18.8 C
Chania
Tuesday, December 23, 2025

Κίσαμος: Είκοσι χρόνια ποιμαντικής διακονίας – Τιμητική εκδήλωση για τον Μητροπολίτη Αμφιλόχιο στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης

Η Ιερά Μητρόπολις Κισάμου και Σελίνου τιμά την προσφορά του Ποιμενάρχη της σε μια βραδιά μνήμης και ευχαριστίας, με κεντρικό ομιλητή τον π. Γεώργιο Σχοινά.

 Ένα σημαντικό ορόσημο για την τοπική Εκκλησία και την κοινωνία της Δυτικής Κρήτης συμπληρώνεται φέτος, καθώς ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου, κ. Αμφιλόχιος, κλείνει είκοσι έτη «ευκλεούς Αρχιερατείας». Με αφορμή την επέτειο αυτή, η Ιερά Μητρόπολις διοργανώνει ειδική τιμητική εκδήλωση, καλώντας τον κλήρο και τον λαό να συμμετάσχουν σε ένα πνευματικό γεγονός μνήμης και αναγνώρισης.

Η εκδήλωση έχει προγραμματιστεί για το απόγευμα της Κυριακής, 23 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ) στο Κολυμπάρι, και αποτελεί, σύμφωνα με τους διοργανωτές, μια ελάχιστη ένδειξη σεβασμού και ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπο του Επισκόπου για την πολυετή διακονία του.

Το πρόγραμμα της βραδιάς

Η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 18:00 με το καλωσόρισμα από τον Γενικό Διευθυντή της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, Δρ. Κωνσταντίνο Ζορμπά, ο οποίος θα υποδεχθεί τους παρευρισκόμενους στον ιστορικό χώρο του Ιδρύματος. Τη σκυτάλη θα πάρει ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, Παν. Αρχιμανδρίτης π. Αγαθάγγελος Κουμαρτζάκης, ο οποίος θα εκφωνήσει λόγο ευχαριστίας, σκιαγραφώντας το έργο της τοπικής Εκκλησίας, ενώ θα ακολουθήσουν χαιρετισμοί επισήμων.

Κεντρικός άξονας της βραδιάς θα είναι η ομιλία που θα πραγματοποιηθεί στις 18:30 από τον εκλεκτό προσκεκλημένο, Αιδ. Πρωτοπρεσβύτερο π. Γεώργιο Σχοινά. Ο κληρικός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών θα αναπτύξει το θέμα: «Ο Επίσκοπος, πατέρας, θεσμός και χάρισμα!», αναλύοντας τον πολυδιάστατο ρόλο του ιεράρχη στη σύγχρονη εκκλησιαστική ζωή.

Μουσική και οπτική αναδρομή

Η βραδιά θα πλαισιωθεί καλλιτεχνικά στις 19:00 από τη Χορωδία του Ωδείου της Ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου, η οποία θα αποδώσει ύμνους και άσματα, προσδίδοντας κατανυκτικό τόνο στην ατμόσφαιρα. Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με την «αντιπελάργηση», την ευχαριστήρια αντιφώνηση δηλαδή, του τιμώμενου Μητροπολίτη κ. Αμφιλοχίου.

Παράλληλα, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο φουαγιέ της Ακαδημίας, όπου θα φιλοξενείται φωτογραφική έκθεση αφιερωμένη στην εικοσαετή πορεία του Μητροπολίτη, καταγράφοντας στιγμές από το ποιμαντικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο.

Κάλεσμα συμμετοχής

Η Ιερά Μητρόπολις απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε όλους όσοι επιθυμούν να μοιραστούν το πνευματικό αυτό γεγονός. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, η εκδήλωση «αποτελεί έκφραση σεβασμού, ευγνωμοσύνης, τιμής, αγάπης και ευχαριστίας» προς τον Ποιμενάρχη, δίνοντας την ευκαιρία στην τοπική κοινωνία να τιμήσει τον άνθρωπο που βρίσκεται στο τιμόνι της τοπικής Εκκλησίας τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Μόλις το 6,8% των νέων έως 24 ετών υποστηρίζουν ΝΔ, το 38,2% των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών στηρίζει ΝΔ

Η Ελλάδα πεθαίνει… Σε μία χώρα που γερνά και που οι νέοι συνεχίζουν να φεύγουν, που 7 στους 10 νέους αναζητούν τρόπους να μεταναστεύσουν, σε αυτή τη χώρα η Νέα Δημοκρατία απολαμβάνει της στήριξης του όλο και πιο σημαντικού εκλογικά πληθυσμού ηλικιωμένων (που η επιρροή τους αυξάνεται όσο συρρικνώνεται ο αριθμός των νέων) τη στιγμή που μόλις 6,8% των νέων 17–24 στηρίζουν τη Νέα Δημοκρατία. Όμως, οι άνω των 65 αποφασίζουν. Με απλά λόγια, η γενιά που φεύγει από τη ζωή αποφασίζει και η γενιά που θα έπρεπε να αποφασίζει, φεύγει από τη χώρα… Και η ΝΔ κυβερνά.

Την ώρα που δεκάδες χιλιάδες νέοι εγκαταλείπουν κάθε χρόνο την Ελλάδα αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό, η πολιτική πορεία της χώρας καθορίζεται ολοένα και περισσότερο από τις ψήφους των μεγαλύτερων γενεών—εκείνων που δεν θα ζήσουν τις συνέπειες των αποφάσεών τους.

Η δημοσκόπηση της MRB, που δημοσιεύτηκε στις 29 Μαΐου 2025, φωτίζει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο αυτό το βαθύ κοινωνικοπολιτικό ρήγμα: Στις ηλικίες 17–24 ετών, το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας λαμβάνει μόλις 6,8% υποστήριξη. Αντίθετα, στους άνω των 65, το ποσοστό φτάνει στο εντυπωσιακό 38,2%.

Η γενιά που κυρίως απέχει από τις κάλπες ή δηλώνει απογοητευμένη από το πολιτικό σύστημα είναι η ίδια που πληρώνει τις συνέπειες: χαμηλοί μισθοί, επισφάλεια, ακρίβεια, ανεργία, ανυπαρξία στεγαστικής πολιτικής, brain drain. Κι όμως, δεν είναι αυτή που διαμορφώνει την πορεία της χώρας.

Ηλικιακή ανισορροπία: Ποιος αποφασίζει για ποιον

Αναλυτικά τα ποσοστά στήριξης προς τη Νέα Δημοκρατία ανά ηλικιακή ομάδα, όπως κατεγράφησαν στην έρευνα MRB (Μάιος 2025):

Ηλικιακή Ομάδα Στήριξη ΝΔ
17–24 ετών 6,8%
25–34 ετών 11,8%
35–44 ετών 22,4%
45–54 ετών 15,8%
55–64 ετών 22,4%
65+ ετών 38,2%

Οι νεότερες γενιές, ιδιαίτερα κάτω των 35 ετών, δείχνουν ξεκάθαρη απόρριψη της πολιτικής πρότασης της Νέας Δημοκρατίας. Οι άνω των 65 όμως —που εκπροσωπούν περίπου 26% με 28% του εκλογικού σώματος— ψηφίζουν μαζικά υπέρ της.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο πληθυσμός άνω των 65 ετών αριθμεί περίπου 2,3 έως 2,5 εκατομμύρια άτομα. Οι πολίτες αυτοί προσέρχονται στις κάλπες με συμμετοχή που ξεπερνά το 70%, ενώ αντίθετα οι νέοι κάτω των 30 απέχουν μαζικά.

Το αποτέλεσμα είναι μια αναντιστοιχία: Αυτοί που έχουν μπροστά τους δεκαετίες ζωής και εργασίας —οι παραγωγικές ηλικίες— δεν καθορίζουν τις πολιτικές εξελίξεις. Αντίθετα, κυριαρχεί η ψήφος των γενεών που απολαμβάνουν συντάξεις, κρατικές παροχές και δεν επηρεάζονται από την αγορά εργασίας ή το στεγαστικό.

Από τις εκλογές του 2023 στο σήμερα: Κατάρρευση στις νεαρές ηλικίες

Η σύγκριση με τα ποσοστά των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου 2023 είναι αποκαλυπτική: Τότε, η Νέα Δημοκρατία κατέγραφε περίπου 21% στις ηλικίες 17–24 και σχεδόν 50% στους άνω των 65.

Δύο χρόνια μετά, η στήριξη των νέων έχει καταρρεύσει: από 21% σε 6,8%. Η γενιά που μεγάλωσε μέσα στην κρίση, είδε τα όνειρά της να μεταναστεύουν, και το μέλλον της να παραμένει γκρίζο, δεν βλέπει στον πολιτικό ορίζοντα κάποια ελπίδα από την υπάρχουσα κυβέρνηση.

Ακόμη και στην ηλικιακή ομάδα 45–54, η Νέα Δημοκρατία καταγράφει 15,8%, πίσω από μικρότερα κόμματα όπως η Πλεύση Ελευθερίας.

Μαζική φυγή νέων

Η πολιτική αποξένωση των νέων δεν είναι θεωρητικό φαινόμενο. Είναι μετρήσιμο και έχει συνέπειες: Δεκλαδες νέοι φεύγουν κάθε χρόνο από την Ελλάδα.

Τα τελευταία 15 χρόνια, πάνω από 500.000 μορφωμένοι Έλληνες έφυγαν στο εξωτερικό. Αυτή η φυγή δεν είναι μόνο ανθρώπινη απώλεια — είναι και τεράστια οικονομική ζημιά για τη χώρα. Κάθε άτομο που φεύγει, παίρνει μαζί του:

  • Δημόσια χρήματα που επενδύθηκαν για την εκπαίδευσή του
  • Φορολογικά έσοδα που δεν θα εισπραχθούν ποτέ
  • Ικανότητες και γνώσεις που λείπουν, και είναι κρίσιμα από την Ελλάδα

Οι βασικοί λόγοι; Χαμηλοί μισθοί, ανεργία, έλλειψη προοπτικής, αβεβαιότητα. Δηλαδή, μια πολιτική συνθήκη την οποία νομιμοποιούν και αναπαράγουν οι κυβερνήσεις που στηρίζονται κυρίως στις ψήφους των ηλικιωμένων.

Το βάρος μιας πλειοψηφίας που δεν θα ζήσει τις συνέπειες

Η Ελλάδα του 2025 είναι μια χώρα που κυβερνάται από εκείνους που δεν θα ζήσουν το 2035. Οι μεγαλύτερες γενιές, με υψηλή εκλογική συμμετοχή και αυξημένο πληθυσμιακό βάρος, επιλέγουν ξανά και ξανά πολιτικές που διατηρούν τη στασιμότητα.

Και οι νέοι —όσοι δεν φεύγουν— καλούνται να ζήσουν σε αυτή την πραγματικότητα, χωρίς να την έχουν επιλέξει.

Τι δείχνει η δημοσκόπηση της MRB για την εκλογική προτίμηση των Ελλήνων με βάση τις ηλικιακές ομάδες

17-24 ετών: Πρώτη η Πλεύση Ελευθερίας με 17%, ακολουθούν ΠΑΣΟΚ (12,7%), ΚΚΕ (11,2%), ΝΔ (6,8%)

25-34 ετών: Πλεύση 19,3%, ΝΔ 11,8%, ΠΑΣΟΚ 10,6%, Ελληνική Λύση 9,2%

35-44 ετών: ΝΔ 22,4%, Πλεύση 14,5%, ΠΑΣΟΚ 7%

45-54 ετών: ΝΔ & Ελληνική Λύση από 15,8%, ΠΑΣΟΚ 11%, Νίκη 7,7%

55-64 ετών: ΝΔ 22,4%, Πλεύση 18,6%, ΠΑΣΟΚ 6,7%

65+ ετών: ΝΔ 38,2%, ΠΑΣΟΚ 13,1%, ΚΚΕ 10,3%

Μητσοτάκης για Κρήτη: Προβλέπεται περίοδος τεσσάρων μηνών για οικειοθελή παράδοση παράνομων όπλων – Δίνει 250 ευρώ στους συνταξιούχους, ούτε δίφραγκο στους νέους

Στην ηλικιακή ομάδα (στους 65 άνω) που στηρίζει πιο σθεναρά τη Νέα Δημοκρατία μοιράζει χρήματα ο Μητσοτάκης.

Στην οικονομία – και δη στην οικονομία της… τσέπης – έδωσε έμφαση ο πρωθυπουργός στην καθιερωμένη κυριακάτικη ανασκόπηση του κυβερνητικού έργου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε λοιπόν ότι «η νέα, μόνιμη πλέον, πρόσθετη ενίσχυση των 250 ευρώ θα καταβληθεί στους λογαριασμούς τους νωρίτερα του προγραμματισμένου, από αύριο, Δευτέρα. Και θα είναι η πρώτη μιας σειράς αυξήσεων που θα δουν στα εισοδήματά τους, καθώς από τον Ιανουάριο θα δουν αύξηση στις αποδοχές τους τόσο λόγω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών όσο και λόγω της ετήσιας αύξησης στις συντάξεις. Ενώ ξεκινά από τον Δεκέμβριο (συντάξεις Ιανουαρίου) και η κατάργηση κατά 50% της προσωπικής διαφοράς για όσες συντάξεις επιβαρύνονται ακόμη από αυτή».

Παράλληλα αναφέρθηκε και στον προϋπολογισμό, λέγοντας ότι «πρόκειται για έναν προϋπολογισμό με εθνικό και αναπτυξιακό πρόσημο, που ενισχύει το εισόδημα εκατομμυρίων πολιτών. Η πρόβλεψή μας είναι ότι και το 2026 θα έχουμε ισχυρή ανάπτυξη 2,4% -σχεδόν διπλάσια από την εκτιμώμενη για την Ευρωζώνη, περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού και της ανεργίας, καθώς και νέα αποκλιμάκωση του χρέους».

Ολόκληρη η ανάρτηση του πρωθυπουργού:

Καλή σας ημέρα. Αυτήν την εβδομάδα κλείσαμε τρία χρόνια από τότε που ξεκίνησα από εδώ να μοιράζομαι μαζί σας εβδομαδιαία το κυβερνητικό έργο. Πρωτοβουλίες, δράσεις και παρεμβάσεις για να βελτιώσουμε τη ζωή των πολιτών, χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω. Ένα πείραμα που τελικά έγινε μια αγαπημένη συνήθεια κάθε Κυριακή, αλλά και μια άσκηση πειθαρχίας και ταυτόχρονα λογοδοσίας προς όλες και όλους σας ανεξαιρέτως. Η πολιτική έχει αξία μόνο όταν υπηρετεί το συγκεκριμένο και το χειροπιαστό, τις μεγάλες και μικρές αλλαγές που μπορεί να φέρει καθημερινά στις ζωές όλων μας. Όχι στα λόγια αλλά με πράξεις. Ευχαριστώ όλες και όλους που μπαίνουν στον κόπο κάθε εβδομάδα να διαβάζουν αυτούς τους μίνι απολογισμούς (εντάξει, όχι και τόσο μίνι), ελπίζοντας κάθε φορά να βρίσκετε έστω και κάτι που κάνει λίγο καλύτερη την καθημερινότητά σας.

Συνεχίζοντας, λοιπόν, αυτήν την από τριετίας κυριακάτικη συνήθεια, ξεκινώ σήμερα με μια είδηση που αφορά τους χαμηλοσυνταξιούχους και τη διαρκή προσπάθεια που κάνουμε για τη στήριξη των εισοδημάτων τους. Η νέα, μόνιμη πλέον, πρόσθετη ενίσχυση των 250 ευρώ θα καταβληθεί στους λογαριασμούς τους νωρίτερα του προγραμματισμένου, από αύριο, Δευτέρα. Και θα είναι η πρώτη μιας σειράς αυξήσεων που θα δουν στα εισοδήματά τους, καθώς από τον Ιανουάριο θα δουν αύξηση στις αποδοχές τους τόσο λόγω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών όσο και λόγω της ετήσιας αύξησης στις συντάξεις. Ενώ ξεκινά από τον Δεκέμβριο (συντάξεις Ιανουαρίου) και η κατάργηση κατά 50% της προσωπικής διαφοράς για όσες συντάξεις επιβαρύνονται ακόμη από αυτήν.

Αυτό, όπως και πολλά άλλα, είναι μέτρα που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό για το 2026, το οριστικό σχέδιο του οποίου κατατέθηκε στη Βουλή. Θα έχουμε περισσότερα να πούμε γι’ αυτόν κατά τη συζήτησή του στη Βουλή. Κρατήστε μόνο ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό με εθνικό και αναπτυξιακό πρόσημο, που ενισχύει το εισόδημα εκατομμυρίων πολιτών. Η πρόβλεψή μας είναι ότι και το 2026 θα έχουμε ισχυρή ανάπτυξη 2,4% -σχεδόν διπλάσια από την εκτιμώμενη για την Ευρωζώνη, περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού και της ανεργίας, καθώς και νέα αποκλιμάκωση του χρέους. Περισσότερα, σε λίγες μέρες!

Ο πρώτος χρόνος εφαρμογής του νέου Δικαστικού χάρτη έχει ήδη φέρει αποτελέσματα: τα στοιχεία του Just Stat, του παρατηρητηρίου Δικαιοσύνης, δείχνουν ότι ο χρόνος έκδοσης απόφασης από τα Πρωτοδικεία μειώθηκε στο μισό, από τις 705 ημέρες στις 364 ημέρες. Η βελτίωση αφορά στο 92% της δικαστικής ύλης πανελλαδικά. Η πιο θεαματική αλλαγή αφορά το Πρωτοδικεία Αθηνών, το μεγαλύτερο της χώρας, όπου ο εκτιμώμενος χρόνος έκδοσης απόφασης μειώθηκε από τα 4 χρόνια στον 1,5 χρόνο! Σημαντική βελτίωση και στη Θεσσαλονίκη, όπου ο χρόνος έπεσε από 12 σε 7,5 μήνες, και στον Πειραιά, από 12 σε 9 μήνες. Οι χρόνοι αυτοί είναι πλέον καλύτεροι από τον μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης και θα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο από την 1η Ιανουαρίου 2026 με τη νέα Πολιτική Δικονομία. Βασικοί λόγοι επιτυχίας είναι ο διπλασιασμός του δικαστικού δυναμικού με συνενώσεις στα δικαστήρια που έχουν μεγάλο φόρτο υποθέσεων, η επέκταση της δικαιοδοσίας του και η σωστά προετοιμασμένη χωροταξική κατανομή των δικαστηρίων μέσω εξαντλητικής διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Στον ίδιο άξονα μεταρρυθμίσεων και αποκατάστασης της ομαλότητας, έρχονται και οι εξελίξεις στον αγροτικό κόσμο. Με την έγκριση της Κομισιόν στο νέο σχέδιο δράσης, οι επιδοτήσεις ξεκινούν να καταβάλλονται μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες, αρχίζοντας από το 70% της βασικής ενίσχυσης. Το υπόλοιπο 30% και το Μέτρο 23 θα ακολουθήσουν μετά τους απαραίτητους ελέγχους, ενώ έως το τέλος της χρονιάς θα πληρωθούν και τα μικρότερα προγράμματα. Η τεχνική λύση δεν θα ισχύει πλέον και θα υπάρχει το κριτήριο ομορότητας, δηλαδή θα επιτρέπεται να δηλώνονται βοσκοτόπια μόνο στον νομό κατοικίας και στους όμορους νομούς. Τα χρήματα που θα περισσέψουν με την εφαρμογή του νέου συστήματος, δεν θα γυρίσουν στις Βρυξέλλες, αλλά θα ανακατανεμηθούν εσωτερικά με δεύτερη κατανομή στους έντιμους παραγωγούς. Για τους κτηνοτρόφους που έχασαν τα ζώα τους από την ευλογιά, τις επόμενες ημέρες θα ανακοινώσουμε πρόσθετη στήριξη για τις απώλειες εισοδήματος, πέρα από τις ήδη προβλεπόμενες αποζημιώσεις. Το μόνο που τους καλούμε να κάνουν είναι να τηρούν αυστηρά τα μέτρα βιοασφάλειας και να συνεργαστούν με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή Αντιμετώπισης της Ευλογιάς.

Επόμενο θέμα, το στεγαστικό. Δίνουμε παράταση μέχρι τις 31 Μαΐου 2026 στην προθεσμία υπαγωγής στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» (αντί για 31 Δεκεμβρίου που ήταν αρχικά) και αντίστοιχα η προθεσμία εκταμίευσης επεκτείνεται ως τις 31 Αυγούστου 2026. Ταυτόχρονα, διευρύνονται σημαντικά τα εισοδηματικά κριτήρια (πλέον στις 25.000 ευρώ για άγαμους, 35.000 ευρώ για ζευγάρια και 5.000 ευρώ επιπλέον για κάθε παιδί), ώστε να καλυφθούν ακόμη περισσότεροι δικαιούχοι όλων των κατηγοριών, αλλαγή που ευνοεί άγαμους, ζευγάρια και μονογονεϊκές οικογένειες. Το πρόγραμμα έχει ήδη φτάσει στο 65% της απορρόφησης, με 1,3 δισ. ευρώ να έχουν δεσμευτεί και συνολικά, μαζί με το «Σπίτι μου 1», περίπου 18.000 νοικοκυριά να έχουν αποκτήσει κατοικία. Για να αυξηθεί και η διαθεσιμότητα κατάλληλων κατοικιών στην αγορά, έρχεται και το νέο πρόγραμμα «Ανακαινίζω», που θα ενεργοποιηθεί από το νέο έτος και θα αφορά παλιά ακίνητα που είτε είναι κλειστά είτε ιδιοκατοικούνται, με στόχο την αύξηση της προσφοράς πρώτης κατοικίας. Για πρώτη φορά οι ανακαινίσεις κατοικιών θα χρηματοδοτούνται με κοινοτικούς πόρους, κάτι που μέχρι τώρα δεν επιτρεπόταν. Αλλά περισσότερα γι’ αυτό, από το νέο έτος!

Τον Ιούλιο η κυβέρνησή μας ψήφισε έναν πολύ σημαντικό νόμο με τον οποίον θωρακίζεται με πιο αποτελεσματικό τρόπο η απαγόρευση διάθεσης καπνικών προϊόντων και αλκοόλ στους ανήλικους. Προχωρήσαμε τώρα στο πιο δύσκολο, αλλά και πιο σημαντικό κομμάτι: την ενεργοποίηση των ψηφιακών εργαλείων που θα επιτρέπουν στους ελεγκτικούς μηχανισμούς και την Ελληνική Αστυνομία να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την εφαρμογή του νόμου. Θυμίζω, τρία είναι αυτά τα εργαλεία: η ψηφιακή επιβεβαίωση της πραγματικής ηλικίας του υποψήφιου αγοραστή τέτοιων προϊόντων -και είμαστε πρωτοπόροι ως προς αυτό στην ΕΕ, το ηλεκτρονικό μητρώο των επιχειρήσεων που φιλοξενούν ιδιωτικές εκδηλώσεις με συμμετοχή ανηλίκων, με υποχρεωτική την προαναγγελία τους, και το ηλεκτρονικό μητρώο ελέγχου προϊόντων καπνού και αλκοόλ, με επίσης υποχρεωτική τη δήλωση της πώλησής τους. Με αυτά, οι έλεγχοι της ΕΛΑΣ –που έχει πλέον την κύρια αρμοδιότητα– γίνονται πιο στοχευμένοι και αποτελεσματικοί. Ήδη, μέσα σε 3,5 μήνες, οι παραβάσεις για παραμέληση ανηλίκων έχουν αυξηθεί κατά 50%. Τονίζω ξανά ότι χρειάζεται όλοι μας, Πολιτεία και κοινωνία, οι γονείς να αναλάβουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί για να προστατέψουμε τα παιδιά μας από τους κινδύνους του εθισμού στο κάπνισμα και στην κατανάλωση αλκοόλ.

Προχωρώ σε δύο ακόμη σημαντικά βήματα κοινωνικής πολιτικής για τα άτομα με αναπηρία. Το πρώτο είναι το νέο σύγχρονο ΚΕΠΑ που παραδώσαμε πλέον σε λειτουργία στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, ώστε να προσφέρουμε αξιοπρεπείς συνθήκες σε όσους πολίτες με αναπηρία επισκέπτονται τα ιατρεία για εξετάσεις και τις πιστοποιήσεις τους. Σύγχρονες υποδομές, περισσότεροι γιατροί και ψηφιοποίηση διαδικασιών έχουν συμβάλει σε σημαντική μείωση των εκκρεμών ραντεβού, που θα γίνουν ακόμη λιγότερα με την απλοποίηση που κάνουμε στη λίστα των μακροχρόνιων και αμετάκλητων αναπηριών ώστε να μην απαιτούνται πολλαπλές πιστοποιήσεις για χιλιάδες άτομα με αναπηρία. Το δεύτερο βήμα είναι η υποβολή αιτήσεων για την νέα Κάρτα Αναπηρίας. Θα αποστέλλεται εντός δύο εβδομάδων με συστημένη επιστολή στη διεύθυνση που δηλώνει ο δικαιούχος, ο οποίος στη συνέχεια θα την ενεργοποιεί με τον κωδικό που θα λάβει στο κινητό του τηλέφωνο. Με την επίδειξη της Κάρτας Αναπηρίας, οι κάτοχοί της μπορούν να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα σε διάφορες υπηρεσίες, να τη χρησιμοποιούν ως ισοδύναμο δικαιολογητικό αντί της πιστοποίησης αναπηρίας, να μετακινούνται δωρεάν σε όλα τα ΜΜΜ της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η κάρτα δίνει επίσης και δωρεάν είσοδο σε δημόσιους χώρους πολιτισμού. Με λίγα λόγια, είναι ένα εργαλείο ελευθερίας για κάθε πολίτη με αναπηρία.

Αυτήν την εβδομάδα βρέθηκα στη μακρινή Σιγκαπούρη, όπου συναντήθηκα με τον Πρόεδρο και τον Πρωθυπουργό της χώρας, αλλά και με μεγάλους επενδυτές που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα. Η Σιγκαπούρη είναι μια παγκόσμια οικονομική δύναμη και λειτουργεί ως «πύλη» για ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ασία. Κάτι αντίστοιχο είμαστε και εμείς για τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Γι’ αυτό και οι συνέργειες που μπορούμε να αναπτύξουμε είναι πολλές και ουσιαστικές: στη ναυτιλία, το διαμετακομιστικό εμπόριο, τον τουρισμό αλλά και την ψηφιακή τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη. Χάρηκα πολύ, επίσης, για τις επαφές που είχα και με εκπροσώπους της δυναμικής ελληνικής κοινότητας. Ακόμη περισσότερο χάρηκα διότι τους άκουσα να λένε ότι σκέφτονται σοβαρά πλέον την επιστροφή τους στην Ελλάδα, λόγω των ευκαιριών που βλέπουν να δημιουργούνται στην πατρίδα μας.

Τους Έλληνες της διασποράς και ειδικά της γενιάς του brain drain αφορά, μεταξύ άλλων, και το επόμενο μεταρρυθμιστικό μας βήμα στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, με την ενοποίησή του και με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να «αλλάξουμε πίστα». Γι’ αυτόν τον σκοπό συγκροτήσαμε ομάδα εργασίας με κορυφαίους επιστήμονες και κυβερνητικά στελέχη, η οποία θα παρουσιάσει την πρότασή της για τη διακυβέρνηση του ερευνητικού χώρου υπό ένα νέο Υπουργείο μέχρι τον Μάρτιο. Θα ακολουθήσει διάλογος με τα πανεπιστήμια και Έλληνες ερευνητές του εξωτερικού, όπως και με την επιχειρηματική κοινότητα, ώστε η παραγόμενη έρευνα να απαντά ακόμη περισσότερο στις ανάγκες της οικονομίες και να διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο, ανταγωνιστικό σύστημα έρευνας και καινοτομίας. Ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: να γίνει η Ελλάδα μια χώρα που προσελκύει ταλέντο, δημιουργεί καινοτόμες επιχειρήσεις, κρατά τους νέους επιστήμονες εδώ και φέρνει πίσω όσους έφυγαν. Είναι στρατηγική μας επιλογή.

Θέλω, πριν ολοκληρώσω, να αναφερθώ σε ένα θέμα που απαιτεί σταθερή και σοβαρή αντιμετώπιση: την εγκληματικότητα και τη χρήση όπλων στην Κρήτη. Όπως είχα σημειώσει πριν δύο εβδομάδες, προχωρούμε σε ένα συνολικό σχέδιο. Από το Ρέθυμνο, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη παρουσίασε λεπτομερώς τις αλλαγές και τις νέες πρωτοβουλίες, καθώς και τις οργανωτικές και νομοθετικές αλλαγές που επεξεργάστηκαν από κοινού με το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Πέρα από την ενδυνάμωση της παρουσίας της Διεύθυνσης Οργανωμένου Εγκλήματος στην Κρήτη και την ανασυγκρότηση των Τμημάτων Αστυνομικών Επιχειρήσεων Κρήτης, προχωρά η ίδρυση της Υποδιεύθυνσης Αστυνομίας Μεσσαράς Κρήτης με έδρα τις Μοίρες και δύναμη 165 αστυνομικών. Στο νομοθετικό σκέλος, αυστηροποιείται ουσιαστικά το πλαίσιο για την παράνομη οπλοκατοχή και οπλοχρησία: δυνατότητα επιβολής περιοριστικών όρων όταν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα, αυστηρότερες ποινές για άσκοπους πυροβολισμούς (τουλάχιστον 2 έτη φυλάκισης και έως 30.000 ευρώ πρόστιμο) και ευθύνη για καταστηματάρχες που τους επιτρέπουν. Αντίστοιχες ποινές προβλέπονται και για όσους παρακινούν, διαφημίζουν ή διευκολύνουν την παράνομη χρήση όπλων. Διευρύνονται επίσης οι χώροι όπου η οπλοφορία αποτελεί κακούργημα, όπως κοινωνικές εκδηλώσεις και εμποροπανηγύρεις, ενώ η οπλοκατοχή και οπλοφορία πυροβόλου όπλου καθίστανται γενικά κακουργηματικές πράξεις. Σε περιπτώσεις υποτροπής η ποινή δεν μετατρέπεται, δεν αναστέλλεται και η έφεση δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, προβλέπεται περίοδος τεσσάρων μηνών για οικειοθελή παράδοση παράνομων όπλων, χωρίς ποινικές κυρώσεις. Η βούλησή μας να τελειώνουμε επιτέλους με τους θανάτους που προκαλεί ένα «έθιμο» που κυριολεκτικά σκοτώνει είναι ξεκάθαρη και αδιαπραγμάτευτη.

Με όλα αυτά κλείνω τη σημερινή ανασκόπηση. Εύχομαι να έχετε μια όμορφη, ήρεμη Κυριακή και να γεμίσετε δυνάμεις για την εβδομάδα που έρχεται».

Εκκλησία Κρήτης: Τον Ιανουάριο η εκλογή του νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας – Μήνυμα ενότητας από τον Αρχιεπίσκοπο Ευγένιο

Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κρήτης θέτει το χρονοδιάγραμμα της διαδοχής και απευθύνει έκκληση για υπέρβαση των εντάσεων, τονίζοντας την ανάγκη για ομοψυχία και επούλωση των πληγών.

Ο κύβος ερρίφθη για την πλήρωση της κενής θέσης στη Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Στις αρχές του νέου έτους, και συγκεκριμένα εντός του Ιανουαρίου, αναμένεται να αναδειχθεί ο νέος Ποιμενάρχης των Χανίων, όπως ανακοίνωσε επίσημα ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Κρήτη TV», ο Αρχιεπίσκοπος αποσαφήνισε το τοπίο γύρω από τη διαδικασία, θέτοντας τέλος στην ονοματολογία και την αναμονή, ενώ εμφανίστηκε ενωτικός, επιχειρώντας να κατευνάσει τους κλυδωνισμούς που προκλήθηκαν το προηγούμενο διάστημα στους κόλπους της τοπικής Εκκλησίας.

Το χρονοδιάγραμμα και η «σκόπελος» των εορτών

Σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο, η διαδικασία της εκλογής θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της τακτικής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης. Αν και η αρχική επιθυμία της Ιεράς Συνόδου ήταν η διευθέτηση του ζητήματος πριν την εκπνοή του 2025, πρακτικοί λόγοι που σχετίζονται με το βεβαρυμμένο λειτουργικό πρόγραμμα των Χριστουγέννων επέβαλαν μια μικρή παράταση.

Ο κ. Ευγένιος διευκρίνισε χαρακτηριστικά για το χρονοδιάγραμμα:

«Χρονοδιάγραμμα ακριβές δεν έχουμε, αλλά θα είναι στην αμέσως προσεκή τακτική σύνοδο η οποία θα προγραμματιστεί […] νομίζω ότι θα είναι στις αρχές του Ιανουαρίου».

Η απόφαση αυτή επιτρέπει στην Εκκλησία να προχωρήσει με νηφαλιότητα στην κρίσιμη αυτή εκλογή, αμέσως μετά το πέρας του Δωδεκαημέρου.

Έκκληση για υπέρβαση των «σύννεφων»

Πέραν των διαδικαστικών, ιδιαίτερη βαρύτητα είχε η παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου στο κλίμα που έχει διαμορφωθεί. Με λόγο ποιμαντικό, έστειλε μήνυμα με πολλαπλούς αποδέκτες, ζητώντας να σταματήσουν οι διαχωρισμοί και οι διακρίσεις, ώστε η Εκκλησία να πορευτεί ενωμένη.

Ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε:

«Κάνουμε την προσευχή μας να δώσει ο Θεός να υπερβούμε τα σύννεφα που υπάρχουν και να πορευθούμε μπροστά με μία εκκλησία ενωμένη και αγαπημένη που θα κηρύττει την ενότητα στους ανθρώπους, που θα τη ζει πρώτα στους ανθρώπους τους δικούς της και έπειτα θα την εξακτινώνει και ως μήνυμα σε όλο τον κόσμο που υποφέρει τους τελευταίους καιρούς από πολλούς χωρισμούς, διαχωρισμούς και διακρίσεις».

Συμπλήρωσε δε, με νόημα:

«Μακριά από μας όλα αυτά, με ταπείνωση και αγάπη να γίνει το καλύτερο».

Η Μητρόπολη δεν είναι «αποίμαντη»

Παράλληλα, ο κ. Ευγένιος θέλησε να καθησυχάσει το ποίμνιο των Χανίων, υπογραμμίζοντας ότι παρά την κενή θέση του Μητροπολίτη, η διοίκηση της Μητρόπολης ασκείται ομαλά.

«Η Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας δεν έχει μείνει αποίμαντη. Ο τοποτηρητής είναι εκεί. Κάνει την αποστολή του όπως πρέπει», ανέφερε χαρακτηριστικά.

100 χρόνια ΟΦΗ: Το φοβερό AI video των Κρητικών που σύνδεση το 2025 με το Ηράκλειο του 1925

Ανέκαθεν, το να συμπληρώνει μια ομάδα 100 χρόνια από την ίδρυσή της, έναν ολόκληρο αιώνα ζωής είναι κάτο το μοναδικό και ξεχωριστό. Η σεζόν 2025-26 είναι ξεχωριστής σημασίας για τον ΟΦΗ και η Κρήτη γιορτάζει για έναν από τους ιστορικότερους συλλόγους του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η ΠΑΕ όχι απλώς ανέλαβε δράση, αλλά φρόντισε να πρωτοτυπήσει και να δημιουργήσει ένα υπέροχο αποτέλεσμα με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).

Στο πλαίσιο των εορτασμών των 100 χρόνων ζωής, ο ΟΦΗ θα δημιουργήσει μια σειρά από ξεχωριστές δράσης ιδιαίτερης σημασίας και φυσικά τα social media που αποτελούν και τον καθρέπτη πλέον της κάθε ομάδας διαδικτυακά, κάνουν τη διαφορά. Η τεχνητή νοημοσύνη, έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα όλων και το ΑΙ έχει τη δυνατότητα να κάνει πράγματα και… θαύματα. Αυτό ακριβώς ήθελαν και οι Κρητικοί που είχαν μια απίστευτη ιδέα.

Ένωσαν το 1925, το έτος δηλαδή ίδρυσής τους, με το σήμερα, το 2025 σ΄ένα βίντεο 5 λεπτών και 18 δευτερολέπτων, με το αποτέλεσμα να είναι συγκλονιστικό και ταυτόχρονα συγκινητικό όχι μόνο για τον κόσμο του ΟΦΗ, αλλά για όλους τους φιλάθλους. Επί της ουσίας, με τη βοήθεια του ΑΙ αποτυπώθηκε το πως ήταν παλιά η Κρήτη, την ίδρυση του ΟΦΗ και γίνεται αναδρομή του τότε μέχρι το σήμερα με πλάνα από τίτλους, στιγμές και επιτυχίες-σταθμούς για τον σύλλογο.

Η Ευρώπη συρρικνώνει την Υγεία. Η Ελλάδα πληρώνει τον λογαριασμό. Εμείς θα μείνουμε σιωπηλοί;

Του Δημήτρη Γ. Φλιτζάνη

Το πρόσφατο άρθρο της γερμανικής εφημερίδας Junge Welt με τίτλο «Keine OP für Opa» (Όχι Εγχείρηση για τον Παππού): www.jungewelt.de/artikel/511448.gesundheitspolitik-keine-op-f%C3%BCr-opa.html δεν είναι ένα μακάβριο ευφυολόγημα για ηλικιωμένους. Είναι το πιο καθαρό σήμα κινδύνου για το πού οδηγεί η ευρωπαϊκή πολιτική στην υγεία: σε ένα σύστημα όπου η αξία της ανθρώπινης ζωής μετριέται με δείκτες απόδοσης, στατιστικές προσδόκιμου και πίνακες κερδοφορίας.

Η πρόταση των γερμανικών εργοδοτικών ενώσεων για περιορισμό χειρουργείων και δαπανηρών πράξεων στους ηλικιωμένους δεν είναι μια «εθνική ιδιαιτερότητα». Είναι η πιο ειλικρινής μορφή αυτού που εφαρμόζεται σταδιακά σε ολόκληρη την Ευρώπη — και στην Ελλάδα — εδώ και δεκαπέντε χρόνια: η μετατροπή της υγείας από κοινωνικό δικαίωμα σε εμπόρευμα.

Στη Γερμανία το ομολογούν ωμά. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται σιωπηλά.

Η Ε.Ε. μέσα από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, τις Συστάσεις ανά Χώρα (CSRs) και το Ταμείο Ανάκαμψης προωθεί μεθοδικά ένα μοντέλο «βασικής κάλυψης» και αυξημένης ιδιωτικής συμμετοχής. Αυτό που στη Γερμανία περιγράφεται ως «βασική δημόσια ασφάλιση για τους παραγωγικούς», στην Ελλάδα έρχεται ως:

  • απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή,
  • λίστες αναμονής που λειτουργούν ως μηχανισμός εκβιασμού,
  • υποστελέχωση και εξάντληση προσωπικού,
  • σταθερή αύξηση της ιδιωτικής συμμετοχής που πλέον φτάνει το 35% – από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.

Το αποτέλεσμα είναι κοινό: σύστημα δύο ταχυτήτων.

  • Ένα ΕΣΥ για όσους αντέχουν την αναμονή.
  • Ένα παράλληλο «ΕΣΥ επί πληρωμή» για όσους αντέχουν την τσέπη.
  • Και ένα τρίτο σύστημα — αυτό του ιδιωτικού τομέα — όπου η υγεία γίνεται premium προϊόν.

Τα μνημονιακά χρόνια, υπό την εποπτεία της Ε.Ε., ήταν η αρχή. Οι δαπάνες υγείας συρρικνώθηκαν δραματικά. Οι προσλήψεις πάγωσαν. Μονάδες υγείας έκλεισαν. Η ΠΦΥ ουσιαστικά διαλύθηκε.

Η περίοδος μετά τα μνημόνια απλώς άλλαξε τη γλώσσα, όχι την πολιτική. Η «δημοσιονομική προσαρμογή» μετονομάστηκε σε «αποτελεσματικότητα». Η «μείωση δαπανών» σε «αυτονομία νοσοκομείων». Η «ιδιωτικοποίηση» σε «συμπράξεις». Οι λέξεις έγιναν πιο κομψές. Οι πολιτικές έγιναν πιο σκληρές.

Στην καθημερινότητά μας βλέπουμε τι σημαίνει η Ε.Ε. όταν ζητά «εξορθολογισμό δαπανών». Το ζούμε στους διαδρόμους, στις εφημερίες, στα εξαντλημένα τμήματα. Στα νοσοκομεία όπως είναι και το Βενιζέλειο καταγράφεται:

  • υποστελέχωση και εργασιακή εξουθένωση,
  • πίεση για απογευματινά ιατρεία και χειρουργεία ως μηχανισμό αύξησης «ιδίων πόρων»,
  • ελλείψεις σε προσωπικό, καταρρακωμένη ΠΦΥ που μεταφέρει όλο το βάρος στα νοσοκομεία,
  • αναμονές που πληγώνουν πολίτες και προσωπικό.
  • Η υγεία ως «κόστος» δημιουργεί νοσοκομεία που κυνηγούν έσοδα αντί να προστατεύουν ανθρώπους.

Αν αυτό είναι το μέλλον της Ευρώπης, εμείς επιλέγουμε να μην το δεχτούμε.

Η πρόταση των γερμανικών εργοδοτικών ενώσεων λειτουργεί σαν καθρέφτης. Μας δείχνει με ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα της πολιτικής πορείας που ακολουθεί η Ε.Ε. και υλοποιούν πρόθυμα οι κυβερνήσεις του Νότου: ένα σύστημα όπου οι ηλικιωμένοι, οι ευάλωτοι, οι φτωχοί αντιμετωπίζονται ως δημοσιονομικό βάρος. Σε αυτό το μοντέλο, η δημόσια υγεία υπάρχει μόνο για τα απολύτως απαραίτητα. Όλα τα άλλα αγοράζονται. Και όποιος δεν μπορεί να αγοράσει, απλώς… περιμένει.

Καλούμε την κοινωνία να σταθεί απέναντι σε αυτήν την πορεία διάλυσης. Κάθε πολίτης είναι θύμα αυτής της πολιτικής. Κάθε εργαζόμενος στην υγεία είναι εξουθενωμένος από αυτή την πολιτική. Κάθε νοσοκομείο μετατρέπεται σε μηχανισμό επιβίωσης αντί για χώρο φροντίδας. Αυτό που συμβαίνει δεν είναι τεχνικό. Είναι βαθιά πολιτικό. Και η απάντηση πρέπει να είναι συλλογική.

ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

ΚΟΙΝΗ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ ΔΡΑΣΗΣ

ΠΕΜΠΤΗ 27 ΝΟΕΜΒΡΗ 2025

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ – 18:00 μ.μ.

Κεντρικό μήνυμα: «Η ΥΓΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ – ΟΧΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ»

Καλούμε όλους τους πολίτες, τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους νέους, τα σωματεία και τους φορείς να ενώσουν τις φωνές τους. Για να μην περάσει η Ευρώπη της εμπορευματοποίησης. Για να ανατραπεί η Ελλάδα των δύο ταχυτήτων. Για να ξαναγίνει η Υγεία υπόθεση ισότητας, αξιοπρέπειας και ζωής.

Το ποτάμι δεν αλλάζει κατεύθυνση μόνο του. Το αλλάζουμε όλοι μαζί. Αυτή είναι η στιγμή.

Κομισιόν: Η Ελλάδα η μοναδική χώρα στην ΕΕ όπου καταγράφεται μείωση του πραγματικού μισθού

Ακρίβειαενοίκιαλογαριασμοί και φόροι έχουν εκτοξεύσει τον μηνιαίο προϋπολογισμό των ελληνικών νοικοκυριών… Μάλιστα ο μισθός χιλιάδων εργαζομένων δεν φτάνει πλέον ούτε για τις πρώτες 10 ημέρες του μήνα, καθώς το πραγματικό κόστος ζωής στην Ελλάδα έχει αυξηθεί δραματικά από το 2021.

Ο μισθός δεν φτάνει

Το γεγονός αυτό ενισχύει και η φθινοπωρινή έκθεση της Κομισιόν με εκτιμήσεις για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, η οποία υποβαθμίζει τη μεταβολή του πραγματικού μισθού στην Ελλάδα το 2025, ενώ επισημαίνει ότι η χώρα μας είναι πλέον η μόνη χώρα στην Ε.Ε. – μόνη τελευταία – με αρνητικό πραγματικό μισθό το 2025. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι +1,7%! Η Ελλάδα την τετραετία 2022 – 2025 έχει τρία έτη αρνητικού πραγματικού μισθού (2022: -4,2%, 2023: -0,1%, 2025: -0,1%)…

Τιμές τροφίμων και ενέργειας: η πιο δύσκολη περίοδος της τελευταίας δεκαετίας

Οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής έχουν ανέβει 20% – 40% σε τρία χρόνια.

Ενδεικτικά:

Όσπρια, ζυμαρικά, λάδι → αυξήσεις μεγαλύτερες από 30%.

Κρέας (Μοσχάρι 20 ευρώ το κιλό) & γαλακτοκομικά → σταθερά ανοδικά.

Ακόμη και η τιμή του ψωμιού που μπαίνει σε κάθε τραπέζι, έχει διπλασιαστεί την πενταετία 2020 – 2025. Ειδικότερα, το 2020 η φρατζόλα κόστιζε 0,80 λεπτά, πλέον αγγίζει το 1,50 ευρώ.

Το αποτέλεσμα; Η όποια αύξηση στους μισθούς, την ίδια περίοδο, ήταν κατώτερη των περιστάσεων αφού ανέβηκαν πολύ λιγότερο στην πράξη, ενώ η αγοραστική δύναμη έχει φθάσει στο ναδίρ.

Ενοίκια και στέγαση: η μεγάλη απειλή για τη μεσαία τάξη

Παράλληλα τα ενοίκια «τρώνε» το 40% – 60% του μισθού.

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ε.Ε. όπου: τα ενοίκια αυξάνονται πιο γρήγορα από τους μισθούς, οι διαθέσιμες κατοικίες μειώνονται, και η μεσαία τάξη δεν μπορεί να πληρώσει στεγαστικό δάνειο.

Ειδικότερα στην Αττική αλλά και σε πολλές περιοχές, ένα διαμέρισμα 70 – 80 τ.μ. κοστίζει όσο μισός μισθός.

Παράλληλα, το πρόβλημα επεκτείνεται και στην περιφέρεια και σε πόλεις που ήταν «φθηνές», με αποτέλεσμα η στέγαση να είναι το μεγαλύτερο έξοδο ενός νοικοκυριού.

Φόροι και ενέργεια: η φόρμουλα της οικονομικής επιβάρυνσης

Σε ό,τι αφορά την ενέργεια; Παραμένει ακριβή – ακόμα και χωρίς «εξάρσεις». Παρότι δεν υπάρχουν ακραίες αυξήσεις όπως το 2022, τα επίπεδα τιμών δεν επανήλθαν ποτέ στα προ κρίσης επίπεδα.

Την ίδια ώρα οι λογαριασμοί φουσκώνουν από ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τέλη, πάγιες χρεώσεις, αυξημένο κόστος παραγωγής. Έτσι, ο λογαριασμός παραμένει βαρύς, ακόμη και με μειωμένη κατανάλωση.

Ως κερασάκι στην τούρτα έρχεται να προστεθεί και η φορολογία, η οποία επιβαρύνει περαιτέρω τον μισθό. Η έμμεση φορολογία «ψαλιδίζει» μεγάλο μέρος του εισοδήματος και πλήττει περισσότερο τα χαμηλά και μεσαία στρώματα.

Άλλωστε σύμφωνα και με τα στοιχεία η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει από τους υψηλότερους συντελεστές στην Ε.Ε. για ΦΠΑ στα τρόφιμα, φόρο εισοδήματος εργαζομένων, έμμεσους φόρους που πληρώνουν όλοι (καύσιμα, ενέργεια, ειδικοί φόροι).

Το τελικό αποτέλεσμα; Ο μισθός να εξαφανίζεται στο τέλος του μήνα. Και κάπως έτσι το διαθέσιμο εισόδημα είναι σχεδόν μηδενικό, σύμφωνα και με τη φθινοπωρινή έκθεση της Κομισιόν η οποία ξεκαθαρίζει ότι στην αποταμίευση οι Έλληνες βρίσκονται στο – 2,1% (υπάρχουν πάντα και χειρότερα (!), η Βουλγαρία με – 0,9%).

Όμως την ώρα που οι Έλληνες τρώνε από τα έτοιμα, στην Ευρώπη οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών θα αυξηθούν 15,2%. Να σημειωθεί ότι την περίοδο 2007-11 η Ελλάδα είχε μέση ετήσια αποταμίευση στο +7%!

Οικονομική πίεση και οι επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών

Έτσι λοιπόν πολλά νοικοκυριά ζουν με αρνητικό ισοζύγιο, χρησιμοποιούν δόσεις, κόβουν βασικές ανάγκες ή στηρίζονται οικονομικά σε γονείς / συγγενείς,, γεγονός που δεν φαίνεται να αλλάζει ούτε στο μέλλον σύμφωνα και με την Κομισιόν, η οποία επισημαίνει ότι τα ελληνικά νοικοκυριά θα είναι – για ακόμα μια χρονιά – τα μόνα στην Ε.Ε. με ετήσια αρνητική μεταβολή.

Η οικονομική κατάσταση και οι προοπτικές

Η οικονομική πίεση δεν είναι απλώς θέμα αριθμών. Δημιουργεί: ανασφάλεια, καθυστέρηση δημιουργίας οικογένειας, αναβολή επενδύσεων (σπίτι, αυτοκίνητο), εξάρτηση από χρέη ή βοήθεια. Στην πράξη, η «μεσαία τάξη» που σήκωσε το βάρος της κρίσης, βρίσκεται ξανά σε καθεστώς οικονομικής επισφάλειας.

in.gr

Η Greenpeace καταγγέλλει «εντατικοποίηση» εμπορίου πυρηνικών υλικών μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία

Η Greenpeace κατήγγειλε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο την «εντατικοποίηση» του εμπορίου πυρηνικών υλικών μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία, με την μκο να αναφέρει ότι κατέγραψε στο λιμάνι της Δουνκέρκης φόρτωση επανεπεξεργασμένου ουρανίου με προορισμό τη Ρωσία.

Το παράρτημα της Greenpeace στη Γαλλία βιντεοσκόπησε χθες Σάββατο στη Δουνκέρκη τη φόρτωση στο φορτηγό πλοίο Mikhail Dudin περίπου δέκα εμπορευματοκιβωτίων που έφεραν ετικέτες προειδοποίησης για ραδιενεργά υλικά.

Σύμφωνα με την μκο, το Mikhail Dudin, νηολογημένο υπό σημαία ευκαιρίας (Παναμάς), ταξιδεύει τακτικά στη Δουνκέρκη για να εκφορτώσει εμπλουτισμένο ή απεμπλουτισμένο ουράνιο που φορτώθηκε στην Αγία Πετρούπολη.

Αλλά αυτή είναι η πρώτη εξαγωγή επανεπεξεργασμένου ουρανίου (URT) στη Ρωσία που η Greenpeace ισχυρίζεται ότι έχει καταγράψει εδώ και περισσότερα από τρία χρόνια.

«Δεν είναι παράνομο, αλλά είναι ανήθικο», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Πολίν Μπουαγιέ, αρμόδια για την πυρηνική ενέργεια και την ενεργειακή μετάβαση στο παράρτημα της Greenpeace στη Γαλλία.

«Η Γαλλία θα πρέπει να ακυρώσει τις τρέχουσες συμβάσεις με τη Rosatom, μια κρατική εταιρεία που κατέχει τον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Ζαπορίζια στην Ουκρανία για πάνω από τρία χρόνια», τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη, «κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην ιστορία ενός πολέμου», τόνισε η Μπουαγιέ.

Το 2018, η υπηρεσία Ηλεκτρισμού Γαλλίας (EDF) υπέγραψε σύμβαση 600 εκατομμυρίων ευρώ με την Tenex, θυγατρική της Rosatom, για «την ανακύκλωση επανεπεξεργασμένου ουρανίου». Αυτές οι δραστηριότητες δεν υπόκεινται στις διεθνείς κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.

Η Rosatom κατέχει τη μόνη εγκατάσταση στον κόσμο που είναι ικανή να μετατρέψει το επανεπεξεργασμένο ουράνιο πριν από τον επαναεμπλουτισμό του, ο οποίος μπορεί να πραγματοποιηθεί στη Ρωσία ή την Ολλανδία. Στη συνέχεια, μετατρέπεται σε επανεπεξεργασμένο εμπλουτισμένο ουράνιο (REU).

Μόνο το 10% του επανεμπλουτισμένου ουρανίου αποστέλλεται πίσω από τη Ρωσία στη Γαλλία για χρήση στον πυρηνικό σταθμό Cruas, τον μόνο που μπορεί να λειτουργήσει με καύσιμο REU, σύμφωνα με την Greenpeace.

Το γαλλικό υπουργείο Ενέργειας, η EDF, και η Orano, ένας άλλος πιθανός πελάτης της Rosatom, δεν απάντησαν σε αιτήματα του Γαλλικού Πρακτορείου για σχόλιο.

Η Greenpeace ισχυρίζεται ότι η γαλλική κυβέρνηση «έδωσε εντολή στην EDF να σταματήσει τις εξαγωγές επανεπεξεργασμένου ουρανίου στη Ρωσία το 2022», μετά από αποκαλύψεις της Greenpeace France ότι REU είχαν σταλεί στη Ρωσία αμέσως μετά την έναρξη της παγκόσμιας εισβολής στην Ουκρανία.

topontiki.gr

Καμπανάκι Μπαουρέλ: «Κανένα τμήμα των ωκεανών δεν έχει πλέον γλιτώσει από την τριπλή πλανητική κρίση»

«Κανένα τμήμα των ωκεανών δεν έχει πλέον γλιτώσει από την τριπλή πλανητική κρίση: κλιματική αλλαγή, απώλεια βιοποικιλότητας και ρύπανση». Αυτό τονίζει μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Πιερ Μπαουρέλ (Pierre Bahurel), γενικός διευθυντής του Mercator Ocean International (Διεθνής Οργανισμός Αναλύσεων και ωκεανογραφικών προβλέψεων).

Ο κ. Μπαουρέλ ηγείται της παγκόσμιας προσπάθειας για την ψηφιακή παρακολούθηση και πρόγνωση των ωκεανών μέσω του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Διδύμου του Ωκεανού (European Digital Twin of the Ocean), μιας πλατφόρμας, η οποία έχει αναπτυχθεί για την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναπαριστά ψηφιακά κάθε λεπτομέρεια των ωκεανών.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μπαουρέλ αυτό που παρατηρούν είναι «ιδιαίτερα επείγουσες προκλήσεις στα ύδατα της ΕΕ». Παράλληλα, αναλύει τις περιοχές που ανησυχούν περισσότερο την επιστημονική κοινότητα με τη Μεσόγειο να αναδεικνύεται σε ένα από τα hotspot του πλανήτη.

«Τον Ιούνιο του 2025, η λεκάνη της Μεσογείου κατέγραψε τον θερμότερο Ιούνιο που έχει σημειωθεί ποτέ, με θερμοκρασίες επιφάνειας που έφτασαν τους 30 ° C, σχεδόν 5 ° C πάνω από το κανονικό, και το 62% της επιφάνειάς της να επηρεάζεται από ισχυρούς ή ακραίους θαλάσσιους καύσωνες -το υψηλότερο ποσοστό που έχει παρατηρηθεί ποτέ», υπογραμμίζει.

Αναφερόμενος στη συμβολή της επιστήμης στη μελέτη των ωκεανών ο κ. Μπαουρέλ τονίζει ότι η «επιστήμη αφήνει τον ωκεανό να μιλήσει για τον εαυτό του μέσω διάφανων και αξιόπιστων στοιχείων». Επιπλέον, αναφέρεται στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση των ωκεανών ενώ μιλά για τη συνεργασία με την Ελλάδα και την ελληνική επιστημονική κοινότητα. «Η Ελλάδα είναι από πολλές απόψεις πρωτοπόρα στην Ευρώπη όσον αφορά την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης καθιστώντας την έναν από τους βασικούς συντελεστές στη σύγχρονη ωκεανογραφία», σημειώνει.

Τέλος, μιλά για την μετατροπή του Mercator Ocean International σε διακυβερνητικό οργανισμό που θα ηγηθεί της παγκόσμιας ανάπτυξης προηγμένων ψηφιακών υπηρεσιών για τους ωκεανούς.

Σημειώνεται ότι ο κ. Μπαουρέλ, στο πλαίσιο της Γιορτής της Επιστήμης 2025 που διοργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σε συνεργασία με τη γαλλική πρεσβεία, θα συμμετέχει σε συζήτηση αύριο Δευτέρα στις 19.00, με θέμα «Η τεχνητή νοημοσύνη στην Υπηρεσία των Ωκεανών».

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Μπαουρέλ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:

ΕΡ. Ποιες είναι οι πιο ανησυχητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους ωκεανούς που παρατηρείτε και πώς αυτές επηρεάζουν τη θαλάσσια βιοποικιλότητα αλλά και την καθημερινή ζωή των πολιτών;

Το Mercator Ocean συντονίζει την έκθεση για την Κατάσταση των Ωκεανών του Copernicus για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μέσα από την 9η έκδοση που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο, και με τη συμμετοχή περισσότερων από 100 ειδικών από την Ευρώπη και όλο τον κόσμο, παρατηρούμε σαφή και ανησυχητικά σημάδια. Οι ωκεανοί βρίσκονται υπό άνευ προηγουμένου πίεση από αυτό που ο ΟΗΕ αποκαλεί «τριπλή πλανητική κρίση»: κλιματική αλλαγή, απώλεια βιοποικιλότητας και ρύπανση. Ο ωκεανός απορροφά περίπου το 90 % της υπερβολικής θερμότητας που παράγεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και, το 2024, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας έφτασε το ρεκόρ των 21 ° C, ενώ ορισμένοι θαλάσσιοι καύσωνες διήρκησαν για πάνω από 300 ημέρες.

Η θέρμανση των ωκεανών έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 2005 και το 2023, το 22% της επιφάνειας των ωκεανών παγκοσμίως βίωσε τουλάχιστον ένα σοβαρό ή ακραίο θαλάσσιο κύμα καύσωνα. Αυτά τα κύματα καύσωνα προκαλούν ήδη μαζική θνησιμότητα μεταξύ των κοραλλιών, των δασών φυκιών και των θαλάσσιων λιβαδιών, μεταβάλλοντας την κατανομή των ψαριών και επιταχύνοντας την εξάπλωση των εισβάλλοντων ειδών.

Κοντά μας, παρατηρούμε ιδιαίτερα επείγουσες προκλήσεις στα ύδατα της ΕΕ: συχνούς και έντονους θαλάσσιους καύσωνες στη Μεσόγειο, ταχεία εξάπλωση εισβάλλοντων ειδών όπως το γαλάζιο καβούρι του Ατλαντικού ή «το γενειοφόρο σκουλήκι φωτιάς», καθώς και οξίνιση των ωκεανών που προχωρά ταχύτερα στις ευρωπαϊκές θάλασσες από τον παγκόσμιο μέσο όρο, επηρεάζοντας άμεσα την υδατοκαλλιέργεια και τη βιοποικιλότητα. Η έκθεση για την κατάσταση των ωκεανών υπογραμμίζει, για παράδειγμα, πώς ο καύσωνας του 2023 στη Μεσόγειο συνέβαλε στην κατάρρευση της αλιείας αχιβάδων στο Δέλτα του Πάδου στην Ιταλία.

Η στάθμη της θάλασσας έχει ήδη αυξηθεί κατά περίπου 228 mm από το 1901, με αποτέλεσμα την αύξηση των πλημμυρών, της διάβρωσης και της εισροής αλμυρού νερού, ιδίως στα Δέλτα και στις παράκτιες πόλεις που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο.

Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν άμεσα τους πολίτες: από την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς τα αποθέματα ψαριών μετακινούνται ή μειώνονται, έως την ασφάλεια των παράκτιων οικισμών, τους κινδύνους για τα λιμάνια, τις υποδομές, τον τουρισμό και την πολιτιστική ταυτότητα των παράκτιων κοινοτήτων. Οι εκθέσεις για την κατάσταση των ωκεανών στοχεύουν ακριβώς στο να μετατρέψουν τους επιστημονικούς δείκτες σε χρήσιμες γνώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία.

ΕΡ. Ποιες περιοχές στον πλανήτη πρέπει να μας ανησυχούν περισσότερο;

Κανένα τμήμα των ωκεανών δεν έχει πλέον γλιτώσει από αυτή την τριπλή πλανητική κρίση. Σε όλο τον κόσμο, η θέρμανση των ωκεανών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, η οξίνιση και η ρύπανση μάς επηρεάζουν όλους.

Η Μεσόγειος ξεχωρίζει ως ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία (hotspots). Θερμαίνεται ταχύτερα από τους παγκόσμιους ωκεανούς και βιώνει άνευ προηγουμένου θαλάσσιους καύσωνες. Τον Ιούνιο του 2025, η λεκάνη της Μεσογείου κατέγραψε τον θερμότερο Ιούνιο που έχει σημειωθεί ποτέ, με θερμοκρασίες επιφάνειας που έφτασαν τους 30 ° C, σχεδόν 5 ° C πάνω από το κανονικό, και το 62% της επιφάνειάς της να επηρεάζεται από ισχυρούς ή ακραίους θαλάσσιους καύσωνες — το υψηλότερο ποσοστό που έχει παρατηρηθεί ποτέ. Οι καύσωνες στις αρχές της σεζόν προσθέτουν επιπλέον πίεση στα οικοσυστήματα και τις κοινωνίες.

Οι πολικές περιοχές παραμένουν ένα άλλο θέμα προτεραιότητας. Ο πάγος της Αρκτικής έχει μειωθεί κατά 4% ανά δεκαετία από το 1979, ενώ ο πάγος της Ανταρκτικής έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ το 2023 — 1,9 εκατομμύρια km² κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 1993-2010. Αυτές οι αλλαγές διαταράσσουν ολόκληρα οικοσυστήματα, μεταβάλλουν τα καιρικά μοτίβα και επιταχύνουν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ημι-κλειστές θάλασσες, όπως η Βαλτική, είναι εξαιρετικά ευαίσθητες. Το 2022, σχεδόν τα 2/3 της Βαλτικής Θάλασσας βίωσαν θαλάσσιους καύσωνες με ανωμαλίες έως +9,6 ° C, σε συνδυασμό με φαινόμενα ευτροφισμού και έλλειψης οξυγόνου, προκαλώντας σοβαρό οικολογικό στρες.

Τέλος, οι «χαμηλές παράκτιες περιοχές » και τα μικρά νησιωτικά κράτη αντιμετωπίζουν ήδη εντονότερες πλημμύρες, διάβρωση και επιπτώσεις καταιγίδων λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και των πιο έντονων κυμάτων.

ΕΡ. Ποια τα δεδομένα για την εξέλιξη των ακραίων καιρικών φαινομένων; Μπορούν να προβλεφθούν πλέον με μεγαλύτερη ακρίβεια;

Οι ωκεανοί και η ατμόσφαιρα είναι αδιαχώριστα συστήματα, επομένως οι διαταραχές στον ωκεανό επηρεάζουν έντονα τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Τα βελτιωμένα δίκτυα παρατήρησης και τα πιο ισχυρά μοντέλα σηματοδοτούν την δυνατότητα πρόβλεψης αυτών των φαινομένων με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια — αλλά οι βασικές τάσεις είναι ανησυχητικές.

Οι εκθέσεις για την κατάσταση των ωκεανών δείχνουν ότι τα ακραία φαινόμενα στον ωκεανό γίνονται όλο και πιο συχνά, πιο έντονα και μεγαλύτερης διάρκειας. Το 1/5 των παγκόσμιων ωκεανών υπέστη σοβαρούς ή ακραίούς θαλάσσιους καύσωνες. Παρατηρούμε επίσης αύξηση των ακραίων κυμάτων, συμπεριλαμβανομένων κυμάτων άνω των 7 μέτρων που καταγράφηκαν στο λιμάνι της Μελίγια κατά τη διάρκεια μιας έντονης καταιγίδας το 2022.

Αυτά τα ακραία φαινόμενα των ωκεανών ενισχύουν τα ακραία φαινόμενα της ξηράς.

Στον τομέα των προβλέψεων, η πρόοδος είναι σημαντική. Μέσω της υπηρεσίας Copernicus Marine Service, το Mercator Ocean λειτουργεί παγκόσμια και περιφερειακά μοντέλα που αφομοιώνουν δορυφορικά και επιτόπια δεδομένα σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Αυτό μας επιτρέπει να βοηθήσουμε στην πρόβλεψη καταιγίδων, θαλασσίων καυσώνων, υψηλών κυμάτων ή πλημμυρών στις ακτές μερικές ημέρες έως εβδομάδες νωρίτερα, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες έγκαιρης προειδοποίησης.

Ωστόσο, ορισμένα σύνθετα γεγονότα — για παράδειγμα, ένα θαλάσσιο κύμα καύσωνα σε συνδυασμό με χαμηλά επίπεδα οξυγόνου και ρύπους — παραμένουν δύσκολο να προβλεφθούν με ακρίβεια.

Εδώ είναι που η επόμενη γενιά εργαλείων, συμπεριλαμβανομένου του European Digital Twin of the Ocean (Ψηφιακό Δίδυμο Ωκεανού) που υποστηρίζεται από υπολογιστές υψηλής απόδοσης και τεχνητή νοημοσύνη, αναμένεται να επιφέρει σημαντική πρόοδο.

ΕΡ. Πώς μπορεί η επιστήμη να δώσει πραγματικά «φωνή στον ωκεανό» ;

Για μένα, το να δώσω «φωνή» στον ωκεανό σημαίνει να κάνω την μεταβαλλόμενη πραγματικότητά του ορατή και κατανοητή στην κοινωνία και στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Η επιστήμη δίνει φωνή στον ωκεανό με τρεις τρόπους:

1. Με μετρήσεις και παρακολούθηση του ωκεανού

2. Μεταφράζοντας τα δεδομένα σε σαφή και αξιοποιήσιμα μηνύματα

3. Καθιστώντας την τεχνογνωσία και τις πληροφορίες για τους ωκεανούς προσβάσιμες και διαδραστικές

Η επιστήμη δεν μιλά για τον ωκεανό με συμβολικό τρόπο — αφήνει τον ωκεανό να μιλήσει για τον εαυτό του μέσω διάφανων και αξιόπιστων στοιχείων.

ΕΡ. Η πλατφόρμα «Ψηφιακό Δίδυμο Ωκεανού» ( Digital Twin Ocean) τι παρατηρεί μέχρι στιγμής ειδικά για την περιοχή της Μεσογείου;

Η Μεσόγειος είναι μια περιοχή προτεραιότητας για το Digital Twin Ocean, καθώς συγκεντρώνει πολλές παγκόσμιες προκλήσεις σε μια μικρή αλλά πυκνοκατοικημένη λεκάνη.

Επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν:

Μια ισχυρή τάση θέρμανσης και επαναλαμβανόμενα θαλάσσια κύματα καύσωνα, συμπεριλαμβανομένων φαινομένων που εκτείνονται σε βάθη 1.500 μέτρων.

Αυξανόμενους παράκτιους κινδύνους, που οφείλονται στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την αλλαγή της ενέργειας των κυμάτων και τη μεταβολή των ανεμολογικών μοτίβων.

Ιδιαίτερα δυναμική βιογεωχημεία, όπως αποδεικνύεται από το φαινόμενο του 2022 νοτιοανατολικά της Κρήτης, όπου μια ασυνήθιστη περίοδος ψύχους προκάλεσε άνθιση φυτοπλαγκτόν 50% πιο έντονη από το μέσο όρο.

Το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Δίδυμο του Ωκεανού, που αναπτύχθηκε μέσω του προγράμματος EDITO, ενσωματώνει πλέον αυτές τις παρατηρήσεις και τα μοντέλα σε ένα διαδραστικό περιβάλλον. Τα πρώτα παραδείγματα για τη Μεσόγειο επιτρέπουν ήδη στους χρήστες να:

Οπτικοποιήσουν πώς θα εξελιχθούν οι μελλοντικοί θαλάσσιοι καύσωνες και ποιες παράκτιες ή προστατευόμενες περιοχές θα επηρεαστούν περισσότερο.

Εξερευνήσουν σενάρια παράκτιων πλημμυρών υπό διαφορετικές συνθήκες καταιγίδας και στάθμης της θάλασσας.

Αξιολογήσουν πώς οι μεταβολές στην κυκλοφορία, τη θερμοκρασία και τα επίπεδα θρεπτικών ουσιών θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κατανομή των ειδών, την εξάπλωση των εισβάλλοντων ειδών ή την αλιεία.

Αυτές οι πρώτες εφαρμογές, που παρουσιάστηκαν στην 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς τον Ιούνιο του 2025, δείχνουν πώς το Digital Twin θα υποστηρίξει στρατηγικές προσαρμογής σε τομείς όπως η αλιεία, η προστασία των ακτών, ο τουρισμός και ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός.

ΕΡ. Πώς εξελίσσεται η μετατροπή του Mercator Ocean σε διακυβερνητικό οργανισμό και ποια η συνεργασία με την Ελλάδα;

Στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς στη Νίκαια, η Ελλάδα και 11 άλλες ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην μετατροπή του Mercator Ocean International σε διακυβερνητικό οργανισμό (Intergovernmental Organization – IGO). Κατά τη διάρκεια αυτής της ειδικής εκδήλωσης, η σύμβαση για τον Διακυβερνητικό Οργανισμό (Convention of the future IGO) υιοθετήθηκε και άνοιξε για υπογραφές σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, με τις πρώτες υπογραφές να έρχονται από τη Νορβηγία και τη Γαλλία.

Αυτό σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μετατροπής του σε κοινό ευρωπαϊκό και διεθνές απόκτημα αφιερωμένο στα «ψηφιακά συστήματα, πληροφορίες και υπηρεσίες για τους ωκεανούς». Η Ελλάδα υπήρξε βασικός εταίρος σε όλη αυτή τη διαδικασία. Τον Μάρτιο του 2025, το ελληνικό κοινοβούλιο φιλοξένησε μια ειδική συνεδρίαση για το Mercator Ocean IGO, που οργανώθηκε από την ειδική απεσταλμένη του Έλληνα πρωθυπουργού για τους ωκεανούς, Δρ. Αυγερινοπούλου. Η συνεδρίαση αυτή υπογράμμισε το ενδιαφέρον της Ελλάδας να γίνει ιδρυτικό μέλος και τόνισε τη στρατηγική σημασία για τομείς όπως η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η διαχείριση των υδάτων, οι θαλάσσιες μεταφορές και η ψηφιακή πολιτική. Η συμμετοχή της Ελλάδας ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Οι Έλληνες επιστήμονες είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι για την εξειδίκευσή τους στη δημιουργία μοντέλων για τους ωκεανούς και την ψηφιακή καινοτομία κάτι που επισημαίνεται και από τη μακροχρόνια συνεργασία μας. Ιδρύματα όπως το ΕΛΚΕΘΕ και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, συμβάλλουν σε αυτό. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι από πολλές απόψεις πρωτοπόρα στην Ευρώπη όσον αφορά την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης καθιστώντας την έναν από τους βασικούς συντελεστές στη σύγχρονη ωκεανογραφία.

Το Mercator Ocean είναι ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση σημαντικών προγραμμάτων που σχετίζονται με τον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής υπηρεσίας πρόγνωσης Copernicus και της ανάπτυξης του μελλοντικού European Digital Twin Ocean. ενώ αποτελεί επίσης ευρωπαϊκό κέντρο, στο οποίο βασίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε μια εποχή που οι ωκεανοί βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο της ατζέντας και η Ευρώπη τοποθετείται ως παγκόσμιος ηγέτης στην επιστημονική περιβαλλοντική διακυβέρνηση, είναι απαραίτητο μια σημαντική χώρα στη ναυτιλία όπως η Ελλάδα να συμμετέχει άμεσα στη διακυβέρνηση του Mercator – με την ένταξή της σε αυτόν. Η Ελλάδα θα συμβάλλει στο να διασφαλιστεί ότι οι βασικές «ναυτικές χώρες » της Ευρώπης θα συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, ενισχύοντας τη συλλογική ικανότητα της Ευρώπης να παρέχει αξιόπιστες ψηφιακές πληροφορίες για τους ωκεανούς και να υποστηρίζει βιώσιμες πολιτικές για την μπλε οικονομία και το κλίμα.

Ερ. Ποια εργαλεία αναπτύσσει το Mercator Ocean International και πώς αξιοποιείτε τα νέα δεδομένα για να βελτιώσετε τη διαχείριση των ωκεανών;

Οι προτεραιότητές μας σήμερα επικεντρώνονται στην ενίσχυση των ικανοτήτων της Ευρώπης στον τομέα της παρακολούθησης και της διαχείρισης των ωκεανών με δύο βασικούς τρόπους.

Πρώτον, επεκτείνουμε την υπηρεσία Copernicus Marine Service ώστε να περιλαμβάνει τη συστηματική παρακολούθηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων — και όχι μόνο των φυσικών και βιογεωχημικών παραμέτρων. Η επέκταση αυτή θα παρέχει μια πληρέστερη και πιο επίκαιρη εικόνα της κατάστασης των ωκεανών, η οποία είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την αειφόρο αλιεία.

Δεύτερον, ενσωματώνουμε τις τεχνολογίες Digital Twin Ocean στην υπηρεσία Copernicus Marine Service. Αυτή η διαδραστική πλατφόρμα επιτρέπει προηγμένες προσομοιώσεις και δοκιμές σεναρίων «τι θα συμβεί αν», βοηθώντας τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επιστήμονες να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη διατήρηση, την ασφάλεια στη θάλασσα και την μπλε οικονομία.

Η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται βασικός παράγοντας σε όλες αυτές τις δραστηριότητες.

Ο στόχος δεν είναι η τεχνολογία για την τεχνολογία αλλά να διασφαλιστεί ότι οι καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις για τους ωκεανούς θα μετατραπούν σε αξιόπιστες, αξιοποιήσιμες πληροφορίες που θα υποστηρίζουν τις πολιτικές για τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την αποτελεσματική διαχείριση των ωκεανών.

Ωστόσο, η πιο ελπιδοφόρα πτυχή της τεχνητής νοημοσύνης έγκειται πιθανώς στην ικανότητά της να υποστηρίζει την ανάπτυξη πιο ισχυρών, πιο προσιτών και πιο σχετικών εργαλείων εφαρμογής. Στόχος μας είναι να διευκολύνουμε αυτές τις εξελίξεις παρέχοντας βασικά δεδομένα, γενικά εργαλεία και συνδέσεις σε μια κοινή ευρωπαϊκή πλατφόρμα όπου μπορεί να υποστηρίξει αυτές τις πρωτοβουλίες που είναι προσανατολισμένες στις εφαρμογές. Πρόκειται για έναν τομέα που καθοδηγείται από την καλύτερη δημόσια και ιδιωτική επιχειρηματικότητα, και στον οποίο η Ελλάδα υπερέχει.

topontiki.gr

Όταν η τεχνητή νοημοσύνη παίζει τον «Θεό» – Εργαλείο υπέρ της υγείας ή απρόβλεπτος κίνδυνος;

Μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ δημοσίευσε ένα άρθρο περιγράφοντας πώς χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) για να σχεδιάσουν νέους ιούς ικανούς να σκοτώνουν βακτήρια. Σαν σενάριο από ταινία επιστημονικής φαντασίας, θα έλεγε κανείς.

Σε έναν κόσμο όπου η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να εισχωρεί σε αποκλειστικά ανθρώπινο έδαφος συνθέτοντας σονέτα, γράφοντας τραγούδια ή δημιουργώντας φιλίες, αυτό φαινόταν να ξεπερνά ένα νέο όριο.

Η τεχνητή νοημοσύνη σε νέο επίπεδο

Η ΑΙ έκανε αυτό που, ανάλογα τις πεποιθήσεις του καθενός, η εξέλιξη, ο Θεός ή οι επιστήμονες που εργάζονται με εργαλεία γονιδιακής μηχανικής επιδιώκουν να κάνουν.

«Οι μηχανές επανεξετάζουν τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, τι σημαίνει να είσαι ζωντανός», δήλωσε ο Μάικλ Χεχτ, καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, ο οποίος ειδικεύεται στο σχεδιασμό νέων πρωτεϊνών και τεχνητών γονιδιωμάτων. «Το βρίσκω πολύ ανησυχητικό και συγκλονιστικό. Σχεδιάζουν και δημιουργούν νέες μορφές ζωής. Ο Δαρβίνος 2.0».

Το άρθρο δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους, αλλά προκαλεί αναστάτωση, κριτικές και προβληματισμούς σχετικά με το τι σημαίνουν όλα αυτά — και τι δεν σημαίνουν, τονίζει δημοσίευμα της Washington Post. Οι αντιδράσεις καλύπτουν όλο το φάσμα, από εκείνους που πιστεύουν ότι «αυτό αλλάζει τα πάντα», έως εκείνους που δείχνουν σαφή επιστημονική αδιαφορία. Μήπως οι μηχανές είναι έτοιμες να δημιουργήσουν νέες μορφές ζωής, συμπεριλαμβανομένης μιας που θα μπορούσε να μας σκοτώσει όλους; Ή μήπως πρόκειται για ένα ισχυρό νέο εργαλείο — με δυνατότητες που βασίζονται σε αυτό που κάνουν οι άνθρωποι εδώ και χρόνια με πιο παραδοσιακές τεχνικές;

Εξαρτάται από το ποιον ρωτάς.

Παντοδύναμος εχθρός ή απαραίτητο εργαλείο;

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το «Evo», ένα γενετικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που εκπαιδεύτηκε με βάση τα γονιδιώματα των ζωντανών οργανισμών. Παρόμοια με τον τρόπο που άλλα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης εκπαιδεύονται με βάση ένα τεράστιο σώμα κειμένων, η πιο προηγμένη έκδοση του Evo απορρόφησε περίπου 9 τρισεκατομμύρια γράμματα DNA από έναν άτλαντα που καλύπτει όλους τους τομείς της ζωής.

Η βιολογία έχει ήδη υποστεί επανάσταση από τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπουν στους επιστήμονες να προβλέπουν τη δομή των πρωτεϊνών και να δημιουργούν νέες — τα μόρια που κάνουν τη ζωή να λειτουργεί. Αυτό μπορεί να είναι θετικό: οι επιστήμονες χρησιμοποιούν ήδη τα εργαλεία για να σχεδιάσουν νέες θεραπείες για τα δαγκώματα φιδιών, να εφεύρουν νέα αντιβιοτικά, να βελτιώσουν τα εμβόλια και να διασπάσουν επιβλαβείς «αιώνιες χημικές ουσίες». Μπορεί επίσης να δημιουργήσει νέους κινδύνους, όπως τη δημιουργία νέων τοξινών.

Ωστόσο, τα πειράματα που περιγράφονται στο άρθρο προχώρησαν ακόμη πιο μακριά, δημιουργώντας ένα ολόκληρο γονιδίωμα: τον κώδικα για έναν απλό τύπο ιού, που ονομάζεται «φάγος», ή αλλιώς «βακτηριοφάγος». Οι περισσότεροι επιστήμονες δεν θεωρούν τους ιούς «ζωντανούς», επειδή εκτός του ξενιστή τους δεν είναι σε θέση να αναπαραχθούν. Η ομάδα του Στάνφορντ επικεντρώθηκε σε έναν φάγο που ονομάζεται phi-X174, ο οποίος εισάγει το γονιδίωμά του στο E. coli, όπου αξιοποιεί τον κυτταρικό μηχανισμό για να πολλαπλασιαστεί και στη συνέχεια σκοτώνει το κύτταρο, απελευθερώνοντας περισσότερους φάγους.

Από τα περίπου 300 γονιδιώματα φάγων που οι επιστήμονες συνθέσαν και δοκίμασαν σε δοχεία γεμάτα με E. coli, τα 16 ήταν λειτουργικά.

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί στον τομέα αυτόν εκπλήσσονται, ακόμη και αν δεν συμφωνούν σχετικά με το τι αντιπροσωπεύει αυτή η μελέτη.

«Δεν με εκπλήσσει καθόλου», δήλωσε ο πρωτοπόρος της γονιδιωματικής Τζ. Κρεγκ Βέντερ, ο οποίος ηγήθηκε μιας προσπάθειας να κατασκευαστεί ένα βακτηριακό γονιδίωμα από το μηδέν και να εισαχθεί σε ένα κύτταρο το 2010. «Αυτό στο οποίο η τρέχουσα τεχνητή νοημοσύνη είναι καλή είναι να αναλαμβάνει εργασίες που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι και να τις επιταχύνει λίγο».

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί στον τομέα αυτόν εκπλήσσονται, ακόμη και αν δεν συμφωνούν σχετικά με το τι αντιπροσωπεύει αυτή η μελέτη — ή τι ακριβώς σημαίνει για το πού κατευθυνόμαστε, αναφέρει χαρακτηριστικά η Washington Post.

«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη», δήλωσε σε ένα email ο Γκρέγκορι Κεμπνίκ, βιοηθικολόγος στο Hastings Center for Bioethics. «Μου φαίνεται επίσης ότι μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην πάντα μεταβαλλόμενη σχέση μας με τη φύση, με πιθανότητες που μπορεί να είναι ευπρόσδεκτες, αλλά εξακολουθούν να μου προκαλούν άγχος. Υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σε όλα αυτά».

ΑΙ και βιολογία

Ο Μπράιαν Χίε, χημικός μηχανικός στο Στάνφορντ και στο μη κερδοσκοπικό Arc Institute, παρουσίασε το «Evo» στα τέλη του περασμένου έτους. Ο στόχος ήταν να ξεπεραστούν τα όρια των μεμονωμένων πρωτεϊνών.

«Έχουμε δείξει στο παρελθόν ότι τα μοντέλα μπορούν να σχεδιάσουν ένα μόνο γονίδιο κάθε φορά, ή δύο γονίδια που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους», ανέφερε ο Χίε. «Αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για το σχεδιασμό ολόκληρων μονοπατιών, και σε αυτή την περίπτωση, ολόκληρου του γονιδιώματος ενός πολύ απλού βακτηριοφάγου».

Σύμφωνα με την Washington Post, η ομάδα επέλεξε τον βακτηριοφάγο που μολύνει τα βακτήρια, τον phi-X174, για ιατρικούς, πρακτικούς και ιστορικούς λόγους.

Η τεχνολογία δεν δημιούργησε αυτές τις μορφές ζωής από μόνη της, αλλά με μια ομάδα ειδικών ανθρώπων που τελειοποίησαν το μοντέλο, επινόησαν περιορισμούς στο σχεδιασμό και ώθησαν το πρόγραμμα να προτείνει νέες αλληλουχίες DNA. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες διέταξαν τη σύνθεση του DNA, το συναρμολόγησαν και το έβαλαν σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα με E. coli.

Το πρώτο σημάδι ότι οι φάγοι ήταν λειτουργικοί ήταν η θολότητα του δοχείου. Αυτά στα οποία οι φάγοι σκότωσαν τα βακτήρια ήταν διαυγή. Σε πιο λεπτομερείς δοκιμές, ορισμένοι φάγοι πολλαπλασιάστηκαν ταχύτερα από το αρχικό στέλεχος. Ένα κοκτέιλ από φάγους σχεδιασμένους με τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ξεπεράσει την αντοχή των βακτηρίων.

Το επίτευγμα αυτό έχει πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με το τι αντιπροσωπεύουν αυτοί οι βακτηριοφάγοι.

Ενώ ορισμένοι φοβούνται ότι η τεχνητή νοημοσύνη σχεδιάζει τη ζωή, ο Χίε δήλωσε ότι αυτό δεν είναι στα σχέδιά του προς το παρόν.

Το επίτευγμα αυτό έχει πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με το τι αντιπροσωπεύουν αυτοί οι βακτηριοφάγοι.

Άλλοι θέλουν να ερευνήσουν πιο βαθιά τα δεδομένα, δεδομένου ότι οι βιολόγοι χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές για να τροποποιήσουν γονίδια ή να δημιουργήσουν ζωή με νέες λειτουργίες.

«Όλα αυτά είναι πράγματα που μπορούσαμε να κάνουμε πριν από την γενετική τεχνητή νοημοσύνη, και το πραγματικό ερώτημα είναι, το κάνουμε πιο γρήγορα, πιο αποτελεσματικά, πολύ πιο καινοτόμα — ποιες είναι πραγματικά οι ιδιότητες που ξεπερνούν αυτά που μπορούσαμε να κάνουμε πριν;», είπε ο Τζέιμς Φρέιζερ, δομικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.

Άλλοι είναι πιο εντυπωσιασμένοι.

«Έμεινα άναυδος. Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Ήμουν ενθουσιασμένος, ως επιστήμονας», είπε ο Ντρου Έντι, συνθετικός βιολόγος στο Στάνφορντ, ο οποίος είδε πρώτος τα αποτελέσματα από τον Σάμιουελ Κινγκ, τον μεταπτυχιακό φοιτητή που ηγήθηκε του έργου. Ωστόσο, απέρριψε την ιδέα ότι η τεχνητή νοημοσύνη δημιούργησε ζωή, συγκρίνοντας το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης με ένα εξαιρετικό μουσικό όργανο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από επιδέξιους οργανοπαίκτες.

«Δεν το έκανε η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά ο Σαμ — χρησιμοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα όμορφο πιάνο», τόνισε ο Έντι.

Οι επιφυλακτικές προβλέψεις

Η τεχνητή νοημοσύνη δίνει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να σχεδιάζουν με σχετική ευκολία αλληλουχίες DNA που δεν υπάρχουν στη φύση. Αυτή η δυνατότητα ενέχει κινδύνους. Ο Έντι πιστεύει ότι στο μέλλον, οποιοσδήποτε στον κόσμο θα έχει τελικά τη δυνατότητα να σχεδιάσει οποιονδήποτε αριθμό τοξινών ή επικίνδυνων παθογόνων.

Οι ευπάθειες της τεχνητής νοημοσύνης συχνά ανακαλύπτονται και αντιμετωπίζονται αφού οι άνθρωποι έχουν ήδη αρχίσει να χρησιμοποιούν την τεχνολογία. Ορισμένοι επιστήμονες προσπαθούν να θέσουν περιορισμούς στην τεχνολογία, προκειμένου να μειώσουν τις πιθανότητες να χρησιμοποιηθεί για κακό σκοπό.

Η Τίνα Χερνάντεζ-Μπουσάρντ, αναπληρώτρια κοσμήτορας έρευνας στη Σχολή Ιατρικής του Στάνφορντ, βρέθηκε σε μία διάσκεψη για την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης το 2024 και έδωσε μια ομιλία με τίτλο «Τι μπορεί να πάει στραβά;». Ο Χίε, ο οποίος εξακολουθούσε να εργάζεται στο Evo, τη ρώτησε αν θα συνεργαζόταν για να εξετάσουν θέματα ασφάλειας και ηθικής — για παράδειγμα, αποκλείοντας από το σύνολο εκπαίδευσης τους παθογόνους οργανισμούς που μολύνουν πολυκύτταρους οργανισμούς.

«Δεν ανησυχώ καθόλου σήμερα».

Ο Κέβιν Έσβελτ, διευθυντής της ομάδας Sculpting Evolution στο Media Lab του Massachusetts Institute of Technology, δήλωσε ότι ο επανασχεδιασμός των ιών που πραγματοποιεί η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ακόμη αρκετά καλός ώστε να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα βιοασφάλειας.

«Δεν ανησυχώ καθόλου σήμερα», δήλωσε ο Έσβελτ στη Washington Post.

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι δεν περίμενε τον πρώτο γενετικά σχεδιασμένο βακτηριοφάγο για άλλους 18 μήνες, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια «ανησυχητική πορεία» — όπου νέα εργαλεία θα επέτρεπαν τελικά σε κακόβουλους παράγοντες να δημιουργήσουν νέες εκδοχές ιών ικανές να προκαλέσουν πανδημίες, οι οποίες θα μπορούσαν να παρακάμψουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

in.gr