Μυθεύματα χαρακτηρίζουν δύο πρώην υπουργοί της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ τα όσα φέρεται να αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας στο υπό έκδοση βιβλίο του «Ιθάκη», περί συνάντησης με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ στη Μόσχα τον Απρίλιο του 2015.
Έτσι ενισχύεται το σκηνικό των έντονων αντιπαραθέσεων γύρω από το βιβλίο, με όλο και περισσότερους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου, που σήμερα δεν είναι καν στον ΣΥΡΙΖΑ ή πάντως δεν έχουν σχέση με τον κ. Τσίπρα, να αντιδρούν και να απορρίπτουν αποσπάσματα της «Ιθάκης», πριν μάλιστα προλάβει να κυκλοφορήσει.
Ο Λαφαζάνης μιλώντας στο Status FM 107.7 απόρησε από που προκύπτει αυτό το συμπέρασμα, αρνούμενος ότι είδε ποτέ τον Μεντβέντεφ.
Στο βιβλίο φέρεται πως ο Τσίπρας «τους περιγράφει σαν κάτι τύπους γραφικούς, που άλλα ήθελαν, άλλα λέγανε, άλλα είχαν κατανοήσει. Περιγράφεται μια συνάντηση στη Μόσχα με τον Μεντβέντεφ, τον τότε πρόεδρο της Ρωσίας, όπου τρία στελέχη του υπουργείου παρακαλώ, η Νάντια Βαλαβάνη, ο Κώστας Ήσυχος κι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης περιγράφονται από τον Αλέξη Τσίπρα ως γραφικές καρικατούρες, που αποκαλούν τον Μεντβέντεφ σύντροφο σα να είναι στην πρώην Σοβιετική Ένωση και τους κοιτάει ο Μεντβέντεφ και γελάει γιατί τους θεωρεί καρικατούρες ή όπως αλλιώς τους χαρακτηρίζει».
Με αφορμή αυτό, ο Π. Λαφαζάνης δήλωσε: «Βεβαίως λέει ψέματα, Αν είναι, βέβαια, αλήθεια ότι τα γράφει αυτά. Αυτά είναι χονδροειδή ψέματα. Εγώ δεν έχω κάνει καμία συνάντηση με τον Μεντβέντεφ πόσο μάλλον με τον Κώστα Ήσυχο και τη Νάντια Βαλαβάνη. Δεν είχε νόημα να κάνουμε συνάντηση με τον Μεντβέντεφ, αυτά είναι αστεία πράγματα».
Ο Λαφαζάνης σχολίασε επίσης ότι δεν λέει «πρώτη φορά ψέματα ο Τσίπρας. Βεβαίως δεν έχω συναντηθεί ποτέ με τον Μεντβέντεφ και δεν ξέρω σε ποια χρονική περίοδο αναφέρεται. Μάλλον μιλάει για όταν πήγαμε στη Μόσχα για την υπογραφή για τον αγωγό. Είχαμε πάει μεγάλη κυβερνητική αντιπροσωπεία τότε εκεί. Για πιο κρίσιμα και σοβαρά θέματα είπε πολλά ψέματα, για αυτό θα έλεγε αλήθεια; Αν τα λέει αυτά, είναι χαρακτηριστικά για τον χαρακτήρα του βιβλίου. Και πού ξέρει αυτός ποια ήταν τα συναισθήματα του Μεντβέντεφ, αν συναντηθήκαμε; Αυτά είναι αστεία πράγματα» πρόσθεσε, κρατώντας ωστόσο επιφύλαξη μέχρι να διαβάσει το βιβλίο.
«Δεν μπορώ να καταλάβω τι προσπαθεί να κάνει με αυτό το βιβλίο. Θα είναι σοβαρό με ανάλυση της πορείας του; Είναι βιβλίο που λέει ιστορίες για αγρίους; Αυτά είναι όλα υποθέσεις. Από τον Αλέξη Τσίπρα τα περιμένω όλα πλέον. Βρίσκεται σε δεινή θέση. Θέλει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα για την πρωθυπουργία του, να δικαιολογήσει τις κωλοτούμπες που έχει κάνει. Έβλαψε σοβαρά τη χώρα και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιβάρυνση όλων μας», είπε ακόμη.
Μετά τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ο Δημήτρης Στρατούλης και ο Κώστας Ήσυχος, ο οποίος αναφέρεται ως συμμετέχων στη συνάντηση, διέψευσαν την πληροφορία, μάλλον με μία έντονη δυσφορία.
Ο πρώην αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κ. Ήσυχος αναφερόμενος στη φημολογούμενη συνάντηση με τον Μεντβέντεφ είπε πως «ουδέποτε βρέθηκα σε ένα τέτοιο ταξίδι, εκείνη την περίοδο ήμουν με τον Αποστολάκη στη Βραζιλία».
Δήλωσε δε σχετικά με την λεγόμενη «επιστροφή» του Αλέξη Τσίπρα στην πολιτική σκηνή, πως ο πρώην πρωθυπουργός το βλέπει περισσότερο ως επάγγελμα παρά ως κοινωνικό λειτούργημα.
Ο κ. Στρατούλης επισήμανε από την πλευρά του ότι ο Κώστας Ήσυχος δεν πήγε ποτέ σε μία τέτοια συνάντηση – πήγε τον Ιούνιο στη διάσκεψη της Πετρούπολης μόνο.
Ο πρώην υπουργός Εργασίας διευκρίνισε ότι η συνάντηση στις 8 Απριλίου του 2015 ήταν ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και εμφάνισε έναν non paper, που μοιράστηκε αμέσως μετά στους υπουργούς της κυβέρνησης προς ενημέρωσή τους για τα διαμειφθέντα. Ανάμεσα στα άλλα είχε συμφωνηθεί η κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου (νότιος ευρωπαϊκός αγωγός) για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου, με την άμεση προκαταβολή μάλιστα κάποιων δις έναντι των μελλοντικών τελών διέλευσης.
Εκείνη την περίοδο έγιναν 7 τηλεφωνικές συνομιλίες του Αλέξη Τσίπρα με τον Πούτιν για την υλοποίηση των συμφωνιών, αλλά μετά την υπογραφή του μνημονίου, η ελληνική κυβέρνηση υπαναχώρησε.
Νωρίτερα τα φερόμενα αποσπάσματα του βιβλίου είχε διαψεύσει και ο Πάνος Λαφαζάνης: «Βεβαίως λέει ψέματα, Αν είναι, βέβαια, αλήθεια ότι τα γράφει αυτά. Αυτά είναι χονδροειδή ψέματα. Εγώ δεν έχω κάνει καμία συνάντηση με τον Μεντβέντεφ πόσο μάλλον με τον Κώστα Ήσυχο και τη Νάντια Βαλαβάνη. Δεν είχε νόημα να κάνουμε συνάντηση με τον Μεντβέντεφ, αυτά είναι αστεία πράγματα», είπε ο τότε υπουργός Ενέργειας.
Έκρηξη του αριθμού των εργαζομένων συνταξιούχων διαπιστώνει ο Αλέξης Μητρόπουλος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ για τον Νοέμβριο του 2025.
Στην ανάλυσή του, ο καθηγητής και Πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ κάνει λόγο για 254.784 εργαζόμενους συνταξιούχους, οι οποίοι είτε συνεχίζουν την εργασία μετά τη συνταξιοδότηση είτε
επανεντάχθηκαν στην αγορά εργασίας στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν, και επισημαίνει τον καταλυτικό τους ρόλο στη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης.
Ο Αλέξης Μητρόπουλος επισημαίνει πως «η μείωση της ανεργίας δεν οφείλεται προφανώς στην ανάπτυξη της οικονομίας, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση», αλλά κυρίως στους
παρακάτω τρεις (3) βασικούς λόγους:
Μείωση της ανεργίας αλλά και μεγάλη μείωση του εργατικού δυναμικού
Μείωση της ανεργίας αλλά και εκτίναξη της μερικής απασχόλησης στο 23,3% του συνόλου της ιδιωτικής οικονομίας
Μείωση της ανεργίας αλλά και 254.784 εργαζόμενοι συνταξιούχοι («working pensioners»), σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ για Νοέμβριο 2025).
«Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νέο πλαίσιο της εργασίας των συνταξιούχων, 1 στους 10 συνταξιούχους σήμερα είναι εργαζόμενος συνδυάζοντας σύνταξη και μισθό από ενεργή απασχόληση. Λόγω του ευνοϊκότερου καθεστώτος εργασίας των συνταξιούχων, ο αριθμός των εργαζομένων συνταξιούχων («working pensioners») έχει επταπλασιαστεί αφού από 35.000 που ήταν μέχρι το 2023, σήμερα ο αριθμός τους εκτοξεύτηκε στους 254.784 και τους προσεχείς μήνες, σύμφωνα με τις προβλέψεις εγκύρων ερευνητών, αναμένεται να φτάσει σε 300.000!», επισημαίνει.
«(…) Η δραστική μείωση του εργατικού δυναμικού σε σχέση με τα χρόνια προ Μνημονίων, η εκτίναξη της μερικής απασχόλησης σε ποσοστά τριπλάσια από εκείνα προ Μνημονίων, αλλά και ο 7πλάσιος αριθμός των εργαζομένων συνταξιούχων (από 35.000 το 2023 σε 254.784 την 1-11-2025) είναι οι βασικές αιτίες της μείωσης της ανεργίας και της αύξησης της απασχόλησης και όχι η δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας, ο ανταγωνισμός και η παραγωγικότητα όπως υποστηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες», τονίζει ο Αλέξης Μητρόπουλος.
«Συνεπώς, η κυβέρνηση οφείλει να ενισχύσει άμεσα την πλήρη και ασφαλισμένη εργασία αφήνοντας μεγαλύτερο έδαφος σε αξιοπρεπείς και αξιοβίωτους μισθούς και να αυξήσει δραστικά μισθούς, συντάξεις και παρεπόμενες παροχές προς μισθωτούς και συνταξιούχους. Οφείλει να ενθαρρύνει την είσοδο νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας, με πλήρη και ασφαλισμένη εργασία και ικανοποιητικό μισθό ώστε να δύνανται να προβούν και στη δημιουργία οικογένειας μήπως και ανακοπεί η κατάρρευση του πληθυσμού τής χώρας.
Γιατί είναι αυτονόητο ότι, τον Σεπτέμβριο 2025, οι 195.611 εργαζόμενοι με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση (187.648 νεοπροσληφθέντες και 7.963 από μετατροπές) με μεικτό μηνιαίο μισθό 558,74 €, όχι μόνο δεν προχωρούν στη δημιουργία οικογένειας, αλλά ζουν οι ίδιοι κάτω από τα όρια της φτώχειας. Υπό τις σημερινές, πάντως, συνθήκες γενικευμένης εργασιακής απορρύθμισης και της «ελντοραντο»-ποίησης της ελληνικής αγοράς εργασίας που θα επιταχυνθεί με τον πρόσφατο νόμο Κεραμέως (5239/2025), δεν μπορεί να γίνει λόγος για ελεύθερο χρόνο και κοινωνική, συνδικαλιστική και πολιτιστική δράση των Ελλήνων. Η καταστροφή τής εγχώριας εργατικής δύναμης συνεχίζεται, η ελληνική αγορά εργασίας δεινοπαθεί, χιλιάδες συνταξιούχοι σε προχωρημένη ηλικία επανεντάσσονται στην αγορά εργασίας λόγω των χαμηλών συντάξεων και η ελληνική κοινωνία στην πλειοψηφία της αδυνατεί να επιβιώσει με αξιοπρέπεια», καταλήγει.
Συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας για την ανεξέλεγκτη αύξηση των ενοικίων, τις εξώσεις και την τουριστική πίεση – «Ο Δήμος Χανίων δεν έχει κάνει τίποτα για το στεγαστικό»
Σε μια πόλη που μετασχηματίζεται ραγδαία υπό την πίεση της τουριστικοποίησης και της κερδοσκοπικής ανάπτυξης, εργατικά σωματεία, συλλογικότητες και κοινωνικοί φορείς έδωσαν δυναμικό παρών το Σάββατο 15 Νοεμβρίου στην Πλατεία Δημοτικής Αγοράς, διεκδικώντας το αυτονόητο: το δικαίωμα στην προσιτή και αξιοπρεπή κατοικία. Η κινητοποίηση, η πρώτη που εστιάζει αποκλειστικά στο στεγαστικό πρόβλημα των Χανίων, επιχειρεί να μετατρέψει την κοινωνική δυσαρέσκεια σε συλλογική, δημόσια πίεση προς τις τοπικές και εθνικές αρχές.
Το κάλεσμα διοργανώθηκε από το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών Χανίων και πλαισιώθηκε από ευρύ φάσμα φορέων, καταγράφοντας τη διαρκώς αυξανόμενη αίσθηση ασφυξίας που βιώνουν κάτοικοι, φοιτητές, δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι κάθε κλάδου.
«Η κατάσταση έχει ξεφύγει – Δεν μπορούμε να ζήσουμε εδώ»
Αντρέας Τριανταφύλλου, εκπρόσωπος του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Χανίων
Ο Αντρέας Τριανταφύλλου, εκπρόσωπος του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Χανίων, μίλησε με χαρακτηριστικά λόγια για τη δραματική κατάσταση που διαμορφώνεται:
«Είχαμε κάνει μία έρευνα με την οποία βρήκαμε κάποια στοιχεία για τα Χανιά, για τη στεγαστική κρίση στα Χανιά. Είναι ένα ζήτημα το οποίο το βιώνουμε όλοι στο πετσί μας τα τελευταία χρόνια. Η κατάσταση πλέον έχει ξεφύγει από τα δραματικά επίπεδα. Έχουμε φτάσει στο σημείο να μας διώχνει αυτή η πόλη. Νομίζω ότι έτσι το νιώθουν όλοι.»
Η Χανιώτικη πραγματικότητα, όπως περιγράφεται, αποκτά όλο και περισσότερο χαρακτηριστικά αποκλεισμού για τους ίδιους τους κατοίκους της. Εκπαιδευτικοί, γιατροί, φοιτητές αδυνατούν να βρουν κατοικία ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη λόγω των εξωφρενικών ενοικίων και των ανύπαρκτων μέτρων στήριξης.
«Τα Χανιά δυστυχώς γίνονται σιγά-σιγά μία πόλη η οποία δεν δέχεται δασκάλους, δεν δέχεται γιατρούς, δεν δέχεται φοιτητές.»
Καμία δράση από τον Δήμο – Ποιο το σχέδιο για την κοινωνική κατοικία;
Ο κ. Τριανταφύλλου επιρρίπτει ευθύνες στη δημοτική αρχή για την απουσία στοιχειώδους στρατηγικής αντιμετώπισης της κρίσης:
«Νομίζω ότι έχει έρθει η στιγμή ο Δήμος Χανίων να πάρει μία θέση πάνω σε αυτό το ζήτημα. Τόσο καιρό δεν έχει κάνει το παραμικρό. Δεν έχει καν ενημερώσει τους κατοίκους της πόλης αν υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα στην περιουσία του Δήμου Χανίων, κατά πόσο αυτά τα ακίνητα μπορούν να αξιοποιηθούν ως κοινωνική κατοικία ούτως ώστε να βρεθεί έστω και μία μικρή λύση.»
Η επισήμανση αφορά μια ευρύτερη πολιτική απραξία, την ώρα που το φαινόμενο των εξώσεων και των πλειστηριασμών επεκτείνεται με ταχύτητα:
«Διώχνονται άνθρωποι από τα σπίτια τους σε όλο τον νομό Χανίων με καταιγιστικούς ρυθμούς, ακόμα και για πολύ μικρά χρέη.»
Τουρισμός και Airbnb: Μια πόλη σε εκκένωση
Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η τουριστική πολιτική των τελευταίων ετών και η διαρκής επέκταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης που, όπως επισημαίνεται, έχει εκτοξεύσει τις τιμές, απορροφά το υφιστάμενο αποθεματικό στέγασης και διαλύει τις γειτονιές:
«Ο τουρισμός στα Χανιά παίζει ένα μεγάλο ρόλο και πρέπει να το αναλογιστούμε αυτό. Αν θέλουμε να καταλήξουμε να είμαστε μία πόλη η οποία θα άγεται και θα φέρεται από το τουριστικό κεφάλαιο, από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και θα μας διώχνει κάθε καλοκαίρι από τα σπίτια μας, ή αν θέλουμε να έχουμε μία πόλη με γιατρούς, με δασκάλους, με φοιτητές…»
Ο Χαράλαμπος Λουτσέτης καταγγέλλει αδιαφορία για τη στεγαστική κρίση στα Χανιά
Χαράλαμπος Λουτσέτης, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση»
Την πλήρη απουσία πολιτικής βούλησης από τη δημοτική αρχή Χανίων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης κατήγγειλε με σφοδρότητα ο Χαράλαμπος Λουτσέτης, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Λαϊκή Συσπείρωση», μιλώντας στο πλαίσιο της πορείας για το δικαίωμα στην κατοικία.
«Το μεγάλο οξυμένο πρόβλημα που υπάρχει με το κόστος της στέγης, με το ότι η στέγη είναι εμπόρευμα, με τις τιμές που έχουν οξυνθεί, έχει μία σειρά κοινωνικές προεκτάσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που πλήττει ευθέως τη δυνατότητα διαβίωσης των εργαζομένων στα Χανιά.
Όπως τόνισε, η «Λαϊκή Συσπείρωση» έχει θέσει επανειλημμένα το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο, ωστόσο η δημοτική αρχή όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται, αλλά απαξιώνει κάθε σχετική πρόταση:
«Η δημοτική αρχή κοφεύει. Μας λοιδορεί, μας λέει ότι κάνουμε λαϊκισμό. Δεν το θέτουμε εμείς για εμάς. Το θέτει η ίδια η κοινωνία γιατί είναι μεγάλο πρόβλημα.»
Η αδιαφάνεια στη δημοτική περιουσία και το μπλοκαρισμένο αίτημα για κοινωνική κατοικία
Ο κ. Λουτσέτης επέμεινε ιδιαίτερα στο ζήτημα της αδιαφάνειας που επικρατεί γύρω από τη διαχείριση της δημοτικής περιουσίας και των ακινήτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για κοινωνική στέγη:
«Έχουμε πολλές φορές ζητήσει το κτηριακό απόθεμα του δήμου. Δεν μας το έχουνε δώσει. Ήμουν μέλος της Επιτροπής Δημοτικής Περιουσίας η οποία, αφού συνεδρίασε δύο φορές, σταμάτησε να συνεδριάζει.»
Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν πρόκειται απλώς για μια αδυναμία της δημοτικής αρχής, αλλά για μια επιλογή: η τοπική διοίκηση, όπως και οι περιφερειακοί φορείς, αντιμετωπίζουν τη δημόσια περιουσία ως «ευκαιρία εσόδων» και όχι ως εργαλείο κοινωνικής πολιτικής:
«Υπάρχουν μία σειρά ακίνητα που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου – όπως το Γηροκομείο, το Πνευματικό Κέντρο – τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, αλλά αντ’ αυτού ετοιμάζονται να γίνουν ιδιωτικά πάρκινγκ.»
Από τη δημόσια κοινωνική χρήση, στην ιδιωτική εκμετάλλευση
Ο Λουτσέτης στάθηκε ιδιαίτερα στην υπόθεση των οικοπέδων που είχαν παραχωρηθεί με όρους για κοινωνική αξιοποίηση, αλλά τελικά οδεύουν προς εμπορική εκμετάλλευση:
«Υπάρχουν πληροδοτήματα, όπως του Ταμείου Εφέδρων Πολεμιστών, που δόθηκαν με τον όρο να ανεγερθούν κοινωνικές δομές. Αυτά τα οικόπεδα σήμερα ανήκουν στο Πνευματικό Κέντρο, αλλά τα ΚΤΕΛ ετοιμάζονται να τα κάνουν ιδιωτικό πάρκινγκ. Αυτό είναι ντροπή.»
Όπως επισήμανε, πρόκειται για μια γενικευμένη πολιτική: η δημόσια γη αντιμετωπίζεται ως εργαλείο εμπορικής αξιοποίησης και όχι ως δημόσιο αγαθό. Ενδεικτικά αναφέρθηκε και σε άλλα ακίνητα όπως το ψυχιατρείο, υπογραμμίζοντας ότι:
«Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η δημόσια περιουσία αντί να αξιοποιείται για να καλύψει ζωτικές ανάγκες – όπως η κατοικία για γιατρούς, εκπαιδευτικούς, φοιτητές – μετατρέπεται σε επιχειρηματικό εργαλείο.»
Κάλεσμα σε κινητοποίηση: «Ο λαός να διεκδικήσει λύσεις»
Ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης» έκλεισε την παρέμβασή του με ένα σαφές πολιτικό μήνυμα: η λύση στο πρόβλημα δεν θα έρθει «από πάνω», αλλά μέσα από την κοινωνική διεκδίκηση:
«Δεν εμπιστευόμαστε ότι θα λύσει το πρόβλημα η δημοτική αρχή. Πρέπει και ο κόσμος και το λαϊκό κίνημα να διεκδικήσει, να αγωνιστεί. Να συνεχιστεί ένας αγώνας απέναντι στο να είναι η στέγη εμπόρευμα. Να μπορούμε να ζήσουμε σε αυτή την πόλη.»
Και πρόσθεσε:
«Θα μπορούσαν να γίνουν πολλά, αν δεχόντουσαν να γίνει μία ουσιαστική συζήτηση. Όσες φορές το θέσαμε, δεν ακούστηκαν οι απόψεις μας. Αντίθετα, μας κατηγορούν για λαϊκισμό.»
Χρ. Μπέλμπας: 1 στους 10 αναπληρωτές εγκαταλείπει τη θέση του λόγω έλλειψης στέγης
Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Χανίων, Χρήστος Μπέλμπας
Δραματικά στοιχεία από τον πρόεδρο της ΕΛΜΕ Χανίων, Χρήστο Μπέλμπα – Πρόταση για άμεση λύση μέσω αξιοποίησης κλειστών ξενοδοχειακών μονάδων
Σε μία από τις πιο ηχηρές παρεμβάσεις της κινητοποίησης για το δικαίωμα στην κατοικία στα Χανιά, ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Χανίων, Χρήστος Μπέλμπας, παρουσίασε σκληρά στοιχεία που αποτυπώνουν το βάθος της κρίσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
«Διαδηλώνουμε σήμερα για ένα ζήτημα που είναι πάρα πολύ σημαντικό για τους συναδέλφους, αλλά και για τους γονείς και τους μαθητές», ανέφερε.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, κατά τη σχολική χρονιά 2024–2025, 41 από τους 401 αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που προσλήφθηκαν στα Χανιά είτε δεν ανέλαβαν καθόλου καθήκοντα είτε παραιτήθηκαν, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους ζωής και της αδυναμίας εξεύρεσης προσιτής κατοικίας.
«Μιλάμε για ένα ποσοστό 10%, και αυτό παρά το γεγονός ότι η μη ανάληψη υπηρεσίας επισύρει ποινή διετούς αποκλεισμού από το δημόσιο σχολείο. Άρα δεν το κάνουν εύκολα», τόνισε ο Μπέλμπας, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης.
«Ένας έρχεται – πέντε θέλουν να φύγουν»: η μαζική αποστροφή από τα Χανιά
Η εικόνα επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο όταν εξετάζεται η διάθεση μόνιμων εκπαιδευτικών:
«Για κάθε έναν συνάδελφο που έρχεται στα Χανιά με μετάθεση, πέντε θέλουν να φύγουν. Η αναλογία είναι εκκωφαντική», επεσήμανε.
Τα στεγαστικά προβλήματα φαίνεται να λειτουργούν αποτρεπτικά ακόμα και για εκείνους που θα ήθελαν να ζήσουν και να εργαστούν στα Χανιά. Ο Μπέλμπας επικαλέστηκε και τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Χανίων:
«Σχεδόν οι μισοί συνάδελφοι που νοικιάζουν δίνουν πάνω από το 50% του μισθού τους για ενοίκιο. Καταλαβαίνετε ότι αυτά τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά για το ζήτημα της στέγασης.»
«Άμεση λύση: να ενοικιαστεί ξενοδοχείο για τους αναπληρωτές»
Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ δεν περιορίστηκε στην ανάδειξη του προβλήματος, αλλά προχώρησε και σε ρεαλιστική πρόταση άμεσης εφαρμογής:
«Το βασικό που λέμε –και μπορεί να γίνει πανεύκολα– είναι η ενοικίαση ενός ξενοδοχείου που είναι θεόκλειστο αυτή τη στιγμή. Έχουμε χιλιάδες κλίνες που δεν λειτουργούν.»
Ο Μπέλμπας πρότεινε να αναλάβει μία δημοτική επιχείρηση την ενοικίαση ξενοδοχειακής μονάδας από την 1η Σεπτεμβρίου έως τις 30 Ιουνίου, ώστε να στεγαστούν δωρεάν εκατοντάδες αναπληρωτές.
«Αυτά τα ξενοδοχεία έχουν έτοιμα κρεβάτια, αποχετεύσεις, πυρασφάλεια, κουζίνες. Είναι μονάδες σε πλήρη λειτουργική κατάσταση και αυτή τη στιγμή είναι άδειες επειδή είναι εποχιακές. Αν μεταφερθούν εκεί 300 αναπληρωτές, θα έχουν πού να μείνουν και ταυτόχρονα θα ασκηθεί πίεση προς τα κάτω στις τιμές των ενοικίων.»
«Μία προκήρυξη, μία απόφαση – τίποτα περισσότερο»
Η πρόταση του προέδρου της ΕΛΜΕ Χανίων συνοδεύτηκε από παρότρυνση για πολιτική βούληση και διοικητική απλότητα:
«Μία προκήρυξη είναι να φτιαχτεί. Και μετά ο Δήμος να αποφασίσει με κοινωνικά κριτήρια ποιοι θα μπουν μέσα. Αυτό πρέπει να γίνει. Μπορεί να δώσει άμεση λύση.»
Ο Χρήστος Μπέλμπας τόνισε ότι η πρόταση δεν υποκαθιστά τα υπόλοιπα συνδικαλιστικά αιτήματα –όπως η επιστροφή του 13ου και 14ου μισθού– αλλά αποτελεί μια χειροπιαστή παρέμβαση με άμεσο κοινωνικό αποτέλεσμα, που μπορεί να υλοποιηθεί μέσα σε λίγες εβδομάδες και να ανακουφίσει την εκπαιδευτική κοινότητα των Χανίων.
Ελ. Ραβάνη: 1.717 ακίνητα χάθηκαν στην Κρήτη μέσα στο 2025 – «Δεν υπάρχει νομική προστασία, μόνο αγώνας από τα κάτω»
Ελένη Ραβάνη, μέλος της Αγωνιστικής Κίνησης κατά των Πλειστηριασμών στα Χανιά
Με λόγο άμεσο και φορτισμένο από την καθημερινή επαφή με τις επιπτώσεις της στεγαστικής κρίσης, η Ελένη Ραβάνη, μέλος της Αγωνιστικής Κίνησης κατά των Πλειστηριασμών στα Χανιά, περιέγραψε την ασφυκτική πραγματικότητα που βιώνουν εκατοντάδες πολίτες που κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους.
«Το πρόβλημα της στέγης οξύνθηκε, όπως και η επίθεση που δεχόμαστε. Όχι μόνο όσοι έχουν δάνεια και βρίσκονται σε δυσκολία, αλλά συνολικά ο εργαζόμενος κόσμος.»
Όπως εξήγησε, η συμμετοχή τους στη διαδήλωση για τη στέγη δεν είναι συμβολική, αλλά αποτελεί προέκταση ενός διαρκούς κοινωνικού αγώνα με επίκεντρο την υπεράσπιση της πρώτης κατοικίας.
Χωρίς καμία μέριμνα για τους εξώστες – Στο δρόμο οικογένειες
«Στα Χανιά γίνονται εκατοντάδες πλειστηριασμοί. Πολλοί άνθρωποι χάνουν τα σπίτια τους κάθε μήνα χωρίς να υπάρχει καμία μέριμνα για το τι θα απογίνουν.»
Η Αγωνιστική Κίνηση, όπως περιέγραψε η Ραβάνη, έχει οργανώσει ομάδα που παρακολουθεί μήνα με τον μήνα τους πλειστηριασμούς, έρχεται σε επαφή με τους πληττόμενους πολίτες και προσπαθεί, μέσα από κινηματικές διαδικασίες και συνεργασία με άλλες πρωτοβουλίες, να αποτρέψει εξώσεις και κατασχέσεις.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δράσης:
«Την προηγούμενη εβδομάδα, αναστείλαμε τον πλειστηριασμό πρώτης κατοικίας οικογένειας στα Χανιά. Της δώσαμε την ευκαιρία να διαπραγματευτεί εκ νέου με το fund και να γίνει δεκτή η πρότασή της.»
Η Ραβάνη υπενθύμισε ότι παρόμοιες επιτυχίες έχουν καταγραφεί και σε άλλες περιοχές, όπως στη Γλυφάδα, επισημαίνοντας ότι αυτές οι νίκες είναι το αποτέλεσμα συλλογικής πίεσης από τα κάτω, όχι της κρατικής προστασίας.
2.929 πλειστηριασμοί στην Κρήτη – 1.717 εκτελέστηκαν
Αποκαλυπτικά ήταν τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσίασε για την Κρήτη:
«Από την αρχή του 2025 μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, έχουν ανακοινωθεί 2.929 πλειστηριασμοί στο νησί και έχουν ήδη εκτελεστεί 1.717. Από αυτούς, το 80% αφορά πρώτη κατοικία.»
Όπως τόνισε, πρόκειται για οικογενειακά σπίτια και όχι δευτερεύουσες ή τουριστικές κατοικίες, γεγονός που υπογραμμίζει την κοινωνική διάσταση του φαινομένου.
«Βουλευτές με 22 ακίνητα παραπονιούνται στα κανάλια»
Με έντονη αγανάκτηση, η Ραβάνη κατήγγειλε το πολιτικό και ηθικό έλλειμμα γύρω από το ζήτημα της στέγης και των πλειστηριασμών:
«Είναι προκλητικό να βγαίνουν σήμερα βουλευτές στα κανάλια – βλέπε Κυριαζίδης – και να διαμαρτύρονται ότι δεν τους φτάνει η βουλευτική αποζημίωση, όταν έχουν δηλώσει 22 ακίνητα στο πόθεν έσχες τους. Και εμείς αγωνιζόμαστε να σώσουμε το σπίτι μας με 800 ή 1.000 ευρώ τον μήνα.»
Η αναφορά αυτή αποτυπώνει το χάσμα μεταξύ πολιτικής ελίτ και κοινωνικής πραγματικότητας, καθώς και την απουσία πολιτικής βούλησης να ληφθούν μέτρα προστασίας για τους πιο ευάλωτους.
«Δεν υπάρχει πια νομική προστασία – Ο νόμος Κατσέλη δεν καλύπτει κανέναν»
Απαντώντας σε ερώτηση για το ρόλο του νόμου Κατσέλη και του εξωδικαστικού μηχανισμού, η Ραβάνη ήταν κατηγορηματική:
«Ο νόμος Κατσέλη, ακόμα και αν βοήθησε κάποιους στην αρχή, πλέον είναι ανεπαρκής. Δεν προφυλάσσει κανέναν. Το ίδιο και ο εξωδικαστικός μηχανισμός. Δεν γίνεται με βάση το τι μπορεί να δώσει ο οφειλέτης.»
Όπως επεσήμανε, δεν υπάρχει σήμερα κανένα νομικό πλαίσιο που να προστατεύει πραγματικά τους αδύναμους από την απώλεια της κατοικίας τους. Αντιθέτως, το σύστημα διευκολύνει τη διαδικασία ρευστοποίησης υπέρ των funds, ενώ οι κοινωνικές υπηρεσίες είναι απούσες.
«Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενωθούμε»
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, η Ραβάνη απηύθυνε κάλεσμα για ενότητα και κινητοποίηση από τα κάτω:
«Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενωθούμε, να μιλήσουμε μεταξύ μας, να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση. Δεν μπορεί να πετάνε στον δρόμο οικογένειες που προσπαθούν καθημερινά να επιβιώσουν.»
Η παρέμβασή της κατέληξε σε έναν σαφή πολιτικό και κοινωνικό στόχο: τη μετατροπή της ατομικής απόγνωσης σε συλλογική διεκδίκηση, για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην κατοικία, που πλέον τίθεται υπό συστηματική αμφισβήτηση.
Σχεδόν δύο χρόνια έχουν περάσει από τον Ιανουάριο του 2024, όταν η Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης ξεκίνησε ένα νέο ταξίδι συνεργασίας και ανταλλαγής μέσω του πολιτισμού. Και αυτό το ταξίδι φτάνει πλέον και επίσημα στο τέλος του. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “Breaking the Patterns”, δώδεκα καλλιτέχνες από την Ιρλανδία είχαν την ευκαιρία να ζήσουν τρεις μήνες στα Χανιά, να γνωρίσουν, να εμπνευστούν και να αγαπήσουν τον τόπο μας.
Ταυτόχρονα, δώδεκα καλλιτέχνες που ζουν στην Κρήτη, συμμετείχαν σε αυτό το δημιουργικό ταξίδι, αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία μέσα από τη συνεργασία και την όσμωση σε ένα διεθνές περιβάλλον. Οι εκθέσεις με τις οποίες ολοκληρώθηκαν οι δύο κύκλοι του προγράμματος αντλούσαν έμπνευση από τις πολλαπλές έννοιες του λιμανιού (Port), πραγματοποιήθηκαν στον χώρο του IP12 House στα Χανιά και έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από το κοινό.
ΣΤΟ WATERFORD ΜΕ ΑΡΩΜΑ ΧΑΝΙΩΝ
Η τελευταία δράση του προγράμματος έγινε στην Ιρλανδία, με μία ομαδική έκθεση στην οποία συμμετείχαν καλλιτέχνες του προγράμματος από την Ιρλανδία, την Ελλάδα (Χανιά) και την Πορτογαλία (Λισαβόνα), και πραγματοποιήθηκε 11-25 Οκτωβρίου 2025 στην γκαλερί GOMA στο Waterford. Στην έκθεση αυτή ήταν έντονο το άρωμα της Ελλάδας και των Χανίων, καθώς οι Ιρλανδοί καλλιτέχνες: Chloe O Brian Bates, Luke Mac Giolla Fhinnein, Niamh Twomey, Luca Cosentino, James Wellwood, Elyssa McDonagh και Cuan Cusack παρουσίασαν τα έργα που δημιούργησαν κατά την παραμονή τους στην Κρήτη. Τα έργα αυτά αποτύπωσαν το λιμάνι και την παλιά πόλη των Χανίων, τον μινωικό πολιτισμό, το φρούριο Ιτζεδίν, μνήμες, αντικείμενα και παραδόσεις που συνδέουν τους δύο λαούς, όπως είναι οι δαντέλες, το θρησκευτικό αίσθημα κ.α.
Ήταν όμως και μια εξαιρετική ευκαιρία για τη Δέσποινα Λιοπιάρη και την Έλενα Σταυροπούλου, τις δύο καλλιτέχνιδες που εκπροσώπησαν τα Χανιά στην έκθεση, να συμμετάσχουν σε μία διεθνή διοργάνωση, να ταξιδέψουν στην Ιρλανδία και να παρουσιάσουν τα έργα τους στο ιρλανδικό κοινό.
Το Waterford είναι η παλαιότερη και πέμπτη σε μέγεθος πόλη της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Υπήρξε προπύργιο των Βίκιγκς και ίχνη τους είναι εμφανή στις οχυρώσεις και στο σχετικό μουσείο της πόλης που είναι αφιερωμένο στην ιστορία τους. Είναι επίσης γνωστή για την παραγωγή κρυστάλλινων αντικειμένων. Η οικονομική κρίση άφησε βαθύ αποτύπωμα στην πόλη, με έναν σημαντικό αριθμό κτιρίων να ερημώνουν. Η καθιέρωση του “Waterford Walls Festival”, με τη δημιουργία μεγάλης κλίμακας τοιχογραφιών (murals), άλλαξε τη φυσιογνωμία και έδωσε χρώμα στην πόλη. Η πολύ επιτυχημένη διοργάνωση συγκεντρώνει κάθε χρόνο πλήθος κόσμου από όλο τον κόσμο.
Σε αντίστοιχο πλαίσιο, το πρόγραμμα “Breaking the Patterns” υποστηρίχθηκε οικονομικά από τις τοπικές αρχές, για να δοθεί η ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες της περιοχής να συμμετάσχουν σε αυτό, καθώς οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης είναι ακόμα εμφανείς και η καλλιτεχνική κοινότητα έχει ανάγκη τη στήριξη της Πολιτείας για να αναπτυχθεί.
Το “Breaking the Patterns” είναι ένα διακρατικό έργο που υποστηρίζεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης Creative Europe. Πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη σε συνδιοργάνωση των φορέων Capacity Ireland (Ιρλανδία), Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης (Χανιά) και Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Εκπαίδευσης (Ρέθυμνο), στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συνεργασίας με πολιτιστικούς φορείς στη Σεβίλλη (Ισπανία) και τη Λισαβόνα (Πορτογαλία), όπου υλοποιήθηκαν αντίστοιχες δράσεις.
ΟΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Η πρώτη έκθεση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε 6-13 Απριλίου 2025, με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών: Luke McAleenan, Teodora Lucia Cursaru-Pirvu, Cuan Cusack, Elyssa Mc Donagh, Sarah K. Ryan, Grace Scully από την Ιρλανδία και Βαλεντίνα Κιαγιά, Γιώργος Λειβαδιωτάκης, Δέσποινα Λιοπιάρη, Δημήτρης Μπαρνιάς, Νικολέτα Φραντζεσκάκη από την Ελλάδα.
Η δεύτερη έκθεση έγινε 20-26 Αυγούστου 2025, με τη συμμετοχή των καλλιτεχνών: Catherine Callanan, Laura Clarke, Luca Cosentino, Chloe O’Brien Bates, Niamh Twomey, James Wellwoud από την Ιρλανδία και Αναστάσιος Αλαντζόγλου, Φαίδρα Γαλανάκη, Θάμαρ Γκούση Γκουργενίδζε, Σωτηρία Καλλία, Δήμητρα Ξηράκη, Κατερίνα Σουπεκιώτη, Έλενα Σταυροπούλου από την Ελλάδα.
Την οργή της εκφράζει η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Νομού Ηρακλείου, με αφορμή βίντεο που παρουσιάστηκαν σε μέσα ενημέρωσης από το μακελειό της 1ης Νοεμβρίου στα Βορίζια.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Ν. Ηρακλείου:
“Ως Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Ν. Ηρακλείου, εκπροσωπώντας το σύνολο των αστυνομικών του νομού, καταγγέλλουμε την στοχοποίηση των συναδέλφων μας από ορισμένους τηλεοπτικούς «ειδικούς», οι οποίοι, χωρίς γνώση, χωρίς ευθύνη και κυρίως χωρίς καμία επίγνωση του τι σημαίνει να θέτεις τη ζωή σου σε κίνδυνο, επέλεξαν να τους χαρακτηρίσουν «λουφαδόρους». Είναι εύκολο να μοιράζεις κρίσεις από την ασφάλεια ενός στούντιο, δύσκολο όμως είναι να βρίσκεσαι εκεί όπου πέφτουν πραγματικές σφαίρες.
Οι συνάδελφοί μας που συκοφαντήθηκαν έφτασαν ένα βήμα πριν χάσουν τη ζωή τους, όταν βρέθηκαν στη μέση ένοπλης σύγκρουσης δύο οικογενειών, χωρίς να διαθέτουν τον βαρύ οπλισμό που είχαν απέναντί τους. Κανένας τηλεοπτικός τίτλος και κανένα «σχόλιο ειδικού» δεν μπορεί να αποτυπώσει την ένταση και την απόλυτη αφοσίωση εκείνων που κλήθηκαν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων , και το έκαναν.
Για την αποκατάσταση της αλήθειας, επισημαίνουμε ότι το βίντεο, που παρουσιάστηκε για την ενίσχυση της τηλεθέασης, ήταν προγενέστερο της συμπλοκής, καθώς το ρολόι του καταγραφικού ήταν κάποια λεπτά μπροστά. Επίσης στο βίντεο που παρουσιάστηκε υπάρχει κενό δέκα λεπτών, των λεπτών της συμπλοκής. Η αλλοίωση της χρονικής σειράς δεν είναι απλώς ένα λάθος, είναι παραπλάνηση της κοινής γνώμης και άδικη στοχοποίηση ανθρώπων που εκείνη τη στιγμή πάλευαν για να γυρίσουν ζωντανοί στις οικογένειές τους.
Απαιτούμε από όσους εμφανίζονται ως: «δημοσιογράφοι», «δικαστές», «εισαγγελείς», «διαπραγματευτές», «ντετέκτιβ», «πραγματογνώμονες», «πράκτορες» και κάθε είδους αυτοανακηρυγμένους ειδικούς να επιδείξουν τη στοιχειώδη επαγγελματική και ανθρώπινη ευθύνη. Να σταματήσουν επιτέλους να σπιλώνουν μάχιμους αστυνομικούς που κάθε μέρα, χωρίς δεύτερη σκέψη, θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο για την προστασία όλων.”.
ΑΠΟ ΤΟΤΕ που συνταξιοδοτήθηκε, ο Μιχάλης Χαραλαμπάκης τα πρωινά πίνει τον καφέ του παρέα με τους φίλους του. Οχι όμως τις τελευταίες ημέρες που την επικαιρότητα μονοπωλεί η αιματηρή συμπλοκή στη γενέτειρά του, τα Βορίζια. Στο χωριό των 500 περίπου κατοίκων, στους νότιους πρόποδες του Ψηλορείτη, δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πέντε τραυματίστηκαν όταν μέλη αντίπαλων οικογενειών άνοιξαν πυρ εκατέρωθεν.
«Είναι οδυνηρό. Σαν να ζω σήμερα τα γεγονότα που δεν έζησα πριν από 70 χρόνια», λέει στην «Κ» ο συνταξιούχος δάσκαλος, αναφερόμενος σε παλαιότερη συμπλοκή που είχε αιματοκυλήσει το κρητικό χωριό, ανήμερα του Αγίου Φανουρίου, στις 27 Αυγούστου του 1955. Ηταν μόλις οκτώ μηνών και μέσα σε λίγη ώρα έχασε τη μάνα και τον αδερφό του από χειροβομβίδα που έσκασε στο πόδι του πατέρα του, ο οποίος επέζησε, ως εκ θαύματος.
Η Δόξα Χαραλαμπάκη με τα δύο κορίτσια της οικογένειας, στα Βορίζια, πριν το φονικό.
«Τα πρώτα χρόνια μετά το φονικό, εδώ μέσα ήταν όλα μαύρα. Γύρω από τα κρεβάτια είχαν έναν πλεκτό, τον οποίο τον είχαν βάψει μαύρο. Εμένα με είχαν ντύσει στα μαύρα. Τα ρούχα μας ήταν όλα μαύρα, αλλά πιο πολύ ήταν η καρδιά μας μαύρη», θυμάται με συγκίνηση ο κ. Χαραλαμπάκης. Ο ίδιος, μωρό ακόμα, δεν έχει μνήμες από την ημέρα του φονικού. Ούτε και ο πατέρας του όμως μίλησε ποτέ στα παιδιά του για αυτό.
Με τα συγγενικά παιδιά των φονιάδων μεγαλώσαμε μαζί, ζήσαμε τη φτώχεια, τη δυστυχία μαζί. Δεν μας κυρίευσε το μίσος.
«Ισως δεν ήθελε να μας εμποτίσει το μίσος εναντίον των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι έφυγαν από το χωριό. Κάποιοι μπήκαν για λίγο φυλακή, βγήκαν, δεν ξαναγύρισαν εδώ πέρα. Με τους συγγενείς τους βέβαια δεν είχαμε επαφές. Με τα συγγενικά παιδιά των φονιάδων ωστόσο μεγαλώσαμε μαζί, ζήσαμε τη φτώχεια, τη δυστυχία μαζί. Δεν μας κυρίευσε το μίσος. Δεν φταίγανε αυτά σε τίποτα. Αλλά ήταν αγέννητα, άλλα ήταν στην ηλικία τη δική μου. Δεν κρατήσαμε μίσος».
Ο Μιχάλης Χαραλαμπάκης (δεξιά) σε νηπιακή ηλικία μαζί με άλλα παιδιά του χωριού.
Στη διαδρομή από το Ηράκλειο προς τα Βορίζια, η ιστορία του τόπου ξεδιπλώνεται μπροστά μας. Τούρκοι, Γερμανοί και Κρητικοί αντιστασιακοί έδωσαν στα βουνά αυτά τις δικές τους μάχες. Το χωριό πυρπολήθηκε δύο φορές επί Τουρκοκρατίας. Βάση ανταρτών κατά την Κατοχή, υπέστη σκληρά αντίποινα από τους Γερμανούς, βομβαρδίστηκε και κάηκε σχεδόν ολοσχερώς. Κατά τον κ. Χαραλαμπάκη εκείνες ήταν οι εποχές που η «ορμή» των Βοριζιανών διοχετευόταν σε σωστό σκοπό.
Η ιστορία του τόπου μου
Σήμερα, τι έχει μείνει από αυτό το ένδοξο παρελθόν; «Δυστυχώς τίποτα», λέει. «Χρησιμοποιούσαν δήθεν το παρελθόν για να δικαιολογήσουν το παρόν, το οποίο δεν έχει καμία σχέση. Τον τελευταίο καιρό στο χωριό βασίλευε η ψευτοκαπετανιά. Τα πράγματα είχαν ξεφύγει. Πολλές φορές από τους πυροβολισμούς δεν τολμούσαμε να βγούμε έξω. Κάθονταν στο σπίτι, κάνανε παρέες, βγάζανε τα όπλα και γαζώνανε. Το κροτάλισμα του όπλου φαίνεται ότι τους ικανοποιούσε ή τους εμπέδωνε την κυριαρχία, το καπετανιλίκι, ότι εγώ είμαι εδώ».
Ο πατέρας του Μιχάλη Χαραλαμπάκη, κατά τη διάρκεια της δίκης για τη σφαγή στα Βορίζια. Διαβάζουμε στον Τύπο της εποχής: «Ο Μανώλης Χαραλαμπάκης έχασε τη γυναίκα του και τον γιο του από την έκρηξη της χειροβομβίδος. Το δικό του το κορμί έχει φάει κάπου 50 βλήματα. Τρανός ο πόνος που του σφάζει την καρδιά. Λέει: “Πονεί η καρδιά μου, πονεί πολύ, Φλόγα έχω μέσα μου που με καίει. Εχω ένα ηφαίστειο που δεν θα σβύση ούτε μετά έναν αιώνα”. Προσπαθεί να τον καθησυχάση ο εισαγγελεύς: “Σώπα. Το ηφαίστειο με την απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να σβύση”».
«ΔΕΝ ΦΟΒΑΣΑΙ ΜΠΑΜΠΑ;»
Στην είσοδο του χωριού πάνοπλοι αστυνομικοί ελέγχουν το αυτοκίνητο και τις αποσκευές μας. Τρύπες από σφαίρες στους τοίχους των σπιτιών. Ιχνη αίματος στο πεζοδρόμιο. «Δεν φοβάσαι μπαμπά;». Η κόρη του στο τηλέφωνο απορεί όταν της λέει ότι είναι στο πατρικό με δημοσιογράφους της Καθημερινής. Τη λένε Δόξα, όπως και τη μητέρα του.
«Μεγάλωσα με το κενό της μάνας», μας λέει μέσα στο γεμάτο με φωτογραφίες της δωμάτιο. «Η εικόνα που έχω στο μυαλό μου δεν ξέρω αν είναι πραγματική ή αν είναι φανταστική, μόνο από φωτογραφίες και από διηγήσεις άλλων ανθρώπων. Είναι ένα κενό δυσαναπλήρωτο», ομολογεί. Η μητέρα του ωστόσο πρόλαβε να αφήσει κάποιες «εντολές» τις οποίες ο ίδιος ακολούθησε. «Δάσκαλος έγινα γιατί αυτή ήταν η επιθυμία της. Ελεγε “θα τον κάνω δάσκαλο”. Και βέβαια μπόρεσα και το έκανα χάρη στον αδερφό μου, που έμεινε πίσω να φυλάει τα πρόβατα που ήθελε ο πατέρας. Στον Χαραλάμπη το οφείλω ότι μπόρεσα να σπουδάσω».
Εύχομαι να μη συνεχίσει το κακό. Να ηρεμήσουν οι άνθρωποι. Να γαληνέψουν. Να λογικευτούν. Και να αφήσουν τα παιδιά να μεγαλώσουν χωρίς μίσος. Τι φταίνε τα παιδιά; Αυτή τη στιγμή βάζουμε σε υποθήκη τις ζωές τους.
Λίγα μέτρα πιο πέρα, στο σπίτι του Χαραλάμπη και της Αγάπης, μας προσφέρουν ζεστή μυζήθρα από τα πρόβατά τους και μέλι από τα μελίσσια τους. «Σας αγαπώ σα τσι κόρες μου. Αλήθεια σου λέω», μας αγκαλιάζει η Αγάπη. «Είναι φιλόξενο το χωριό μας, μια μειοψηφία το χαλάει», λέει ο σύζυγός της. «Εδώ είναι οι ρίζες και αν αποκοπούμε από τις ρίζες, χαθήκαμε», συμπληρώνει ο κ. Μιχάλης. «Εύχομαι να μη συνεχίσει το κακό. Να ηρεμήσουν οι άνθρωποι. Να γαληνέψουν. Να λογικευτούν. Και να αφήσουν τα παιδιά να μεγαλώσουν χωρίς μίσος. Τι φταίνε τα παιδιά; Αυτή τη στιγμή βάζουμε σε υποθήκη τις ζωές τους».
Βίντεο: Μαρία Σιδηροπούλου
Ρεπορτάζ: Ιωάννα Μπρατσιάκου
Αρχειακό υλικό: Ευστάθιος Στιβακτάκης – Stivas Studio Ohio
Ευχαριστούμε τον ιστορικό ερευνητή Κωνσταντίνο Μαμαλάκη
«Μόνο όταν σε νοιάζονται ημερώνεις. Μόνο όταν αγαπάς εξανθρωπίζεσαι». Μπαίνοντας στο Δημοτικό Σχολείο Βοριζίων το βλέμμα πέφτει πάνω στην τοιχογραφία με τα λόγια του «Μικρού Πρίγκιπα», τα οποία έρχονται σε πλήρη αντίθεση με όσα συντελέστηκαν στο κρητικό χωριό την 1η Νοεμβρίου. «Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές (…) μόνο ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί για να τους ακούσει», διαβάζουμε σε άλλο σημείο.
Αυτό προσπαθεί να κάνει τις τελευταίες ημέρες σε όλες τις εκπαιδευτικές μονάδες σε Βορίζια, Ζαρό και Μοίρες μία πολυάριθμη ομάδα εκπαιδευτικών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, ψυχιάτρων και πανεπιστημιακών από την Κρήτη και την Αθήνα. Με το δημοτικό και το γυμνάσιο στον Ζαρό να επαναλειτουργεί από τις 4 Νοεμβρίου και το νηπιαγωγείο και το δημοτικό στα Βορίζια από τις 10 του μηνός, η ομάδα των 20 ειδικών βρίσκεται στην περιοχή με βασικό στόχο την παροχή ψυχολογικής βοήθειας στα παιδιά και στους γονείς τους.
Καθώς πλέον έχει ολοκληρωθεί μία εβδομάδα συντονισμένης δράσης τους, η «Κ» συνομίλησε με τους ειδικούς για το πώς τα παιδιά βιώνουν το τραύμα του αιματοκυλίσματος και με ποιους τρόπους επηρεάζονται.
Φωτογραφία: Δημοτικό Σχολείο Βοριζίων / Facebook
Συσκέψεις και προβληματισμοί
«Το νηπιαγωγείο και το δημοτικό στα Βορίζια άνοιξαν αρκετές μέρες αργότερα απ’ ό,τι στον Ζαρό για ευνόητους λόγους», αναφέρει στην «Κ» ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κρήτης, Εμμανουήλ Καρτσωνάκης. Σύμφωνα με όσα επιβεβαίωσαν στην «Κ» ψυχολόγοι και εκπαιδευτικοί, η απόφαση δεν ελήφθη εύκολα. Χρειάστηκαν τουλάχιστον δύο συνεδριάσεις των τοπικών φορέων, με παιδοψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να ληφθεί η απόφαση επαναλειτουργίας των μονάδων στα Βορίζια. Με την τελευταία συνεδρίαση των φορέων να πραγματοποιείται το απόγευμα της Κυριακής, μία ημέρα πριν από τη λειτουργία του δημοτικού και του νηπιαγωγείου, βασικός προβληματισμός ήταν ότι στο δημοτικό του χωριού φοιτούν παιδιά και από τις δύο οικογένειες που ενεπλάκησαν στην αιματηρή συμπλοκή.
«Αυτή την εβδομάδα τα παιδιά των δύο οικογενειών δεν προσήλθαν στο σχολείο. Οι υπόλοιποι μαθητές είχαν μία καλώς νοούμενη ζωηράδα και αυτό το εισπράξαμε και εμείς. Μάλιστα σε μία τάξη ξεκίνησαν τις προετοιμασίες κατασκευών για τα Χριστούγεννα, αν και έλιαζε έξω. Ηταν μία μέρα κανονική. Θα δούμε τι θα βγει στην κουβέντα», συμπλήρωσε ο κ. Καρτσωνάκης.
Τηλεκπαίδευση για τα παιδιά των δύο οικογενειών
Με τη λειτουργία όλων των μονάδων και στα δύο χωριά να συνεχίζεται κανονικά και χωρίς απρόοπτα καθ’ όλη την εβδομάδα, η προσοχή των ειδικών επικεντρώθηκε στους μαθητές των δύο εμπλεκόμενων οικογενειών, οι οποίοι δεν έχουν ξεκινήσει το σχολείο. Δεδομένου πως οι δύο οικογένειες είναι από τις μεγαλύτερες στα Βορίζια, τα νεότερα μέλη τους βρίσκονται σε όλες τις σχολικές βαθμίδες (δημοτικό στο Βορίζια, γυμνάσιο στον Ζαρό και λύκειο στις Μοίρες).
Για τον λόγο αυτό διενεργήθηκε ακόμη μία σύσκεψη των αρμόδιων φορέων, την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου, διάρκειας τριών ωρών, όπου αποφασίστηκε αφενός η ψυχολογική τους υποστήριξη εκτός σχολικών δομών, αφετέρου η προσωρινή δυνατότητα τηλεκπαίδευσης των άμεσα εμπλεκόμενων μαθητών σε γυμνάσιο και λύκειο προκειμένου να μη χάσουν τη σχολική χρονιά.
Θα επιστρέψουν στο σχολείο όταν η ψυχολογική τους κατάσταση το επιτρέψει. Από την άλλη, ούτε το σχολείο είναι σωστά διαμορφωμένο ώστε να τα δεχτεί, καθώς δεν υπάρχει ψυχολόγος μονίμου βάσεως.
«Τα παιδιά θα επιστρέψουν στο σχολείο όταν η ψυχολογική τους κατάσταση το επιτρέψει. Από την άλλη, ούτε το σχολείο είναι σωστά διαμορφωμένο ώστε να τα δεχτεί, καθώς δεν υπάρχει ψυχολόγος μονίμου βάσεως», σημειώνει στην «Κ» ο Αντώνιος Κουτεντάκης, διευθυντής Γυμνασίου Ζαρού, ο οποίος έχει ζητήσει από το υπουργείο Παιδείας την παροχή βοήθειας και σε άλλους τομείς.
Οσον αφορά το δημοτικό, λόγω και της μικρής ηλικίας των παιδιών, δεν έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις, ωστόσο, εξετάζεται το ενδεχόμενο τηλεκπαίδευσης ή μετεγγραφής μαθητών, αν το επιθυμούν. «Εμείς θα στηρίξουμε όπως μπορούμε τους μαθητές και τους γονείς τους. Σε κάθε περίπτωση είναι μία διαδικασία που θέλει χρόνο», προσθέτει ο κ. Καρτσωνάκης.
Μετατραυματικό στρες
Με τους ειδικούς ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που ταξίδεψαν στην Κρήτη από την Αθήνα, έπειτα από απόφαση της υπουργού Παιδείας, Σοφίας Ζαχαράκη, να αναχωρούν από το νησί την Παρασκευή στις 14 Νοεμβρίου, το έργο θα συνεχίσουν οι ειδικοί με έδρα την Κρήτη.
Ο Αλέξανδρος Βγόντζας, καθηγητής Ψυχιατρικής και επιστημονικά υπεύθυνος της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου, καλύπτει τις ανάγκες ψυχικής υγείας της ενδοχώρας του Ηρακλείου από το 2013, ενώ ο ίδιος προχώρησε σε ψυχιατρική εξέταση των παιδιών από τις άμεσα εμπλεκόμενες οικογένειες του αιματηρού συμβάντος.
Οπως εξηγεί στην «Κ», κάποια από τα παιδιά έχουν διαγνωσθεί με μετατραυματικό σύνδρομο. «Είναι λογικό αυτά τα παιδιά να είναι αρκετά τραυματισμένα ψυχολογικά, ενώ παραμένουν αρκετά αγχωμένα αλλά και φοβισμένα με όσα έχουν γίνει και γι’ αυτό δεν είναι ακόμη σε θέση να επιστρέψουν στην καθημερινότητα που είχαν πριν από το φονικό, και στο σχολείο», αναφέρει.
Ο κ. Βγόντζας προσθέτει πως τόσο ο ίδιος όσο και οι παιδοψυχολόγοι της 7ης ΥΠΕ έχουν λάβει αρκετά αιτήματα για υποστήριξη και από τις μητέρες, ειδικά τις τελευταίες δύο ημέρες, ενώ εκφράζει την ανησυχία του, αλλά πιστεύει η τραγωδία στα Βορίζια να μην επηρεάσει καταλυτικά το μέλλον αυτών των παιδιών, καθώς διέκρινε πως μερικά από αυτά φοβούνται πως θα χρειαστεί να εγκαταλείψουν τα όνειρα και τους στόχους τους. «Υπάρχουν παιδιά που θέλουν να σπουδάσουν. Υπάρχουν και παιδιά που επιθυμούν να συνεχίσουν την οικογενειακή επιχείρηση και να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία. Το σημαντικό είναι όλοι να λάβουν βοήθεια και ενίσχυση από εμάς. Τα παιδιά αυτά δεν φταίνε σε τίποτα», σημειώνει ο ψυχίατρος.
«Θέλουμε να σταματήσει εδώ το κακό»
Εχοντας συνομιλήσει με κάποια από αυτά τα παιδιά, ο ψυχίατρος σημειώνει πως παρά την απώλεια, τον πόνο και τις πολλαπλές συνέπειες από την τραγωδία στα Βορίζια, τα ίδια είναι αποφασισμένα να «κόψουν τον ομφάλιο λώρο» με τη βεντέτα. «Τα παιδιά αυτά με τα οποία συνομίλησα ήταν από 12 μέχρι 18 ετών. Τους έθεσα και εγώ το ερώτημα αναφορικά με τη βεντέτα. Ξέρετε τι μου απάντησαν με δάκρυα στα μάτια; “Θέλουμε να σταματήσει εδώ το κακό. Δεν θέλουμε άλλο αίμα”. Αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να ακούσουν όλοι», αναφέρει.
Τα παιδιά που είδα εγώ δεν θέλουν όπλα, αίματα, κηδείες και συλλήψεις.
Κλείνοντας, ο κ. Βγόντζας τονίζει πως κάποιοι επιμένουν να βγάζουν προς τα έξω πως αυτά τα παιδιά τριγυρνούν όλα με το τουφέκι στο χέρι. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες. «Η Κρήτη είναι μία φεουδαρχική κοινωνία και έχει ανοχή στην ανομία, ωστόσο, μιλάμε για παιδιά, και τα παιδιά που είδα εγώ δεν θέλουν όπλα, αίματα, κηδείες και συλλήψεις», καταλήγει.
Ο κύκλος των ερευνών στα Βορίζια, τόσο για τους πυροβολισμούς που κόστισαν τη ζωή σε δύο ανθρώπους όσο για την κατασκευή της βόμβας, που αποτέλεσε την αφορμή για το μακελειό, δεν έχει κλείσει.
Μετά τη σύλληψη του 23χρονου ανιψιού του Φανούρη Καργάκη για την έκρηξη της βόμβας, οι Αρχές εξετάσουν τη συμμετοχή ενός ακόμη υπόπτου.
Συγκεκριμένα, όπως μετέδωσε το ΕΡΤnews οι αρχές βάζουν στο κάδρο ένα δεύτερο άτομο, το οποίο περιλαμβάνεται στις διώξεις που άσκησε ο εισαγγελέας.
Θεωρείται απολύτως παράλογο και ανέφικτο να τα έκανε όλα μόνος του 23χρονος, οπότε συνεχίζονται οι έρευνες και σε αυτό το επίπεδο, όπως βέβαια συνεχίζονται και οι έρευνες για την αποκάλυψη του ηθικού αυτουργού της τοποθέτησης αυτής της βόμβας.
Ταυτόχρονα συνεχίζονται στα εγκληματολογικά εργαστήρια της Αστυνομίας και οι έρευνες τόσο όσο οι βαλιστικές για τα όπλα που έχει στα χέρια της αστυνομία, για να δουν εάν χρησιμοποιήθηκαν και ποια χρησιμοποιήθηκαν, όσο και η αποκάλυψη των τηλεφωνικών κλήσεων από τα τηλέφωνα που κατέσχεσε η αστυνομία από τις φυλακές Νέας Αλικαρνασσού, όπου κρατούνται συγγενικά πρόσωπα του Φανούρη Καργάκη.
Οκτώ προφυλακίσεις – Αναζητούνται τα όπλα
Υπενθυμίζεται ότι συνολικά έχουν προφυλακιστεί οκτώ άτομα εκ των οποίων πέντε από την οικογένεια Φραγκιαδάκη και τρεις από την οικογένεια Καργάκη.
Την ίδια στιγμή οι αστυνομικοί αναζητούν και τα όπλα του μακελειού τα οποία προς το παρόν δεν έχουν εντοπιστεί: Συγκεκριμένα αναζητούν τα 2 διαφορετικού διαμετρήματος πυροβόλα όπλα από τα οποία σκοτώθηκε ο 39χρονος Φανούρης Καργάκης ο οποίος δέχτηκε τουλάχιστον 4 σφαίρες, εκ των οποίων οι 2 θανατηφόρες.
Επίσης αναζητείται το όπλο που σκότωσε την 57χρονη, στο σπίτι της οποίας έγινε η έκρηξη.
Τα όπλα εικάζεται ότι κρύφτηκαν σε δύσβατα τμήματα του Ψηλορείτη.
Σχεδόν δύο εβδομάδες μετά το διπλό φονικό στα Βορίζια Ηρακλείου και ενώ οι έρευνες συνεχίζονται τόσο για τους πυροβολισμούς όσο και για τον εντοπισμό του ηθικού αυτουργού πίσω από την τοποθέτηση του εκρηκτικού μηχανισμού, που αποτέλεσε την αφορμή για το μακελειό, οι γονείς του 39χρονου θύματος Φανουρή Καργάκη μίλησαν στο ERTnews, κάνοντας λόγο για στοχευμένη ενέδρα σε βάρος του παιδιού τους.
Την ίδια στιγμή, ο αδελφός της 56χρονης Ευαγγελίας Φραγκιαδάκη, του δεύτερου θύματος, παρουσίασε τη δική του οπτική, προσπαθώντας, όπως είπε, να πέσουν οι τόνοι και να λήξει η αιματοχυσία.
Συγκεκριμένα, ενώ καταθέσεις και νέα στοιχεία προστίθενται καθημερινά, οι αστυνομικές έρευνες παραμένουν ανοιχτές τόσο για την ένοπλη επίθεση, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο των δύο ανθρώπων όσο και για την κατασκευή της βόμβας που προηγήθηκε. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, οι Αρχές εξετάζουν και δεύτερο πρόσωπο ως πιθανό συνεργό του 23χρονου που έχει ήδη προφυλακιστεί, καθώς θεωρείται απίθανο να έδρασε μόνος. Παράλληλα, αναζητείται ο άνθρωπος που φέρεται να σχεδίασε και να διέταξε την τοποθέτηση της βόμβας.
Παράλληλα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και οι βαλιστικές εξετάσεις στα όπλα που έχουν κατασχεθεί, ενώ ανοίγουν και τα δεδομένα κινητών τηλεφώνων, ακόμη και από συσκευές που εντοπίστηκαν σε κρατούμενους στη Νέα Αλικαρνασσό, συγγενείς του Φανουρή Καργάκη.
“Του είχαν στήσει ενέδρα”
Οι γονείς του 39χρονου θύματος περιέγραψαν στην ΕΡΤ τη στιγμή της επίθεσης, τονίζοντας ότι το παιδί τους δεχόταν πυρά από πολλά σημεία του χωριού.
“Ο γιος μου μπήκε στο χωριό για να ταΐσει τα πρόβατα. Του είχαν στήσει ενέδρα και “παίζανε” από γύρω γύρω.Βγαίνουν οι τηλεοράσεις και λένε ότι ανταπέδιδε με πυροβολισμούς. Αυτά είναι όλα ψέματα“, δήλωσε ο πατέρας.
Τόνισε μάλιστα πως δεν βρήκε όπλο στο αυτοκίνητο όταν έφτασε κοντά του.
Οι γονείς του 39χρονου υποστήριξαν ότι από το πρωί της μοιραίας ημέρας σημειώνονταν πυροβολισμοί προς σπίτια συγγενών τους, τους οποίους απέδωσαν σε μέλη της οικογένειας Φραγκιαδάκη.
Οι ίδιοι αποκάλυψαν ότι οι δύο οικογένειες είχαν συγκρουστεί ξανά πριν από έναν χρόνο, κατά τη διάρκεια κοινωνικής εκδήλωσης. Από το περιστατικό, μάλιστα, υπήρξαν και ορισμένοι τραυματισμοί. Όπως ανέφεραν στην ΕΡΤ, τότε είχαν παρέμβει «μεσίτες» προκειμένου να υπάρξει σασμός και να μη φτάσει το περιστατικό στις Αρχές κάτι που, όπως υποστηρίζουν, τελικά δεν τηρήθηκε.
«Στον ίδιο τόπο που σκότωσαν τον γιο μου, μαχαίρωσαν τον εγγονό μου. Μπήκαν οι μεσίτες να τα φτιάξουμε, να μη πάμε στην αστυνομία», ανέφερε ο πατέρας του 39χρονου, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία παραβιάστηκε από την άλλη πλευρά.
Οικογένεια Φραγκιαδάκη: “Θέλουμε να λήξει η τραγωδία”
Ο αδελφός της 56χρονης Ευαγγελίας Φραγκιαδάκη υποστήριξε, από την πλευρά του, ότι οι πρώτοι πυροβολισμοί προήλθαν από την πλευρά της οικογένειας Καργάκη.
Όπως δήλωσε στην ΕΡΤ, η οικογένεια είχε μεταβεί για να δει το σπίτι του ανιψιού τους που είχε ανατιναχθεί και, κατά την επιστροφή τους, δέχθηκαν επίθεση. Τόνισε ότι δεν απειλούν κανέναν και ότι επιθυμία τους είναι να σταματήσει η αιματηρή σύγκρουση.
“Ούτε απειλούμε ούτε τίποτα. Θέλουμε να καταλαγιάσει το πράγμα και να λήξει αυτή η τραγωδία, αν θέλουν κι αυτοί“ είπε συγκεκριμένα.
Οκτώ προφυλακίσεις – Αναζητούνται τα όπλα
Υπενθυμίζεται ότι συνολικά έχουν προφυλακιστεί οκτώ άτομα εκ των οποίων πέντε από την οικογένεια Φραγκιαδάκη και τρεις από την οικογένεια Καργάκη.
Την ίδια στιγμή οι αστυνομικοί αναζητούν και τα όπλα του μακελειού τα οποία προς το παρόν δεν έχουν εντοπιστεί. Συγκεκριμένα αναζητούν τα 2 διαφορετικού διαμετρήματος πυροβόλα όπλα από τα οποία σκοτώθηκε ο 39χρονος Φανούρης Καργάκης ο οποίος δέχτηκε τουλάχιστον 4 σφαίρες, εκ των οποίων οι 2 θανατηφόρες.
Επίσης αναζητείται το όπλο που σκότωσε την 57χρονη, στο σπίτι της οποίας έγινε η έκρηξη.
Τα όπλα εικάζεται ότι κρύφτηκαν σε δύσβατα τμήματα του Ψηλορείτη.
Κατασκευαστικές παρεμβάσεις κοντά στην Κουλούρα, στο πλαίσιο έργου προστασίας της παράκτιας ζώνης – Αντιδράσεις κολυμβητών και εύλογα ερωτήματα για την αστική και τουριστική πίεση στην περιοχή
Σε σκηνικό ασυνήθιστο για τις εικόνες της Χαλέπας, οι χθεσινοί λουόμενοι στην παραθαλάσσια τοποθεσία «Κουλούρα» αντίκρισαν φορτηγά και εκσκαφικά μηχανήματα να ξεφορτώνουν σε κοντινή περιοχή οικοδομικά υλικά απευθείας μέσα στη θάλασσα. Η εικόνα προκάλεσε αιφνιδιασμό και εύλογες απορίες, καθώς πρόκειται για μια από τις πιο αγαπητές «κρυφές» ακτές των Χανίων – τη λεγόμενη «φυσική πισίνα» των Χαλεπιανών.
Ωστόσο, σύμφωνα με τη ΔΕΥΑΧ, οι εργασίες που πραγματοποιούνται στην περιοχή όχι μόνο δεν είναι παράνομες, αλλά εντάσσονται στο ευρύτερο έργο της προστασίας και ανάπλασης της παράκτιας ζώνης της Χαλέπας, το οποίο υλοποιείται με θεσμική κάλυψη και ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση.
Τεχνικές επεμβάσεις με φόντο παλιότερες κατολισθήσεις
Οι παρεμβάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη συνδέονται άμεσα με προβλήματα σταθερότητας που έχουν καταγραφεί στην περιοχή από το 2019. Συγκεκριμένα, μετά τις εκτεταμένες κατολισθήσεις εκείνης της χρονιάς, αποκαλύφθηκε ο βασικός αγωγός αποχέτευσης της πόλης των Χανίων, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τις υποδομές όσο και την ασφάλεια των κατοίκων και των επισκεπτών.
Στο πλαίσιο των σχετικών έργων, το καλοκαίρι του 2023 πραγματοποιήθηκε αντιστηρίξη του πρανούς σε δύο κρίσιμα σημεία – δυτικά και ανατολικά του κτιρίου της πρώην Σουηδικής Πρεσβείας, στην περιοχή της Αγίας Κυριακής. Εκεί κατασκευάστηκαν πασσαλότοιχοι στήριξης για τη θωράκιση του εδάφους και την προστασία του αποχετευτικού συστήματος.
Η παρούσα φάση περιλαμβάνει την αναπλήρωση της ακτής, δηλαδή την τεχνητή προσθήκη υλικών για τη διαμόρφωση νέας, αμμώδους παραλίας στην περιοχή της Χαλέπας – μια εντυπωσιακή αλλαγή για έναν αστικό παράκτιο χώρο που δεν διέθετε τέτοια χαρακτηριστικά.
Με όλες τις απαιτούμενες άδειες το έργο
Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, για τις παρεμβάσεις έχει εξασφαλιστεί το σύνολο των απαραίτητων αδειοδοτήσεων από το Λιμεναρχείο Χανίων και την Κτηματική Υπηρεσία, καθώς πρόκειται για έργο που εκτελείται εντός του αιγιαλού και άρα υπόκειται σε αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά ταμεία – συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας 1, 2 και 6, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του Άξονα 5 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΚΡΗΤΗ 2014–2020».
Ανοικτά ερωτήματα για την τουριστική πίεση και την αλλαγή του τοπίου
Παρότι οι εργασίες τελούν υπό θεσμική έγκριση, οι εικόνες των μηχανημάτων να ρίχνουν υλικά στη θάλασσα επανέφεραν μια παλιά συζήτηση για το μέλλον της Χαλέπας και τον ρόλο της τουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή.
Όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες που σας παρουσιάζουμε, η μορφή της περιοχής αλλάζει ριζικά: νέες κατοικίες ανεγείρονται σε σημεία με ιδιαίτερα αυξημένη εμπορική και τουριστική αξία, πυροδοτώντας ερωτήματα για το αν η ανάπλαση λειτουργεί μόνο ως μέσο προστασίας ή και ως εργαλείο ενίσχυσης της επενδυτικής ελκυστικότητας.
