Θετικό αποτύπωμα αφήνουν οι κρητικές εξαγωγές στο εννεάμηνο του 2025, καταγράφοντας αύξηση τόσο σε αξία όσο –κυρίως– σε επίπεδο ποσοτήτων, σε μια περίοδο έντονων προκλήσεων για το διεθνές εμπόριο και τον πρωτογενή τομέα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όπως τα επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης, οι εξαγωγές του νησιού κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 κινούνται με θετικό πρόσημο, αποτυπώνοντας μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη εξαγωγική πορεία. Παρά την οριακή αύξηση σε αξία, η εντυπωσιακή άνοδος στις εξαγόμενες ποσότητες αναδεικνύει τη δυναμική των βασικών κλάδων της κρητικής παραγωγής και σηματοδοτεί τη σταδιακή προσαρμογή της οικονομίας του νησιού σε ένα απαιτητικό και μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον.
Ειδικότερα, με αύξηση της τάξεως του 0,5% σε αξία και 50,7% σε ποσότητα έκλεισαν οι εξαγωγές της Κρήτης κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2025, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. Συγκεκριμένα, το σύνολο των εξαγωγών της Κρήτης χωρίς τα πετρελαιοειδή κατά την εξεταζόμενη περίοδο έφτασαν το ποσό των 548,5 εκ. ευρώ έναντι των 545,7 εκ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, ενώ σε ποσότητα έφτασαν τους 486.025 τόνους έναντι των 322.590 τόνων πέρυσι.
Κλάδοι
Ο κλάδος των Τροφίμων και Ποτών, ο οποίος αποτελεί σχεδόν το 60% του συνόλου των Κρητικών εξαγωγών κατά το εξεταζόμενο διάστημα με 326,2 εκ. ευρώ, παρουσιάζει αύξηση ίση με 5% σε αξία και 28% σε ποσότητα. Ο κλάδος των Χημικών & Πλαστικών έρχεται δεύτερος, με μερίδιο 25% επί του συνόλου των εξαγωγών της Κρήτης και αύξηση της τάξεως του 1,9% σε αξία και 6,4% σε ποσότητα. Ακολουθούν οι κλάδοι της Κλωστοϋφαντουργίας & Ένδυσης (μερίδιο 8,4% και αύξηση 4,8%), των Μηχανών & Συσκευών (μερίδιο 3,2% και αύξηση 6,1%), και με μικρότερα μερίδια τα Μέταλλα & κατασκευές, τα Δομικά Υλικά, η Λαϊκή Τέχνη και τα λοιπά βιομηχανικά προϊόντα.
Τρόφιμα & Ποτά
Στον αγροδιατροφικό τομέα, το Ελαιόλαδο έφτασε τα 216 εκ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 3,7% σε αξία και 66,8% σε ποσότητα, τα Κηπευτικά τα 64,7 εκ. ευρώ με αύξηση 10,6% σε αξία και 3,2% σε ποσότητα, η κατηγορία των Φρούτων & Καρπών τα 13,2 εκ. ευρώ και αύξηση 23,4% και ακολουθούν οι κατηγορίες των Αρτοποιημάτων – Γλυκών – Ζαχαρωδών (+5,8%), των Ψαριών & θαλασσινών (-18,2%) και των νερών – Αναψυκτικών – Χυμών (+14%).
Βιομηχανία
Από τα προϊόντα εκτός αγροδιατροφικού τομέα, σημαντικές είναι οι εξαγωγές πλαστικών μεμβρανών και φύλλων, ειδών συσκευασίας από πλαστικές ύλες, διχτυών αγροτικής χρήσης και χρωστικών υλών.
Αγορές
Σχετικά με τις αγορές, οι κυριότεροι αγοραστές των Κρητικών προϊόντων είναι η Ιταλία με τις εξαγωγές κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 να φτάνουν τα 134,1 εκ. ευρώ, η Γερμανία με 89,2 εκ. ευρώ, η Γαλλία με 36,3 εκ. ευρώ, η Πολωνία με 32,5 εκ. ευρώ και η Κύπρος με 25,1 εκ. ευρώ. Τη δεκάδα των κυριότερων αγοραστών κλείνουν η Ολλανδία, οι Η.Π.Α., η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ισπανία.
Για τον κλάδο των Τροφίμων & Ποτών, τους κυριότερους αγοραστές αποτελούν η Ιταλία, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα 122,1 εκ. ευρώ και μερίδιο 37,4%, η Γερμανία με 65,5 εκ. ευρώ και μερίδιο 20,1%, η Πολωνία με 20 εκ. ευρώ και μερίδιο 6,1%, η Κύπρος με 13,7 εκ. ευρώ και μερίδιο 4,2% και η Βουλγαρία με 12,9 εκ. ευρώ και μερίδιο 4%. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., η Αυστρία, η Ρουμανία, η Ολλανδία και η Γαλλία.
Για το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της Κρήτης, το ελαιόλαδο, τους κυριότερους αγοραστές αποτελούν διαχρονικά η Ιταλία, η Γερμανία, οι Η.Π.Α., η Πολωνία και η Γαλλία.
Για τον κλάδο των Χημικών & Πλαστικών, οι κυριότεροι αγοραστές είναι η Γαλλία με 19,4 εκ. ευρώ, η Γερμανία με 15,6 εκ. ευρώ, η Ισπανία με 9,1 εκ. ευρώ, οι Η.Π.Α. με 8,2 εκ. ευρώ και η Ολλανδία με 8,1 εκ. ευρώ.
Νομοί
Αναφορικά με τους Νομούς της Κρήτης, εκτός από το Νομό Χανίων, ο οποίος παρουσίασε μείωση ίση με 19,1%, οι υπόλοιποι εμφάνισαν αύξηση και συγκεκριμένα ο Νομός Ηρακλείου 3,4%, ο Νομός Λασιθίου 53,8% και ο Νομός Ρεθύμνης 17,8% (σε αξία).
Συνολικά, η εικόνα των κρητικών εξαγωγών κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 καταγράφει μια οριακή αύξηση σε αξία, η οποία συνοδεύεται από ιδιαίτερα σημαντική άνοδο σε επίπεδο εξαγόμενων ποσοτήτων. Η διαφοροποίηση αυτή αποτυπώνει τη σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών του ελαιολάδου, μετά την εκρηκτική άνοδο που παρατηρήθηκε το 2023, αλλά και τη μετάβαση των κρητικών εξαγωγών σε μια πιο ρεαλιστική, ισορροπημένη και βιώσιμη βάση ανάπτυξης.
Παρά το απαιτητικό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από αυξημένο κόστος παραγωγής, πληθωριστικές πιέσεις και συνεχιζόμενες αβεβαιότητες στο παγκόσμιο εμπόριο, η πραγματική εξαγωγική δραστηριότητα της Κρήτης ενισχύεται ουσιαστικά, με τους περισσότερους βασικούς εξαγώγιμους κλάδους να καταγράφουν θετικό πρόσημο.
Με βάση τα έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία, ενισχύεται η εκτίμηση ότι η εξαγωγική πορεία θα παραμείνει ανοδική και κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Υπό αυτές τις συνθήκες, εκτιμάται ότι οι κρητικές εξαγωγές θα κλείσουν το 2025 με ήπια αλλά θετική μεταβολή σε αξία και με ισχυρή αύξηση σε επίπεδο ποσοτήτων.
Για να μπορέσει όμως αυτή η δυναμική να διατηρηθεί και να ενισχυθεί περαιτέρω, καθίσταται αναγκαία η ουσιαστική στήριξη της εξαγωγικής δραστηριότητας από την Πολιτεία, μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις που θα μειώνουν το κόστος και τη γραφειοκρατία, θα διευκολύνουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές και θα ενισχύουν συνολικά την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού εξαγωγικού συστήματος.
