Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας, καθώς δεν χορήγησε πρόσβαση σε μηνύματα μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου του φαρμακευτικού κολοσσού Pfizer.
Σε μια πολυαναμενόμενη απόφαση για το λεγόμενο σκάνδαλο «Pfizergate», το Δικαστήριο της ΕΕ στο Λουξεμβούργο αποφάσισε ότι η Επιτροπή δεν έδωσε εύλογη εξήγηση για να δικαιολογήσει την απόρριψη του αιτήματος δημοσιογράφου για πρόσβαση στα μηνύματα, όπως μετέδωσε το Euractiv.
Η υπόθεση απορρέει από μια καταγγελία του 2023 που κατέθεσε η εφημερίδα The New York Times μετά την άρνηση της Επιτροπής να δώσει στη δημοσιότητα τα μηνύματα κειμένου που ανταλλάχθηκαν μεταξύ της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer Άλμπερτ Μπούρλα το 2021, ενώ η πανδημία του κορονοϊού μαινόταν.
Η απόφαση αναμένεται να έχει καθοριστική επίδραση στη φήμη της φον Ντερ Λάιεν και ευρύτερες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ διεξάγουν επιχειρηματικές συναλλαγές.
Το χρονικό του Pfizergate
Η υπόθεση ξεκίνησε από τους New York Times και τον πρώην επικεφαλής του γραφείου των Βρυξελλών, οι οποίοι προσέφυγαν κατά της απόφασης της Επιτροπής να μην δημοσιοποιήσει τα μηνύματα το 2022. Η ύπαρξη των μηνυμάτων αποκαλύφθηκε σε συνέντευξη του Μπουρλά στους New York Times τον Απρίλιο του 2021, όπου περιέγραψε τις ανταλλαγές τους ως καλλιέργεια «βαθιάς εμπιστοσύνης» που διευκόλυνε τη διαπραγμάτευση της σημαντικής συμφωνίας για τα εμβόλια.
Η συμφωνία, που οριστικοποιήθηκε τον Μάιο του 2021, προέβλεπε τη δέσμευση της ΕΕ για αγορά έως και 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου Pfizer-BioNTech κατά του Covid-19. Συγκεκριμένα, περιλάμβανε την προκαταβολική αγορά 900 εκατομμυρίων δόσεων, με δυνατότητα παραγγελίας επιπλέον 900 εκατομμυρίων, για παράδοση το 2022 και 2023.
Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια διαπίστωσε το 2022 ότι η αποτυχία της Επιτροπής να αναζητήσει τα εν λόγω μηνύματα ισοδυναμούσε με κακοδιοίκηση. Η Έμιλι Ο’ράιλι, που υπηρέτησε ως διαμεσολαβήτρια από το 2013 έως το 2025, το χαρακτήρισε «καμπανάκι αφύπνισης» για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Σε δήλωσή της στο POLITICO, η Επιτροπή ανέφερε ότι «ουδέποτε αρνήθηκε την ανταλλαγή μηνυμάτων με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer» και τόνισε ότι «εκείνη την εποχή, όταν ο κόσμος διένυε μια βαριά πανδημία, πολλοί ηγέτες βρίσκονταν σε τακτική επαφή με διευθύνοντες συμβούλους φαρμακευτικών εταιρειών».
Δικαστές εξέφρασαν την απογοήτευσή τους που δεν ελέγχθηκε αν η φον ντερ Λάιεν είχε ακόμη τα μηνύματα ή αν η Επιτροπή έλεγξε τις συσκευές της.
Δικαστής είπε ότι η Επιτροπή δεν έλαβε «επαρκή και επιμελή μέτρα», ενώ άλλος μίλησε για «σχετικά συγκεχυμένο φάκελο».
