Εννοείται βέβαια πως ο Ιωσήφ Κωνσταντουδάκης ή Σήφακας την φωτογραφία του, την έβγαλε εν ζωή. Όχι, μετά θάνατον. Και κάπου, ίσως την χρησιμοποίησε γι’ αυτόν και την έβγαλε και είχε πάνω το όνομά του: Ιωσήφ Κωνσταντουδάκης ή Σήφακας. Όπως τον φώναζαν, όπως τον παρομοίαζαν.
Τώρα, εσείς τι λέτε; Πως έκανε λάθος το όνομά του; Και δεν τον έλεγαν Κωνσταντουδάκη όπως γράφει η φωτογραφία του;
Όπως αναφέρει και ο ιστορικός Πάρις Στ. Κελαϊδής στα βιβλία του, όπως και άλλοι ιστορικοί;
Αλήθεια, θα θέλαμε να ξέρομε τα αποδεικτικά στοιχεία ιστορικώς τεκμειριωμένα που σε ρεπορτάζ της, τοπική συνάδελφος τον αναγράφει ως Κωνσταντουλάκη.
Παραθέτομε απόσπασμα από το βιβλίο του Πάρι Στ. Κελαϊδή «Ριζίτικα για τα Σφακιά» τόμος πρώτος
Σήφακας
αιδιά κι’ είντα ‘χου (ν) τα πουλιά και κλαίσινε τση Κρήτης;
Γ-η τ’ άκουσαν πως πόθανε ο καπετάνιος Σήφης;
Κλαίει τον-ε η Κίσαμος κι οι γι-Αποκορωνιώτες
κι’ οι Σελινιώτες, Σφακιανοί, Χανιώτες, Ρεθεμνιώτες!
Κλαίει τον κι’ η γυναίκα –ν-του…
Σφακιά – Αποκορώνας – Κίσαμος, 18-3-1823
Το τραγούδι αυτό αναφέρεται στον Σήφακα, τον ηρωικό στρατηγό της Κρήτης του 1821. Το πλήρες ονοματεπώνυμό του ήταν Σήφης Κωνσταντουδάκης. Μα το μεγαλόπρεπο σώμα του, τον καθιέρωσε με την επωνυμία Σήφακας (δηλαδή, πελώριος Σήφης)
Γεννήθηκε το 1771 στο χωριό Μελιδόνι Αποκορώνου, όπου είχε εγκατασταθεί ο Σφακιανός πατέρας του – από τη Νίμπρο. Έτσι, ήταν καπετάνιος «κοινής αποδοχής» για τους κατοίκους και των δυό γειτονικών επαρχιών. Στις μάχες οδηγούσε τους Αποκορωνιώτες με τον τίτλο του «Αρχηγού της επαρχίας». Αλλά ταυτόχρονα κι’ οι Σφακιανοί τον λογάριαζαν «δικό» τους.
Ατρόμητος, ακούραστος, ριψοκίνδυνος, πατριώτης στο έπακρο και αφιλοκερδής, είχε μια χαρακτηριστική βροντερή φωνή – που έλεγαν, ότι «φωνάζει ο Σήφακας απ’ τη Μαλάξα κι’ ακούγεται στα Χανιά»!
Τέτοια ήταν η προσωπικότητά του, ώστε αρκετά μέλη της οικογένειάς του εγκατέλειψαν το επώνυμο Κωνσταντουδάκης και λεγόταν στο επίθετο «Σήφακες». Παράδειγμα, ο μικρότερος αδελφός του Αντώνης Κωνσταντουδάκης, καπετάνιος κι αυτός σε επόμενους χρόνους, ο οποίος αναφέρεται από τους ιστορικούς της εποχής – όχι τους σύγχρονους – και ως Αντώνης Σήφακας.
Πήρε μέρος σε πολλές μάχες και όμως δεν είχε δυστυχώς την τιμή να πεθάνει σε μάχη.
Στις αρχές του 1823, είχε σταλεί στην Κίσαμο για να επιτηρεί και να αντιμετωπίζει τις εχθρικές κινήσεις των τούρκων, νίκησε μάλιστα και κατεδίωξε τους εχθρούς που είχαν έρθει ξαφνικά από το Σέλινο και είχαν κατασφάξει τους χριστιανούς στο χωριό Περβολάκια.
Όμως αρρώστησε με πνευμονία στην Κίσαμο όπου είχε παραμείνει, στις 23 Μαρτίου του 1823, μετά από 13 μέρες ασθενείας, πέθανε στα 52 του. Τάφηκε με μεγάλες τιμές σε πάνδημο πένθος στο Μοναστήρι της Κυρίας Γωνιάς στο Κολυμπάρι, ύστερα από απόφαση της Προσωρινής Διοικήσεως της Κρήτης.
Σε σχετικό μάλιστα έγγραφό της σημειωνόταν:
Προς τους κατοίκους των ριζίτικων χωρίων της Κισάμου
Δεν αμφιβάλλομεν να έγινεν γνωστόν εις όλους σας τους κατοίκους της επαρχίας ταύτης ο θάνατος του μακαρίτου εκείνου ανδρός 500ρχου σίφη Κωνσταντουδάκη του οποίου τοένδοξον όνομα τα ηρωϊκά ανδραγαθήματα θέλει διαιωνίζονται εις γενεάς γενεών. Εκ τούτου λοιπόν αδελφοί στοχαζόμεθα ότι όλοι του οι στρατιώται τώρα μέλλει να διασκορπισθώσι εδώ και εκεί ωσάν τα πρόβατα μην έχοντες εκείνο τον θαυμάσιον αρχηγόν και ποιμένα τους. διά τούτο σας ειδοποιούμε ότι ανάγκη πάσα είναι όλοι σας καλά να εξυπνήσετε να αρματωθήτε και ως γενναίοι να στέκεσθε ανδρείως εις τα πόστα όπου είσθε διορισμένοι και όχι εις τα οσπήτια σας να κάθεσθε, να φυλάττετε με προσοχήν μεγάλην νύκτα και ημέραν τους εχθρούς καθ΄ ότι αν ούτως δεν κάμετε κινδυνεύετε όλοι σας εξ αποφάσεως να υποπαίσητε εις την ανίλεον μάχαιρα του εχθρού. κινδυνεύετε να κατασφαγήτε και σεις και τα παιδιά και αι γυναίκαις σας όλοι σας γενικώς αν δεν κάμετε έτζι μόνον ελάτε όλοι εις τον εαυτόν σας βάλλετε κατά νουν ότι πλέον ζωήν δεν έχετε. με τους τούρκους να συνζήσητε μαζί των πλέον δεν είναι δυνατόν. μονάχοι σας πρέπει να φροντίσητε να απολαύσητε την τελείαν σας ελευθερίαν και να φυλάττητε τους τόπους σας και όχι να κάθεσθε εις τα οσπήτια και χωριά σας, εις τόπους όπου δεν είναι χρεία φυλάξεως. ας ενθουσιάζη και ας παρακινή ο ένας τον άλλον σας και εκείνον όπου δεν έχει την όρεξιν ας τον βιάζη θεληματικώς και αθελήτως ο άλλος,διά να φυλάξετε την ζωήν σας και τα παιδία σας. ημείς αμέσως θέλομεν διορίσει άλλον εις τον τόπον του μακαρίτου πλήν έως να συναχθή το ασκέρι, έχετε κίνδυνον και φόβον, διά τούτο κάμετε τα δυνατά σας να φυλαχθήτε από το ανελεήμον σπαθί του εχθρού….
Πλήρη βιογραφία για τον ήρωα θα βρείτε:
1) Στ. Κελαϊδή «Ο Σήφακας» στο περιοδικό Κρητική Εστία τεύχος 128
Επίσης:
2) Β. Ψιλάκης Ιστορία της Κρήτης, τόμος Γ’, σελ. 275
3) Π. Περίδης, Απομνημονεύματα σε3λ.158
4) Ζαμπέλιος – Κριτοβουλίδης. Ιστορία των Επαναστάσεων της Κρήτης σελ. 491
Και βέβαια τον αναγράφουν Κωνσταντουδάκη Σήφη ή Σήφακα