Πριν λίγες μέρες πληροφορηθήκαμε μμέσα από ρεπορτάζ της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα” για την πρόθεση πραγματοποίησης “διαδρομής μνήμης” για τα 80 χρόνια της Μάχης της Κρήτης με πρωτοβουλία του Σύνδεσμου Φροντίδας Γερμανικών Ταφών Πολέμου (Volksbund Deutsche Kriegsgraberfursorge e.V.).
Ο σύνδεσμος Volksbund χρηματοδοτείται κατά 90% από δωρεές και κατά 10% από το γερμανικό κράτος όμως η διασύνδεσή του με το Γερμανικό κράτος είναι αναμφισβήτητη. Άλλωστε σημερινός πρόεδρος είναι ο Γερμανός στρατηγός Wolfgang Schneiderhan ενώ πάτρονας του Συνδέσμου είναι ο Πρόεδρος της Γερμανίας Frank-Walter Steinmeier.
Επικεφαλής της δραστηριοποίησης του συνδέσμου στα Χανιά είναι η γενικής γραμματέας του Volksbund κ. Daniela Schily.
Είπε σχετικά ότι:
«συζητήσαμε πως θα συνεργαστούμε με διάφορες ιδέες προετοιμάζοντας τους εορτασμούς και τα project για τη Μάχη της Κρήτης. Είναι πολλές ιδέες που θέλουμε να τις συζητήσουμε, όπως αυτή της διαδρομής μνήμης που θα ξεκινάει από το Μάλεμε και θα φέρνει κοντά τους νέους με αυτούς που έζησαν τα γεγονότα. Μια δεύτερη ιδέα έχει να κάνει με την ανανέωση της έκθεσής μας στο νεκροταφείο του Μάλεμε ώστε να την κάνουμε πιο σύγχρονη με μαρτυρίες, βίντεο για την ιστορία της Κρήτης, το χαμό της Εβραϊκής κοινότητας κ.α».
Στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε συμμετείχαν εκπρόσωποι της Βρετανικής πρεσβείας, της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, της Συναγωγής, της Περιφέρειας και του Δήμου Πλατανιά.
Η οπτική σύμφωνα με την οποία θα προσεγγισθεί το ζήτημα είναι αυτό της “ιστορικής μνήμης” στην οποία όμως αναδεικνύεται το μήνυμα ότι σε ένα πόλεμο “όλοι είμαστε θύματα”. Ακούγεται όμορφο ένα τέτοιο μήνυμα, και άλλωστε επαναλαμβάνεται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει άλλωστε τη δήλωση του πρώην Αντιπεριφερειάρχη Χανίων κ. Απόστολου Βουλγαράκη κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Ακόλουθο Άμυνας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα Σμήναρχο ε.ε. κ. Ulrich Pfeiffer τον Μάρτη του 2017 ότι «όλοι είναι θύματα σ’ έναν πόλεμο, κι αυτό το μήνυμα πρέπει να περάσει στις επόμενες γενιές και αυτό το μήνυμα θα είναι και το κεντρικό του φετινού εορτασμού της Μάχης της Κρήτης»;
Και πάλι τότε ήμασταν από τους λίγους που είχαν αντιδράσει έντονα. Η αντίδρασή μας δεν έρχεται από κάποια αγάπη προς τον πόλεμο ή από μία αδυναμία να ξεχάσουμε και να προχωρήσουμε μπροστά, αλλά από μία αδυναμία μας να συναινέσουμε στην αποσιώπηση του δίκαιου. Το δίκαιο αποσιωπάται από τις ισοπεδωτικές οπτικές στις οποίες ολοι όσοι συμμετέχουν σε έναν πόλεμο είναι εξίσου θύματα.
Δεν είναι έτσι.
Αν είναι όλοι θύματα ενός πολέμου τότε γιατί η Κρήτη πλήρωσε το κόστος της καταστροφής;
Η Κρήτη όπως και η Ελλάδα καταστράφηκαν από την επέλαση των ναζί, πολεμιστών πιστών σε ιδέες όπου στον πυρήνα τους ήταν το φυλετικό μίσος. Η καταστροφή αυτή ποτέ δεν αναγνωρίστηκε από τους θύτες. Αποζημιώσεις δεν έχουν καταβληθεί. Η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας αρνείται να αναγνωρίσει το δικαίωμα στην αποζημίωση. Αρνείται να αναλάβει την ευθύνη της καταστροφής που προκλήθηκε.
Με ποιο τρόπο λοιπόν μπορούν να γίνουν κοινές εκδηλώσεις και “διαδρομές μνήμης” με διοργανωτές φορείς του Γερμανικού κράτους στην Κρήτη, στα Χανιά για την επέτειο των 80 χρόνων της Μάχης της Κρήτης; Πώς μπορούν να συμμετέχουν σε τέτοιες εκδηλώσεις αυτοί που δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους; Θα μιλούν οι εκπρόσωποι του γερμανικού κράτους για την αξία της ειρήνης όταν η καταστροφή που προκάλεσαν οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερμανίας που εισέβαλλαν και κατάστρεψαν την Κρήτη δεν αναγνωρίζεται;
Είναι σαν ο απόγονος του αποικιοκράτη να μιλά για την αποικιοκρατία στον ιθαγενή που υπήρξε θύμα του αποικιοκρατικού καθεστώτος.
Στη Μάχη της Κρήτης υπήρξαν θύτες και θύματα, άνθρωποι που ήρθαν ως κατακτητές και άλλοι που αγωνίστηκαν για την ελευθερία τους. Σε αυτό τον πόλεμο δεν ήταν όλοι θύματα. Σε αυτό τον πόλεμο υπήρχαν πιστοί στο ναζιστικό καθεστώς που έδωσαν το αίμα τους για τη Μεγάλη Γερμανία και άλλοι, όπως στην Κρήτη, απλοί άνθρωποι, που πήραν τα όπλα στα χέρια για να προασπίσουν τα σπίτια και τις ζωές τους. .
Δεν έχουν δικαίωμα οι φορείς του Γερμανικού Κράτους να διδάσκουν τους Κρητικούς για τα εγκλήματα των Γερμανών ναζί, δεν έχουν δικαίωμα να τους διδάσκουν την ιστορία τους. Θα έχουν δικαίωμα μόνο όταν αποδεχτούν την ευθύνη για τα εγκλήματα που έγιναν και προχωρήσουν στην καταβολή αποζημιώσεων.
Πόσο μάλλον σήμερα, όταν η Γερμανία με τη στάση της στα χρόνια της κρίσης, επέβαλλε στον ελληνικό λαό μια δολοφονική λιτότητα που δημιούργησε συνέπειες εξίσου σημαντικές όπως αυτές που προκάλεσε η ναζιστική εισβολή στην Ελλάδα. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι Έλληνες έφυγαν από τη χώρα μετανάστες, χιλιάδες αυτοκτόνησαν, εκατομμύρια συνεχίζουν να ζουν στην ανέχεια.
Όχι, δεν είμαστε εξίσου όλοι θύματα. Πάντα υπάρχουν θύτες. Και ο πόλεμος παίρνει πολλές μορφές. Κάποιοι ωφελούνται από τον πόλεμο, και καποιοι χάνουν. Στην Ελλάδα της κρίσης, η περιουσία του ελληνικού λαού περνά σε ξένα χέρια. Οι πράξεις έχουν επιπτώσεις και πρέπει να αναλαμβάνονται οι ευθύνες.
Δε γίνεται λοιπόν ο θύτης να διοργανώνει εκδηλώσεις για την ιστορία του θύματος. Δε γίνεται να αναλαμβάνει την εξιστόρηση της ιστορίας του γιατί η ιστορία θα παρουσιαστεί με έναν τρόπο που θα ωραιοποιεί τις ευθύνες του. Δε γίνεται όλοι να κερδίζουν και όλοι να χάνουν. Η ιστορία δεν είναι win – win. Δεν είναι νεοφιλελεύθερο πείραμα ευτυχίας.
Φορείς του γερμανικού κράτους μπορούν να διοργανώνουν εκδηλώσεις για τη μνήμη της Μάχης της Κρήτης, μπορούν να μιλούν με λύπη για τα εγκλήματα προηγούμενων γενιών της χώρας τους, μόνο όταν το γερμανικό κράτος αποδεχτεί τις ευθύνες για τα εγκλήματα που συντελέστηκαν. Όταν καταβληθούν οι αποζημιώσεις που οφείλονται.
Ο πόλεμος είναι μια μεγάλη καταστροφή, όμως μερικές φορές αυτό που θέλει να φαίνεται ως ειρήνη είναι πόλεμος.