Του Απόστολου Διαμαντή
Η αγόρευση του Αλέξη Τσίπρα χθες βράδυ στη Βουλή ήταν χαρακτηριστική της απώλειας ευθυκρισίας που προκαλεί συνήθως η εξουσία. Απολύτως βέβαιος για τις αποφάσεις του, σχεδόν χαρούμενος, εντελώς άνετος, δίχως καμιά ιδέα επιφύλαξης, έστω και στιγμιαίας, ο πρωθυπουργός βαδίζει σχεδόν αμέριμνος προς την αποθέωση. Έτσι νομίζει.
Δεν το νομίζει απλώς. Το θεωρεί σχεδόν τετελεσμένο γεγονός, πως η Ελλάδα εντός ολίγου χρόνου ή το πολύ μέσα στο ’17 θα έχει αφήσει πίσω της τα πάντα. Πιστεύει δηλαδή πως με το δικό του υπερ-μνημόνιο όλα τα άλλα θα χλωμιάσουν και οι δανειστές θα τον ωθήσουν στην πορεία προς τη Γη Χαναάν.
Αν έρθει η ανάπτυξη;
Φυσικά κάνει λάθος. Αλλά το θέμα δεν είναι να αραδιάσουμε για άλλη μια φορά τους λόγους για τους οποίους κάνει λάθος. Ας υποθέσουμε προς στιγμήν ότι δεν λανθάνει, ότι τα πράγματα θα γίνουν περίπου όπως τα φαντάζεται.
Ας υποθέσουμε δηλαδή πως η Ελλάδα μέσα στο ’17 θα βγει στις αγορές, πως θα έχει ελαφρυνθεί το χρέος και πως θα έχει καταγραφεί ένα ποσοστό ανάπτυξης. Και πως στο μεταξύ δεν θα έχουμε απαιτήσεις νέων μέτρων.
Αυτό φαίνεται να πιστεύει ο Τσίπρας. Και λοιπόν; Όλα αυτά που νομίζει πως θα συμβούν, εάν συμβούν, πρόκειται να αλλάξουν την εδραία πεποίθηση στο λαό πως εξαπατήθηκε; Πρόκειται να βελτιώσουν στο ελάχιστο τη ζωή του; Ένας αριστερός ― για να μην πούμε ένας μαρξιστής ― γνωρίζει πως η ανάπτυξη που καταγράφηκε ως μέγεθος δεν λέει απολύτως τίποτα, για ευρύτατες κοινωνικές ομάδες που έχουν τεθεί εκτός του πάρτυ. Ανάπτυξη για ποιόν; Αυτό είναι το διαρκές, ενοχλητικό ερώτημα ενός φτωχού ανθρώπου. Και κυρίως ενός αριστερού.
Στην τριετία 1961-1964, τότε που κατέρρευσε η ΕΡΕ και πήρε το Κέντρο 53%, γνωρίζει ο Τσίπρας με τι ανάπτυξη έτρεχε η Ελλάδα; Εάν δεν το γνωρίζει, ασφαλώς θα το γνωρίζει ο Σταθάκης που έχει γράψει τόμους γι’ αυτά.
Ας του το πει λοιπόν, πως η πιο εκκωφαντική κατάρρευση καθεστώτος έγινε στην Ελλάδα σε εποχές αλματώδους ανάπτυξης, όταν μάλιστα ο κόσμος ήταν και απολύτως βέβαιος για την πρόοδο που ερχόταν.
Πλην όμως, δεν ξεγελάστηκε ο λαός. Ήταν μια ανάπτυξη που δεν τον αφορούσε και τόσο. Έπρεπε να μπει στο παιχνίδι η κατώτερη και μεσαία τάξη, που ήταν σχεδόν στη γωνία. Και για το λόγο αυτό παράτησε την ΕΡΕ και πήγε στο Κέντρο. Λοιπόν, νομίζει ο πρωθυπουργός πως εάν η Ελλάδα μπει στην ανάπτυξη μέσα στο ’17 και το ’18 και πάει σε εκλογές το ’19 θα τις κερδίσει, επειδή η χώρα αναπτύσσεται; Όχι. Διότι, πολύ απλά, η μεσαία τάξη που κατεδάφισε εντελώς και οι φτωχοί άνθρωποι που δεν θα μπορούν να ζήσουν, θα τον καταψηφίσουν… Διότι αυτή η ανάπτυξη δεν θα τους αφορά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πέφτει σε κενό αέρος
Φυσικά καμιά ανάπτυξη δεν πρόκειται να έρθει, αυτό το ξέρουν όλοι. Ανάπτυξη με τέτοια φορολογία, με τέτοια καταρρακωμένη ζήτηση, με τέτοιο δημόσιο και με τέτοιο περιβάλλον, ούτε σε κινούμενα σχέδια δεν σχεδιάζεται.
Ωστόσο, το θέμα δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα αριστερό κόμμα, βρέθηκε πλέον σε κενό αέρος. Δεν έχει απολύτως κανένα ιδεολογικό στήριγμα.
Το να φέρεις ανάπτυξη, απελευθερώνοντας την αγορά και ιδιωτικοποιώντας το κράτος, είναι δουλειά άλλων, όχι της αριστεράς.
Επομένως, χωρίς ιδεολογία, ο ΣΥΡΙΖΑ βαδίζει σε τοίχο. Αυτό που έπρεπε να κάνει, ήταν η έντιμη και γενναία άρνηση εφαρμογής τέτοιων μέτρων. Αυτό θα κρατούσε όρθιο τον χώρο του. Τώρα οδηγείται σε δρόμους εντελώς ολισθηρούς.
Υπάρχει μια αμείλικτη αντίφαση: ένα αριστερό κόμμα δεν μπορεί να εφαρμόζει πολιτικά σχέδια του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, σχέδια αμιγώς νεοφιλελεύθερα. Εάν επιχειρήσει να τα εφαρμόσει, θα παραμείνει βεβαίως λίγο ακόμη στην εξουσία – εάν στο μεταξύ δεν έχουν αλλάξει γνώμη οι δανειστές, βλέποντας την κατάρρευση της εκλογικής επιρροής ― αλλά θα έχει προετοιμάσει το έδαφος για τους κανονικούς νεοφιλελεύθερους και ακολούθως θα συρρικνωθεί μέχρις εξαφανίσεως.
Η αριστερά στην Ελλάδα, η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, μεταβλήθηκε σε νέο κεντροαριστερό, φιλελεύθερο κόμμα, τύπου ΠΑΣΟΚ εποχής Σημίτη. Ουδείς ψόγος. Απλώς η εξέλιξη αυτή έχει και συνέχεια. Επί της εκλογικής οθόνης. Διότι δεν βρισκόμαστε στην αμέριμνη εποχή Σημίτη.
Τώρα τα πράγματα είναι κάπως πιο άγρια.