13.8 C
Chania
Saturday, December 27, 2025

«Φραπές» και «Χασάπης» την Πέμπτη στην Εξεταστική για ΟΠΕΚΕΠΕ – Οι διάλογοι που τους «καίνε»

Ο Γιώργος Ξυλούρης περισσότερο γνωστός ως «φραπές» και ο Ανδρέας Στρατάκης δηλαδή ο επονομαζόμενος «χασάπης» θα βρεθούν την ερχόμενη εβδομάδα ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής. 

Η κατάθεση των διαβόητων αγροτοσυνδικαλιστών που πρωταγωνιστούν στους διαλόγους που περιλαμβάνονται στην ογκωδέστατη δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη το πρωί.

Οι διάλογοι που τους «καίνε»

Τα ντοκουμέντα που είδαν το φως της δημοσιότητας φέρουν και τους δύο να εμπλέκονται στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε έναν από τους διαλόγους που πολλοί χαρακτήρισαν «μαφίας» ο «φραπές» συνομιλεί με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για την Παρασκευή Τυχεροπούλου.

«Είκοσι, είκοσι ένα, είκοσι δύο, θα βεβαιώσει αυτή από τρεις χρονιές τα ίδια. Καταλαβαίνεις έτσι; Θα πάει βάσει Ηρακλείου τα ίδια, τι είχαμε, τι χάσαμε. Τέσσερις χρονιές από εκατόν είκοσι, πεντακόσια χιλιάρικα στα σπίτια μας. Δεν υπάρχουν δικαιώματα, τελειώνουμε. Δηλαδή αυτή η Τυχεροπούλου ρε μ…..α, αυτή η Τυχεροπούλου, αν την είχα σκοτώσει, τώρα θα ήμουν έξω. Θα είχανε φάει και ένα πενηντάρι οι δικηγόροι και είμαστε εντάξει…».

Σε άλλη συνομιλία με προϊστάμενη του ΟΠΕΚΕΠΕ Κρήτης, η ίδια εκδηλώνει ανησυχία για την αποχώρηση του τότε υπουργού Λευτέρη Αυγενάκη.

Ζ: Μην μας αφήσει και φύγει ο Αυγενάκης. Τι θα γίνει.
Γ. Ξ: Όχι ρε, όχι ρε, μου είπε ο Μάκης μέχρι κόκαλο. Μου ‘πε ο Μάκης, στείλτονε μου λέει σε μένα αύριο, σήμερα δηλαδή. Και πήρε και τον Φλωρίδη. Αν δεν ξεκωλώσουν τώρα την Παπανδρέου (σημ. Ευρωπαία εισαγγελέα) από εκεί έχουμε θέμα. Κατάλαβες;

Μετά τις πρόσφατες αποκαλύψεις για την «σπείρα των 37», ο Ξυλούρης εμφανίζεται να έχει καταθέσεις 2,8 εκατομμυρίων ευρώ. 

«Χασάπης»: Πάμφτωχος αγρότης 

Την Πέμπτη στην εξεταστική επιτροπή αναμένεται να καταθέσει και ο Ανδρέας Στρατάκης με το ψευδώνυμο «χασάπης».

Ο ίδιος σε συνέντευξή του στο Open είχε δηλώσει πάμφτωχος αγρότης και πως δεν έχει μάθει να κρύβεται: «Με μεγάλη χαρά θα πήγαινα για να μιλήσω και να καταλάβω τι είναι αυτό που έχω κάνει. Ποιες είναι οι κατηγορίες, σε τι ακριβώς εμπλέκομαι και γιατί ακούγεται το όνομά μου σε όλη την Ελλάδα».

Ο ίδιος είχε ακόμη πει πως είναι αγρότης, ότι έχει ελαιόδενδρα, αιγοπρόβατα και μια οικογενειακή επιχείρηση -ένα κρεοπωλείο. Για τη συμμετοχή του στην ΚΥΔ Γαλακτοκομική Συνεταιριστική Κόφινα είπε: «Είμαι στην ομάδα παραγωγών της εταιρείας. Δεν ανήκει σε κανέναν, δεν είναι ιδιωτική εταιρεία – είναι ομάδα παραγωγών». Για την ΙΚΕ που δημιουργήθηκε μαζί με τον Γιώργο Ξυλούρη και την κόρη του, από την οποία φέρεται να ξεκίνησε η διαδικασία των αμφισβητούμενων αιτήσεων, ο Ανδρέας Στρατάκης είχε πει: «Η κόρη του είναι μια απλή εργαζόμενη στην ΙΚΕ. Η εταιρεία δημιουργήθηκε το 2018, όπως και πολλές άλλες οργανώσεις, λόγω χρεών που είχαν “φρακάρει”. Δεν είναι θέμα επιδοτήσεων -δεν ασχολείται μόνο με αιτήσεις, όπως κάποιοι άλλοι που δεν έχουν καμία άλλη δραστηριότητα».

Οι μάρτυρες της εβδομάδας

Την Τρίτη 18 Νοεμβρίου θα καταθέσουν ο κ. Αντώνης Τασούλης, διευθυντής πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ και η κα Ζωή Πολιτοπούλου υπάλληλος του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου θα καταθέσουν ο Αντιπεριφερειάρχης  Κρήτης, αρμόδιος για τον πρωτογενή τομέα Σταύρος Τζεδάκης, η  αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή.

Την κλήση του «φραπέ» και του «χασάπη» στην εξεταστική επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είχαν ζητήσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Στην επικαιροποίηση του καταλόγου σχετική πρόταση κατέθεσαν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ και έγινε αποδεκτή από τα μέλη της Εξεταστικής

topontiki.gr

Βορίζια: Την ώρα των πυροβολισμών υπήρχαν αστυνομικοί στα 50 μέτρα που δεν έκαναν τίποτα

Ένα βίντεο – ντοκουμέντο από τα Βορίζια καταγράφει τις κινήσεις των αστυνομικών που βρίσκονταν την ώρα των πυροβολισμών στο χωριό.

Όπως φαίνεται σε βίντεο από κάμερα ασφαλείας, στις 11:15 το πρωί της 1ης Νοεμβρίου 2025, λίγες δεκάδες μέτρα μακριά από το σημείο που οι ριπές των όπλων έπεφταν βροχή, υπήρχαν αστυνομική δύναμη.

Η κάμερα συνεχίζει να γράφει, τα όπλα έχουν σιγήσει (και κάποιοι έχουν σπεύσει να τα εξαφανίσουν) όμως οι αστυνομικοί παραμένουν στο σημείο, μέχρι τουλάχιστον τις 11:45!

Τέσσερις αστυνομικοί

Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο των αστυνομικών υπαλλήλων ΝΑ Αττικής, Γιώργο Καλλιακμάνη στο σημείο βρίσκονταν δύο αστυνομικοί της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών και δύο από το Τμήμα Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών.

Οι αστυνομικοί ωστόσο δεν έκαναν τίποτα, τόσο την ώρα των πυροβολισμών, όσο και αρκετά λεπτά αργότερα, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες έμειναν στο ίδιο σημείο για περισσότερα από 30 λεπτά.

Έτσι, έμειναν στο σημείο και έβλεπαν τους κατοίκους του χωριού να τρέχουν να προστατευθούν και να απομακρυνθούν από το σημείο με τα αυτοκίνητά τους, ενώ εκείνοι παρέμεναν δίπλα από το περιπολικό χωρίς να κάνουν κάτι.

Ζήτησαν ενισχύσεις

Σύμφωνα με τον κ. Καλλιακμάνη οι αστυνομικοί όταν αντιλήφθηκαν τους πυροβολισμούς από τα καλάσνικοφ ζήτησαν ενισχύσεις, οι οποίες ωστόσο δεν έφτασαν ποτέ.

Όπως φαίνεται υπήρξε άλλη μια ολιγωρία της ΕΛ.ΑΣ. που, ενώ γνώριζε την επικινδυνότητα που υπήρχε και τον κίνδυνο αντιποίνων, δεν έστειλε τις δυνάμεις που θα έπρεπε από το βράδυ της Παρασκευής, μετά την έκρηξη της βόμβας στο σπίτι.

in.gr

Σταύρος Αρναουτάκης στη Γενική Συνέλευση της ΕΝΠΕ: «Το μεγάλο ζητούμενο η μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση»

Την επιτακτική ανάγκη ο Νέος Κώδικας της Αυτοδιοίκησης να σηματοδοτήσει τη μετάβαση στην «Περιφερειακή Διακυβέρνηση» και να διασφαλίσει την ουσιαστική διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των Περιφερειών, υπογράμμισε ο Περιφερειάρχης Κρήτης και Α’ Αντιπρόεδρος της ΕΝΠΕ, Σταύρος Αρναουτάκης, στην ομιλία του κατά τη Γενική Συνέλευση της Ένωσης Περιφερειών (ΕΝΠΕ).

Ο Περιφερειάρχης τόνισε ότι οι Περιφέρειες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «εκτελεστικός βραχίονας του κράτους», αλλά ως ο κατ’ εξοχήν φορέας που υλοποιεί πολιτικές «από τα κάτω προς τα πάνω», μετατρέποντας την κοινωνία σε ενεργό πολιτικό υποκείμενο.

«Η γενναία αποκέντρωση αποτελεί κρίσιμο θεσμικό αναπτυξιακό εργαλείο για τη χώρα μας», ανέφερε ο Σταύρος Αρναουτάκης, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα παραμένει από τις λιγότερο οικονομικά αυτόνομες μεταξύ των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, τόσο σε επίπεδο δαπανών όσο και εσόδων. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η αυτοδιοίκηση διαθέτει λίγες αρμοδιότητες, ενώ ταλανίζεται από γραφειοκρατία και συγκεχυμένες διαδικασίες.

Αναφερόμενος στις προτεραιότητες του Νέου Κώδικα, ο Περιφερειάρχης Κρήτης έθεσε ως κεντρικό ζήτημα την ανάγκη να δοθεί ρεαλιστική απάντηση «στην απροθυμία του κεντρικού κράτους για μεταφορά αρμοδιοτήτων και λειτουργιών που συνοδεύονται από τους ανάλογους πόρους».

Όπως δήλωσε, το σημερινό μοντέλο, όπου «το κράτος των Αθηνών απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την ελληνική περιφέρεια», πρέπει να κλείσει τον κύκλο του.

Ο Σταύρος Αρναουτάκης τόνισε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο πρέπει να μετατρέψει τις περιφερειακές αυτοδιοικήσεις από διοικητικούς μηχανισμούς σε «αναπτυξιακούς μοχλούς». Για τον σκοπό αυτό, υποστήριξε την ανάγκη για συμμετοχική διακυβέρνηση. Εδραίωση της «τοπικής αξίας» στον στρατηγικό σχεδιασμό.Εγγύηση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση, καθώς και το δικαίωμα Δήμων και Περιφερειών να καταστούν αυτόνομα πολιτικά πεδία για τον σχεδιασμό αναπτυξιακών πολιτικών.

Ο Περιφερειάρχης εξήγησε ότι η εμπειρία αποδεικνύει πως σε περιφερειακό επίπεδο μπορούν να συγκροτηθούν με μεγαλύτερη σαφήνεια οι «περιφερειακές αναπτυξιακές ταυτότητες» και να επιτευχθούν συμφωνίες με τις δημιουργικές δυνάμεις της οικονομίας και της κοινωνίας.

Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο Σταύρος Αρναουτάκης επανέλαβε τη βασική θέση της ΕΝΠΕ, ότι η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί «αναντικατάστατο δημοκρατικό θεσμό», καθώς Δήμοι και Περιφέρειες λειτουργούν μέσα από την «αδιαμεσολάβητη σχέση με τους πολίτες».

 

“Είναι ζήτημα αντίληψης της δημοκρατίας”: Με αφορμή την στοχοποίηση Κλωνιζάκη η Λαϊκή Συσπείρωση μιλά για μία δημοτική αρχή που αρνείται την πολιτική αντιπαράθεση

Κλιμακώνεται η ένταση στο Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων, καθώς η παράταξη της Λαϊκής Συσπείρωσης αποχώρησε από τη συνεδρίαση, καταγγέλλοντας προσωπικές επιθέσεις του δημάρχου Παναγιώτη Σημανδηράκη και γενικευμένη απαξίωση των πολιτικών αντιπαραθέσεων.

Αφορμή αποτέλεσε η αναφορά του δημάρχου στην πολιτική διαδρομή του συμβούλου και γραμματέα του Δημοτικού Συμβουλίου Μιλτιάδη Κλωνιζάκη, μετά από ερώτημα που ο τελευταίος υπέβαλε σχετικά με την ανανέωση των συμβάσεων των μηχανικών που είχαν προσληφθεί στην Πολεοδομία μέσω του αναπτυξιακού οργανισμού ΔΕΠΑΝ.

Χαράλαμπος Λουτσέτης: «Η Δημοτική Αρχή αρνείται την πολιτική αντιπαράθεση»

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την επόμενη ημέρα ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης, Χαράλαμπος Λουτσέτης, καταλόγισε στη Δημοτική Αρχή συστηματική προσπάθεια αποφυγής του ουσιαστικού πολιτικού διαλόγου:

«Η Δημοτική Αρχή Σημανδηράκη επιλέγει να μην αντιπαρατίθεται πολιτικά στα επιχειρήματά μας, αλλά να στοχοποιεί προσωπικά όσους τα εκφράζουν, αποφεύγοντας τις ουσιαστικές συζητήσεις», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι τα προβλήματα της υποχρηματοδότησης σχολείων, της δυσλειτουργίας στην Πολεοδομία και των ελλείψεων προσωπικού στους περιφερειακούς δήμους είναι γνωστά και δεν επιδέχονται υπεκφυγές. Όπως είπε, η παράταξή του προσπαθεί να φέρει αυτά τα θέματα στο προσκήνιο, αλλά «αντί πολιτικών απαντήσεων δεχόμαστε απειλές και ύβρεις».

Καταγγελίες για «εκτροχιασμό της πολιτικής συζήτησης»

Ο κ. Λουτσέτης επέμεινε ότι η δημοτική αρχή επανειλημμένα προσβάλλει δημοτικούς συμβούλους, φέρνοντας ως παράδειγμα τη στάση του αντιδημάρχου κ. Σαλόγλου απέναντι στην δημοτική σύμβουλο Σοφία Ελευθεριάδου, αλλά και άλλες περιπτώσεις.
«Η διαφορετική φωνή αντιμετωπίζεται με απαράδεκτο τρόπο για τα δεδομένα του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων από τότε που ανέλαβε η παρούσα Δημοτική Αρχή», σχολίασε.

Στο επίκεντρο η ΔΕΠΑΝ και οι συμβάσεις μηχανικών

Επανερχόμενος στο επίμαχο ερώτημα του κ. Κλωνιζάκη, ο Χαράλαμπος Λουτσέτης ξεκαθάρισε ότι η Λαϊκή Συσπείρωση έχει συνεπή θέση υπέρ της μόνιμης και σταθερής εργασίας στους δήμους, και είχε από την αρχή εκφράσει αντίθεση στη χρήση αναπτυξιακών οργανισμών όπως η ΔΕΠΑΝ για την κάλυψη αναγκών της Πολεοδομίας.
«Οι υπάλληλοι στην Πολεοδομία έχουν κουραστεί να εκπαιδεύουν προσωπικό το οποίο μετά φεύγει. Η τεχνογνωσία χάνεται. Ζητούμε τη μονιμοποίηση των εργαζομένων και νέες προσλήψεις μηχανικών», δήλωσε.

Επικαλούμενος και παλαιότερες συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, σημείωσε:

«Δεν είναι λύση σε έναν καρκινοπαθή να δώσεις ασπιρίνη. Αυτή ήταν και η απάντησή μας τότε στον κ. Χατζηδάκη όταν έλεγε πως ο Δήμος Χανίων είναι ο μόνος που λύνει το πρόβλημα της Πολεοδομίας».

«Αντί να απαντά, επιτίθεται»

Κατά τον κ. Λουτσέτη, ο δήμαρχος δεν απαντά πολιτικά ούτε σε κρίσιμα ζητήματα όπως η στάση του στην ΚΕΔΕ, η συμμετοχή του Δήμου στις αποφάσεις για τον ΟΑΣΑ ή οι ιδιωτικοποιήσεις δημοτικών υπηρεσιών.

«Αντί να συζητήσουμε για τα προβλήματα της κοινωνίας, για τις ανάγκες των πολλών και όχι τα κέρδη των λίγων, ο δήμαρχος επιλέγει να στοχοποιεί συμβούλους προσωπικά. Αυτό έγινε με τον Μιλτιάδη Κλωνιζάκη», υποστήριξε.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην τοποθέτηση του δημάρχου περί «παραγωγικού» συνεδρίου της ΚΕΔΕ, το οποίο κατά τη Λαϊκή Συσπείρωση, «επικύρωσε την πλήρη προσήλωση της πλειοψηφίας των δημάρχων στην κυβερνητική πολιτική, η οποία ωθεί τους δήμους στην αναζήτηση χορηγών και ιδιωτικοποιήσεων, αποστερώντας τους από βασικές χρηματοδοτήσεις».

Υποβάθμιση του Δημοτικού Συμβουλίου

Ο Χαράλαμπος Λουτσέτης χαρακτήρισε τη χθεσινή συνεδρίαση «ενδεικτική της συνεχιζόμενης υποβάθμισης του ρόλου και της ποιότητας του Δημοτικού Συμβουλίου».
Αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα ζητήματα που ήθελε να θέσει η παράταξη, όπως η στήριξη της κινητοποίησης των υγειονομικών στις 27 του μήνα και η πολιτική για τη λαϊκή στέγη, αλλά – όπως υποστήριξε – «δεν υπήρχε πλαίσιο συνεννόησης ούτε χώρος για ουσιαστικό διάλογο».

«Εμείς έχουμε συνέπεια, μια πολιτική γραμμή που συνεχίζει από την εποχή του Νίκου Παπαντωνάκη και του Νίκου Βουρλάκη», υπογράμμισε, επιτιθέμενος ταυτόχρονα στη δημοτική αρχή:

«Όταν οι εργαζόμενοι απεργούσαν για να μη γίνουν οι δήμοι παραρτήματα ιδιωτών, ο δήμαρχος επέλεγε να παρουσιάζει τη ΔΕΠΑΝ ως λύση».

Τέλος, ο κ. Λουτσέτης κάλεσε τον δήμαρχο να «αποφασίσει αν θέλει να είναι ένας πολιτικός που συζητά με πολιτικούς όρους, ή αν θα συνεχίσει να αποφεύγει κάθε ουσιαστική απάντηση». Και κατέληξε:

«Ο Χανιώτικος λαός να γνωρίζει πως αυτή δεν είναι επίθεση σε τέσσερις δημοτικούς συμβούλους, αλλά σε όσους διεκδικούν και αγωνίζονται για τις ανάγκες των πολλών. Εμείς θα συνεχίσουμε».

Μιλτιάδης Κλωνιζάκης: «Αντί για διάλογο, επιχειρείται απαξίωση ενός θεσμικού οργάνου»

Με έντονο και σαφώς πολιτικό λόγο τοποθετήθηκε ο δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης και Γραμματέας του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων, Μιλτιάδης Κλωνιζάκης. Eπικεντρώθηκε στο έλλειμμα θεσμικής λειτουργίας, στην προσωπική στοχοποίηση δημοτικών συμβούλων από τον δήμαρχο Παναγιώτη Σημανδηράκη και στην πολιτική ασυνέπεια που – όπως υποστήριξε – χαρακτηρίζει τη στάση της δημοτικής αρχής.

Ο κ. Κλωνιζάκης ανέδειξε τρία κεντρικά ζητήματα: τη δημοκρατία στον Δήμο Χανίων, τη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου και την απαξίωση της Λαϊκής Συσπείρωσης:
«Το ζήτημα της δημοκρατίας, που ο δήμαρχος συνεχώς επικαλείται, με τη στάση του στην ουσία το καταστρατηγεί», τόνισε, προσθέτοντας πως το Δημοτικό Συμβούλιο έχει μετατραπεί «σε χώρο επιχείρησης αποφάσεων της δημοτικής αρχής και όχι παραγωγικού διαλόγου».

Μιλώντας για την παράταξή του, υπογράμμισε:
«Η Λαϊκή Συσπείρωση έχει δείξει με τη στάση της όλα αυτά τα χρόνια για ποιους αγωνίζεται, στο πλευρό ποιων βρίσκεται και τι ζητήματα οφείλει κάθε φορά να βάζει. Δυστυχώς, αυτό που βιώνουμε στο Δημοτικό Συμβούλιο είναι η συνολική απαξίωση ενός θεσμικού οργάνου, το οποίο έχει καταντήσει ένας χώρος επικύρωσης και μόνο αποφάσεων».

«Δεν είναι προσωπική υπόθεση – Είναι ζήτημα αντίληψης της δημοκρατίας»

Απαντώντας στις αιχμές του δημάρχου για την πολιτική του διαδρομή, ο κ. Κλωνιζάκης ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται για προσωπικό ζήτημα:
«Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην πόλη μας ξεπερνάει το προσωπικό. Είναι μια στάση αντίληψης του τι εννοεί ο καθένας ως δημοκρατία».

Αναφερόμενος σε προηγούμενη τοποθέτησή του για τα «Χανιώτικα Νέα», σημείωσε πως έχει υπερασπιστεί δημόσια το δικαίωμα των μέσων ενημέρωσης στην κριτική και την ελευθερία του λόγου.
«Όπως έπραξα στην περίπτωση των ‘Χανιώτικων Νέων’, στηρίζοντας το δικαίωμα κάθε μέσου να ασκεί κριτική, έτσι θα το έκανα και για οποιοδήποτε άλλο μέσο. Όσοι ασχολούμαστε με τα κοινά οφείλουμε να δεχόμαστε την όποια κριτική, απ’ όπου κι αν προέρχεται», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Ο καθένας έχει πολιτική διαδρομή – Άλλοι όμως τη μεταλλάσσουν»

O δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης υπερασπίστηκε τη δική του πολιτική πορεία ως συνεπή και ανιδιοτελή, ενώ κατηγόρησε τον δήμαρχο για μετατοπίσεις χωρίς αρχές:
«Το κρίσιμο στις πολιτικές επιλογές είναι αν τις κάνεις έχοντας μία πολιτική αντίληψη, μία ιδεολογία, μία στάση ζωής, με μοναδικό κίνητρο τα συμφέροντα της κοινωνίας», τόνισε, αντιπαραβάλλοντας το «αντιπαράδειγμα» όπως το χαρακτήρισε, πολιτικών μεταστροφών «που κάνουν κατά καιρούς κάποιοι στο χώρο της αυτοδιοίκησης».

Ο ίδιος υπενθύμισε πως ο κ. Σημανδηράκης εμφανιζόταν ως στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ενώ στη συνέχεια υποστηρίχθηκε από τη Νέα Δημοκρατία:

«Ο κ. Σημανδηράκης, στη μία περίπτωση παρουσιάζεται ΠΑΣΟΚ, στην άλλη Νέα Δημοκρατία. Όλοι γνωρίζουμε το πολιτικό παρασκήνιο που δημιουργήθηκε στις εκλογές του ’23 και του ’19. Δεν μπορεί να κρίνει στάσεις ανθρώπων που έχουν ως βασικό πολιτικό κίνητρο το πώς θα πάει μπροστά η κοινωνία και όχι το πώς θα καταλάβουν μια θέση».

Καταλήγοντας, σημείωσε με νόημα:

«Η πολιτική μου διαδρομή το έχει δείξει. Αν είχα άλλη αντίληψη περί πολιτικής, ενδεχομένως να ήμουν σε άλλη θέση. Όμως αυτό δεν συνέβη, γιατί επιλέγω να αγωνίζομαι για τις ανάγκες των πολλών».

Δ. Μακρέας: «Τα Χανιά της συνεννόησης χάθηκαν – Η δημοκρατική παράδοση διαβρώθηκε»

Με λόγο βαθύτατα πολιτικό και προσωπικά βιωματικό, ο δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης Δημήτρης Μακρέας τοποθετήθηκε δημόσια σχετικά με τα γεγονότα που οδήγησαν στην αποχώρηση της παράταξής του από τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων. Η δήλωσή του ήταν μια πολιτική και θεσμική παρέμβαση με στόχο να αναδείξει όχι μόνο τον ρόλο της αντιπολίτευσης, αλλά και τις ριζικές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές που, όπως υποστήριξε, έχει υποστεί η πόλη τα τελευταία χρόνια.

Ο κ. Μακρέας ξεκίνησε επισημαίνοντας πως η προσωπική του θέση του επιτρέπει να βλέπει τα πράγματα με λιγότερους εξαρτησιακούς όρους:

«Δεν είμαι Χανιώτης, δεν έχω οικογένεια από εδώ, δεν έχω κουμπαριές. Οι κοινωνικές μου σχέσεις χτίστηκαν μέσα από την επαγγελματική μου σταδιοδρομία και τις κοινωνικές πρακτικές που ανέπτυξα μαζί με άλλους ανθρώπους σ’ αυτά τα Χανιά».

Σε ένα αφηγηματικό, ιστορικό πλαίσιο, ο Μακρέας αναφέρθηκε στα «δημοκρατικά Χανιά» και στην ικανότητα συνεννόησης που χαρακτήριζε την πόλη σε κρίσιμες περιόδους:

«Η πόλη είχε την ικανότητα, από τις παρυφές του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ μέχρι τα κομμάτια της αναρχίας και των αντιεξουσιαστών, να βρίσκουν κοινό έδαφος σε σημαντικά ζητήματα που αφορούσαν την πόλη». Θύμισε προσωπικά βιώματα του 2015, όταν, όπως είπε, «ήμουν θύμα ξυλοδαρμού και βρέθηκαν μαζί μου ο δημοκρατικός κόσμος, το ΚΚΕ, το Στέκι Μεταναστών, η Αριστερά, οι αναρχικοί, το δημοτικό συμβούλιο, οι γιατροί του νοσοκομείου – όλοι υπερασπίστηκαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

Όπως υποστήριξε, αυτό το πνεύμα ενότητας έχει πλέον χαθεί, και η μεταστροφή αυτή αποτυπώνεται και στα πρόσωπα που κατέχουν εξουσία.

«Βίαιη, εξουσιαστική μετάλλαξη από το τουριστικό κεφάλαιο – Τα Χανιά έγιναν αφιλόξενα»

Ο Μακρέας μίλησε για μια συνολική αλλοίωση της κοινωνικής φυσιογνωμίας της πόλης με όρους ταξικούς και πολιτικούς:

«Η πόλη άλλαξε βίαια και εξουσιαστικά από το τουριστικό κεφάλαιο και τους παράγοντές του, χωρίς ποτέ να συζητηθεί τι γίνεται με τα δικαιώματα των εργαζομένων, με τη στέγαση, με το γεγονός ότι τα Χανιά έγιναν αφιλόξενα».

Τεκμηρίωσε αυτή τη θέση με συγκεκριμένα παραδείγματα:

«Πέρυσι το Φλεβάρη, οι γιατροί του νοσοκομείου έθεσαν το ζήτημα του κόστους στέγασης. Νέοι γιατροί δεν έρχονται γιατί δεν μπορούν να βρουν σπίτια. Το ίδιο έθεσαν το φθινόπωρο οι δάσκαλοι, το έθεσε και το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών. Κι όμως, καμία απάντηση, καμία πολιτική βούληση».

«Ο κ. Σημανδηράκης ενσαρκώνει τον αυταρχισμό της εξουσίας – Από δήμαρχος, Καίσαρας»

Ασκώντας ευθεία προσωπική και πολιτική κριτική στον δήμαρχο Παναγιώτη Σημανδηράκη, ο δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης ανέφερε:

«Η αλαζονεία και ο βαθιά εξουσιαστικός τρόπος με τον οποίο τα οικονομικά συμφέροντα συμπεριφέρθηκαν στην αλλαγή της πόλης, συμπυκνώνονται και αντανακλούν τη συμπεριφορά του δημάρχου. Αυτός ο νεοκεσαρισμός… γιατί εδώ δεν μιλάμε για δήμαρχο, μιλάμε για Καίσαρα».

Κατηγόρησε τη δημοτική αρχή για συγκεντρωτισμό και έλλειψη λογοδοσίας:

«Δεν ξέρω καν αν ενημερώνει τη δημοτική του ομάδα. Εδώ και δύο χρόνια δεν ακούμε παρά μόνο τον ίδιο και κάποιους αντιδημάρχους. Οι υπόλοιποι 35 δημοτικοί σύμβουλοι; Για πολλούς αγνοούμε καν τη φωνή τους».

«Η αντιπολίτευση είναι θεσμός – Δεν θα μας σύρουν στο βούρκο των προσωπικών επιθέσεων»

Ο Μακρέας ξεκαθάρισε ότι η Λαϊκή Συσπείρωση δεν πρόκειται να απαντήσει στις προσωπικές επιθέσεις με τον ίδιο τρόπο:

«Αν ο κύριος Σημανδηράκης θέλει να ανοίξει αυτό το κουτάκι, δεν θα βγει κερδισμένος. Αλλά δεν θα το ανοίξουμε. Θα επιμείνουμε πάντα πολιτικά, όπως το έχουμε κάνει».

Υπερασπίστηκε το ρόλο της αντιπολίτευσης ως ζωτικό για τη λειτουργία της πόλης και την εκπροσώπηση της κοινωνίας:

«Δεν ήρθαμε για να κάνουμε προσωπικές ή πολιτικές καριέρες. Είμαστε άνθρωποι της βιοπάλης. Η ενασχόλησή μας με τα κοινά μάς στερεί προσωπικό και επαγγελματικό χρόνο. Ήρθαμε με διάθεση να συμμετέχουμε σε μια συζήτηση για την πόλη, αλλά αντί γι’ αυτό, συρόμαστε σε συζητήσεις για το ποιος είναι τι και ποιος κάνει τι».

«Η σύγκρουση στην πόλη είναι ταξική – Κόσμος της εργασίας εναντίον της ολιγαρχίας του πλούτου»

Ο επίλογος της τοποθέτησης του Μακρέα συμπύκνωσε το πολιτικό μήνυμα της Λαϊκής Συσπείρωσης:

«Υπάρχει μια τεράστια σύγκρουση στην πόλη ανάμεσα στον κόσμο της εργασίας και στην ολιγαρχία του πλούτου. Αυτή η αντιπαράθεση είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνία και πρέπει να είναι παρούσα».

Φώτης Μπομπολάκης: «Ο Σημανδηράκης εγκαινιάζει ρολόγια ενώ τα σχολεία έχουν κοντέινερ»

Με λόγο αιχμηρό και ευθύ, ο Φώτης Μπομπολάκης, δημοτικός σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης Χανίων», επανήλθε στην πολιτική αντιπαράθεση με τη δημοτική αρχή του Παναγιώτη Σημανδηράκη, θέτοντας στο επίκεντρο τα πραγματικά προβλήματα της πόλης: τη διάλυση των δημόσιων υποδομών, την εγκατάλειψη των σχολείων, την αδιαφορία για το δικαίωμα στη στέγαση και την άνιση μεταχείριση των πολιτών.

Ο Φ. Μπομπολάκης ξεκίνησε από ένα συγκλονιστικό περιστατικό της προηγούμενης εβδομάδας:
«Ένα κοριτσάκι 11 χρονών μεταφέρθηκε εκτάκτως στο ΠΑΓΝΗ γιατί στα Χανιά δεν υπάρχει παιδοχειρουργός. Οριακά το πρόλαβαν. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι: Για ποιο λόγο να έρθει κάποιος παιδοχειρουργός στα Χανιά; Όταν δεν μπορεί να βρει σπίτι; Όταν δεν υπάρχει καμία πρόνοια από τη δημοτική αρχή;»

Κατηγόρησε τον Δήμο για στρουθοκαμηλισμό:

«Το έχουμε φέρει το θέμα της στέγασης πάρα πολλές φορές – και εμείς και παραγωγικοί φορείς – αλλά η απάντηση είναι πάντα ειρωνία, λασπολογία και προσωπικές επιθέσεις. Η δημοτική αρχή προσπαθεί να καλύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί, ελπίζοντας ότι θα κουραστούμε. Δεν θα κουραστούμε».

«Μας λένε λαϊκιστές επειδή επιμένουμε για τα αυτονόητα»

Ο σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης αναφέρθηκε σε προηγούμενη παρέμβασή του για τις αθλητικές εγκαταστάσεις και ειδικά για το κλειστό γήπεδο του Κλαδισού:

«Τους είχα προειδοποιήσει ότι το γήπεδο είναι ακατάλληλο. Αντί για απάντηση, πήρα ειρωνικά σχόλια: γελάκια και αστεία για το 24άρι του μπάσκετ. Τρεις μέρες μετά, το γήπεδο έγινε… κολυμπήθρα. Και μετά μας κατηγορούν για λαϊκισμό».

Με ειρωνική διάθεση, πρόσθεσε:

«Λαϊκιστές θα ήμασταν αν του φέρναμε δώρο μια ομπρέλα για τους θεατές ή μια τούρτα με πέντε κεράκια για τα πέντε χρόνια που δεν έχει τελειώσει η Δημοτική Αγορά».

«Ο δήμαρχος εγκαινιάζει ρολόγια ενώ οι καταστηματάρχες ξεροσταλιάζουν»

Με καυστική γλώσσα σχολίασε την τακτική της δημοτικής αρχής να εγκαινιάζει αποσπασματικά έργα εντυπώσεων:

«Ο κ. Σημανδηράκης έχει χάσει την αίσθηση του χρόνου. Γι’ αυτό εγκαινιάζει το ρολόι. Γι’ αυτό εγκαινιάζει και τη στέγη. Αύριο-μεθαύριο μπορεί να εγκαινιάσει και τα μάρμαρα. Και την ίδια στιγμή οι καταστηματάρχες περιμένουν πότε θα τελειώσει η Αγορά, μέσα στο κρύο, για να δουλέψουν».

Κατήγγειλε τη δημοτική αρχή για προπαγανδιστικές φιέστες και προσπάθεια φίμωσης:

«Θέλει να μας πείσει ότι όλα πάνε καλά και ότι φταίνε οι “κακοί κομμουνιστές” του ΚΚΕ που φέρνουν τα προβλήματα στο δημοτικό συμβούλιο. Μόνο που οι τρεις από τους τέσσερις της Λαϊκής Συσπείρωσης δεν είμαστε μέλη του ΚΚΕ. Ερχόμαστε να θέσουμε πραγματικούς προβληματισμούς για μια καλύτερη πόλη».

«Γυρίστε τα σχολεία: κοντέινερ, σκουριασμένα κάγκελα και ελλείψεις»

Ο Μπομπολάκης παρουσίασε τη δραματική εικόνα της σχολικής υποδομής στα Χανιά:

«Πολλά σχολεία έχουν σκουριασμένα κάγκελα, κοντέινερ για αίθουσες, έλλειψη αυλών και προσβασιμότητας. Η απάντηση της δημοτικής αρχής; Όλα θα λυθούν με ΣΔΙΤ. Όμως η πραγματικότητα είναι ότι δεν θέλουν να ζητήσουν κονδύλια από την κυβέρνηση, για να μη συγκρουστούν μαζί της».

Κατήγγειλε ότι τα σχολεία επιβαρύνουν τις οικογένειες:

«Κάθε νηπιαγωγείο ζητάει 50 ευρώ από κάθε οικογένεια για γραφική ύλη. Το είχα θέσει στη Σχολική Επιτροπή. Πρότεινα μαζική παραγγελία για χαμηλότερο κόστος και μου απάντησαν “πού να τις βάλουμε τόσες παλέτες”. Δεν υπάρχει πολιτική βούληση».

«Εξυπηρετούνται συγκεκριμένα συμφέροντα – Ποιοι είναι οι πολίτες Α’ και Β’ κατηγορίας;»

Ο δημοτικός σύμβουλος έθεσε ζήτημα επιλεκτικής εξυπηρέτησης επιχειρηματιών με την κάλυψη της δημοτικής αρχής:

«Από το 2019 συζητάμε για περιφερειακά πάρκινγκ και τίποτα δεν γίνεται. Αντιθέτως, κλείνουν δρόμους για να ξεφορτώνουν νατοϊκούς στρατιώτες συγκεκριμένες εταιρείες, μπροστά από το Ωδείο. Αν εγώ σαν επιχειρηματίας ζητούσα να κλείσω δρόμο, θα το επέτρεπαν;»

Και κατέληξε με σαφή καταγγελία:

«Υπάρχουν πολίτες Α κατηγορίας και Β κατηγορίας. Ο δήμαρχος οφείλει να απαντήσει: ποιος παίρνει προτεραιότητα και ποιος αγνοείται;»

«Δεν παίρνουμε εντολές από βουλευτικά γραφεία – Απολογούμαστε μόνο στον χανιώτικο λαό»

Ολοκληρώνοντας, ο Φώτης Μπομπολάκης τόνισε την ανεξαρτησία και το ταξικό πρόσημο της παράταξης του:

«Η Λαϊκή Συσπείρωση έχει σαφή πολιτική ταυτότητα. Δεν παίρνουμε εντολές από βουλευτικά γραφεία. Παίρνουμε εντολές από τους εργαζόμενους, από τις παραγωγικές μονάδες της πόλης. Απολογούμαστε μόνο στον χανιώτικο λαό».

Και ξεκαθάρισε τη στάση τους:

«Οι προσωπικές επιθέσεις δεν μας πτοούν. Μας ατσαλώνουν. Και θα συνεχίσουμε να δίνουμε πολιτικές μάχες για μια καλύτερη πόλη για όλους, όχι για τους λίγους και ισχυρούς».

Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την Παλιά Πόλη των Χανίων

Του Φώτη Ποντικάκη *

Περιβάλλον δεν είναι μόνο το φυσικό αλλά οτιδήποτε μας περιβάλλει, βρίσκεται γύρω μας. Και στα Χανιά έχουμε την τύχη να μας περιβάλλει όχι η πολύτιμη φυσική ομορφιά αλλά και τα μνημεία και η πολιτιστική κληρονομιά της Παλιάς Πόλης, που πρόσφατα εντάχθηκε και στον κατάλογο μνημείων της UNESCO. Το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Βάμου, αναγνωρίζοντας τη σημασία και του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, εδώ και χρόνια προσφέρει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την Παλιά Πόλη των Χανίων.

Το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα διεξάγεται εξ ολοκλήρου υπαίθρια στην Παλιά Πόλη των Χανίων. Μαθητές κι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν χωρίζονται σε δυο ομάδες και με τη βοήθεια χάρτη και πυξίδας προσπαθούν να ανακαλύψουν τον κρυμμένο θησαυρό της Παλιάς Πόλης των Χανίων που δεν είναι άλλος από τα ονομαστά μνημεία της. Ακολουθώντας τις οδηγίες φτάνουν έτσι σε μνημεία όπως  η Δημοτική Αγορά, το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο (μονή Φραγκισκανών), το παλιό Δημαρχείο στην οδό Χάληδων, το Γιαλού Τζαμί, το Μεγάλο Αρσενάλι, τα Νεώρια, το λόφο Καστέλι, τον Άγιο Ρόκκο και τον Άγιο Νικόλαο στη Σπλάντζια κοκ και παράλληλα μαθαίνουν για την ιστορία του Φάρου των Χανίων.

 

Σε κάθε μνημείο που ανακαλύπτουν, διαβάζουν μια μικρή καρτέλα με πληροφορίες για την ιστορία του συγκεκριμένου μνημείου, βλέπουν παλιότερες εικόνες του και απαντάνε σε μια ερώτηση σχετικά με αυτό. Στη διάρκεια του προγράμματος κάνουν κι ένα μικρό εργαστήριο (σε δυο ομάδες) κατασκευής πινακίδας με πηλό, σκαλίζοντας με σύμβολα της Γραμμικής Γραφής Β’ (που θεωρείται η πρώτη ελληνική γραφή) μια παραγγελία (πχ τροχούς, άλογα, υφάσματα, λάδι, κρασί κλπ) που θα έκαναν στα πλαίσια του εμπορίου πχ της Μινωικής εποχής με την Αίγυπτο ή άλλα μέρη της Μεσογείου που επικοινωνούσε η Κρήτη.

Οι ομάδες ανταλλάσσουν τις πινακίδες τους και προσπαθούν να μεταφράσουν η καθεμιά την πινακίδα της άλλης, για να μάθουν τι παραγγελία προϊόντων έχουν κάνει. Έτσι μαθαίνουν για πολλά πράγματα, για το πόση σημασία έχει η καθαρή γραφή, για το πώς γινόταν το εμπόριο παλιότερα, για τις περιοχές με τις οποίες επικοινωνούσε η Κρήτη, για τα προϊόντα που έκανε εξαγωγή και γι’ αυτά που εισήγαγε κοκ.

Στο εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα του ΚΕΠΕΑ Βάμου έχουν πάρει μέρος μαθητές και εκπαιδευτικοί από σχολεία όχι μόνο των Χανίων και της Κρήτης αλλά και από όλη την Ελλάδα και, πρόσφατα, από όλη την Ευρώπη στα πλαίσια προγραμμάτων Erasmus+, μιας και η Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΕΠΕΑ Βάμου το έχει μεταφράσει και στα Αγγλικά.

Είναι η δική μας μικρή συμβολή στην προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της ανάδειξης του πολιτιστικού πλούτου αυτής της πόλης που συνδυάζει μνημεία από τη Μινωική εποχή, την αρχαιοελληνική, τη βυζαντινή, ενετική και οθωμανική περίοδο, από τα 5.500 χρόνια Ιστορίας των Χανίων. Κι αυτά αποτελούν κοινή μας πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, πηγή πλούτου πολιτιστικού (και οικονομικού, γιατί πολλοί επισκέπτες έρχονται γι’ αυτά) και πρέπει να τα προστατέψουμε από την καταστροφή, την εγκατάλειψη, τον υπερτουρισμό, την εκποίηση των πάντων στο βωμό του κέρδους.

* Υπεύθυνος του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Βάμου

 

Πώς συνδέεται το Μαουτχάουζεν με την Κρήτη και γιατί θεωρείται το πιο «πολιτικό» από τα κάτεργα του θανάτου;

Πώς συνδέεται το Μαουτχάουζεν με την Κρήτη και γιατί θεωρείται το πιο «πολιτικό» από τα κάτεργα του θανάτου; Τι συνέβαινε στον πύργο του Χαρτχάιμ και στις στοές του Έμπενζεε; Γιατί ο κόσμος των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης πρέπει να μας απασχολεί και σήμερα;

Άνθρωποι που βρέθηκαν, μελέτησαν και συνδέονται με όλα τα παραπάνω θα μιλήσουν τη δεύτερη ημέρα του Φεστιβάλ Ημέρες Ιστορίας, την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, στο Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης στο Παλιό Λιμάνι των Χανίων.

Στο πρώτο πάνελ, στις 19:00, οι κοινωνικοί ακτιβιστές Αντώνης Παπαγιαννάκης και Anina Jedreyko θα μας μεταφέρουν εικόνες και εμπειρίες από τις επισκέψεις τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, συνδέοντας το τότε με το σήμερα. Ο Μανώλης Σκορδύλης θα μοιραστεί τη δική του εμπειρία από ένα άλλο στρατόπεδο, εκείνο του Νταχάου.

Τη σκυτάλη, στο δεύτερο πάνελ, θα πάρουν ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός, ιστορικός που μελετά εδώ και χρόνια τον κόσμο των στρατοπέδων, καθώς και ο Γιάννης Πλατσιδάκης, γιος επιζήσαντα του Μαουτχάουζεν, ο οποίος θα μιλήσει από τη σκοπιά των απογόνων όσων έζησαν την απόλυτη φρίκη.

Τέλος, ο σκηνοθέτης Αρίσταρχος Παπαδανιήλ θα επιχειρήσει, με τη ματιά του καλλιτέχνη, να προσεγγίσει το θέμα, ενώ θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας που υπογράφει σκηνοθετικά ο ίδιος μαζί με τον Παναγιώτη Κουντουρά, με τίτλο Mauthausen.

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Γιώργος Κώνστας, δημοσιογράφος στα Χανιώτικα Νέα.

Η εκδήλωση εντάσσεται στον φετινό θεματικό κύκλο του Φεστιβάλ Ημέρες Ιστορίας (25–29 Νοεμβρίου 2025), που εστιάζει στις «Αφηγηματικές Όψεις της Ιστορίας», δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο η Ιστορία μεταδίδεται, ερμηνεύεται και βιώνεται μέσα από διαφορετικά αφηγηματικά μέσα και οπτικές.

Πρόκειται για εκδήλωση αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση και την καλλιέργεια της τοπικής μνήμης γύρω από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, καθώς και για κάλεσμα προς το κοινό για τη συλλογή νέων πληροφοριών και μαρτυριών που σχετίζονται με αυτά.

Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με διαδραστική συζήτηση με το κοινό, δίνοντας χώρο για ερωτήσεις, απόψεις και ανταλλαγή εμπειριών γύρω από τη μνήμη, τη λήθη και την ιστορική ευθύνη απέναντι στο παρελθόν.

Ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα της ημέρας:

Πέμπτη 27 Νοεμβρίου | Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης

18:00 Παρουσίαση της σειράς εκδόσεων «Μαρτυρίες», της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Αφιέρωμα στις αδελφές Ρένα και Ιωάννα Κουτσουδάκη.

Για την εκδοτική αυτή σειρά του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, με αφετηρία και κυρίως κορμό την Μάχη της Κρήτης και την Αντίσταση στα χρόνια της Κατοχής, συζητούν οι επιμελητές της σειράς Κλαίρη Μιτσοτάκη και Κωνσταντίνος Μαμαλάκης.

19:00 Διαδραστική συζήτηση: 80 χρόνια μετά την απελευθέρωση: Το Μαουτχάουζεν και η μνήμη των στρατοπέδων συγκέντρωσης και εξόντωσης

19:00 Συζητούν:

  • Anina Jedreyko | σκηνοθέτις, ηθοποιός, εκπαιδευτικός
  • Αντώνης Παπαγιαννάκης | Κοινωνικός ακτιβιστής, φωτογράφος
  • Μανώλης Σκορδύλης | Επισκέπτης επί έτη των στρατοπέδων συγκέντρωσης

Συντονισμός: Γιώργος Κώνστας | Δημοσιογράφος “Χανιώτικα Νέα”

20:15 Συζητούν:

  • Ιάσoνας Χανδρινός | Ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας, επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Ρέγκενμπουργκ
  • Γιάννης Πλατσιδάκης | Γιος του επιζήσαντα του στρατοπέδου Μαουτχάουζεν, Γεωργίου Πλατσιδάκη (1922-2010), αιχμαλώτου από 9.2.1944 – 5.5.1945
  • Αρίσταρχος Παπαδανιήλ | Ερμηνευτής, σκηνοθέτης, παραγωγός Syllipsis

Συντονισμός: Γιώργος Κώνστας | Δημοσιογράφος “Χανιώτικα Νέα”

Θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας Mauthausen, παρουσία του σκηνοθέτη Αρίσταρχου Παπαδανιήλ

Το αναλυτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ημέρες Ιστορίας: ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Προηγούμενα Δελτία Τύπου του Φεστιβάλ Ημέρες Ιστορίας ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΗΜΕΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ // ΧΑΝΙΑ 25-29/11/2025

Συνδιοργάνωση

Περιφέρεια Κρήτης, Περιφερειακή Ενότητα Χανίων,

Δήμος Χανίων, Πνευματικό Κέντρο Χανίων

Σχεδιασμός | Υλοποίηση

Κέντρο Πολιτισμού Κρήτης

Οι Ημέρες Ιστορίας και το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Ιστορίες μέσα από την Ιστορία

τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

Σε συνεργασία με

Iστορικό Μουσείο Κρήτης, Eταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών,

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”,

Εκδόσεις Κάμινος, ΛΕ.Φ.ΚΙ., Cyclos Film, Syllipsis

Χορηγός Επικοινωνίας: COSMOTE TV

Xoρηγός Μετακινήσεων: ΑΝΕΚ Lines

Xoρηγός Φιλοξενίας: Porto Veneziano

Πρόστιμο της ΡΑΣ στον ΟΣΕ για ελλιπή εκπαίδευση σταθμαρχών, δυόμιση χρόνια μετά το έγκλημα των Τεμπών

Δυόμιση χρόνια μετά το έγκλημα των Τεμπών, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηδροδρόμων (ΡΑΣ) επέβαλε πρόστιμο συνολικού ύψους 1 εκατ. ευρώ στον ΟΣΕ για ελλιπή εκπαίδευση των σταθμαρχών

Πρόστιμο ύψους 1.040.000 ευρώ στον ΟΣΕ, επέβαλε η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) επέβαλε επιβεβαιώνοντας σοβαρές ελλείψεις στην εκπαίδευση των σταθμαρχών που ανήκαν στην ίδια «σειρά» με τον Βασίλη Σαμαρά – τον σταθμάρχη που υπηρετούσε στα Τέμπη κατά το πολύνεκρο δυστύχημα του 2023.

Η απόφαση της Ολομέλειας της ΡΑΣ, που εκδόθηκε την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου -με τους κακεντρεχείς να σκέφτονται ότι ενόψει της δίκης για τα Τέμπη, κάποιοι θέλουν να ρίξουν τα βάρη στον μοιραίο σταθμάρχη- έρχεται να συμπληρώσει προηγούμενη έρευνα της Αρχής (Μάρτιος 2023), η οποία είχε ήδη διαπιστώσει παραβιάσεις και ανεπαρκή εκπαίδευση σε κρίσιμα καθήκοντα ασφάλειας.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας “Έθνος”, η ρυθμιστική αρχή περιγράφει ένα διάτρητο σύστημα εκπαίδευσης, όπου ο ΟΣΕ παρέκαμψε το εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών, παρέλειψε ουσιώδη στάδια θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης και δεν τήρησε αποδεικτικά έγγραφα. Η Αρχή εντόπισε πως 75 σταθμάρχες δεν ολοκλήρωσαν τον Β΄ κύκλο θεωρητικής εκπαίδευσης 177 ωρών, ούτε τεκμηριώθηκε η πρακτική τους μαθητεία 75 ημερών. Παρότι είχε εκδοθεί ρητή απαγόρευση χρήσης τους σε θέσεις ευθύνης (απόφαση 24/2023), ο ΟΣΕ συνέχισε να τους απασχολεί μεταξύ 22 και 31 Μαρτίου 2023 σε έξι σταθμούς, όπως Πάτρα, Θεσσαλονίκη και Ικόνιο.

Η Αρχή καταγγέλλει πως η εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε με πρόχειρες και αποσπασματικές διαδικασίες, χωρίς πλήρη παρουσιολόγια, ημερολόγια πρακτικής, ή αξιολογήσεις. Σε πολλά φύλλα βαθμολογίας έλειπαν οι υπογραφές των εκπαιδευομένων, ενώ υπήρχαν αντιφάσεις στα ωρολόγια προγράμματα (π.χ. 143 αντί 177 ωρών εκπαίδευσης). Επιπλέον, η ΡΑΣ σημείωσε ότι «χάθηκαν» έντεκα σταθμάρχες από τα διαθέσιμα στοιχεία, καθώς δεν υπήρχαν αποδείξεις για τη συμμετοχή τους ή την αξιολόγησή τους.

Η ΡΑΣ κατέκρινε έντονα και τον διαχωρισμό προσωπικού «δύο ταχυτήτων» που εφάρμοσε ο ΟΣΕ, διαφοροποιώντας την εκπαίδευση μονίμων υπαλλήλων από εκείνη των εργαζομένων με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών, παρότι εκτελούσαν τα ίδια κρίσιμα καθήκοντα. Η πρακτική αυτή θεωρήθηκε παράνομη και αντίθετη στον ευρωπαϊκό κανονισμό, καθώς δεν υπήρχε καμία θεσμική ή νομική βάση για διαφορετικά πρότυπα εκπαίδευσης. Ο ΟΣΕ επίσης δεν συγκρότησε την απαιτούμενη τριμελή επιτροπή αξιολόγησης, δεν εξέδωσε βεβαιώσεις επιτυχούς κατάρτισης και δεν τήρησε αρχεία επιδόσεων.

Το πρόστιμο αναλύεται ως εξής: 1.000.000 ευρώ (100.000 ευρώ για κάθε ημέρα παράνομης απασχόλησης των σταθμαρχών) και 40.000 ευρώ για λοιπές διοικητικές παραβάσεις. Πέρα από τη χρηματική κύρωση, η ΡΑΣ απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς τον ΟΣΕ, απαιτώντας άμεση συμμόρφωση και υιοθέτηση διορθωτικών μέτρων. Μεταξύ αυτών, προβλέπεται:

  • τήρηση αναλυτικών και ενυπόγραφων ημερολογίων και παρουσιολογίων,
  • σύνταξη εκθέσεων απόδοσης και συμπεριφοράς για κάθε εκπαιδευόμενο,
  • συγκρότηση ανεξάρτητης τριμελούς επιτροπής χωρίς συγγενικούς δεσμούς με τους εκπαιδευόμενους,
  • αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και της επάρκειας των προσόντων,
  • έκδοση συγκεντρωτικών δελτίων και πιστοποιήσεων μετά το πέρας της εκπαίδευσης,
  • εφαρμογή δοκιμαστικής περιόδου 18 μηνών για τους νέους σταθμάρχες.

Η ΡΑΣ επισημαίνει ότι αν ο ΟΣΕ δεν συμμορφωθεί, θα επιβληθούν νέα πρόστιμα ή πρόσθετα διοικητικά μέτρα. Η απόφαση αποκαλύπτει ένα βαθύτατο πρόβλημα στην κουλτούρα ασφάλειας του ΟΣΕ, καθώς παρά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και τις συστάσεις των αρχών, ο οργανισμός συνέχισε να λειτουργεί με παρατυπίες και παραλείψεις σε θέματα εκπαίδευσης προσωπικού που χειρίζεται ζωτικής σημασίας καθήκοντα.

Η υπόθεση, πέρα από τις οικονομικές κυρώσεις, αποτελεί ισχυρό κατηγορητήριο για τη διοικητική ανεπάρκεια και την απουσία ελέγχου σε έναν τομέα όπου τα λάθη κοστίζουν ανθρώπινες ζωές.

Βορίζια: Απολογείται τη Δευτέρα ο 23χρονος από την οικογένεια Καργάκη, για τη βόμβα

Προθεσμία προκειμένου να απολογηθεί την ερχόμενη Δευτέρα ζήτησε και έλαβε ο όγδοος εμπλεκόμενος στο μακελειό στα Βορίζια. Ο 23χρονος διώκεται και για την κατασκευή του εκρηκτικού μηχανισμού, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΕΡΤnews. Για έκρηξη από κοινού που θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη σε ανθρώπους όσο και σε αντικείμενα, διακεκριμένη περίπτωση φθοράς, κατασκευή εκρηκτικού μηχανισμού και κατοχή εκρηκτικών υλών, είναι συγκεκριμένα οι κατηγορίες.

Πρόκειται για τον 23χρονο ανιψιό του Φανούρη Καργάκη που φέρεται να τοποθέτησε τη βόμβα την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου, η οποία πυροδότησε το ραντεβού θανάτου ανάμεσα στις δύο οικογένειες.

Μέλη και των δύο οικογενειών στον ίδιο γάμο την ώρα της έκρηξης

Η εμπλοκή του στην υπόθεση προέκυψε, σύμφωνα με την αστυνομία, έπειτα από καταθέσεις και προανακριτικό υλικό. Φέρεται να υπάρχει κατάθεση στην αστυνομία από άτομο της οικογένειας Φραγκιαδάκη, που ήταν σε εκείνον τον επίμαχο γάμο που βρισκόταν και ο 23χρονος πριν από την έκρηξη.

Ο τρίτος κρατούμενος από την οικογένεια Καργάκη συνελήφθη σε κοιμητήριο της περιοχής, αθόρυβα και μακριά από τις κάμερες των τηλεοπτικών συνεργείων, από αστυνομικούς του Τ.Α.Ε. Μεσσαράς.

Οι έρευνες συνεχίζονται, με τις αρχές να προσπαθούν να εντοπίσουν τόσο τον ηθικό αυτουργό όσο και το άτομο που κατασκεύασε τον εκρηκτικό μηχανισμό, που εξερράγη στο σπίτι του 27χρονου, ο οποίος επίσης συγκαταλέγεται στους προσωρινά κρατούμενους.

Δημογλίδου: Δεν σημαίνει ότι είναι ο μοναδικός εμπλεκόμενος στην έκρηξη

Στην έκρηξη προς το παρόν έχουμε έναν εμπλεκόμενο, τον 23χρονο. Αναμένουμε και εμείς να δούμε τι θα υποστηρίξει, ποια θα είναι η θέση του και φυσικά συνεχίζουμε την έρευνά μας, είπε στο ΕΡΤnews η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛΑΣ, Κωνσταντία Δημογλίδου.

«Δεν σημαίνει ότι είναι ο μοναδικός εμπλεκόμενος σε αυτή την ενέργεια. Φυσικά και θα συνεχισθεί η έρευνα, καθώς θα πρέπει να πούμε να δούμε αν υπάρχει εμπλοκή οποιουδήποτε άλλου προσώπου, είτε ο συνεργός είτε ως ηθικός αυτουργός της ενέργειας», τόνισε.

«Παρόλο που συνεχίζονται καθημερινά επιχειρήσεις της αστυνομίας, δεν έχει βρεθεί οπλισμός που έχει χρησιμοποιηθεί κατά τη συμπλοκή. Δεν σταματούν οι έρευνες από την πλευρά της αστυνομίας. Οποιαδήποτε πληροφορία φθάνει ακόμη και ανώνυμα ελέγχεται και προσπαθούν να εντοπίσουν οπουδήποτε αυτόν τον οπλισμό οι αστυνομικοί», είπε και πρόσθεσε ότι «φυσικά και παραμένουν οι ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και θα παραμείνουν και το επόμενο χρονικό διάστημα».

ertnews.gr

12 Νοέμβρη 1944: Ποιος θυμάται την ιστορική μάχη της Παναγιάς στα Κεραμιά – Η ανέκδοτη ιστορία της Μάχης με μαντινάδες του γέρο Βιδάκη

Ήταν 12 Νοέμβρη του ’44 και ο Γερμανός Διοικητής αυτού που ονόμασαν “φρούριο Κρήτης” ξεκίνησε ολομέτωπη επίθεση εναντίον του 14ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με σκοπό να το διαλύσει, όπως έλεγε.

Η μάχη της Παναγιάς, έγινε από τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου 1944 ήταν μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσαν οργανωμένες ομάδες Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη.

Η νίκη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) στη μάχη της Παναγιάς, απέδειξε περίτρανα ότι οι γερμανικές δυνάμεις που είχαν παραμείνει στην περιφέρεια Χανίων μπορούσαν να συντριβούν ολοκληρωτικά και έτσι να απελευθερωθεί όλη η Κρήτη.

Όμως η μάχη της Παναγιάς ήταν σημαντική για έναν επιπλέον λόγο. Επειδή ήταν η μεγαλύτερη από όλες τις μάχες και συγκρούσεις του στρατού. Παράλληλα ήταν σημαντική και για την ένοπλη δραστηριότητα του ΕΛΑΣ στον νομό Χανίων. Ο ΕΛΑΣ την περίοδο της κατοχής έδωσε 17 μάχες και ένοπλες συγκρούσεις με τους κατακτητές, τα προδοτικά τάγματα ασφαλείας όμως αυτή η μάχη ήταν από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια αλλά και σε δυσκολία λόγω του εξοπλισμού του κατακτητή,  με  θωρακισμένα αυτοκίνητα και τανκς, υποβοηθούμενοι από μεγάλη δύναμη πυροβολικού. Κι όμως, παρότι είχαν όλα τα μέσα, τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό της εποχής εκείνης και υπέρτατες μαχητικές μονάδες, οι Γερμανοί ναζί σε εκείνη τη μάχη υπέστησαν βαριά ήττα.

Και ήταν ακόμα πιο βαριά αυτή η ήττα γιατί έγινε από μαχητές με παλιά και σκουριασμένα τουφέκια, αλλά που εμπνεόταν από ανώτερα ιδανικά και πιστεύω, πέραν της μεγάλης εθνικής ψυχής που αναφέρει η ημερήσια διαταγή του 14ου  συντάγματος του ΕΛΑΣ, στις 16 -11- 44.

Στη μάχη της Παναγιάς πήραν μέρος 600 περίπου Ελασίτες κι ένα τμήμα ανταρτών της ΕΟΚ. Σκοτώθηκαν 9 Ελασίτες και τραυματίστηκαν 20. Ο αριθμός των Γερμανών που πήραν μέρος στην επιχείρηση όσο κι ο αριθμός των νεκρών είναι άγνωστος.

Μαζί με τη μάχη της Κρήτης της οποίας αποτελεί συνέχεια, με την αντιστασιακή δραστηριότητα όλων των πατριωτικών οργανώσεων, τα ολοκαυτώματα και τις εκτελέσεις, συνθέτουν το κεφάλαιο της Αντίστασης της Κρήτης, που παίρνει ιδιαίτερη θέση στην πολυτάραχη ιστορία του νησιού μας.

Τα γεγονότα στους Κάμπους και στη Μάχη της Παναγιάς

Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης, έχει γράψει άρθο στο οποίο καταγράφεται αναλυτικά το ιστορικό της Μάχης. Υποστηρίζει ότι κακώς έχει αποτυπωθεί ως Μάχη της Παναγιάς αφού έλαβε μέρος σε όλη την περιοχή των Κεραμιών. Τα στοιχεία που παραθέτει έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:

Βρισκόμαστε στην 12η Οκτωβρίου του 1944. Ο γερμανικός στρατός αποχωρεί από την Αθήνα και μένουν τμήματα αυτού αποκομμένα πλέον στην Κρήτη, στην περιοχή των Χανίων.

Την ίδια περίοδο η V μεραρχία του ΕΛΑΣ έδρευε στην περιοχή των Κεραμειών από Κατοχώρι μέχρι Παναγιά.

Οι Γερμανοί είναι πλέον αποκομμένοι και ουσιαστικά όμηροι των Άγγλων αφού έχουν χάσει τον πόλεμο.

Ξαφνικά στις 12-11-1944 ο γερμανικός στρατός εξορμά σε μια άριστα σχεδιασμένη και συντονισμένη στρατιωτική επιχείρηση για την εξουδετέρωση του ΕΛΑΣ.

Σίγουρα ο βαριά εξοπλισμένος γερμανικός στρατός δεν κινδυνεύει από τον ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί διαθέτουν βαρύ πυροβολικό -επάκτια, τανκς, όλμους κ.λπ., ενώ ο ΕΛΑΣ είναι ελαφριά οπλισμένος.

Ο ΕΛΑΣ που θα αποτελέσει το μόνο εμπόδιο στα μελλοντικά σχέδια των Άγγλων, για την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου

Το επιτελικό σχέδιο θα πρέπει να είχε ονομαστεί “τανάλια”, καθόσον από βραδίς οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει από Δυτικά και Ανατολικά δυνάμεις (Θέρισο-Στύλο-Σαμωνά-Κάμπους) για να κυκλώσουν πρώτα την V Μεραρχία και το πρωί της 12-11-1944 η κύρια δύναμή τους με τα τανκς θα χτυπούσε από Μαλάξα και όλες οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ θα συντρίβονταν. Έτσι και έγινε με τη διαφορά ότι η ηρωική αντίσταση στο “Κλεφτοπέραμα” δυτικά και στους Κάμπους ανατολικά τους χάλασε τα σχέδια.

Περιληπτικά θα αναφερθώ στα γεγονότα στους Κάμπους.

Πρωί – πρωί, στις 12-11-1944, στις κορυφές ανατολικά των Κάμπων παρουσιάζονται οι γερμανικές δυνάμεις, προερχόμενες από Στύλο-Σαμωνά.

Οι κάτοικοι του χωριού (όσοι δεν ήταν στην V μεραρχία του ΕΛΑΣ) πιάνουν τους γύρω λόφους και αρχίζει η μάχη.

Οι Καμπιανοί με τα λιανοτούφεκα κατορθώνουν να κρατήσουν τις σαφώς ανώτερες γερμανικές δυνάμεις, περ. 400 Γερμανών, με βαριά πολυβόλα, όλμους και υποστηριζόμενους από τα πολυβόλα της Μαλάξας και του Κόκκινου Χωριού του επάκτια στην περιοχή των Κάμπων και έτσι δεν κατάφεραν να κυκλώσουν την V μεραρχία του ΕΑΣ που μαχόταν σε χαμηλότερο υψόμετρο (Σκορδυλιανά-Γέρο Λάκκος-Παναγιά) να κρατήσει όλη μέρα η μάχη, μέχρι το βράδυ που αποτραβήχτηκε ο εχθρός.

Σίγουρα χωρίς τη μάχη στους Κάμπους τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά και η μάχη θα είχε άλλη έκβαση.

Εν τω μεταξύ οι Κάμποι είχαν μεταβληθεί σε κόλαση: σκοτώνονταν Γερμανοί – Καμπιανοί και το χωριό καιγόταν αφού από την πίεση των όλμων των πολυβόλων και των πολυβόλων οι άνδρες του χωριού είχαν αποτραβηχτεί στους γύρω λόφους και οι Γερμανοί είχαν μπει στο χωριό.

Ενας μόνο δεν είχε κουνήσει από το σπίτι του. Ο γέρο Ξηραμιχάλης. 72 ετών παλιός τουρκομάχος και πρωτοπαλίκαρο στα νιάτα του, του Καπετάν Γιάννη Καλογερή. Με μόνο 20 φυσίγγια στην τσέπη του κράτησε τους Γερμανούς όλη μέρα, σκότωσε 3 και τραυμάτισε άλλους.

Ο σκοπός των Καμπιανών πέτυχε, κράτησαν τους Γερμανούς και δεν κύκλωσαν την V Μεραρχία του ΕΛΑΣ.

Και είπε ο λαϊκός ποιητής:

…Στους Κάμπους μέσα στο χωριό,

χωρίς να είναι ψέμα

πρώτη φορά πληρώσανε
οι Γερμανοί με αίμα.
Οι Καμπιανοί βρεθήκανε
απάνω στα καλά τους
των Γερμανών που παίξανε
χύθηκαν τα μυαλά τους.
Τους Γερμανούς που σκότωσαν
δεν είχαν πλέον μέρες
στη κεφαλή τους βρήκανε
των Καμπιανών οι σφαίρες…

Αυτό είναι κυριολεξία, διότι από μαρτυρία του Ξηράκη Σαράντου του Γεωργίου, που συμμετείχε στην μάχη, μου είπε επί λέξη:

«Κατά τη διάρκεια της μάχης που τους βάλαμε από το “Μαχή”, στρατηγικό σημείο, στη θέση “Τζουγκαρίνα”, είδα ένα οπλοπολυβόλο που κάπνιζε, όταν μας έβαζε πάνω σ’ ένα τοίχο, και καλυμμένο μέσα σε μια αγριαμυγδαλιά. Το είπα στους υπόλοιπους και βάλαμε όλοι μαζί εκεί. Την άλλη μέρα που πήγαμε στο συγκεκριμένο σημείο, ήταν τα αίματα στον τοίχο, το καπέλο κάτω, τρύπιο από τη σφαίρα και μέσα τα μυαλά του Γερμανού. (Τον νεκρό τον είχαν πάρει). Έσερνε ο μπάρμπα σου ο Παυλάκης ο Μανούσος από τον Σαμωνά, ένα κουλούκι που έφαε τα μυαλά του Γερμανού. Το καπέλο το είχα χρόνια στο σπίτι μέχρι που χάθηκε». Λίγο πιο πέρα είχαμε σκοτώσει και δεύτερο Γερμανό.

Η μάχη αυτή η σημαντικότερη της Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη πρέπει να ονομάζεται μάχη των Κεραμειών, καθ’ όσον έλαβε χώρα σε όλη την περιοχή των Κεραμειών, από το “Κλεφτοπέραμα” μέχρι τους Κάμπους και όχι τοπικά, περιορισμένα, της “Παναγιάς”, γιατί και λάθος είναι ιστορικά και υποβαθμίζεται η σημασία της.

Σαφέστατα και αναμφίβολα αν οι Γερμανοί περνούσαν του Κάμπους, σίγουρα η έκβαση της Μάχης θα ήταν αρνητική και οι νεκροί μας πολλοί.

Στρατηγικά τα σημεία που κρατούσε η V Μεραρχία του ΕΛΑΣ είναι χαμηλότερα των Κάμπων και οι μαχητές κυκλωμένοι και κάτω από τα γερμανικά πυρά θα υποχωρούσαν.

Ούτε στα “Σκορδυλιανά” θα μπορούσε να αντέξει το “ηρωικό Αλώνι”, ούτε καμία άλλη θέση.

Όλα τα παραπάνω ας μην τα λησμονούμε κι ας πάρουν όλοι μας οι πρόγονοί μας τη δόξα που τους αναλογεί δίκαια.

Για λεπτομέρειες και μαρτυρίες της εποχής στο βιβλίο “ΚΑΜΠΟΙ Η ΡΙΖΑ”.

Σχεδόν 70 χρόνια έχουν περάσει από τη Γερμανική Κατοχή και επειδή με το ψέμα και την υποκρισία ιστορία δεν γράφεται και αν γραφτεί ξεφτεί, πρέπει επιτέλους να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, την αλήθεια όσο πικρή κι αν είναι, όσο κι αν πληγώνει για ορισμένους δοσίλογους, ταγματασφαλίτες, συνεργάτες, μαυραγορίτες και χαμαιλέοντες, που ανάλογα το που φυσούσε ο άνεμος άλαζαν χρώμα.

Το βαρύ τίμημα πλήρωσαν οι αγνοί και τίμιοι πατριώτες ο απλός και φτωχός λαός που με πάθος στερήσεις και μύρια όσα εστήριξε τους «συμμάχους» Αγγλους με αποτέλεσμα να υποστεί τα βαριά αντίποινα των Γερμανών και ειδικά η αριστερά. Αλλωστε ο λαϊκός ποιητής είπε:

…ο πόλεμος εγίνηκε για ιδεολογία, και η ανθρωπότης έγινε απέραντα σφαγεία.

Ενα σκοπό έχουμε μπροστά

και είναι φιλοσοφία
να σβήσει ο κομμουνισμός
μαζί και η Ρωσία…
(φυλακές Αγυιάς 5ος, 1944).

Στη συνέχεια όμως η ίδιοι «οι σύμμαχοί μας» για να πετύχουν την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου, χωρίς βεβαίως να ξεχνούμε και τους Ελληνες συνεργάτες τους, οι περισσότεροι των οποίων ήταν και συνεργάτες των Γερμανών και χωρίς να απαλλάξουμε και την Αριστερά από τις ευθύνες και τα λάθη τους, μέλη της οποίας στο Λίβανο και στη Καζέρτα ξεπούλησαν το Λαϊκό κίνημα, όλοι μαζί κατάφεραν να ρέει άφθονο ελληνικό αίμα και να χαθεί κάθε έννοια και ίχνος πολιτισμού στην Ελλάδα μέχρι και το 1960 περίπου.

Τελειώνοντας για τη Γερμανική κατοχή δεν μπορώ να μην δανειστώ για θλιβερό λόγου και τίμιου Χανιώτη αγωνιστή, επιστήμονα, δημοκράτη, Βενιζελικού, που έζησε τα γεγονότα όσο κανείς άλλος από πρώτο χέρι, χωρίς παρωπίδες δεξιές ή αριστερές.

Είχε άμεσες επαφές και πριν τη Μάχη της Κρήτης με το Βασιλιά Γεώργιο, με τον πρωθυπουργό Τσουδερό, με τον Αγγλο στρατιωτικό διοικητή Κρήτης Φράιμπεργκ, και μετά την κατάληψη με τον Γερμανό Στρατηγό Αντρέ, τους Αγγλους κατασκόπους, την αντίσταση στην Κρήτη, ιδρυτικό μέλος της ΑΕΑΚ.

Ακόμη δε μετά το Φλεβάρη του ’43 στην Αίγυπτο με τους Αγγλους και τις εκεί διορισμένες Ελληνικές κυβερνήσεις. Ηταν και στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών.

Το όνομά του θα το ακούσετε στο τέλος.

Γράφει επί λέξει:

«Μετά την απελευθέρωση… τα πράγματα μετατράπησαν κατά τοιούτον τρόπον… ώστε οι μεν προδόται να γίνουν πατριώτες και οι πραγματικοί πατριώτες να γίνουν προδότες. Τους προδότες που οι Αγγλοι μας επίεζαν να εκτελέσομε, τους ανέβασαν στα ύψιστα αξιώματα και εμάς τους συμπολεμιστάς και ευεργέτας των, όχι μόνο ελησμόνησαν αλλά και κατεδίωξαν.

Εδωσαν πιστοποιητικά στους διάφορους προδότες, ότι τάχα εκείνοι τους είχαν τοποθετήσει στις Γερμανικές υπηρεσίες. Ετσι ξέφυγαν πάσης τιμωρίας εκείνοι που έπρεπε να τιμωρηθούν αυστηρώς, και να δικαστούν απλοί άνθρωποι που είχαν υποπέσει σε μικρότερα αδικήματα. Υπάρχουν προδότες συνεργάτες του εχθρού και λοιποί που έπρεπε να τουφεκιστούν και απηλάγησαν δια βουλεύματος ή αθωώθηκαν υπό των δικαστηρίων.

Τώρα διερωτώμαι; Ποια συμπεράσματα θα βγάλουν οι νεώτεροι; Να είναι πατριώτες ή προδότες».

Ιωάννης Παΐζης, ιατρός

Τα παραπάνω τ’ αφιερώνω στους Ελληνες πολιτικούς (γιατί ο λαός δικαιολογείται) καθ’ όσον χειραγωγείται και εξαπατάται για να μην ξεχνούν οι πολιτικοί μας ότι αυτοί οι αγωνιστές (και πολλοί άλλοι) γυμνοί ξυπόλυτοι, πεινασμένοι και διψασμένοι, «και με τις ψείρες να παλεύουν, με τα σκουλίκια στις πληγές τους», όπως γράφει ο Μακρυγιάννης, πολέμησαν, αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς ελεύθεροι.

Το ποίημα του γερο Βιδάκη

Το συγκεκριμένο ποίημα απήγγειλε ο 82χρονος τότε γέρο Βιδάκης τον Ιούνιο του 2011 σε παρέα επισκεπτών από τα Ιωάννινα. Είναι μία σπάνια καταγραφή στη λαϊκή μνήμη της ιστορικής Μάχης των Κεραμιών, της τριήμερης μάχης ανάμεσα στους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του Χιτλερικούς. Ο Θρασύβουλος Βιδάκης ήταν αντάρτης και κτηνοτρόφος.

“ Το θλιβερότερο σκοπό που χω τραγουδισμένα
θα τραγουδήσω αδέλφια μου με μάτια δακρυσμένα.
Και σίντερο ναν η καρδιά βαμμένη με τ΄ ατσάλι
και κείνη θα συγκινηθεί και θα πονέσει πάλι
Θα κλάψει κείνους τσοι γονείς που έβλεπαν τα παιδιά τους
να τους τουφεκίζουνε δίπλα στη μια μεριά τους
Να ναι πατέρας και παιδί να το σφιχταγκαλιάζει
και να τσοι τουφεκίζουνε ποιός δεν αναστενάζει
Αδέρφια δυο και τέσσερα η στη γραμμή στεμμένα
να τα σκοτώνουν Γερμανοί να πέφτουν μαζεμένα
Μανάδες η στη μια μεριά να τζαγκρουνομαδιούνται
και τα παιδιά απέναντι με σφαίρες να χτυπιούνται
Μες του θανάτου τη στιγμή να διπλοχαιρετιούνται
τ’ αδέρφια ν’ αγκαλιάζουνται και να γλυκοφιλιούνται
Όποιος περάσει από σας από τσ Αγυάς τα μέρη
να το διηγάται πάντοτε σε εκείνο που δεν ξέρει
Θα δει το χώμα κόκκινο τα χόρτα ματωμένα
και λάκκους να χουνε κορμιά χιλιάδες κουκλωμένα
Θα δει ένα λάκκο τρομερό, κόκκινο αχνό να βγάζει
το αίμα των παλικαριώ(ν) να αχνίζει και να βράζει
π’ όποιος περάσει και το δει κλαίει κι αναστενάζει
Όποιος περάσει και το δει τότε στο νούν του βάνει
να πάρει το τουφέκι ντου σαν ήρωας να πεθάνει
Στη Θέρισο συνάξανε πολλές ψυχές ελλήνων
όσοι είχαν βρει κληρονομιά των παλαιών εκείνων
και δείξανε των γερμανώ(ν) που ο νούς τους δεν το βάνει
πως είμαστε απόγονοι του Δάσκαλου του Γιάννη
Εις τα σαράντα τέσσερα δώδεκα Νοεμβρίου
αντιβοούσαν τα λαγκά σα χαλασμός Κυρίου
Χιλιάδες δεκατέσσερεις τω γερμανώ τ’ ασκέρι
εβγήκα(ν) να ρημάξουνε στα Κεραμειά τα μέρη
Στον Αϊ Γιώργη στο χωριό σ’ ένα στενό σοκάκι
θωρεί τη μπροστοφυλακή ο Κώστας ο Νταμπάκης
Τους ρίχνει μπούκα και φωθιά τρεις γερμανούς σκοτώνει
συνέχεια πυροβολά σαν το σκυλί ουρλιάζει
κι όσο μπορεί πιο δυνατά στα όπλα αυτός φωνάζει
Φεύγουν τα γυναικόπαιδα πάνω για να σωθούνε
κι όσοι γλιτώσαν την ζωή στον Κώστα το χρωστούνε
Εγλίτωσ’ ούλο το χωριό ξυπνά τη μεραρχία
κι άγαλμα να του στέσουνε θα ‘χει μεγάλη αξία
γιατί ήταν πρωταγωνιστής σ’ αυτή την ιστορία
Στο πόδι ούλο το σύνταγμα στέκουν ταμπουρομένοι
και περιμέναν τον εχθρό πολύ ξαγκριγεμένοι
Κι άρχιξε με το χάραμα η δοξασμένη μάχη
που όποιον αγαπά ο Θεός καλλιά να μην του λάχει
Την Κυριακή πρωί – πρωί μέχρι τις οχτώ η ώρα
τρακόσιοι σκύλοι γερμανοί μπαίνουν στη νεκροφόρα
αέρα τους φωνάζαμε “ελάτε βρε χαμένοι
να πέσουμε σαν ήρωες κι όχι παραδομένοι”
“Έτσι είναι ο θάνατος γλυκής και τον επροτιμούμε
σήμερα την αξία σας στα Κεραμειά θα δούμε.”
Σ’ όσα χωριά προλάβανε οι σκύλοι και πατούσαν
γερόντους και μωρά παιδιά εις την φωθιά πετούσαν
τι άσπλαχνο μαρτύριο οι δυστυχείς τραβούσαν
Θεέ μου Μεγαλοδύναμε με τον Μιχελογιάννη
πολέμησε με τς άντρες του θαύματα που τα κάνει.
Εστάθηκαν απέναντι σε τανκς και σε κανόνια
που ο Χάροντας τσοι θαύμασε και τους χαρίζει χρόνια.
Χτυπούσανε οι γερμανοί με όλμους και κανόνια
μα κάμαμε τζοι μα το Θεό να το θυμούνται χρόνια
εμείς με το τουφέκι μας και με τσοι λίγες σφαίρες
αλληλοβοηθούμεθα στσοι κρίσημες ημέρες.
Στ’ Αλετρουβάρι στο χωριό δίπλα σ’ ένα κορφάλι
είπε ο χάρος την ψυχή του Μήτσου να την πάρει
του Μήτσο του Ρουκουτακιού του αποκωρονιότη
χάρε δεν την λυπήθηκες την έμορφή ντου νιότη.
Εκεί στο Κλεφτοπέραμα ένα Μανουσελάκη
κατάγουνται από τα Σφακιά με ένα Μανουσακάκη
εκεί στσοι πέτρες βρίσκεται το αίμα τους βαμμένο
και τ’ όμορφό τους το κορμί στο Θέρισο θαμμένο.
Λίγο πιο πέρα βρήκαμε το Λάμπη τον Κουτρούλη
που τονε λυπηθήκανε και τον εκλάψαν ούλοι.
Από τσοι Λάκκους ήτανε που ΄χουνε ιστορία
να πολεμάνε πάντοτε για την ελευθερία.
Εις το χωριό τση Παναγιάς σ’ ένα υψωματάκι
δυό ετραυματιστήκανε Τζουγκάρης και Βιδάκης
κι ένας στον τόπο έμεινε, ο Σπύρος ο Περράκης
του Μάρκο ήταν αδερφός που ‘χε μεγάλη αξία
και πολεμούσε ηρωικά για την ελευθερία.
Θυμούμε στην κατάληψη που ότι νάχε μιλήσει
γυναίκα να τον άκουγε ήθελα πολεμήσει.
Ο Μάρκος με το θάρρος του και με τα σχέδιά ντου
Εξώντοσε τσοι γερμανούς στην περιφέρειά ντου
Γερμανοφά τον βγάλανε, κι έτσι γροικάτε ακόμα
ενοματάρχης ήτανε και τίμησε το σώμα.
Του Μάρκου τα κατορθώματα για να τα συνεχίσω
Ένα βιβλίο χωριστό θα πρέπει να γεμίσω
Τη μάχη εις τα Κεραμειά πάλι θα συνεχίσω.
Από το κλεφτοπέραμα η γης ανατινάσει
μέχρι τα καμπιανά βουνά και καίγουνται τα δάση.
Οι γερμανοί κυκλώσανε των καμπιανών τα μέρη
Οι κάμποι ήταν αφρούρητοι κι άθρωπος δεν το ξέρει .
Είχανε μείνει στο χωριό τριάντα αρματωμένοι
γιατί οι άλλοι βρίσκουνται στα ξένα ξορισμένοι.
“Στα όπλα φώναξε ο Ξηρής όσοι κρατάτε ακόμα
να πέσουμε ηρωικά στο καμπιανό μας χώμα”
Σαν είδε πως εμπήκανε οι σκύλοι στο χωριό ντου
άρπαξε το τουφέκι ντου και κάνει τον σταυρό ντου
το όπλο ντου εγέμισε και στο μυαλό ντου βάνει
πως είναι δόξα και τιμή στο σπίτι ν’ αποθάνει
σαν το λιοντάρι ο Ξηρής στην πόρτα ντου καθίζει
είναι πολλοί οι γερμανοί μα δεν τονε φοβίζει
Ετρέχανε οι βάρβαροι στο σπίτι ντου να μπούνε
Να τ’ αφαιρέσουν την ζωή να τον τυραννούνε.
Από την πόρτα ο Ξηρής στον πρώτο που ξαμώνει
επέτυχε εις την καρδιά και χάμω τον ξαπλώνει
τότε με λύσσα οι γερμανοί το σπίτι ντου κυκλώνουν
χειροβομβίδες του πετούν μα δεν τόνε σκοτώνουν
τα κεραμίδια σπάσανε στα πόδια ντου χτυπούνε
μα δεν τονε σκοτώνουνε, άγιοι βοηθούνε
πάλι με τρόπο ο Ξηρής στην πόρτα θέσει πιάνει
σκοτώνει και το δεύτερο το θάρρος του δε χάνει.
Φοβήθηκαν οι γερμανοί και απομακρυνθήκαν
τραυματισμένο τον Ξηρή στη χέρα τον αφήκαν
μια κοπελιά εστείλανε και του Ξηρή μημούνε
να παραδώσει τ’ όπλο του να τονε σεβαστούνε
υπόσχεση του δίνουνε πως θα του κάνουν χάρη
και δεν θα τον σκοτώσουνε γιατί είναι παλικάρι.
Κι όμως αυτός των απαντά με ύφος αντρειωμένο
“ας έρθουν να το πάρουνε μα εγώ τσοι περιμένω”.
Και ξαναδίνουνε φωθιά, ούλο το σπίτι πιάνει
μα το Μιχάλη ο Θεός δε θέλει να πεθάνει
και ξαναρίχνει ο Ξηρής του τρίτου στο κεφάλι
ωσάν το βόδι εμούγκρισε μιλιά δεν έβγαλε άλλη.
Τρεις έριξε στην πόρτα ντου το τίμιο παλικάρι
χαράς εκείνη τη γενιά χάρος να μην την πάρει.
Πολέμησε ως πολεμούν τα άγρια θηρία
Ήταν εξήντα οχτώ χρονώ κι έγραψε ιστορία
Την Τρίτη το απόγευμα τσοι πήραμε κυνήγι
Αφήνανε τα όπλα τους μπαλάσκες με τσοι σφαίρες
Ζόρε μεγάλο είδανε αυτές τσοι τρείς ημέρες
Ψηστήκανε ως ψήνεται η πέτρα στο καμίνι
Μα η Ελλάδα έζησε θα ζει ποτέ δεν σβήνει.
Αχνίζουνε τα χώματα μυρίζουν τα χωρτάρια
Γιατί εποτιστήκανε αίμα από παλικάρια
Αυτό το αίμα το αγνό αχνίζει και μυρίζει
Και το αμάραντο δενδρό τση λευτεριάς ποτίζει.
Η μυρωδιά τση λευτεριάς χαρά σ’ αυτούς που μένει
είναι το πιο πολύτιμο δώρο στην οικουμένη.
Η μάχη εις την Παναγιά ήταν εποποιία
για τσοι πατρίδας την τιμή και την ελευθερία.
Ηταν ένα παράδειγμα που αιώνια θα μείνει
Πάντα το φως τση λευτεριάς στους Έλληνες θα δίνει.

Το άρθρο του κ. Κατσανεβάκη το βρήκαμε εδώ.

 

Οι φλογερές επιστολές του Βίκτωρ Ουγκό για την Κρητική Επανάσταση και το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου

Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη

andrikakisalekos@gmail.com

Οι τρεις επιστολές του κορυφαίου Γάλλου συγγραφέα Β. Ουγκώ με τις οποίες στήριξε την επανάσταση του 1866 και κατακεραύνωσε τη διεθνή κοινότητα για τη στάση της απέναντι στους Κρήτες ειδικά μετά το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου

Στην επανάσταση του 1866 – 69 οι Κρήτες είχαν στο πλάι τους μια πολύ δυνατή φωνή. Ο κορυφαίος Γάλλος διανοούμενος και στη συνέχεια πολιτικός Βίκτωρ Ουγκώ, ο συγγραφέας του παγκόσμιου αριστουργήματος «Οι Άθλιοι», που και σήμερα διαβάζεται από εκατομμύρια αναγνώστες, στάθηκε δίπλα τους, δημοσιεύοντας τρία κείμενα στηρίζοντας τον αγώνα των Κρητών για την απελευθέρωσή τους. Ο Ουγκώ ύψωσε το ανάστημα του μπροστά σ’ ολόκληρη την Ευρώπη για τα δίκαια της Κρήτης, ενώ βρισκόταν εξόριστος στο Hauteville – House, στο νησί Γκέρνσεϋ, καθώς είχε συγκρουστεί με τον αυτοκράτορα της Γαλλίας Ναπολέοντα Γ΄. Λίγο μετά το ξεκίνημα της επανάστασης δημοσίευσε δύο επιστολές στην εφημερίδα «Ανατολή» των Βρυξελλών. Την πρώτη στις 6 Νοεμβρίου, τρεις μόλις ημέρες πριν το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου. Τότε πίστευε ότι ο κρητικός αγώνας είχε λήξει. Στην εξορία του, όπως έγραφαν οι ελληνικές εφημερίδες των ημερών εκείνων, είχε την πληροφόρηση μόνο από τα ψευδή τηλεγραφήματα της τούρκικης διοίκησης που ισχυριζόταν ότι η επανάσταση είχε καταπνιγεί.

Το δεύτερο κείμενό του, στις 2 Δεκεμβρίου 1866, όταν πλέον είχε καλύτερη πληροφόρηση, ήταν πολύ πιο αισιόδοξο για τον κρητικό αγώνα. Ίσως όμως ακόμη δεν είχε ενημερωθεί για την εθελοθυσία των εγκλείστων του Αρκαδίου. Γνώριζε, όμως, για τις ωμότητες του τούρκικου στρατού απέναντι στον πληθυσμό. Γι αυτό κι έκανε σχετική αναφορά. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο Ουγκώ δεν ζητούσε μόνο την απελευθέρωση της Κρήτης, αλλά υπεραμυνόταν της ελληνικότητάς της, και άρα της ένταξής της στον κορμό του μικρού, τότε, εθνικού κράτους. «Λαέ της Κρήτης! –έγραφε- και συ είσαι μια ψυχή. ‘Έλληνες της Κρήτης! Υπέρ υμών έχετε το δίκαιον, και υπέρ υμών έχετε την λογικήν. Η λογική δεν δύναται να εξεύρη τον λόγον της υπάρξεως πασσά εν Κρήτη». Κι ακόμη: «Το κρητικόν ζήτημα είναι τεθειμένον εφεξής. Και θέλει λυθή και θα λυθή ως πάντα τα ζητήματα του αιώνος τούτου, υπέρ της απολυτρώσεως».

Το τρίτο κείμενο είχε ημερομηνία 17 Φεβρουαρίου 1867. Τότε είχε ήδη γνώση της θυσίας του Αρκαδίου και γι αυτό έκανε σχετική αναφορά, πληροφορώντας, μάλιστα, τη διεθνή κοινή γνώμη για το ιστορικό γεγονός. Η νέα του επιστολή ήταν παράλληλα κόλαφος για τη στάση των ευρωπαϊκών δυνάμεων.

Αφορμή για την τρίτη αυτή επιστολή υπήρξε μια επιστολή του γενικού, αρχηγού Χανίων Ιωάννη Ζιμβρακάκη, ο οποίος στις 10 Ιανουαρίου 1867 είχε απευθύνει επιστολή εκ μέρους των Κρητών προκειμένου να τον ευχαριστήσει για την υποστήριξή του.

Οι παρεμβάσεις του Ουγκώ ήταν σύμφωνες με την άποψη των ευρωπαϊκών λαών, αυτού που λέμε «κοινή γνώμη», αλλά και των διανοουμένων, που ζητούσαν την απελευθέρωση της Κρήτης και στήριζαν τους αγώνες των Κρητών, σε αντίθεση με τις ισχυρές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που είτε ήταν φανερά στο πλάι της Τουρκίας, είτε είχαν μια ουδέτερη στάση που βοηθούσε φυσικά τον κατακτητή.

Ο ίδιος ο Ουγκώ δεν ήταν η πρώτη φορά που στήριζε τα δίκαια των Ελλήνων. Στην επανάσταση του 1821, αν και ήταν πολύ νέος (είχε γεννηθεί το 1802 και πέθανε το 1885) στάθηκε στο πλάι των εξεγερμένων Ελλήνων. Το 1826 δημοσίευσε στις γαλλικές εφημερίδες το ποίημά του «Τα Κεφάλια του Σαραγιού» («Les têtes du serail»), εμπνευσμένος από την Έξοδο του Μεσολογγίου. Το 1827 συνθέτει τα ποιήματα Ναβαρίνο (Navarin) και Ενθουσιασμός (Enthousiasme) και την επόμενη χρονιά τα Κανάρης (Canaris), Λαζάρα (Lazzara) καθώς και το περίφημο Ελληνόπουλο (L’ enfant). Όλα αυτά τα πονήματά του συμπεριλήφθησαν στη συλλογή «Τα Ανατολίτικα», που κυκλοφόρησαν το 1829 με κείμενα εμπνευσμένα από τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Ο φιλελληνισμός του εκδηλωνόταν με κάθε ευκαιρία, σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Ήταν εκείνος που κατήγγειλε την αρπαγή των μαρμάρων του Παρθενώνα και κατηγόρησε τον Έλγιν για κλοπή τμήματος της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ελλήνων.

Στη συνέχεια δημοσιεύομε και τις τρίτες επιστολές, όπως είχαν αναδημοσιευτεί στην εφημερίδα «Παλιγγενεσία», τα δύο πρώτα, και στην «Κλειώ» της Τεργέστης, το τρίτο.

Οι τρεις επιστολές του Β. Ουγκώ για την καταπατημένη Κρήτη

Επιστολή πρώτηHauteville House, 6/18 Νοεμβρίου.Με κατένυξεν η γενναία πρόσκλησις του εντίμου και ευγλώττου συντάκτου της “Ανατολής”. Είπατε προς αυτόν τούτο, αγαπητέ μου εξόριστε. Δυστυχώς, ήτο λίαν αργά.Πανταχόθεν αναγγέλλεται η καταστολή της επαναστάσεως.

Και έτερον ακόμη μέλλον λαού ανατείλαν φεύ! και δύσαν.

Το κατ’ εμέ, τετάρτην ήδη φοράν τοιαύτη πρόσκλησις μοι έρχεται κατόπιν εορτής από δύω ετών. Οι επαναστάται του Αΐτη, της Ρωμουνίας και της Σικελίας απηυθύνθησαν προς εμέ, αλλά πάντοτε βραδέως. Ο θεός γινώσκει εάν θα υπηρέτουν αυτούς μετά ζήλου! Αλλά δεν ηδυνάμεθα να συνεννοηθώμεν κάλλιον; Διατί οι άνδρες της ενεργείας δεν φωτίζουσι τους άνδρας της προόδου; Διατί οι μαχηταί του ξίφους δεν συνεννοούνται μετά των μαχητών της ιδέας;

Πριν και ουχί μετέπειτα έπρεπε να επικαλεσθώσι την συνδρομήν ημών. Εγκαίρως μανθάνων τα τρέχοντα, θα έγραφον εν αρμοδία ώρα και τα πάντα θα συνετέλουν εις την γενικήν επιτυχίαν της επαναστάσεως και εις την παγκόσμιον απελευθέρωσιν. Γνωστοποιήσατε τούτο εις τον έντιμον υμών φίλον, και δέξασθε τον βραδυν, αλλ’ εγκάρδιον χαιρετισμόν μου.

ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ

(ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1866)

Επιστολή δεύτερη

Hauteville House, 

2 Δεκεμβρίου. (ε.ν. 1866)

“Κραυγή έρχεται προς με εξ Αθηνών. Εκ της πόλεως του Φειδίου και του Αισχύλου με καλούσι, χείλη δε προφέρουσι το όνομά μου. Τις εγώ, όπως τοιαύτης αξιωθώ τιμής; Μηδέν. Εις ηττημένος. Και προς εμέ απευθύνονται τίνες; Νικηταί. Ναι, ήρωες Κρήτες, καταδυναστευόμενοι της σήμερον εστέ οι νικηταί του μέλλοντος. Εγκαρτερείτε. Και καταπνιγέντες θριαμβεύσατε. Η διαμαρτύρησις, η εν τη αγωνία, είναι δύναμις· είναι η ενώπιον του Θεού έκκλησις, ενώπιον του Θεού του ανατρέποντος, τι; τους μονάρχας.

Οι παντοδύναμοι ούτοι, ους έχετε καθ΄υμών, αι συμμαχίαι αύται τυφλών δυνάμεων και προκαταλήψεων πεισμόνων, αι αρχαίαι αύται ένοπλοι τυραννίαι, φέρουσι πρώτιστον προσόν τούτο, ότι δι’ ευκολίας παραδόξου ναυαγούσι. Την τιάραν επί της πρύμνης, το καβούκιον επί της πρώρας· φέρον, το γηραιόν μοναχικόν σκάφος κάμνει νερά. Την στιγμήν ταύτην καταβυθίζεται εν τω Μεξικώ, εν τη Αυστρία, εν τη Ισπανία, εν τω Αννοβέρω, εν τη Σαξωνία, εν Ρώμη και αλλαχού. Εγκαρτερήσατε! Δυνατόν να ηττηθήτε. Αλλ’ επαναστάσεώς τινος καταπνιγείσης δεν σημαίνει ότι και το δόγμα αυτής κατηργήθη. Τετελεσμένον ουδέν εκτός του δικαίου. Τα γεγονότα ουδέποτε συντελούνται. Διαρκώς ασυντέλεστα μένοντα, το παραπλήρωμα αφίνουσιν εις το δίκαιον. Το δίκαιον είναι ακαταβύθιστον. Τα κύματα των γεγονότων περώσιν υπέρ αυτό· και αυτό επαναφαίνεται. Η Πολωνία, πνιγείσα, επιπλέει. Ιδού επί εννενήκοντα τέσσερα έτη η ευρωπαϊκή πολιτική καταδιώκει το πτώμα τούτο και οι λαοί βλέπουσιν επιπλέον υπέρ τα τετελεσμένα την ψυχήν αυτήν.

Λαέ της Κρήτης! και συ είσαι μια ψυχή. Έλληνες της Κρήτης! υπέρ υμών έχετε το δίκαιον και υπέρ υμών έχετε την λογικήν. Η λογική δεν δύναται να εξεύρη τον λόγον της υπάρξεως πασσά εν Κρήτη. Ό,τι αληθές δια την Ιταλίαν αληθές και δια την Ελλάδα. Η Βενετία δεν δύναται να αποδοθή τη μια, χωρίς η Κρήτη ν’ αποδοθή τη ετέρα. Το αυτό δόγμα δεν είναι δυνατόν να κυρούται εντεύθεν και να διαψεύδηται εκείθεν. Ό,τι λυκαυγές εκεί, δεν δύναται εδώ να ήναι τάφος.

Εν τούτοις το αίμα ρέει και η Ευρώπη αφίνει να χύνηται. Αρχίζει να το συνηθίζη. Σήμερον ήλθεν η σειρά του σουλτάνου. Εξοντώνει μίαν εθνικότητα.

Υπάρχει άρα θείον τι δίκαιον τουρκικόν, σεβαστόν παρά τω χριστιανικώ θείω δικαίω; Ο φόνος, η κλοπή, ο βιασμός, κατεφορμώσι τη ώρα ταύτη επί της Κρήτης, ως προ μηνών εξ ώρμων επί της Γερμανίας. Ό,τι δε ουδέ τω Schinderhannes επιτρέπεται, τούτο επιτρέπεται εις την πολιτικήν. Πολιτικός ανήρ καλείται ο έχων το ξίφος παρά την οσφύν και ανάλγητος μένων ενώπιον σφαγών. Φαίνεται, ότι η θρησκεία συμφέρον έχει, ίνα οι Τούρκοι εν ησυχία συντελέσωσι την σφαγίασιν της Κρήτης και ότι η κοινωνία θέλει κλονισθή εάν μεταξύ Σκαρπέντου και Κιθήρων μη διέλθωσι τα νήπια εν στόματι μαχαίρας. Ωφέλιμος η δήωσις των αγρών και η πυρπόλησις των χωρίων. Ο λόγος, ο εξηγών τας εξοντώσεις ταύτας και καθιστών αυτάς ανεκτάς, υπερβαίνει το διορατικόν ημών. Ό,τι εν Γερμανία εγένετο το θέρος τούτο μας εκπλήττει επίσης. Αλλά μια των ταπεινώσεων εις ας περιήλθον οι άνθρωποι ους η εξορία κατέστησεν ευήθεις (και ειμί τούτων εις) είναι και αύτη, ότι δεν εννοούσι τους υπερόχους λόγους των σήμερον δολοφόνων.

Αλλ’ αδιάφορον. Το κρητικόν ζήτημα είναι τεθειμένον εφεξής. Και θέλει λυθή· και θα λυθή ως πάντα τα ζητήματα του αιώνος τούτου, υπέρ της απολυτρώσεως.

Ελλάδα πλήρη, Ιταλίαν πλήρη, τας Αθήνας επί κορυφής της μιάς, την Ρώμην επί της κορυφής της ετέρας, ιδού τι ημείς η Γαλλία οφείλομεν εις τας δύω μητέρας ημών.

Την οφειλήν ταύτην η Γαλλία αποτίσει. Πότε; Εγκαρτερήσατε!

Βίκτωρ Ουγκώ

(Παλιγγενεσία 9 Φεβρουαρίου 1866)

Επιστολή τρίτη

Hauteville House, 

17 φεβρ. 1867

Γράφων τας γραμμάς ταύτας, υπακούω εις διαταγήν προερχομένην υψόθεν· εις διαταγήν προερχομένην εκ της αγωνίας. Δευτέρα πρόσκλησις αποτείνεταί μοι εξ Ελλάδος. Μια επιστολή υπαγορευθείσα εν τω στρατοπέδω των επαναστατών εκ του Ομαλού της Κυδωνίας, βεβαμμένη εν τω αίματι των μαρτύρων, συντεταγμένη εν τω μέσω των ερειπίων, των νεκρών, της τιμής και της ελευθερίας, περιέρχεται εις τας χείρας μου. Αύτη έχει τι ηρωϊκώς επιτακτικόν. Φέρει την επιγραφήν ο λαός των Κρητών προς τον Βίκτωρα Ούγον· λέγει μοι δε, εξακολούθησον το έργον ού τινος ήρξω. Εγώ εξακολουθώ, και αναλαμβάνω τον λόγον, επειδή θέλει τούτο η εκπνέουσα Κρήτη. Η επιστολή φέρει την υπογραφήν Ζιμβρακάκης. Ο Ζιμβρακάκης είναι ο ήρως της κρητικής ταύτης επαναστάσεως, ής προδότης υπάρχει ο Σιριδάνης. Κατά τινας γενναίας ώρας οι λαοί ενσαρκούνται εν τοις στρατιώταις οίτινες συγχρόνως είναι πνεύματα· τοιούτος ο Ουασσιγκτών, τοιούτος ο Βότσαρης, τοιούτος ο Γαριβάλδης. Ως υπέρ των μαύρων ο Ιωάννης Βράουν, ως υπέρ της Ιταλίας ο Γαριβάλδης, ούτως ανέστη υπέρ της Κρήτης ο Ζιμβρακάκης. Εάν προβή μέχρι του τέλους, και θα φάση, εάν τε πέση ως ο Ιωάννης Βράσουν, εάν τε θριαμβεύση ως ο Γαριβάλδης, ο Ζιμβρακάκης έσται μέγας. Θέλει τις να ακούση πού έφθασεν η Κρήτη; ιδού τα γεγονότα. Η επανάστασις δεν απέθανεν; απώλεσε την πεδιάδα, αλλ’ ετήρησε το όρος. Ζη, προσκαλεί, κράζεις εις βοήθειαν. Τίνος ένεκεν εξανέστη η Κρήτη; Διότι ο μεν Θεός έπλασεν αυτήν τον κάλλιστον τόπον της οικουμένης, οι δε Τούρκοι την απέδειξαν τον αθλιέστατον. Διότι έχει προϊόντα αλλ’ ουδέν εμπόριον, πόλεις αλλ’ ουδεμίαν οδόν, κώμας αλλ’ ουδεμίαν ατραπόν, λιμένας αλλ’ ουδένα ασφαλή όρμον, ποταμούς αλλ’ ουδεμίαν γέφυραν, παίδας αλλ’ ουδεμίαν σχολήν, δικαιώματα αλλ’ ουδένα νόμον, ήλιον αλλ’ ουδέν φως. Οι Τούρκοι φέρουσι την νύκτα. Εξανέστη επειδή η Κρήτη είναι Ελλάς και ουχί Τουρκία· επειδή ο ξένος καθίσταται αφόρητος· επειδή ο καταθλίβων, ών ομόφυλος τω καταθλιβομένω, αποβαίνει μισητός, μη ομόφυλος δ’ ών, φρικαλέος· επειδή δεσπότης βαρβαροφωνών εν τη πατρίδι του Ετεάρχου και του Μίνω είναι αδύνατος· επειδή σύ, Γαλλία, θα εξανίστασο! Η Κρήτη εξανέστη και καλώς εποίησεν. Τί παρήγαγεν η επανάστασις αύτη; θα το είπω· Μέχρι της 3 ιανουαρίου συνέβησαν τέσσαρες μάχαι, εξ ών τρεις νίκαι εν Αποκορώνω, εν Βαφέ, εν Καστελσελίνω, και έν ένδοξον δυστύχημα εν Αρκαδίω· δια της επαναστάσεως η νήσος εδιχοτομήθη, έν μέρος αυτής ανήκει τοις Τούρκοις, το δ’ έτερον τοις Κρησί· μια γραμμή εργασιών διέρχεται δια του Ασκύφου και Ροκόλι εκ Κισσάμου εις Λασσίτι και εις Ιεράπετραν. Προ εξ εβδομάδων οι Τούρκοι αποδιωχθέντες δεν κατείχον άλλο ή μέρη τινά της παραλίας και την δυτικήν κλιτύν της Ιδης όπου τα Αμπέλισσα. Εν τοιαύτη ακμή εάν ανύψου τον δάκτυλον η Ευρώπη θα έσωζε την Κρήτην. Αλλ’ η Ευρώπη δεν έλαβε καιρόν. Κατ’ εκείνην την στιγμήν ετελούντο γάμοι, η δε Ευρώπη ίστατο θεατής του χορού. 

Γινώσκεται η λέξις Αρκάδιον, αλλ’ ουχί και το συμβάν. Ιδού λεπτομέρειαι ακριβείς και σχεδόν άγνωστοι. Εν Αρκαδίω, μονή υπό την Ιδην κτισθείση παρά του Ηρακλείου, εκκαίδεκα χιλιάδες Τούρκων επιτίθενται κατά 197 ανδρών και 343 γυναικών και παιδίων. Οι Τούρκοι έχουσιν 26 πυροβόλα και δύο βομβιδοβόλα· οι Ελληνες 240 τουφέκια. Η μάχη διαρκεί δύο νυχθήμερα· το μοναστήριον τρυπείται υπό 1200 μεγάλων σφαιρών· κρημνίζεται είς τοίχος, εισορμώσιν οι Τούρκοι, εξακολουθούσιν οι Ελληνες μαχόμενοι, 150 τουφέκια είναι άχρηστα, εξ ώρας εισέτι αγωνίζονται εν τοις κελλίοις και επί των κλιμάκων, και δισχίλιοι νεκροί κείνται εν τη αυλή. Τελευταίον καταβάλλεται βιαίως η τελευταία αντίστασις· ανάριθμοι ως μύρμηκες πληρούσι την μονήν οι νικηταί τούρκοι. Μια μόνη εναπελείφθη πεφραγμένη αίθουσα όπου υπάρχει η πυριτιδαποθήκη, και εν τη αιθούση ταύτη πλησίον βωμού, εν τω μέσω ομίλου τέκνων και μητέρων νεαρός ιερεύς άγων το 44 έτος, ο ηγούμενος Γαβριήλ προσευχόμενος. Εξωθεν φονεύονται οι πατέρες και οι σύζυγοι· αλλ’ εάν μη φονευθώσι, ουαί εις τας γυναίκας εκείνας και εις τα παιδία, αίτινες επηγγέλθησαν εις δύο χαρέμια. Η δια του πελέκως κοπτομένη θύρα υποχωρεί και πίπτει. Ο γέρων λαμβάνει από του βωμού λαμπάδα, αναβλέπει προς τα παιδία και τας γυναίκας, κλίνει την λαμπάδα προς την πυρίτιδα και τας σώζει. Μια φοβερά επέμβασις, η έκρηξις, βοηθεί τους ηττημένους, η αγωνία μετατρέπεται εις θρίαμβον, η δε ηρωϊκή μονή, η δίκην φρουρίου αγωνισαμένη, αποθνήσκει ως ηφαίστειον. Τα Ψαρά δεν είναι επικώτερα· το Μεσολόγγιον δεν είναι υψηλότερον. Τοιταύτα εισι τα γεγονότα. Τί δεν πράττουσιν αι κυβερνήσεις, αι λεγόμεναι πεπολιτισμέναι; Προσψιθυρίζουσιν αλλήλαις εις το ούς· υπομονή, διαπραγματευόμεθα. – Διαπραγματεύεσθε; Αλλ’ εν τούτοις εκριζούνται οι ελαιώνες και οι καστανεώνες, κατεδαφίζονται τα ελαιοτριβεία, πυρπολούνται αι κώμαι, καίονται αι συγκομιδαί, αποστέλλονται φυλαί ολόκληροι ν’ αποθάνωσιν υπό της πείνης και του ψύχους εις το όρος, βιάζονται αι γυναίκες, καρατομούνται οι άνδρες, κρεμώνται οι γέροντες, τούρκος δε στρατιώτης βλέπων παιδίον κείμενον χαμαί εμπήγει εις τας ρίνας αυτού κυρίον ανημμένον όπως βεβαιωθή εάν απέθανεν. Τοιούτω τρόπω πέντε τραυματίαι εν Αρκαδίω εξυπνίσθησαν ίνα πνιγώσιν. – Υπομονή! λέγετε. Αλλ’ εν τούτοις εισέρχονται οι τούρκοι εις την κώμην Μουρνιές ένθα γυναίκες μόνον και παιδία υπελείφθησαν· οπόταν δ’ εξέλθωσιν, ουδέν άλλο φαίνεται η σωρός ερειπίων πιπτόντων επί σωρού νεκρών μικρών και μεγάλων. Η δε δημοσία γνώμη, τι πράττει; τι λέγει; Ουδέν! Εστράφη αλλαχόσε. Τί θέλετε; αι καταστροφαί αύται έχουσιν έν δυστύχημα, δεν είναι του συρμού. Οίμοι! Η υπομενητική των κυβερνήσεων πολιτική συγκεφαλαιούται εις τα εξής δύο, εις την άρνησιν της δικαιοσύνης προς την Ελλάδα, εις την άρνησιν της ευσπλαχνίας προς την ανθρωπότητα. Βασιλείς, μια μόνη λέξις θα έσωζε τον λαόν τούτον. Μία λέξις της Ευρώπης λέγεται ταχέως. Είπατε αυτήν. Προς τι ωφελείται, εάν μη εις τούτο; – Ουχί· σιωπώσι και απαιτούσιν όπως πάντες σιγήσωσι. Απαγορεύουσι το περί Κρήτης λαλείν. Ιδού το μέσον. Εξ ή επτά μεγάλαι δυνάμεις συνώμοσαν εναντίον μικρού λαού. Τις η συνωμοσία αύτη; Η χαλαρωτάτη απασών. Η συνωμοσία της σιωπής. Αλλά δεν είναι η βροντή. Η βροντή έρχεται υψόθεν· εν δε τη πολιτική γλώσση η βροντή καλείται επανάστασις.

(ΚΛΕΙΩ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1867)

candianews.gr