Γράφει ο Ιωάννης Κουρουτάκης
Ο Αιμίλιος Ζολά γεννήθηκε στο Παρίσι το 1840 από πατέρα που καταγόταν από τη Βενετία και από Ελληνίδα μητέρα. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους πεζογράφους της Γαλλίας, μια ξεχωριστή φυσιογνωμία ανάμεσα στους πνευματικούς κύκλους της εποχής του. Κατά πολλούς υπήρξε μια πνευματική μορφή παγκόσμιας ακτινοβολίας.
Το 1866 σε ηλικία 26 ετών τον βρίσκομε στο Παρίσι να συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες εφημερίδες του Παρισιού όπως η «Φιγαρό», η «Λα Τριμπιούν» , η «Λα Κλος» και άλλες ακόμη, αλλά και να προχωρεί σε κριτικές γεμάτες αυστηρότητα, ειλικρίνεια και σωστή τοποθέτηση.
Εκδίδει τα έργα του «Τα μίση μου» και «Το σαλόνι μου» όπου φαίνεται καθαρά η μαχητική του προσωπικότητα. Στο δε έργο του «Η Εξομολόγηση του Κλώντ» διακρίνεται η μεγαλοφυΐα του.
Το δρόμο του ρεαλισμού που άνοιξαν ο Μπαλζάκ και ο Φλομπέρ, ο Ζολά τον διευρύνει και προχωρεί πιο βαθιά στη διερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής.
Άλλα έργα του Ζολά είναι η «Ζερμινάλ», το επικό του αυτό αριστούργημα (με γενικότερα, πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα), τον ανεβάζουν στην κορυφή του κλασικού γαλλικού ρεπερτορίου.
Ακολουθούν: «Η Νανά», «Το ανθρώπινο κτήνος» που μεταφράζονται σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Είναι έργα που φανερώνουν τις πιο κρυφές πτυχές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Γενικώς τα μυθιστορήματα του τα έχουν χαρακτηρίσει (διαπρεπείς, αυστηροί κριτικοί) σαν τα πιο αξιόλογα μνημεία του πνευματικού κύκλου της Γαλλίας.
Τον Ζολά εχαρακτήριζαν πάντοτε οι φιλελεύθερες αντιλήψεις του, η συναίσθηση της ευθύνης του, η πεποίθησή του ότι η αρρώστια της κοινωνίας μπορούσε να θεραπευτεί εάν υπήρχαν άνθρωποι που μάχονταν για να αποκαλυφθεί η αλήθεια, για να θριαμβεύσει το δίκαιο και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Οι συνισταμένες αυτές του Ζολά βρήκαν πλήρη εφαρμογή στην περίφημη Υπόθεση Ντρέιφους. Εδώ ο Ζολά ξεπερνά τον εαυτό του. Δεν διστάζει να τα βάλει με όλους και με όλα – με το πανίσχυρο στρατιωτικό κατεστημένο – το οποίο για να σώσει το γόητρό του, δεν διστάζει να χαρακτηρίσει ένα τίμιο Γάλλο αξιωματικό τον Ντρέιφους σε κατάσκοπο και προδότη και να το φυλακίσει. Ο Ζολά από την στιγμή που πείστηκε πως ο άνθρωπος αυτός ήταν θύμα του κατεστημένου αναλαμβάνει την υπεράσπισή του και στις 13 Ιανουαρίου του 1895 στην εφημερίδα «Ορόρ» γράφει το πολύκροτο άρθρο του με τον τίτλο «Κατηγορώ», που ήταν μια ανοικτή και ενυπόγραφη καταγγελία εναντίον του Υπουργού των Στρατιωτικών και του Γενικού Επιτελείου του Στρατού, που θυσιάζοντας έναν αθώο και έντιμο αξιωματικό, θέλησαν να σκεπάσουν τα δικά τους λάθη και τις παραλήψεις.
Προκαλείται σάλος. Η Γαλλική κοινωνία αναταράσσεται εκ βάθρων. Ο Ζολά προσάγεται σε δίκη. Οι Στρατιωτική ηγεσία συμπαρασύρει τον λαό και ο Ζολά καταδικάζεται σε ένα χρόνο φυλάκιση και σε χρηματικό πρόστιμο.
Ο Ζολά μετά την καταδίκη του κατέφυγε στην Αγγλία, όπου με τα άρθρα του, τα πύρινα άρθρα του ξεσηκώνει την κοινή γνώμη και πετυχαίνει την αναθεώρηση της δίκης.
Αποτέλεσμα αυτής της δίκης είναι να λάμψει επιτέλους η αλήθεια και να αποφυλακιστεί ο τραγικός Ντρέιφους.
Η σταυροφορία αυτή του Ζολά στην Υπόθεση Ντρέιφους τον ανέβασε στο επίπεδο του πνευματικού ηγέτη και του μεγάλου ασυμβίβαστου πατριώτη.
Γύρισε στην Γαλλία, αλλά δυστυχώς μετά από ένα ατύχημα μέσα στο σπίτι του, του επέφερε τον θάνατο.
Η Γαλλία ολόκληρη θρήνησε τον σπάνιο, τον υπέροχο αυτόν άντρα, με τον μεγάλο ανθρωπισμό, το πολύμορφο πνεύμα που δεν δίστασε μόνος – εναντίον όλων,, αν εξαπολύσει το πολύκροτο «Κατηγορώ» του και μετά από πολλούς αγώνες και θυσίες να αποδώσει τον τίμιο εκείνο Γάλλο αξιωματικό αθώο στην Κοινωνία-.