Όταν αναφέρεται κανείς στο μεσανατολικό ζήτημα με την έννοια ότι μπορεί και να εξευρεθεί λύση σε ένα πρόβλημα που μετράει σε χιλιάδες νεκρούς ειδικά από την Παλαιστινιακή πλευρά, θα μπορούσε να ισοδυναμεί με ανέκδοτο , ειδικά στην εποχή μας και στην φάση που περνάει το παγκόσμιο σύστημα.
Και ειδικότερα όταν αυτή η σύγκρουση κρατά πάνω από εξήντα χρόνια. Σε ό,τι αφορά τον καπιταλισμό οι μάσκες έχουν πέσει πλέον και έχει γίνει περισσότερο επιθετικός παρά ποτέ, από οποιαδήποτε άλλη φάση της ιστορίας του. Επιτίθεται απροκάλυπτα σε λαούς και ανθρώπους, πράγμα που αποδεικνύουν και οι τελευταίες εξελίξεις σε Ελλάδα και Κύπρο. Ωστόσο το να χάνει κάποιος την ψυχραιμία του και να παραδίδεται στην μοίρα του, αφήνοντας τις εξελίξεις να τον οδηγούν, αντί να προσπαθεί να δρα, προβλέποντας τις εξελίξεις , θα μπορούσε να ισοδυναμεί με αυτοκτονία στην κυριολεξία.
«Η ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση» , έλεγε ο Μεναχέμ Φρούμαν, «αντανακλά τη σύγκρουση που χωρίζει τους πολιτισμούς της Δύσης και του Ισλάμ. Δεν πρόκειται μόνο για ένα πρόβλημα που ταλανίζει δύο μικρούς λαούς, αλλά ολόκληρο τον κόσμο και ο ρόλος μας είναι να ρίξουμε μία γέφυρα». Αυτές ήταν οι απόψεις του ραβίνου Μεναχέμ Φρούμαν που πέθανε αυτές τις μέρες σε ηλικία 68 ετών. Ήταν από τους ελάχιστους ισραηλινούς που είχαν προχωρήσει σε διάλογο με τους ισλαμιστές της Χαμάς και πίστευε ότι μπορεί να επιτευχθεί ειρήνη. Είχε δεχτεί απειλές από Εβραίους εποίκους που τον θεωρούσαν «τρελό» και τον χαρακτήριζαν «προδότη». Σίγουρα υπάρχουν ψύχραιμες φωνές και από τα δύο στρατόπεδα που προσπαθούν να πείσουν τους εδώ και χρόνια αντιμαχόμενους να καθίσουν σε ένα τραπέζι διαλόγου. Και σίγουρα είναι σημαντικός ο ρόλος των ΗΠΑ και αυτό σηματοδοτεί και η επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου που έγινε πρόσφατα στην Μέση Ανατολή. Κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τον εξοπλισμό του Ισραήλ θέμα που είναι σημαντικότερο και από τις διαπραγματεύσεις –ανύπαρκτες εδώ και χρόνια- ανάμεσα σε Ισραήλ και Παλαιστίνη.
Αυτό που σίγουρα δυσκολεύει τα πράγματα είναι η ρωγμή που έχει δημιουργηθεί στην καρδιά του Παλαιστινιακού, ανάμεσα την Δυτική Όχθη και την Λωρίδα της Γάζας. Ζήτημα που έχει πολλαπλά αναλυθεί και ερμηνευτεί καθώς δεν είναι μόνο ιδεολογικά τα ζητήματα που έπαιξαν ρόλο στην διάσπαση του μετώπου αλλά το διαίρει και βασίλευε που έχει υιοθετήσει το Ισραήλ .Αν οι ΗΠΑ σταματήσουν να εξοπλίζουν τον στρατηγικό τους σύμμαχο θα έχει γίνει ένα σημαντικό, το σημαντικότερο ίσως βήμα για την ειρήνη. Κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου είδαμε και την προσπάθεια συμφιλίωσης της Τουρκίας με το Ισραήλ με την συγνώμη που εξαναγκάστηκε να πει σχετικά με τους νεκρούς του Mavi Marmara.Στις δύσκολες μέρες που περνάει η Κύπρος αλλά και η πατρίδα μας, ίσως θα ήτανε άκαιρο να επισημάνει κανείς την απουσία εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο το γεγονός ότι διατηρούμε καλές σχέσεις και με τις δύο λαούς, αυτό θα μπορούσε να συμβάλει, βάζοντας ένα πετραδάκι προς την κατεύθυνση της ειρήνης. Και γιατί όχι όταν τα πράγματα κάπως ηρεμήσουν, να είναι η Ελλάδα εκείνη που θα φιλοξενήσει αυτόν τον διάλογο ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Η χώρα μας έχει πατροπαράδοτες σχέσεις με το εβραϊκό στοιχείο από τον καιρό καταδιώκονταν και στέλνονταν μαζικά στα στρατόπεδα της Γερμανίας. Πρόσφατα στην Κρήτη είχαμε την επέτειο της καταβύθισης ανοικτά του Ηρακλείου, του πλοίου Ταναίς από τα συμμαχικά στρατεύματα το 1943 μέσα στο οποίο επέβαιναν Εβραίοι που προορίζονταν για το Άουσβιτς και το Νταχάου, αλλά και Κρητικοί, όπως και αιχμάλωτοι πολέμου, μέχρι και Γερμανοί αντιρρησίες συνείδησης. Και ενώ ο στρατός κατοχής υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είχε ενημερώσει τα λιμάνια για το φορτίο του πλοίου για να μην προβούν σε εχθρικές ενέργειες οι σύμμαχοι, εντούτοις δεν ενημέρωσε, διαπράττοντας με αυτόν τον τρόπο ένα από τα στυγερότερα εγκλήματα του β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πάνω από χίλιες ψυχές 30 μίλια μακριά από το Ηράκλειο χάθηκαν μέσα στον υγρό τάφο. Mετά τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο και το ολοκαύτωμα που υπέστηκε αυτός ο λαός κατέληξε να πάθει την μετάλλαξη για την οποία προειδοποιούσε εναγωνίως ο Νίτσε: «Πρόσεξε μη μοιάσεις με τα τέρατα που πολεμάς!». Κατέληξε λοιπόν το Ισραήλ να γίνει ένα μίνι κράτος καθ’εικόνα και ομοίωση του πάλαι ποτέ εχθρού του, Γ΄Ράιχ…
Η συμβολή των Ελλήνων στην περίθαλψη απομάκρυνση, φυγάδευση και προστασία των εβραίων, έχει καταγραφεί στην συλλογική μνήμη και των δύο λαών και αποτελεί παρακαταθήκη για τις μεταξύ τους σχέσεις. Από την άλλη οι παραδοσιακές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο χρονολογούνται από πολύ παλιά, όπως μαρτυρά και το τραγούδι σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη «Ελ Ζαατάρ» . Αργότερα με το άνοιγμα προς τον αραβικό κόσμο του Ανδρέα Παπανδρέου και την συμμετοχή του Αραφάτ στην περίφημη «Πρωτοβουλία των έξι για την Ειρήνη» (αλήθεια είναι τυχαίο το ότι και οι έξι έχουν χαθεί;), οι σχέσεις Ελλάδας- Παλαιστίνης εδώ και χρόνια πορεύονται σε γενικές γραμμές χωρίς αναταράξεις.
Βέβαια μεγάλο αγκάθι προς την επίτευξη αυτού του στόχου είναι ο εποικισμός από Ισραηλίτες στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Πρόσφατη έκθεση των γενικών προξένων της Ε.Ε. αναφέρεται με μεγάλη αυστηρότητα στην οικοδόμηση εποικισμών και την θεωρεί την κυριότερη απειλή για την λύση των δύο κρατών , καθώς είναι συστηματική, σκόπιμη και προκλητική. Η έκθεση προτείνει ότι τα προϊόντα τα προερχόμενα από εποικισμούς δεν θα απολαμβάνουν προνομιακής μεταχείρισης στο πλαίσιο του συμφώνου στις ευρωπαϊκές αγορές. Δηλαδή όταν βλέπουμε πιπεριές και ακτινίδια από το Ισραήλ στα ράφια των super markets μπορεί και να είναι από την κλεμμένη γη των Παλαιστινίων!
Παρόλα αυτά τα σοβαρά προβλήματα και βέβαια με την αιματηρή σύγκρουση πριν μερικούς μήνες, δεν είναι λίγοι που εξακολουθούν να ονειρεύονται –μηδέ του Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα εξαιρουμένου- την δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους. Γεγονός ωστόσο που περνάει μέσα από τον διάλογο. Και μακάρι η αναβίωση αυτού του Ισραηλο-Παλαιστινιακού διαλόγου να φιλοξενηθεί στην Ελλάδα.
Και γιατί όχι και στην Κρήτη!
