίως την οικονομία της; O κίνδυνος περιφερειακών εντάσεων στην περιοχή μας.
Η επισήμανση είναι απολύτως σωστή. Άλλωστε το «Ποντίκι» έχει κατ’ επανάληψη προειδοποιήσει ότι η λεγόμενη «τουριστική μονοκαλλιέργεια», όπως την ονόμαζαν παλαιότερα κάποιοι σοβαρά ασχολούμενοι με τα περιβαλλοντικά θέματα, αποτελεί μακροπρόθεσμα κίνδυνο για τη χώρα.
1. Ο πρώτος λόγος αφορά την υποχώρηση των άλλων σημαντικών για την οικονομία κλάδων, η οποία ενισχύει τη σταδιακή μετατροπή της Ελλάδας σε «χώρα γκαρσονιών» εξαιτίας της απορρόφησης δυσανάλογα μεγάλου τμήματος των συνολικών επενδύσεων στον τουρισμό.
2. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι όντως την καθιστά ευάλωτη σε περιφερειακές κρίσεις. Αψευδής μάρτυρας γι’ αυτό είναι η ίδια η αλματώδης μεγέθυνση του ελληνικού τουρισμού εξαιτίας της αστάθειας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή μας. Τελευταία που μπήκε μάλιστα στο κάδρο είναι η Τουρκία, η οποία επί πολλά χρόνια αποτελούσε τον σοβαρότερο ανταγωνιστή μας.
Πάντως, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, το ελληνικό τουριστικό προϊόν ενδέχεται να απειληθεί όχι από ενδεχόμενη αστάθεια, αλλά από το ακριβώς αντίθετό της: από το ενδεχόμενο σταθεροποίησης, τα επόμενα χρόνια, κάποιων – ή πολλών – από τις χώρες που σήμερα βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης.
Απροστάτευτο προϊόν
Ακριβώς αυτό το ενδεχόμενο, δηλαδή της υποχώρησης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος σε περίπτωση σταθεροποίησης στη γειτονιά μας, θα έπρεπε ήδη να έχει χτυπήσει το καμπανάκι του κινδύνου στους επιχειρηματίες του κλάδου, καθώς τα φαινόμενα αισχροκέρδειας – και συνεπώς κακομεταχείρισης των τουριστών, Ελλήνων και ξένων – έχουν χτυπήσει κόκκινο.
Το φαινόμενο έχει λάβει τρομακτικές διαστάσεις, όχι μόνο σε προορισμούς οι οποίοι επενδύουν στην παρουσία τουριστών με φουσκωμένο πορτοφόλι, αλλά και σε περιοχές οι οποίες στηρίζονται κατά βάση στον εσωτερικό τουρισμό. Αν τα επόμενα χρόνια η τάση αντιστραφεί, το χειρότερο για τον ελληνικό τουρισμό θα είναι να έχει δημιουργήσει στρατιές δυσαρεστημένων πελατών, οι οποίοι όχι μόνο θα αποχωρήσουν, αλλά θα αποτελέσουν μάρτυρες της κακοπέρασής τους στην Ελλάδα.
Ας φροντίσουμε όσο είναι νωρίς…