Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να εξισώσει το καθεστώς στήριξης για τους πληγέντες και τα θύματα της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι με εκείνο που ισχύει ήδη για τους συγγενείς των νεκρών της τραγωδίας των Τεμπών.
Επτά χρόνια μετά την καταστροφή, τον Ιούλιο του 2018, το οικονομικό επιτελείο και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης σχεδιάζουν σειρά μέτρων οικονομικής και κοινωνικής αποκατάστασης, που περιλαμβάνουν αποζημιώσεις, ειδικές συντάξεις, κάλυψη ιατροφαρμακευτικών δαπανών και διαγραφή οφειλών προς το Δημόσιο, σηματοδοτώντας την πρώτη ουσιαστική δικαίωση των πληγέντων. Οι παρεμβάσεις στοχεύουν στην αποκατάσταση της ισότητας και της δικαιοσύνης, επιχειρώντας να βάλουν τέλος σε μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας και άνισης μεταχείρισης.
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας ότι οι οικογένειες των πυρόπληκτων βρέθηκαν για χρόνια αντιμέτωπες με τη γραφειοκρατία και την έλλειψη συντονισμένης κρατικής μέριμνας, επιδιώκει, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, να σκύψει με πράξεις πάνω στο πρόβλημα και να προσφέρει θεσμική και οικονομική δικαίωση σε ανθρώπους που συνεχίζουν να κουβαλούν το βάρος μιας ανείπωτης απώλειας. Οι τεχνικές λεπτομέρειες των νέων ρυθμίσεων δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί σε νομοσχέδιο, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι βασικοί άξονες περιλαμβάνουν:
1. Παραίτηση του Δημοσίου από τα ένδικα μέσα. Πρώτο και ήδη ενεργό μέτρο αποτελεί η παραίτηση του Δημοσίου από κάθε ένδικο μέσο στις αγωγές που έχουν κατατεθεί από τους συγγενείς των θυμάτων. Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί 43 δίκες, στις οποίες το Δημόσιο έχει αποδεχθεί το αποτέλεσμα χωρίς να ασκήσει έφεση, καταβάλλοντας συνολικά 9,5 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις. Η καινοτομία της νέας ρύθμισης έγκειται στο ότι οι αποζημιώσεις εξαιρούνται όχι μόνο από κάθε μορφή φορολόγησης, αλλά και από το ψηφιακό τέλος συναλλαγής 3% (το παλιό χαρτόσημο), το οποίο έως σήμερα επιβαλλόταν στις ηλεκτρονικές πληρωμές αποζημιώσεων. Το μέτρο θα έχει αναδρομική ισχύ, γεγονός που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι, οι οποίοι έχουν ήδη λάβει αποζημιώσεις, θα δουν επιστροφή των παρακρατηθέντων ποσών. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το μέτρο θεωρείται κίνηση αποκατάστασης εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος, το οποίο επί χρόνια ερχόταν αντιμέτωπο με τους πληγέντες ως αντίδικος αντί ως αρωγός.
2. Φοροαπαλλαγές σε μεταβιβάσεις, γονικές παροχές και κληρονομιές. Η δεύτερη σημαντική παρέμβαση αφορά την απαλλαγή από φόρους μεταβίβασης, γονικής παροχής και κληρονομιάς για ακίνητα που ανήκουν σε πυρόπληκτους ή στους νόμιμους κληρονόμους τους. Η απαλλαγή θα ισχύει αναδρομικά, ώστε να καλύψει πράξεις που έγιναν τα τελευταία επτά χρόνια, από τον Ιούλιο του 2018 έως σήμερα. Η ρύθμιση αυτή, που ήδη εφαρμόζεται στους πληγέντες των Τεμπών, στοχεύει στο να προστατεύσει την περιουσία όσων έχασαν τα σπίτια ή τους συγγενείς τους από την πυρκαγιά. Παράλληλα, απλουστεύονται οι διαδικασίες στο Κτηματολόγιο και το ΚΕΦΟΔΕ, ώστε να αποφεύγονται οι καθυστερήσεις και οι αντικρουόμενες ερμηνείες που είχαν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους πυρόπληκτους στο Μάτι. Όπως σημειώνουν υψηλά ιστάμενες πηγές, η πρόβλεψη αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο οικονομικής ανακούφισης και νομικής διευθέτησης όλων των εκκρεμοτήτων που αφορούν τις περιουσίες στην περιοχή.
3. Διεύρυνση κάλυψης εξόδων νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το τρίτο σκέλος των μέτρων επικεντρώνεται στη διεύρυνση της κρατικής κάλυψης των ιατροφαρμακευτικών δαπανών για τους τραυματίες και τους εγκαυματίες. Η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι οι σχετικές δαπάνες θα καλύπτονται στο σύνολό τους από το Δημόσιο, χωρίς όρια συμμετοχής ή ανώτατα πλαφόν από τον ΕΟΠΥΥ, ενώ οι πληγέντες θα έχουν προτεραιότητα πρόσβασης στα δημόσια νοσοκομεία και δυνατότητα παραπομπής σε ιδιωτικά θεραπευτήρια, όταν κρίνεται ιατρικά αναγκαίο. Η κάλυψη θα περιλαμβάνει όχι μόνο τις άμεσες νοσηλείες, αλλά και τη μακροχρόνια φυσικοθεραπεία, τις πλαστικές επεμβάσεις αποκατάστασης και την ψυχολογική υποστήριξη των εγκαυματιών και των οικογενειών τους. Σύμφωνα με πηγές, εξετάζεται ακόμη η σύσταση ειδικού μητρώου υγειονομικής παρακολούθησης των πληγέντων, με στόχο την ταχύτερη διαχείριση των αιτημάτων και τη συνεχή καταγραφή των αναγκών τους.
4. Διαγραφή πάσης φύσεως οφειλών προς το Δημόσιο, την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η δια γραφή θα είναι πλήρης και οριστική, ανεξαρτήτως αν τα χρέη αφορούν ρυθμίσεις ή ληξιπρόθεσμες οφειλές, και θα καλύπτει και τους τόκους υπερημερίας. Το μέτρο αυτό έχει, όπως σημειώνεται, έντονα κοινωνικό χαρακτήρα, καθώς πολλοί από τους πυρόπληκτους αντιμετωπίζουν ακόμη οικονομική ασφυξία λόγω απώλειας περιουσίας ή εργασίας. Με τη ρύθμιση αυτή, η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει ένα ουσιαστικό δεύτερο ξεκίνημα στους πληγέντες. Η δέσμη μέτρων, σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, δεν αποτελεί απλώς οικονομική αποζημίωση, αλλά πολιτική και ηθική υποχρέωση του κράτους απέναντι στους πολίτες του.
Το μέτρο αφορά τη χορήγηση ειδικής σύνταξης ύψους 1.700 ευρώ μικτά, ποσό που με τα σημερινά δεδομένα αντιστοιχεί στο τετραπλάσιο της εθνικής σύνταξης. Η σύνταξη θα καταβάλλεται σε συγγενείς πρώτου βαθμού των θυμάτων, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα υπαγωγής και για τους εγκαυματίες με ποσοστό αναπηρίας. Η πρόβλεψη αυτή θα έχει ισόβιο χαρακτήρα και δεν θα προσμετράται στο φορολογητέο εισόδημα. Όπως εξηγούν αρμόδιοι παράγοντες, στόχος είναι να εξασφαλιστεί ένα σταθερό μηνιαίο εισόδημα για όσους έχασαν τον κύριο τροφοδότη της οικογένειας ή δεν μπορούν πλέον να εργαστούν λόγω σοβαρών εγκαυμάτων. Το μοντέλο είναι απολύτως όμοιο με εκείνο που εφαρμόστηκε για τα Τέμπη, ώστε να μην υπάρχουν «πολίτες δύο ταχυτήτων».
