18.8 C
Chania
Tuesday, December 23, 2025

Ευρω-οδηγία «φαρμάκι» για τα τσιγάρα: Έως και 3 ευρώ αύξηση – Πότε και πώς θα διαμορφωθούν οι λιανικές τιμές

«Όταν αυξάνουμε υπέρμετρα τους φόρους, αυξάνεται και το λαθρεμπόριο» τόνισε ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών

Αντιμέτωποι με μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των τσιγάρων θα βρεθούν οι καπνιστές αν ευοδωθούν τα σχέδια της Κομισιόν για αναθεώρηση της οδηγίας που καθορίζει το ύψος της φορολογίας των καπνικών προϊόντων.

Σύμφωνα με την πρόταση– η οποία απασχόλησε το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη εβδομάδα- προβλέπεται αύξηση από το 2028 κατά 139% του ειδικού φόρου κατανάλωσης, στα 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα, από 90 ευρώ που επιβάλλεται σήμερα.

Αυτό σημαίνει ότι η τελική τιμή ενός πακέτου 20 τσιγάρων, που στην Ελλάδα σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 4,60 ευρώ και περιέχει φόρους περίπου 3,74 ευρώ (81,3% της τιμής), θα μπορούσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει και τα 7 ευρώ ανά πακέτο, αν δεν απορροφήσουν μέρος της αύξησης οι εταιρείες που τα εμπορεύονται.

Στα θερμαινόμενα τσιγάρα, ο ελάχιστος ΕΦΚ θα πρέπει – σύμφωνα με το σχέδιο- να ανέβει σταδιακά από τα 88 ευρώ ανά 1.000 τεμάχια, στα 155 ευρώ. Όσο για το υγρό, που χρησιμοποιείται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, από 10 λεπτά ανά χιλιοστόλιτρο σήμερα, ο ΕΦΚ θα «σκαρφαλώσει» σταδιακά στα 36 λεπτά.

Από το καλοκαίρι, η Κομισιόν έχει ανάψει «πράσινο» στην πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας, που αφορά στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης επί των καπνικών, επικαλούμενη το αμετάβλητο του σχετικού πλαισίου εδώ και 15 χρόνια, και πρωτίστως την προστασία της δημόσιας υγείας.

Οι επερχόμενες αλλαγές δεν είναι καθόλου άσχετες και με τον κοινοτικό προϋπολογισμό και ειδικότερα τις νέες πηγές εσόδων που αναζητούνται, με την αύξηση των ΕΦΚ επί των καπνικών να είναι μια πρόσφορη λύση.

Με το σημερινό καθεστώς, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης που επιβάλλεται στα τσιγάρα πρέπει να αντιπροσωπεύει σε κάθε κράτος- μέλος τουλάχιστον το 60% της σταθμισμένης μέσης λιανικής τιμής πώλησης (WAP) και να μην είναι μικρότερος από 90 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα. Στην πράξη, καμία χώρα δεν βρίσκεται σε αυτά τα ελάχιστα όρια φορολογίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν χώρες με υπερδιπλάσιο ΕΦΚ, όπως η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Ολλανδία, οι οποίες υποφέρουν, όμως, από το λαθρεμπόριο καπνικών.

Η Ελλάδα παρά τις αναθεωρήσεις των προηγούμενων ετών, κινείται λίγο πιο πάνω από τα ισχύοντα ελάχιστα όρια και συγκεκριμένα στα 117,50 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό υπολογίζονται σε κάτι παραπάνω από 2,3 δισ. ευρώ.

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στη συνεδρίαση του τελευταίου ECOFIN την περασμένη εβδομάδα, αφού έθεσε ζήτημα ύπαρξης μεγαλύτερης μεταβατικής περιόδου, για να μην προκληθεί σοκ στην αγορά και τους καταναλωτές, ανέδειξε και το μείζον ζήτημα του λαθρεμπορίου. Σημείωσε ότι η υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας ευνοεί τα διεθνή κυκλώματα λαθρεμπορίας.

«Σύμφωνα με την εμπειρία μας στην Ελλάδα και, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική μας θέση, έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν ότι η ασύμμετρη αύξηση αυτών των φορολογικών συντελεστών οδηγεί σε καταγραφή αύξησης του λαθρεμπορίου» είπε ο υπουργός και συνέχισε:

«Ταυτόχρονα, αν οι τιμές, τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα καινοτόμα προϊόντα, αυξηθούν απότομα και περισσότερο απ’ όσο μπορεί να αντέξει η αγορά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η επίδραση στην εξίσωση της ανταγωνιστικότητας. Μια εξίσωση που αγγίζει τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Οφείλουμε, λοιπόν, να λάβουμε όλα αυτά κατά νου. Ίσως θα μπορούσαμε να εξετάσουμε ευρύτερες μεταβατικές περιόδους στην εφαρμογή των μέτρων, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος χωρίς να διαταραχθεί η αγορά».

Η Αθήνα αντιπροτείνει, έτσι, να υπάρξει ένα μακρύ διάστημα προσαρμογής για την νέα εφαρμογή της νέας Πρότασης Οδηγίας για τον ΕΦΚ στον καπνό. Εκτός από την απώλεια εσόδων και άνοδο του λαθρεμπορίου, τα ελληνικά επιχειρήματα περιλαμβάνουν και τον κίνδυνο απώλειας ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, σε μια κρίσιμη καμπή λόγω επιβολής των δασμών Τραμπ.

Επιπλέον, με την τοποθέτησή του αυτή ο Κυριάκος Πιερρακάκης φάνηκε να συντάσσεται και να συσπειρώνει και τις απόψεις άλλων κρατών του ευρωπαϊκό Νότου κυρίως -ιδίως Ιταλίας και Ρουμανίας όμως- που δείχνουν να αντιτίθενται στην επιβαλή τόσο σαρωτικών αυξήσεων στα καπνικά και τα τσιγάρα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας Έκθεσης της KPMG, το 2024, η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των παράνομων τσιγάρων εκτιμάται στο 17,5% της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων, μειωμένο κατά 6,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2023 (23,7%). Συνολικά, καταναλώθηκαν 2,5 δισ. παράνομα τσιγάρα, ενώ τα χαμένα έσοδα για τα δημόσια ταμεία υπολογίζονται σε 438 εκατ. ευρώ για το 2024, όταν το 2023 είχαν ξεπεράσει τα 620 εκατ. ευρώ.

Χανιά: 15χρονη βρέθηκε αναίσθητη και τραυματισμένη σε πάρκο – Συνελήφθη η μητέρα της για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου

Τραγικές εικόνες εκτυλίχθηκαν τα ξημερώματα της Δευτέρας στα Χανιά, όταν περαστικοί εντόπισαν μια 15χρονη ανήλικη, σε ημιλιπόθυμη κατάσταση και εμφανώς μεθυσμένη, καθισμένη σε παγκάκι πάρκου της πόλης, μαζί με δύο φίλους της. Η εικόνα της ανήλικης, χτυπημένης και απροστάτευτης μέσα στη νύχτα, συγκλόνισε τους αυτόπτες μάρτυρες και κινητοποίησε άμεσα τις αρχές.

Το περιστατικό σημειώθηκε λίγο μετά τις 2 τα ξημερώματα, όταν πολίτες ειδοποίησαν το ΕΚΑΒ και την Αστυνομία, βλέποντας τη νεαρή να βρίσκεται αναίσθητη και τραυματισμένη στο κεφάλι.

Ασθενοφόρο έσπευσε στο σημείο και η 15χρονη μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Χανίων, όπου οι γιατροί διαπίστωσαν σοβαρά χτυπήματα στο κεφάλι.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, η ίδια φέρεται να είπε στους αστυνομικούς πως τραυματίστηκε πέφτοντας από τα σκαλιά του πάρκου. Ωστόσο, τα τραύματα που φέρει στο κεφάλι έχουν προκαλέσει έντονο προβληματισμό στις αρχές, καθώς δεν συμβαδίζουν πλήρως με τα όσα ισχυρίστηκε.

Η ανήλικη παραμένει υπό ιατρική παρακολούθηση.

Συνελήφθη η μητέρα – Κατηγορείται για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου

Παράλληλα, η Αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη της 41χρονης μητέρας της 15χρονης για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου, καθώς το κορίτσι βρισκόταν σε δημόσιο χώρο χωρίς καμία επίβλεψη, ενώ είχε καταναλώσει αλκοόλ μαζί με συνομηλίκους της.

Η μητέρα οδηγήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα Χανίων, όπου σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος της.

Το περιστατικό εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το περιβάλλον και τις συνθήκες διαβίωσης της ανήλικης, καθώς και για τον τρόπο που μια έφηβη κατέληξε αβοήθητη στη μέση της νύχτας, τραυματισμένη και μεθυσμένη, χωρίς κανέναν ενήλικο κοντά της.

Ερωτήματα και ανησυχία για το φαινόμενο της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους

Η υπόθεση, που αναστάτωσε την τοπική κοινωνία των Χανίων, φέρνει ξανά στο προσκήνιο το επικίνδυνο φαινόμενο της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους, ένα πρόβλημα που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και σε όλη τη χώρα.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί κατά καιρούς από το ΚΕΘΕΑ και άλλους φορείς πρόληψης, η μέση ηλικία έναρξης κατανάλωσης αλκοόλ στην Ελλάδα έχει πλέον πέσει κάτω από τα 14 έτη, ενώ τα περιστατικά μέθης σε ανηλίκους αυξάνονται.

Οι κάτοικοι των Χανίων εκφράζουν σοκ και οργή, ζητώντας αυστηρότερους ελέγχους σε καταστήματα που πωλούν αλκοόλ σε ανηλίκους, αλλά και ουσιαστικές παρεμβάσεις πρόληψης σε σχολεία και κοινότητες.

Τέλος εισόδου για τουρίστες ζητούν 34 νησιά του Νοτίου Αιγαίου – Αντιδρούν στον υπερτουρισμό

Το ζήτημα του υπερτουρισμού επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς 34 νησιά του Νοτίου Αιγαίου διεκδικούν το δικαίωμα να επιβάλουν εισιτήριο εισόδου στους τουρίστες της μιας ημέρας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις από τον μεγάλο όγκο επισκεπτών

Η πρόταση αυτή κατατέθηκε επισήμως από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής της Κυριακής, με στόχο την ενίσχυση των τοπικών υποδομών, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ισόρροπη ανάπτυξη των νησιών.

Τι ζητούν οι Δήμοι

Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου εισηγείται τη θεσμοθέτηση ενός συμβολικού, αλλά αναλογικού τέλους εισόδου για τους ημερήσιους επισκέπτες – ιδίως εκείνους που φτάνουν με πλοία αναψυχής και κρουαζιερόπλοια – χωρίς να διανυκτερεύουν ή να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην τοπική οικονομία, πέραν των αυξημένων απαιτήσεων σε καθαριότητα, ύδρευση, διαχείριση αποβλήτων και ενεργειακή κάλυψη.

Σε ισχύ ήδη το τέλος κρουαζιέρας

Υπενθυμίζεται ότι από 21 Ιουλίου 2025, ισχύει στην Ελλάδα το αυξημένο τέλος επιβατών κρουαζιέρας, το οποίο θεσπίστηκε με βάση το άρθρο 42 του ν. 4256/2014. Το τέλος αφορά επιβάτες επαγγελματικών πλοίων αναψυχής που πραγματοποιούν περιηγητικά ταξίδια σε ελληνικούς λιμένες και καταβάλλεται υπέρ του Δημοσίου.

Η χρέωση διαφοροποιείται ανάλογα με την εποχικότητα, με στόχο:

  • Την αποσυμφόρηση των νησιών στους μήνες αιχμής (Ιούλιος – Αύγουστος)
  • Την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης εκτός υψηλής περιόδου

Το παράδειγμα της Βενετίας

Η συζήτηση για την επιβολή «εισιτηρίου εισόδου» δεν είναι νέα στην Ευρώπη. Η Βενετία ήδη εφαρμόζει ανάλογο μέτρο, με τους επισκέπτες που δεν διανυκτερεύουν να υποχρεούνται να πληρώνουν αντίτιμο για την πρόσβαση στην πόλη, ως απάντηση στα προβλήματα υπερτουρισμού, συμφόρησης και φθοράς των υποδομών.

Πιθανές προκλήσεις και επόμενα βήματα

Η πρόταση των 34 νησιών του Νοτίου Αιγαίου αναμένεται να προκαλέσει δημόσια διαβούλευση και συζητήσεις σε θεσμικό επίπεδο, καθώς θα απαιτήσει νομοθετική ρύθμιση, αλλά και τεχνικό σχεδιασμό για την εφαρμογή και είσπραξη του τέλους. Οι δήμοι, πάντως, επιμένουν ότι ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να επιστρέφει απευθείας στις τοπικές κοινωνίες, για τη βελτίωση των υποδομών και των υπηρεσιών προς όλους – τουρίστες και κατοίκους.

aftodioikisi.gr

Προκλήσεις δίχως τέλος από το Ισραήλ ακόμη κι εν μέσω εκεχειρίας: «Θα συνεχίσουμε τις επιθέσεις στα τούνελ της Χαμάς μετά την απελευθέρωση των ομήρων»

Τις φλόγες της γενικευμένης σύγκρουσης φουντώνει πάλι το Ισραήλ, λίγο πριν την ανταλλαγή ομήρων με την Χαμάς και την Σύνοδο στην Αίγυπτο, καθώς λέει πως θα καταστρέψει όλες τις εναπομείνασες υπόγειες σήραγγες στη Λωρίδα της Γάζας που χρησιμοποιούνται από τους μαχητές της Χαμάς, παρά την εκεχειρία που συμφωνήθηκε με την παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση, όπως δήλωσε σήμερα ο υπουργός Άμυνας της χώρας Ισραέλ Κατς.

«Η μεγάλη πρόκληση για το Ισραήλ μετά τη φάση της επιστροφής των ομήρων θα είναι η καταστροφή όλων των τρομοκρατικών τούνελ της Χαμάς στη Γάζα», έγραψε ο Κατς σε μήνυμά του στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Χ.

Ο ίδιος είπε ότι η επιχείρηση θα πραγματοποιηθεί απευθείας από τον ισραηλινό στρατό, όπως και «μέσω του διεθνούς μηχανισμού που θα εγκατασταθεί υπό την ηγεσία και επίβλεψη των ΗΠΑ».

Ο Κατς είπε πως έδωσε εντολή στα στρατεύματα «να προετοιμαστούν για την εκτέλεση της αποστολής», προσθέτοντας πως στόχος του Ισραήλ παραμένει η αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας και ο αφοπλισμός της Χαμάς.

Μετά την αρχικά απόσυρση στρατευμάτων, οι ισραηλινές δυνάμεις θα συνεχίσουν να ελέγχουν πάνω από το 50% της Λωρίδας της Γάζας, σύμφωνα με πληροφορίες ΜΜΕ.

Κατά τη διάρκεια του διετούς πολέμου στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε συνεχώς πως κατέστρεφε τούνελ της Χαμάς, αν και το ακριβές εύρος του εναπομείναντος υπόγειου δικτύου δεν είναι σαφές. Πριν από την ισραηλινή επίθεση, αξιωματούχοι έλεγαν πως οι σήραγγες εκτείνονταν σε εκατοντάδες χιλιόμετρα, μεταξύ άλλων κάτω από αστικές περιοχές.

Κρεμλίνο: Νέα προειδοποίηση για «δραματική» κλιμάκωση αν οι ΗΠΑ προμηθεύσουν με Tomahawk την Ουκρανία

Το Κρεμλίνο είπε σήμερα πως η Ρωσία ανησυχεί βαθιά σχετικά με το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να προμηθεύσουν με πυραύλους Tomahawk την Ουκρανία, προειδοποιώντας πως ο πόλεμος έχει φθάσει σε μια δραματική στιγμή με κλιμάκωση από όλες τις πλευρές.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα πως προτού συμφωνήσει για την προμήθεια πυραύλων Tomahawk, θα ήθελε να μάθει τι ακριβώς η Ουκρανία σχεδιάζει να κάνει με αυτούς, διότι δεν θέλει να κλιμακωθεί ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Είπε, εντούτοις, πως έχει «κάπως αποφασίσει» για το θέμα.

Οι πύραυλοι Tomahawk έχουν ένα βεληνεκές 2.500 χιλιομέτρων, κάτι που σημαίνει πως η Ουκρανία θα μπορούσε να τους χρησιμοποιήσει για μεγάλης εμβέλειας πλήγματα εντός της Ρωσίας, μεταξύ άλλων εναντίον της Μόσχας. Ορισμένες παλιές εκδοχές των Tomahawk μπορούν να φέρουν μια πυρηνική κεφαλή, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του αμερικανικού Κογκρέσου.

«Το θέμα των Tomahawk προκαλεί πολύ μεγάλη ανησυχία», είπε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ στον δημοσιογράφου της κρατικής τηλεόρασης της Ρωσίας Πάβελ Ζαρούμπιν, δηλώσεις που δημοσιεύτηκαν σήμερα. «Τώρα είναι πραγματικά μια πολύ δραματική στιγμή λόγω του γεγονότος ότι οι εντάσεις κλιμακώνονται από όλες τις πλευρές».

«Πώς θα έπρεπε να αντιδράσει η Ρωσία;»

Ο Πεσκόφ επισήμανε πως εάν Tomahawk εκτοξευτούν κατά της Ρωσίας, η Μόσχα θα πρέπει να λάβει υπόψη της ότι ορισμένες εκδοχές του πυραύλου μπορούν να φέρουν πυρηνικές κεφαλές.

«Απλά φανταστείτε: ένας μεγάλου βεληνεκούς πύραυλος εκτοξεύεται και βρίσκεται στον αέρα και εμείς γνωρίζουμε ότι θα μπορούσε να είναι πυρηνικός. Τι θα έπρεπε να σκεφθεί η Ρωσική Ομοσπονδία; Πώς θα έπρεπε να αντιδράσει η Ρωσία; Οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες στο εξωτερικό θα έπρεπε να το κατανοούν αυτό», σημείωσε ο Πεσκόφ.

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα πως είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν Tomahawk χωρίς την άμεση συμμετοχή στρατιωτικού προσωπικού των ΗΠΑ και επομένως οποιαδήποτε προμήθεια τέτοιων πυραύλων στην Ουκρανία θα πυροδοτούσε ένα «ποιοτικά νέο στάδιο κλιμάκωσης».

topontiki.gr

Χανιά: Σοκάρουν τα ευρήματα για τη στεγαστική κρίση – Το 91% θεωρεί τεράστιο πρόβλημα τα υψηλά ενοίκια, 1 στους 3 πληρώνει σχεδόν το μισό μισθό για ενοίκιο

Αποκαλυπτική έρευνα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Χανίων δείχνει πώς η τουριστική πίεση εκτοπίζει τους κατοίκους από την πόλη – Το 27% έχασε το σπίτι του λόγω τουριστικοποίησης

Η στεγαστική κρίση στα Χανιά δεν είναι πια απλώς μια συζήτηση για το μέλλον — είναι μια υπαρκτή κοινωνική ασφυξία. Σύμφωνα με την έρευνα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών (ΣΜΤ) Χανίων, που πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2025, η πόλη βιώνει μια πρωτοφανή κρίση στέγασης, με τους εργαζόμενους, τους νέους και τις οικογένειες να βλέπουν την κατοικία να μετατρέπεται σε «είδος πολυτελείας».

Η έρευνα παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 19ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Χανίων, στην εκδήλωση με τίτλο «Μια πόλη σε έξωση: στεγαστική κρίση και τουριστικό κεφάλαιο στα Χανιά», όπου συμμετείχαν η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Εύα Παπατζανή, η εκπρόσωπος της Ένωσης Ενοικιαστών Θεσσαλονίκης Βάσω Κουτσουπιά και μέλη του ΣΜΤ Χανίων.

Το προφίλ των κατοίκων: εργαζόμενοι, ενοικιαστές και οικογένειες σε πίεση

Από το δείγμα της έρευνας, το 72% των συμμετεχόντων δηλώνει ενοικιαστής, ενώ μόλις το 18% είναι ιδιοκτήτης και ένα 10% φιλοξενείται. Οι περισσότεροι ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 36–50 ετών (45%), ενώ το 40,8% ζει με οικογένεια και παιδιά.

Στην απασχόληση, το 29,6% είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι, 28,3% δημόσιοι υπάλληλοι, και 13,3% εποχιακά εργαζόμενοι, στοιχείο που υπογραμμίζει τη μεγάλη εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τον τουρισμό.

Η κατάσταση των κατοικιών δείχνει επίσης σημάδια φθοράς: το 51% των σπιτιών χαρακτηρίζεται “μέτριας” κατάστασης και χρήζει ανακαίνισης, ενώ μόνο το 32% θεωρείται σε καλή κατάσταση.

Τα ενοίκια στα ύψη – Οι μισθοί δεν φτάνουν

Τα στοιχεία για τις τιμές ενοικίων είναι αποκαλυπτικά.

  • Για γκαρσονιέρες και στούντιο, το 74% πληρώνει από 251€ έως 400€.

  • Για διαμερίσματα δύο δωματίων, το 53% πληρώνει πάνω από 600€.

  • Για τριάρι, το 60% δίνει 451–700€, ενώ για τεσσάρι, το 68% ξεπερνά τα 500€.

Πάνω απ’ όλα, όμως, εντυπωσιάζει το ποσοστό 33% των ενοικιαστών που δαπανούν το μισό μισθό τους για το ενοίκιο, ενώ 14% πληρώνει πάνω από το 50% του εισοδήματός του. Το 38% δηλώνει ότι το ενοίκιο αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο του μισθού του — ποσοστό που σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ήδη ορίζεται ως «οριακό».

Περισσότεροι από ένας στους δύο (55%) είδαν το ενοίκιό τους να αυξάνεται την τελευταία διετία από 50 – 100 ευρώ ενώ ένα σημαντικό 17% είδε να αυξάνεται από 100 – 150 ευρώ.

Τουριστικοποίηση και εκτοπισμός: «Ένα στα τέσσερα σπίτια έγινε Airbnb»

Από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της έρευνας είναι ότι το 27% των κατοίκων που αναγκάστηκαν να μετακομίσουν τα τελευταία οκτώ χρόνια, το έκαναν επειδή η κατοικία τους μετατράπηκε σε τουριστικό κατάλυμα.

Οι λόγοι μετακόμισης αποκαλύπτουν τη νέα κανονικότητα:

  • 23% λόγω ακατάλληλου χώρου,

  • 16% λόγω ακριβού ενοικίου,

  • 11% λόγω κακής κατάστασης,

  • 9% λόγω ιδιοκατοίκησης,

  • ενώ το 27% αφορά πλέον τουριστικοποίηση.

Παράλληλα, το 81% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι αναζήτησε κατοικία τα τελευταία δύο χρόνια, με 19% να μην έχει βρει ακόμη σπίτι. Από όσους τα κατάφεραν, 38% χρειάστηκαν έως έξι μήνες και 20% από έξι έως δώδεκα, ενώ 14% χρειάστηκαν πάνω από έναν χρόνο.

Εμπόδια και αποκλεισμοί: «Υψηλά ενοίκια, μεσιτικά, συμβόλαια υπό όρους»

Τα εμπόδια στην αναζήτηση κατοικίας αποτυπώνουν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για κάθε νέο ενοικιαστή:

  • Το 90,1% επικαλείται υψηλά ενοίκια.

  • Το 76,8% μιλά για ελάχιστες διαθέσιμες επιλογές.

  • Το 65,2% βρήκε σπίτια διαθέσιμα μόνο για χειμερινή μίσθωση.

  • Το 31,6% κατήγγειλε μεσιτικές αμοιβές ως εμπόδιο.

  • Το 20,1% βρέθηκε αντιμέτωπο με ιδιοκτήτες που αρνούνται να υπογράψουν συμβόλαιο.

  • Το 7,6% αντιμετώπισε άρνηση ενοικίασης λόγω εθνικότητας.

Οι προτάσεις των πολιτών: πλαφόν, κοινωνικές κατοικίες και περιορισμοί Airbnb

Η έρευνα του ΣΜΤ Χανίων δεν περιορίστηκε στη διάγνωση του προβλήματος. Ζήτησε από τους συμμετέχοντες να προτείνουν λύσεις.

  • Το 77,7% προτείνει πλαφόν στα ενοίκια, με βάση κριτήρια όπως τα τετραγωνικά και η κατάσταση του ακινήτου.
  • Το 69,9% ζητά έλεγχο ή απαγόρευση της τουριστικής χρήσης κατοικιών σε συγκεκριμένες περιοχές.
  • Το 63,2% θεωρεί αναγκαία τη διάθεση του ανεκμετάλλευτου δημόσιου κτιριακού αποθέματος, ενώ το 61,4% προτείνει κρατική χρηματοδότηση για κοινωνικές κατοικίες.

Όπως σημειώνουν τα μέλη του ΣΜΤ, τα Χανιά «μετατρέπονται σταδιακά από πόλη κατοίκων σε τουριστικό πεδίο επενδυτικής κερδοσκοπίας», με τις συνέπειες να αγγίζουν «όχι μόνο την εργατική τάξη, αλλά το σύνολο της τοπικής κοινωνίας».

«Μια πόλη σε έξωση»: Το μήνυμα του φεστιβάλ και το καθήκον της Πολιτείας

Η παρουσίαση της έρευνας στο πλαίσιο του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Χανίων δεν ήταν τυχαία. Το σύνθημα της φετινής διοργάνωσης που εμπνεύστηκε από τον στίχο του Τάσου Λειβαδίτη —«Εμείς γι’ αυτά τα λίγα πολεμάμε: για ένα σπίτι, μια στεριά, για την ειρήνη»— λειτούργησε ως σύνοψη ενός συλλογικού αιτήματος: το δικαίωμα στη στέγη ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα.

Σε μια πόλη που αντιμετωπίζει σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα, τα ευρήματα της έρευνας του ΣΜΤ Χανίων λειτουργούν σαν καμπανάκι πολιτικής αφύπνισης. Αν δεν υπάρξει άμεση ρύθμιση της αγοράς ενοικίων, η κρίση στέγασης κινδυνεύει να μετατραπεί σε κοινωνική αποδόμηση.

Η ευθύνη της κοινωνίας και της Πολιτείας

Τα Χανιά, με την ιστορία, το φυσικό κάλλος και την σύνθετη ταυτότητα τους, δεν μπορούν να μετατραπούν σε βιτρίνα χωρίς ανθρώπους.

Η έρευνα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών Χανίων αποκαλύπτει μια πραγματικότητα που διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό. Η απάντηση, όπως δείχνουν οι προτάσεις των πολιτών, βρίσκεται στην πολιτική βούληση: από τα πλαφόν στα ενοίκια έως την αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων και τη θεσμοθέτηση κοινωνικών κατοικιών.

Η πόλη χρειάζεται πολιτικές που να υπηρετούν τους κατοίκους της.

Χανιά: Το 19ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ μετέτρεψε το Πάρκο Ειρήνης σε γιορτή ζωής, αντίστασης και συλλογικής δράσης | Φωτός

Διήμερο συμμετοχής, μουσικής και πολιτικού λόγου ενάντια στη φτώχεια, τον πόλεμο και τον θεσμικό ρατσισμό – Κεντρικό μήνυμα: “Εμείς γι’ αυτά τα λίγα πολεμάμε – για ένα σπίτι, μια στεριά, για την ειρήνη”

Για 19η συνεχή χρονιά, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ – Γιορτή Κοινωνικής Αλληλεγγύης Χανίων άνοιξε τις πύλες του στο Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας των Λαών, μετατρέποντας το κέντρο της πόλης σε μια μεγάλη ανοιχτή σκηνή συνύπαρξης, πολιτικής έκφρασης και καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Το διήμερο 10 και 11 Οκτωβρίου 2025, συλλογικότητες, κινήματα, οργανώσεις, καλλιτέχνες και πολίτες ένωσαν τις φωνές τους σ’ ένα κάλεσμα που επιστρέφει κάθε χρόνο — ως αντίδοτο στη σιωπή, τον φόβο και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

«Εμείς γι’ αυτά τα λίγα πολεμάμε»: Το σύνθημα του φεστιβάλ και το πνεύμα του Τάσου Λειβαδίτη

Φέτος, το φεστιβάλ εμπνεύστηκε από τον στίχο του Τάσου Λειβαδίτη:

«Εμείς γι’ αυτά τα λίγα πολεμάμε – για ένα σπίτι, μια στεριά, για την ειρήνη».

Ένα μήνυμα που λειτούργησε ως ποιητική πυξίδα για δύο ημέρες αντιρατσισμού, αλληλεγγύης και ελεύθερου δημόσιου διαλόγου. Σε μια περίοδο διεθνών συγκρούσεων και κοινωνικών ανισοτήτων, οι διοργανωτές τόνισαν πως «η συνείδησή μας, μας επιβάλλει να μιλήσουμε με ένταση και δύναμη για τη ζωή και την ειρήνη, ενάντια στη θανατοπολιτική, στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, στα νέα πολεμικά σχέδια της άρχουσας τάξης και φυσικά ενάντια στην ισοπέδωση της Γάζας».

Το φεστιβάλ δεν λειτούργησε απλώς ως πολιτιστικό γεγονός, αλλά ως κραυγή ζωής απέναντι σε κάθε μορφή βίας, ρατσισμού και αποκλεισμού — από τα σύνορα του Έβρου έως τις πόλεις που βιώνουν την κρίση στέγασης και το αίσθημα εκτοπισμού.

Μια «πόλη σε έξωση»: Η στεγαστική κρίση στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου

Κεντρική εκδήλωση του φεστιβάλ αποτέλεσε η πολιτική συζήτηση του Σαββάτου 11 Οκτωβρίου, με τίτλο:

«Μια πόλη σε έξωση: στεγαστική κρίση και τουριστική βιομηχανία στα Χανιά».

Η εκδήλωση, που συντονίστηκε από το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών Χανίων, εστίασε στις πολλαπλές συνέπειες της τουριστικής εκμετάλλευσης του αστικού χώρου, οι οποίες μετατρέπουν τη ζωή των κατοίκων σε καθημερινό αγώνα επιβίωσης.

Στο πάνελ συμμετείχαν η Βάσω Κουτσουπιά, εκπρόσωπος της Ένωσης Ενοικιαστών Θεσσαλονίκης, και η Εύα Παπατζανή, μεταδιδακτορική ερευνήτρια με ειδίκευση στη στέγαση και τη μετανάστευση, φωτίζοντας πτυχές της στεγαστικής κρίσης από τη Θεσσαλονίκη έως την Κρήτη.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσιάστηκαν στοιχεία από έρευνα του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών, που καταδεικνύουν τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων, τη μετατροπή κατοικιών σε τουριστικά καταλύματα και την απώλεια της δυνατότητας αξιοπρεπούς στέγασης για χιλιάδες κατοίκους.

Η συζήτηση ανέδειξε την ανάγκη για πολιτικές στέγασης υπέρ των εργαζομένων και των νέων, καθώς και για αναθεώρηση του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης, που έχει αρχίσει να εκτοπίζει τους ίδιους τους κατοίκους από τις γειτονιές τους.

Μουσική, τέχνη και πολιτισμός – Η δύναμη του δρόμου

Το βράδυ, το Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας μεταμορφώθηκε σε σκηνή ελευθερίας και μουσικής ενέργειας, φιλοξενώντας συγκροτήματα που δίνουν το δικό τους στίγμα στην ελληνική ανεξάρτητη σκηνή:

  • Τα Ποντίκια, punk rock μπάντα των Χανίων, με αιχμηρό κοινωνικό λόγο και ρυθμό που ξεσηκώνει.

  • Οι Junkheart, μουσικό σχήμα γεννημένο από κοινούς αγώνες, με τραγούδια βαθιά αντισυστημικά και ανθρώπινα.

  • Οι Yovel, πολιτική black metal μπάντα από την Αθήνα, με εμφανίσεις που μετατρέπονται σε «ηχητική αφύπνιση».

  • Και ο DJ Gzas (TNT), με urban hip hop ήχους, συνδέοντας τις γειτονιές της πόλης με τις κοινωνικές φωνές του δρόμου.

Παράλληλα, το φεστιβάλ φιλοξένησε εκθέσεις τέχνης και φωτογραφίας, εργαστήρια για παιδιά, πολυπολιτισμικές κουζίνες και περίπτερα οργανώσεων και συλλογικοτήτων, δημιουργώντας ένα μωσαϊκό συμμετοχής και πολιτιστικής ποικιλίας.

Ένα φεστιβάλ-θεσμός για την κοινωνία των Χανίων

Ύστερα από δεκαεννέα χρόνια συνεχούς παρουσίας, το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Χανίων παραμένει ένας ζωντανός θεσμός ελευθερίας και αντίστασης. Είναι ο τόπος όπου οι άνθρωποι ξανασυναντιούνται όχι μόνο για να διασκεδάσουν, αλλά για να ονειρευτούν, να συζητήσουν, να πράξουν.

Σε μια εποχή όπου η βία, η ανισότητα και η ξενοφοβία εντείνονται, η πρωτοβουλία αυτή θυμίζει πως η αλληλεγγύη δεν είναι πολυτέλεια, αλλά δημοκρατική αναγκαιότητα.

Το «Υπερκοπέλι» των Χανίων: Μια γιορτή ζωής, αλληλεγγύης και αγώνα ενάντια στον καρκίνο | Φωτός

Εκατοντάδες συμμετείχαν στην πιο ανθρώπινη αθλητική διοργάνωση της Κρήτης — Όλοι νικητές στο πλευρό του Συλλόγου «Ορίζοντας»

Με φόντο το καταγάλανο της θάλασσας στους Αγίους Αποστόλους Χανίων και την αύρα μιας κοινωνίας που επιλέγει τη δράση απέναντι στην αδιαφορία, το 16ο «Υπερκοπέλι» μετέτρεψε την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025 σε μια γιορτή ζωής, συλλογικότητας και ελπίδας. Η πιο συγκινητική και ταυτόχρονα ενεργητική αθλητική εκδήλωση της Κρήτης επανήλθε δυναμικά, ενώνοντας μικρούς και μεγάλους γύρω από ένα κοινό σκοπό: τη στήριξη παιδιών και ενηλίκων που δίνουν τη μάχη με τον καρκίνο.

«Τρέχουμε για τη ζωή»: όταν ο αθλητισμός γίνεται πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης

Το «Υπερκοπέλι» δεν είναι απλώς ένας ακόμη αθλητικός αγώνας. Είναι ένα κοινωνικό κάλεσμα. Με σύνθημα «Τρέχουμε για τη ζωή», ο Σύλλογος «Ορίζοντας» και οι εκατοντάδες εθελοντές του προσέφεραν και φέτος μια εμπειρία βαθιά ανθρώπινη, συνδυάζοντας τον αθλητισμό με την κοινωνική προσφορά και την ψυχαγωγία, σε μια ημέρα αφιερωμένη στη ζωή, την αξιοπρέπεια και την έμπρακτη αλληλεγγύη.

Η φετινή διοργάνωση πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή της Αθλητικής Ομάδας του Ορίζοντα, του Δήμου Χανίων, των Σωμάτων Ασφαλείας και πολλών εθελοντικών οργανώσεων, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια χρονιά τη δυναμική της κοινωνίας των πολιτών.

Από το «Υπερκοπελάκι» στο «Ανοιχτοί Ορίζοντες»: μια μέρα γεμάτη δράση και προσφορά

Η ημέρα ξεκίνησε στις 11:00 το πρωί με το «Υπερκοπελάκι», έναν μη ανταγωνιστικό παιδικό αγώνα τριάθλου, προσφέροντας στους μικρούς συμμετέχοντες την πρώτη επαφή με την έννοια του «ευ αγωνίζεσθαι» χωρίς πίεση, χωρίς κατάταξη και χωρίς χρονόμετρο — μόνο με χαρά, παιχνίδι και ενθουσιασμό.

Στις 12:30 ακολούθησε το «Υπερκοπέλι», ο κύριος αγώνας τριάθλου για ενήλικες. Εδώ, η πρόκληση δεν ήταν η επίδοση αλλά η συμμετοχή. Κάθε βήμα, κάθε πεταλιά, κάθε stroke στο νερό ήταν μια προσφορά: μια ενίσχυση στον σκοπό του Ορίζοντα και μια δήλωση αλληλεγγύης προς όσους δοκιμάζονται από την ασθένεια.

Το απόγευμα, στις 17:00, ξεκίνησε ο συμβολικός περίπατος 5 χιλιομέτρων «Ανοιχτοί Ορίζοντες», χωρίς χρονομέτρηση ή κατάταξη. Οι συμμετέχοντες κατέβαλλαν μια συμβολική εισφορά των 5 ευρώ, η οποία προσφερόταν σε σωματείο ή ίδρυμα της επιλογής τους. Έτσι, ο κύκλος της προσφοράς άνοιξε ακόμη περισσότερο, αγκαλιάζοντας δομές και οικογένειες σε όλη την πόλη.

Πιλάφι, μουσική και συλλογικότητα στην παραλία των Αγίων Αποστόλων

Όπως κάθε χρόνο, το φινάλε της εκδήλωσης είχε τη δική του ιδιαίτερη γεύση και ήχο. Το παραδοσιακό «πιλάφι party» στην παραλία των Αγίων Αποστόλων έφερε κοντά εθελοντές, αθλητές, οικογένειες και φίλους σε ένα γλέντι με φαγητό, ποτό και ζωντανή μουσική. Μια στιγμή χαλάρωσης, μα πάνω απ’ όλα γιορτής της συλλογικής προσπάθειας.

Για τους συμμετέχοντες, δεν υπήρξε ούτε μία νίκη που να καταγραφεί σε πίνακα κατάταξης. Η νίκη ήταν κοινή: το βίωμα της αλληλεγγύης, η χαρά της συμμετοχής, η αίσθηση ότι η κοινωνία μπορεί να σταθεί όρθια όταν επιλέγει να πορεύεται μαζί.

Ένας θεσμός που εμπνέει: για την ενημέρωση, την πρόληψη και τον εθελοντισμό

Όπως υπογραμμίζουν οι διοργανωτές, το «Υπερκοπέλι» δεν είναι απλώς μια εκδήλωση — είναι εργαλείο ευαισθητοποίησης. Στοχεύει στη διάδοση των μηνυμάτων του Συλλόγου «Ορίζοντας», στην προώθηση του εθελοντισμού και στην ανάδειξη του έργου κοινωνικών δομών και ιδρυμάτων που βρίσκονται δίπλα σε οικογένειες με ανάγκες.

Σε μια εποχή που η αποξένωση, η δυσπιστία και η ατομικότητα απειλούν τη συνοχή της κοινωνίας, δράσεις όπως το «Υπερκοπέλι» υπενθυμίζουν τη δύναμη του συλλογικού. Τη σημασία του να είμαστε παρόντες — όχι μόνο ως θεατές αλλά ως συμμέτοχοι.

Ένα βήμα κάθε χρόνο πιο κοντά στον Άνθρωπο

Η επιτυχία της φετινής διοργάνωσης δεν μετριέται σε νούμερα. Μετριέται σε χαμόγελα, σε δάκρυα συγκίνησης, σε σφιχτές αγκαλιές και σε χειραψίες που λένε «είμαστε μαζί σου». Το «Υπερκοπέλι» είναι μια υπενθύμιση ότι όσο υπάρχει διάθεση για προσφορά, η ελπίδα θα παραμένει ζωντανή.

Γιατί η ζωή δεν μετριέται με χρονόμετρα. Μετριέται με αγάπη.

Αδυναμία Διεύθυνσης Δασών Χανίων για παροχή 3.000 δενδρυλλίων ελιάς στα πυρόπληκτα χωριά του Σελίνου — Έκκληση για εθνική κινητοποίηση αποκατάστασης

Απορρίφθηκε το αίτημα για αναδασώσεις στις καμένες περιοχές Τεμενίων, Ασφεντυλών και Πλατανέ — Εναγώνια αναζήτηση λύσης από συλλόγους φυτωριούχων σε όλη τη χώρα

Σε απόγνωση βρίσκονται οι κάτοικοι των χωριών Τεμένια, Ασφεντυλές, Πλατανές και Ανύδροι, μετά την επίσημη άρνηση της Διεύθυνσης Δασών Χανίων να ανταποκριθεί στο αίτημα χορήγησης 3.000 δενδρυλλίων ελιάς για την αποκατάσταση των ολοσχερώς καμένων καλλιεργειών από τη φονική πυρκαγιά του Ιουλίου 2025.

Το αίτημα είχε κατατεθεί από τον Ευτύχη Κουκουτσάκη, εκπρόσωπο Τύπου και Γραμματέα Οργανωτικού της δημοτικής παράταξης «Μαζί για τον Δήμο Καντάνου», στο πλαίσιο μιας οργανωμένης προσπάθειας αναγέννησης της τοπικής αγροτικής παραγωγής, μετά την καταστροφή χιλιάδων στρεμμάτων ελαιώνα στην ευρύτερη περιοχή του ιστορικού Σελίνου.

Η επίσημη απάντηση της Διεύθυνσης Δασών

Με επίσημο έγγραφό της, ημερομηνίας 3 Σεπτεμβρίου 2025, η Διεύθυνση Δασών Χανίων απαντά αρνητικά στο αίτημα Κουκουτσάκη, επικαλούμενη περιορισμένες δυνατότητες του Δασικού Φυτωρίου:

«Σας γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στο αίτημά σας για χορήγηση 3.000 δενδρυλλίων ελιάς καθώς το Δασικό Φυτώριο της Υπηρεσίας διαθέτει κάθε χρόνο το φθινόπωρο δασικά είδη και μόνο, ανάμεσα σε αυτά και λίγα άτομα αγριελιάς», αναφέρει χαρακτηριστικά η Διευθύντρια Δασών Χανίων, Πολύμνια Σκλαβάνη.

Η απάντηση, αν και τυπικά τεκμηριωμένη, προκαλεί προβληματισμό, καθώς αποκαλύπτει την αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να στηρίξει άμεσα και έμπρακτα τις πληγείσες κοινότητες σε μια από τις πλέον παραγωγικές περιοχές του νομού.

Έκκληση για εθνική κινητοποίηση από συλλόγους και φυτωριούχους

Μπροστά στην αδυναμία του Δημοσίου, ο κ. Κουκουτσάκης ανακοίνωσε ότι απευθύνθηκε ήδη με νέο αίτημα προς συλλόγους και συνεταιρισμούς φυτωριούχων σε όλη την Ελλάδα, ζητώντας τη δωρεάν ή συμβολική χορήγηση φυτωρίων ελιάς:

«Σε μία ύστατη προσπάθεια να ξαναγίνουν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις αυτών των περιοχών, προχώρησα σε νέο αίτημα προς Συλλόγους και Συνεταιρισμούς Φυτωριούχων σε όλη την Ελλάδα. Ελπίζω όπως ανταποκριθούν άμεσα και ξεκινήσει η αποκατάσταση μέσα στο χειμώνα», αναφέρει χαρακτηριστικά στην ανακοίνωσή του.

Η παρέμβασή του εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο εθελοντικής ανασυγκρότησης του πρωτογενούς τομέα στις πληγείσες περιοχές, με τη συμμετοχή πολιτών, συλλογικοτήτων και ενδεχομένως ιδιωτών χορηγών που θα μπορούσαν να καλύψουν μέρος του κόστους.

Σφακιά – Καλλικράτης: Ομιλία Παυλόπουλου υπέρ των γερμανικών αποζημιώσεων στη σκιά της ναζιστικής θηριωδίας

Τιμή στη μνήμη των θυμάτων και δίκαιη απαίτηση Δικαιοσύνης: Μια ιστορική παρέμβαση του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας από τον μαρτυρικό Καλλικράτη

Με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης για τα 82 χρόνια από τη ναζιστική σφαγή στον Καλλικράτη Σφακίων, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ακαδημαϊκός και επίτιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών Προκόπης Παυλόπουλος, πραγματοποίησε ομιλία υψηλού ιστορικού και νομικού συμβολισμού, επαναφέροντας στο προσκήνιο το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου.

Η ομιλία του πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που συνδιοργάνωσαν η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και ο Δήμος Σφακίων για τα τραγικά γεγονότα του Οκτωβρίου 1943, όταν οι ναζί και οι συνεργάτες τους σφαγίασαν και πυρπόλησαν το χωριό Καλλικράτης.

Με έντονη συναισθηματική φόρτιση ξεκίνησε την ομιλία του ο κ. Παυλόπουλος, δηλώνοντας:

«Με αισθήματα εθνικής ανάτασης αλλά και ανείπωτου πόνου βρίσκομαι για μία ακόμη φορά εδώ, προκειμένου να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην Ιερή Μνήμη των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας».

Ο Καλλικράτης, «το χωριό των ολοκαυτωμάτων», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, υπήρξε πολλαπλώς μαρτυρικός, καθώς καταστράφηκε τέσσερις φορές στην ιστορία του — με τελευταία και πιο φρικτή αυτή του Οκτωβρίου του 1943. Τότε, η παραστρατιωτική μονάδα του διαβόητου Φριτς Σούμπερτ, σε συνεργασία με Έλληνες συνεργάτες από την ανατολική Κρήτη, κατέστρεψε ολοσχερώς το χωριό, σφαγιάζοντας 32 άμαχους, ανάμεσά τους 17 γυναίκες και κατάκοιτους ηλικιωμένους.

«Από την 8η έως την 11η Οκτωβρίου 1943, οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους έκαιγαν και λεηλατούσαν τον Καλλικράτη», σημείωσε ο πρώην Πρόεδρος. «Άρπαξαν ακόμη και ιερά σκεύη από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου».

Η ιστορική ευθύνη της Γερμανίας και το δίκαιο των ελληνικών αξιώσεων

Στην καρδιά της ομιλίας του, ο κ. Παυλόπουλος παρουσίασε με συστηματικό και τεκμηριωμένο τρόπο τη νομική βάση των ελληνικών αξιώσεων κατά της Γερμανίας: τόσο για το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο όσο και για τις αποζημιώσεις για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής κατοχής.

«Οι απαιτήσεις μας δεν είναι ζήτημα εκδίκησης – εμείς, οι Έλληνες, αγνοούμε ιστορικώς ένα τέτοιο ποταπό αίσθημα – αλλά αμιγώς ζήτημα δικαίωσης και απονομής Δικαιοσύνης», υπογράμμισε.

Ειδικά για το κατοχικό δάνειο, εξήγησε πως πρόκειται για υποχρεωτική σύμβαση με συμβατική, και όχι αδικοπρακτική, βάση, επομένως δεν τίθεται ζήτημα παραγραφής ή παραίτησης από τη διεκδίκηση.

Η «αίρεση» του 1953 και το Σύμφωνο 2+4 του 1990

Ανατρέχοντας στις κρίσιμες νομικές πτυχές, ο κ. Παυλόπουλος αποδόμησε τη βασική γερμανική θέση περί παραγραφής των αξιώσεων:

Η Συμφωνία του Λονδίνου το 1953, τόνισε, δεν κατήργησε τις υποχρεώσεις της Γερμανίας αλλά τις ανέβαλε έως την υπογραφή Συμφώνου Ειρήνης, κάτι που νομικά επήλθε το 1990 με το «Σύμφωνο 2+4» – δηλαδή με την επίσημη επανένωση της Γερμανίας και την ανάκτηση πλήρους κυριαρχίας. Το εν λόγω σύμφωνο, αν και δεν υπογράφτηκε από την Ελλάδα, «επέχει τη θέση Συμφώνου Ειρήνης γενικής ισχύος» και άρα «επαναφέρει αυτοδικαίως τις εκκρεμείς αξιώσεις».

«Η θέση αυτή είναι κυριολεκτικώς Εθνική και, κατά συνέπεια, μη διαπραγματεύσιμη», δήλωσε ο κ. Παυλόπουλος, επισημαίνοντας ότι τεκμηριώνεται όχι μόνο από το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, αλλά και από τη γνωμοδότηση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εμπειρογνωμόνων της Bundestag (2019), η οποία αναγνωρίζει την ισχύ των ελληνικών αξιώσεων και προτρέπει την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα σε κρίση

Ο τέως Πρόεδρος δεν παρέλειψε να καταγγείλει τη γερμανική στάση ως υποκριτική και αναιτιολόγητη:

«Η Γερμανία δεν μπορεί, από τη μια, να δίνει “μαθήματα” σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και από την άλλη να αρνείται να συμμορφωθεί με αυτό όταν αφορά τα ίδια της τα εγκλήματα», δήλωσε.

Η άρνηση της γερμανικής κυβέρνησης να δεχθεί ακόμη και τη συζήτηση προσφυγής στο αρμόδιο δικαιοδοτικό forum, πρόσθεσε, «υπονομεύει εκ των έσω την αξιοπιστία και το κύρος της Γερμανίας σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο».

Κάλεσμα για πολιτική βούληση και χρήση όλων των εργαλείων

Κλείνοντας την ομιλία του, ο Προκόπης Παυλόπουλος κάλεσε την Ελλάδα να καθιερώσει την υπεράσπιση των αξιώσεών της ως κυρίαρχο στόχο εξωτερικής πολιτικής.

«Με όλα τα διαθέσιμα, κυρίως κατά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, μέσα – συμπεριλαμβανομένου και του veto – πρέπει να υπερασπιστούμε το δίκαιο της ιστορικής μας μνήμης», δήλωσε.

Ολόκληρη η ομιλία του έχει ως εξής:

«Με αισθήματα εθνικής ανάτασης αλλά και ανείπωτου πόνου βρίσκομαι για μία ακόμη φορά εδώ, μαζί σας, προκειμένου να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στην Ιερή Μνήμη των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας. Της θηριωδίας εκείνου του μαύρου Οκτωβρίου του 1943, στο Χωριό Καλλικράτης του Δήμου Σφακίων. Όμως, και πριν αναχθώ σε αυτά τα γεγονότα, έχω χρέος να υπενθυμίσω, έστω και συνοπτικώς, την λαμπρή ιστορική πορεία του χωριού Καλλικράτη μέσα στους αιώνες. Και τούτο, γιατί η πορεία αυτή είναι κομμάτι της Εθνικής Ιστορίας μας το οποίο δεν μπορεί, και δεν πρέπει, σε καμιά περίπτωση να παραδοθεί στην λησμονιά του χρόνου.

Α. Η ιστορική πορεία του Καλλικράτη άρχισε το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου του 1453, όταν ο Μανούσος Καλλικράτης –στον οποίο οφείλει το όνομά του το Χωριό- ηγήθηκε ενός σώματος 1500 Κρητών που ανέλαβε την αποστολή να υπεραμυνθεί της Κωνσταντινούπολης, όταν την πολιορκούσαν οι Οθωμανοί του Μωάμεθ Β΄. Φθάνοντας στην «Βασιλεύουσα» -που ήδη κατέρρεε, υφιστάμενη ιδίως το καίριο πλήγμα της εγκατάλειψης από την τότε Δυτική Ευρώπη- ο Μανούσος Καλλικράτης και οι μαχητές του αμέσως ανέλαβαν την υπεράσπιση των τριών, από τους 112 συνολικώς, πύργων οι οποίοι θωράκιζαν τα τείχη της. Οι Κρήτες μαχητές, πάντοτε υπό τον Μανούσο Καλλικράτη, στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, δοθέντος ότι οι πύργοι που υπερασπίσθηκαν ουδέποτε εκπορθήθηκαν από τους πολιορκητές. Αφού «έπεσε» η Κωνσταντινούπολη, οι Οθωμανοί σεβάσθηκαν την ανδρεία των Κρητών του Μανούσου Καλλικράτη και τους άφησαν, σε ένδειξη έμπρακτης αναγνώρισής της, να γυρίσουν πίσω στην Πατρίδα. Κατά την καθ’ όλα πειστική παράδοση, μόλις οι μαχητές της Κωνσταντινούπολης έφθασαν στην Κρήτη χορεύτηκε, κατά την υποδοχή τους, για πρώτη φορά ο «συρτός χανιώτικος». Μετέπειτα, η ιστορία του Καλλικράτη συνεχίσθηκε μέσα από λαμπρές σελίδες αγώνων αλλά και αποφράδες ημέρες μαρτυρίου και πένθους. Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο αξίζει ιδιαίτερης μνείας το γεγονός πως ο Καλλικράτης χαρακτηρίσθηκε ως το «Χωριό των ολοκαυτωμάτων», λόγω του ότι κάηκε ολοσχερώς τέσσερις φορές. Η πρώτη ήταν τον Απρίλιο του 1770, κατά την «Επανάσταση του Δασκαλογιάννη» στην εποχή των «Ορλωφικών». Ύστερα ακολούθησε η καταστροφή του Χωριού το 1821, αμέσως μετά την έναρξη της Εθνεγερσίας του 1821. Ενώ κατά την Επανάσταση του 1866 -που κορυφώθηκε με την ηρωική ανατίναξη της Ιεράς Μονής Αρκαδίου στο Ρέθυμνο- ο Καλλικράτης κάηκε για τρίτη φορά.

Β. Έρχομαι στα γεγονότα τα οποία τιμούμε σήμερα, και ειδικότερα στην τέταρτη φορά που το Χωριό Καλλικράτης αφανίσθηκε. Ήταν τον Οκτώβριο του 1943, όταν η παραστρατιωτική συμμορία του θρασύδειλου Φριτς Σούμπερτ «σώμα κυνηγών» -σε συνεργασία, δυστυχώς, με ορισμένους κρητικούς «εφιάλτες» από την ανατολική Κρήτη- εισέβαλε στο Χωριό καταδιώκοντας την θρυλική ομάδα του αντιστασιακού ηγέτη Εμμανουήλ Μπαντουβά. Επρόκειτο για τους ίδιους Γερμανούς που λίγες μέρες νωρίτερα είχαν διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα στο χωριό Καλή Συκιά Ρεθύμνου, με εκτελέσεις γυναικών και λεηλασίες. Από την 8η έως την 11η Οκτωβρίου 1943 οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους έκαιγαν και λεηλατούσαν τον Καλλικράτη. Άρπαξαν ως και ιερά σκεύη και άμφια από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αποτρόπαιο δείγμα γραφής της κτηνωδίας τους ήταν η θηριωδία της εκτέλεσης 32 κατοίκων του Χωριού, μεταξύ των οποίων 17 γυναικών αλλά και ηλικιωμένων που ήταν κατάκοιτοι στα κρεβάτια τους. Έκτοτε ο Καλλικράτης των 120 τότε οικογενειών ουδέποτε συνήλθε. Και διατηρώ στην μνήμη μου μία στιγμή που για μένα έχει ξεχωριστή συναισθηματική –και όχι μόνο- αξία, δηλαδή την χρονιά του 2018, στις 4 Οκτωβρίου, όταν μετά από ιδιαιτέρως τιμητική πρόσκλησή σας επισκέφθηκα τον Δήμο σας και ανακηρύχθηκα Επίτιμος Δημότης Σφακίων, ενώ εν συνεχεία υπέγραψα –σε εκπλήρωση χρέους της Πολιτείας- το π.δ. 29/2019, με το οποίο χαρακτηρίσθηκε ο Καλλικράτης ως «Μαρτυρικό Χωριό». Από την πλευρά μου, επιτρέψατέ μου να σας εκθέσω τις θέσεις τις οποίες παγίως έχω υποστηρίξει -ουσιαστικώς δε την Εθνική Θέση μας- ως προς το νομικώς ενεργό και το δικαστικώς επιδιώξιμο των απαιτήσεων της Ελλάδας κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, των σχετικών με το κατοχικό δάνειο και με τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας. Με την επισημείωση ότι οι ως άνω απαιτήσεις μας δεν είναι ζήτημα εκδίκησης -εμείς, οι Έλληνες, αγνοούμε ιστορικώς ένα τέτοιο ποταπό αίσθημα- αλλά αμιγώς ζήτημα δικαίωσης και απονομής Δικαιοσύνης, και μάλιστα και κατά το Διεθνές Δίκαιο και κατά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Ι. Το ευρύτερο νομικό πλαίσιο

Συνιστά πλέον κοινή πεποίθηση το ότι είναι η ίδια η έννοια της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Νομιμότητας η οποία θεμελιώνει, στο ακέραιο, τις αξιώσεις της Ελλάδας ως προς το κατοχικό δάνειο και ως προς τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας.

Α. Και τούτο διότι η Δικαιοσύνη της Ιστορίας, προκειμένου το μήνυμα «Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά» να καταστεί πράξη, απαιτεί από τους θύτες να ολοκληρώσουν την «συγγνώμη» τους αποδίδοντας και στην Ελλάδα αυτό που δικαιωματικώς της ανήκει. Πράγμα που σημαίνει πως αν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εννοεί και αναγνωρίζει πλήρως τις ευθύνες της για το ναζιστικό παρελθόν της οφείλει, αμέσως, να πράξει έναντι της Ελλάδας εκείνο το οποίο επιβάλλει τόσον η ιστορική διαδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και ο κοινός μας Ευρωπαϊκός Πολιτισμός. Ιδίως δε ο κοινός μας Ευρωπαϊκός Νομικός Πολιτισμός.

Β. Επ’ αυτού υπενθυμίζω, όπως ήδη προανέφερα, την βασική μας θέση -που είναι και Εθνική μας Θέση, αφότου συντελέσθηκαν τα εγκλήματα της ναζιστικής θηριωδίας κατά της Ελλάδας και του Ελληνικού Λαού- ως προς τις ως άνω αξιώσεις μας. Διευκρινίζεται, ευθύς εξ αρχής, ότι έχουμε να κάνουμε με δύο εντελώς διαφορετικά, από νομική προσέγγιση, θέματα.

ΙΙ. Τα είδη των απαιτήσεων της Ελλάδας

Συγκεκριμένα δε πρόκειται:

Α. Πρώτον, για το κατοχικό δάνειο προς την Γερμανία, το οποίο συνήφθη υποχρεωτικώς –ορθότερα με καταναγκαστικό και εκβιαστικό τρόπο- μεταξύ της εγκάθετης κατοχικής κυβέρνησης και της Γερμανίας, «προς συντήρηση των στρατευμάτων κατοχής»! Εδώ πρόκειται, λοιπόν, από νομική σκοπιά περί ενοχής εκ συμβάσεως και, άρα, περί αναγκαστικώς συναφθέντος συμβατικού δεσμού. Άρα, η αντίστοιχη εκ της συμβάσεως απαίτηση της Ελλάδας είναι ενδοσυμβατικής -και όχι αδικοπρακτικής- προέλευσης.

1. Σε αυτήν την απαίτηση προστίθενται ποσά τα οποία προκύπτουν από συναφείς προς την δανειακή σύμβαση αιτίες, όπως είναι ιδίως οι τόκοι υπερημερίας λόγω μη έγκαιρης εξόφλησης.

2. Για την απαίτηση αυτή δεν τίθεται ούτε θέμα παραγραφής ούτε θέμα παραίτησης. Τίθεται μόνο ζήτημα συνολικού υπολογισμού της έως σήμερα, τον οποίο ήδη έχει καταστρώσει και τεκμηριώσει επαρκώς το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Ας σημειωθεί ότι η ελληνική θέση γίνεται νομικώς τόσο περισσότερο ισχυρή, όσον η αποπληρωμή του δανείου είχε αρχίσει ήδη από την κατοχική περίοδο.

Β. Και, δεύτερον, για τις αποζημιώσεις λόγω ανθρώπινων θυμάτων και υλικών καταστροφών από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, οι οποίες επίσης έχουν -και δη ευθύς εξαρχής, μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου- υπολογισθεί τουλάχιστον στις γενικές τους γραμμές.

1. Επισημαίνεται, πριν απ’ όλα, ότι το 1946, στην Διάσκεψη των Παρισίων, είχε προσδιορισθεί ένα –κατά προσέγγιση- ποσό αποζημιώσεων αυτής της μορφής προς την Ελλάδα ύψους 7,5 δισ. δολαρίων. Κυρίως δε επισημαίνεται με έμφαση ότι το 1953, με την Συμφωνία του Λονδίνου, δεν «χαρίσθηκαν» στην Γερμανία οι οφειλές της λόγω πολεμικών αποζημιώσεων, όπως η γερμανική πλευρά τεχνηέντως και καταδήλως υποκριτικώς φαίνεται να διατείνεται.

α) Η ως άνω Συμφωνία απλώς έθεσε σε αδράνεια τις οφειλές της Γερμανίας έως την υπογραφή, κατά το Διεθνές Δίκαιο (Δίκαιο του Πολέμου), «Συμφώνου Ειρήνης» μεταξύ της τελευταίας και των Δυνάμεων που νίκησαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόκειται νομικώς για ένα είδος lato sensu αναβλητικής αίρεσης σχετικά με την εξόφληση των υποχρεώσεων της Γερμανίας, επειδή τότε θεωρήθηκε ότι αυτή δεν διέθετε –πρωτίστως λόγω της διαίρεσής της σε Δυτική και Ανατολική- την κατά το Διεθνές Δίκαιο απαιτούμενη πολιτειακή υπόσταση προς ανάληψη και εκπλήρωση συναφών υποχρεώσεων.

β) Τούτο –ήτοι η ικανότητα σύναψης «Συμφώνου Ειρήνης»- επήλθε το 1990. Όταν, μετά την επανένωση της Γερμανίας, η τελευταία απέκτησε ενιαία, νομικώς, πολιτειακή υπόσταση και κυριαρχία. Ειδικότερα, το 1990 υπογράφηκε το λεγόμενο «Σύμφωνο 2 + 4» μεταξύ της ενωμένης πλέον Γερμανίας και των ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Γαλλίας και Αγγλίας.

γ) Γίνεται δε σήμερα, γενικώς και επισήμως, δεκτό –de facto δε το έχει αποδεχθεί και η Γερμανία, αφού στην βάση αυτή στηρίζει την εν γένει κυριαρχία της- ότι το ως άνω Σύμφωνο επέχει την θέση του «Συμφώνου Ειρήνης» το οποίο προέβλεπε, κατά το Διεθνές Δίκαιο, η προαναφερόμενη Συμφωνία του Λονδίνου του 1953. Και τούτο διότι μόνον έκτοτε η Γερμανία μπορούσε να υπογράψει ένα τέτοιο «Σύμφωνο», δεδομένου ότι μόνο τότε, κατά τ’ ανωτέρω, απέκτησε την ενότητά της και την ενιαία κυριαρχία της μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

δ) Το «Σύμφωνο 2 + 4» καλύπτει, λόγω της νομικής φύσης του αλλά και της γενικότητάς του, και τα μη συμβαλλόμενα -πλην όμως παθόντα- από την γερμανική κατοχή Κράτη, όπως και η Ελλάδα. Είναι δηλαδή νομικό κείμενο γενικής εφαρμογής.

2. Η από Ελληνικής πλευράς νομική βάση των αποζημιωτικών απαιτήσεων κατά της Γερμανίας βρίσκει σταθερό έρεισμα κυρίως στις διατάξεις του άρθρου 3 της Δ΄ Σύμβασης της Χάγης του 1907, οι οποίες κωδικοποίησαν και τις έως τότε διατάξεις του «Δικαίου του Πολέμου».

α) Κατά τις διατάξεις αυτές: «Ο εμπόλεμος όστις ήθελε παραβιάσει τας διατάξεις του Κανονισμού θα υποχρεούται, αν συντρέχει λόγος, εις αποζημίωσιν, θα είναι δε υπεύθυνος δια πάσας τας πράξεις τας διαπραχθείσας υπό των προσώπων των μετεχόντων της στρατιωτικής του δυνάμεως». Επέκεινα, οι διατάξεις των άρθρων 46 και 47 του «Κανονισμού Νόμων και Εθίμων του Πολέμου στην ξηρά» -ο οποίος είναι προσαρτημένος στην Δ΄ Σύμβαση της Χάγης του 1907- καθιερώνουν και τις δύο θεμελιώδεις αρχές του Δικαίου του Πολέμου: Ήτοι τις αρχές της προστασίας αφενός του σεβασμού του Ανθρώπου και, αφετέρου, της ατομικής ιδιοκτησίας.

β) Όλες αυτές τις αρχές επικαιροποίησε η απόφαση του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης, το 1946. Τούτο είχε αποδεχθεί, τουλάχιστον έναντι της Ελληνικής Κυβέρνησης -επισήμως και expressis verbis το 1965- ο τότε Καγκελάριος Λούντβιχ Έρχαρτ. Ο ίδιος δε είχε μιλήσει για οφειλόμενες στην Ελλάδα επανορθώσεις ύψους 500 εκ. γερμανικών μάρκων.

ΙΙΙ. Τα κύρια στοιχεία της τεκμηρίωσης

Από τα όσα εκτέθηκαν προκύπτει ότι οι προμνημονευόμενες αξιώσεις μας, από τις οποίες ουδέποτε και καθ’ οιονδήποτε τρόπο έχουμε παραιτηθεί, είναι πάντοτε και αδιαλείπτως νομικώς ενεργές –πράγμα που σημαίνει ότι δεν τίθεται κανένα θέμα παραγραφής- και δικαστικώς επιδιώξιμες.

Α. Και ο κοινός μας Ευρωπαϊκός Νομικός Πολιτισμός, ως μέρος του εν γένει κοινού μας Ευρωπαϊκού Πολιτισμού που συντίθεται από τις διατάξεις αλλά και από τις θεμελιώδεις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής και της Διεθνούς Νομιμότητας, επιβάλλει την σχετική απόφαση να την λάβει αρμόδιο δικαιοδοτικό Forum, με βάση το σύνολο του εφαρμοζόμενου, εν προκειμένω, Διεθνούς Δικαίου.

Β. Η θέση αυτή είναι, κυριολεκτικώς, Εθνική και, κατά συνέπεια, μη διαπραγματεύσιμη. Πολλώ μάλλον όταν την ενισχύει, πλέον, καταλυτικώς η πρόσφατη γνωμοδότηση (2019) της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εμπειρογνωμόνων του Γερμανικού Κοινοβουλίου (Bundestag). Η οποία αφενός αναγνωρίζει ότι δεν τίθεται, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ζήτημα παραγραφής των προμνημονευόμενων αξιώσεων της Ελλάδας ή παραίτησης από την διεκδίκησή τους. Και, αφετέρου, εξ αντιδιαστολής προτρέπει την γερμανική πλευρά να αποδεχθεί σχετική προσφυγή της Ελλάδας στο αρμόδιο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Κατά τούτο μόνον αυτονόητο προβληματισμό προκαλεί η από 18.10.2019 απόρριψη της, κατά τον Ιούνιο του ίδιου έτους, πλήρως τεκμηριωμένης ρηματικής διακοίνωσης της Ελλάδας -αλλά και μεταγενέστερων, άμεσων ή έμμεσων, ανάλογων απορρίψεων- αναφορικά με την προοπτική προσφυγής στο αρμόδιο δικαιοδοτικό Forum για την οριστική επίλυση της εν προκειμένω διαφοράς ως προς τις αξιώσεις της Ελλάδας, οι οποίες σχετίζονται με το κατοχικό δάνειο και με τις εν γένει αποζημιώσεις.

Επίλογος

Η κατά τα προεκτεθέντα άρνηση της Κυβέρνησης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, με το να αγνοεί όλα τα προπαρατεθέντα
-πλήρως τεκμηριωμένα- νομικά επιχειρήματα, εμφανίζεται παντελώς αναιτιολόγητη, δοθέντος ότι έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση και προς την Διεθνή αλλά και προς την Ευρωπαϊκή Νομιμότητα.

Α. Επιπλέον, μία τέτοια άρνηση είναι άκρως αντιφατική και υποκριτική, αφού δεν είναι νοητό και αποδεκτό, από πλευράς συνεπούς διεθνούς συμπεριφοράς, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας από την μία πλευρά να επιχειρεί, σε πολλές περιπτώσεις, να «παραδώσει μαθήματα» σεβασμού, εκ μέρους άλλων Κρατών, της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Νομιμότητας. Και, από την άλλη πλευρά, η ίδια να αρνείται την συμμόρφωσή της προς αυτές, όταν μάλιστα πρόκειται για θύματα και ζημίες προερχόμενες από το εφιαλτικό ναζιστικό παρελθόν της. Ένα παρελθόν το οποίο άλλωστε η ίδια έχει, δημοσίως και διεθνώς, καταδικάσει και αποκηρύξει με κάθε μέσο και με κάθε τρόπο. Υπό τις συνθήκες αυτές είναι βέβαιο ότι η συμπεριφορά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας υποσκάπτει, εκ των έσω, την αξιοπιστία της και το κύρος της, σε Ευρωπαϊκό και σε Διεθνές επίπεδο. Όπως είναι λοιπόν αυτονόητο η Ελλάδα δεν αποδέχεται, ούτε πρόκειται να αποδεχθεί, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, την άρνηση αυτή. Πράγμα που σημαίνει ότι θα επανέλθει εν προκειμένω, δίνοντας ακόμη μεγαλύτερη έκταση και έμφαση στα νομικά -και όχι μόνο- επιχειρήματά της.

Β. Επιπροσθέτως, είναι ανάγκη να καθιερωθεί οριστικώς ως κυρίαρχος στόχος της Ελλάδας η υπεράσπιση όλων των κατά τ’ ανωτέρω θέσεών της με όλα τα διαθέσιμα, κυρίως κατά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, μέσα, συμπεριλαμβανομένου και του veto, ιδίως όταν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας προσέρχεται, στο πλαίσιο των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και υποστηρίζει μόνο τις δικές της θέσεις -κατά την προσφιλή της, πλην άκρως βλαπτική έως υπονομευτική για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, τακτική- κατ’ εξοχήν στο πεδίο της ευρωπαϊκής οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής».