Υστερα από την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Εσωτερικών και Οικονομικών για την παραχώρηση χρήσης του αιγιαλού, η Ανοικτή Συνέλευση Κατοίκων της Νέας Χώρας Χανίων καταγγέλλει, με επιστολή της στον «Α.τ.Κ.», την υπαναχώρηση της κυβέρνησης που επιβλήθηκε από πιέσεις των επιχειρηματιών.
Σημειώνουν μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση ενέδωσε στις πιέσεις μίας συμμαχίας μεγελοξενοδόχων “που θεωρούν τις παραλίες έμπροσθεν των ξενοδοχείων τους ως αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής τους δράσης, μικροεπαγγελματιών που έβλεπαν στην ενοικίαση των ομπρελών την απάντηση στη μείωση των εσόδων τους λόγω της λιτότητας, και δημοτικών αρχόντων που επωφελούνταν από το αλισβερίσι με τους επιχειρηματίες των παραλιών”.
Αναλυτικά η επιστολή:
Τα τρία τελευταία χρόνια η Ανοικτή Συνέλευση Κατοίκων Νέας Χώρας (Χανίων) θέτει Δημόσιο, δήμους και ιδιώτες ενώπιον των ευθυνών τους για τη συνεχιζόμενη καταπάτηση του συνταγματικού δικαιώματος των πολιτών για ελεύθερη πρόσβαση στα κοινόχρηστα αγαθά, όπως είναι η παραλία και ο αιγιαλός, αλλά και για τις αρνητικές επιπτώσεις από τις ανεξέλεγκτες παραχωρήσεις αυτών των αγαθών στο θαλάσσιο περιβάλλον και στα παράκτια οικοσυστήματα.
Η πρόσφατη απόφαση του 5ου Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτέλεσε μια πρώτη θεσμική δικαίωση των αγώνων μας. Το ΣτΕ έκρινε παράνομες τις αμαρτωλές ΚΥΑ με τις οποίες παραχωρούνταν συλλήβδην το δικαίωμα χρήσης αιγιαλού και παραλίας στους ΟΤΑ και εν συνεχεία μεταβιβαζόταν σε τρίτους: σύμφωνα με την απόφαση, «η απευθείας παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης γίνεται για την άσκηση δραστηριοτήτων που […] είναι, καταρχήν, ήπιες και συμβατές με τον προορισμό των στοιχείων αυτών του φυσικού περιβάλλοντος ως κοινοχρήστων». Οποιαδήποτε παραχώρηση τμήματος αιγιαλού «πρέπει να γίνεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση» και, κατά συνέπεια, η συλλήβδην παραχώρηση των αιγιαλών της χώρας στους ΟΤΑ, όπως και η «περαιτέρω μεταβίβαση σε τρίτους του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας […] βρίσκεται εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως […] του νόμου 2971/2001».
Μέχρις ότου η Ολομέλεια του 5ου Τμήματος του ΣτΕ επικυρώσει την παραπάνω απόφαση, η κυβέρνηση όφειλε να μην ενδώσει στις πιέσεις μιας συμμαχίας μεγαλοξενοδόχων που θεωρούν τις παραλίες έμπροσθεν των ξενοδοχείων τους ως αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής τους δράσης, μικροεπαγγελματιών που έβλεπαν στην ενοικίαση των ομπρελών την απάντηση στη μείωση των εσόδων τους λόγω της λιτότητας, και δημοτικών αρχόντων που επωφελούνταν από το αλισβερίσι με τους επιχειρηματίες των παραλιών. Η συμμαχία αυτή ήταν ιδιαίτερα εμφανής στην Κρήτη, όπου η πλειοψηφία των δημάρχων δήλωναν «κατάπληκτοι» από αυτή τη φυσιολογική για μια ευνομούμενη χώρα απόφαση των δικαστών, που εναντιώθηκαν σε όσους θεωρούν τις παραλίες «φιλέτα» και τους πολίτες «πελάτες» που οφείλουν να φορολογηθούν για τα μπάνια τους.
Τα συμφέροντα αυτά πίεζαν την κυβέρνηση να εκδώσει μια «ήπια ΚΥΑ» που θα νομιμοποιούσε προσωρινά το καθεστώς της ασυδοσίας, ελπίζοντας ότι και η Ολομέλεια του ΣτΕ θα ενέδιδε με τη σειρά της στις πιέσεις αυτές. Δήμαρχοι, δημοτικές παρατάξεις, ακόμη και η ίδια η ΚΕΔ προειδοποιούσαν για τη χαώδη κατάσταση που θα επικρατήσει στις παραλίες σε περίπτωση μη υπενοικίασής τους σε ιδιώτες – καθώς έτσι μένουν απροστάτευτες, χωρίς ναυαγοσώστες, επαρκή καθαρισμό κ.λπ.
Δυστυχώς τα υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών ενέδωσαν στις πιέσεις αυτές και επανέφεραν το αμαρτωλό καθεστώς των προηγούμενων ΚΥΑ, αναπροσαρμόζοντας τα άρθρα 8 και 10 της νέας ΚΥΑ (7-4-2015) ώστε να μη γίνεται λόγος για συλλήβδην παραχώρηση -η οποία κρίθηκε αντισυνταγματική- και θέτοντας τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Περιουσίας σε ρόλο ελεγκτή των συμβάσεων μεταξύ δήμων και ιδιωτών. Θετικές ρυθμίσεις, όπως η αύξηση της ελεύθερης λωρίδας για την κίνηση των λουομένων από τα 3 στα 5 μέτρα, η κατάργηση της κατά 30% κάλυψης των παραχωρούμενων χώρων από αφαιρούμενα σκιάδια και ο περιορισμός του κοινόχρηστου χώρου που μπορούν να μισθώσουν οι καντίνες από 30 σε 15 τ.μ., δεν αρκούν για να αλλάξουν την κατεύθυνση της νέας ΚΥΑ η οποία παραμένει αιχμάλωτη στη φιλοσοφία ενός παρελθόντος που η Αριστερά είχε επανειλημμένα καταγγείλει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η νέα ΚΥΑ επιβεβαιώνει το αμαρτωλό δικαίωμα της ομορίας, η άσκηση του οποίου καταργεί την ελεύθερη πρόσβαση σε αστικές παραλίες των πυκνοκατοικημένων πόλεων μας, όπως συνέβη τα τελευταία χρόνια με την παραλία της Νέας Χώρας στα Χανιά. Με βάση το απαράδεκτο αυτό δικαίωμα ετίθετο χωρίς δημοπρασία στη διάθεση των όμορων επιχειρηματιών παραλίες ή όχθες ακόμη και μικρότερες των έξι μέτρων (!) κατά παράβαση κάθε έννοιας προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της κοινής λογικής. Δυσάρεστη έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι, ενώ η κυβέρνηση παρακάμπτει -κακώς- την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ και αρνείται στο υπουργείο Περιβάλλοντος ενεργή ανάμειξη στην όλη διαδικασία, δεν τολμά να απαγορεύσει την απευθείας παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας άνευ δημοπρασίας στις όμορες επιχειρήσεις, παρακάμπτοντας τον νόμο 2971/2001 μέχρι τη δημιουργία ενός νέου νομικού πλαισίου που θα είναι συμβατό με το άρθρο 24 του Συντάγματος.
Το γεγονός ότι η νέα ΚΥΑ μειώνει σε 500 τ.μ. την παραχώρηση απλής χρήσης του αιγιαλού σε όμορες επιχειρήσεις (άρθρο 9, παρ. γ, σ. 9) -η μόνη θετική αλλαγή στο απαράδεκτο καθεστώς της ομορίας- περιορίζει μεν τη δυνατότητα υπερεκμετάλλευσης που δινόταν στο παρελθόν σε μεγάλα παραθαλάσσια ξενοδοχειακά συγκροτήματα, αλλά δεν επηρεάζει τις πυκνοδομημένες αστικές παραλίες όπου οι πολίτες αναγκάζονται, ελέω ομορίας, να σαρδελοποιούνται σε στενές λωρίδες άμμου όπου μόλις και μετά βίας μπορούν να ανοίξουν μισή πετσέτα.
Οι δύο υπουργοί θεωρούν ότι η παρέμβαση των Περιφερειακών Διευθύνσεων Δημόσιας Περιουσίας θα αναβαθμίσει τον έλεγχο που ασκούσαν μέχρι σήμερα οι υποστελεχωμένες Κτηματικές Υπηρεσίες του Δημοσίου. Τι άλλαξε από τον Οκτώβριο του 2014, όταν 15 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επισήμαιναν ότι η νέα αυτή οργανική δομή υποβαθμίζει «ξεκάθαρα την προστασία της δημόσιας περιουσίας, είναι τελείως συγκεντρωτική και θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στην εξυπηρέτηση των πολιτών, μεγάλη γραφειοκρατία και επιβράδυνση στη διεκπεραίωση των υποθέσεων»; Δεν ήταν οι ίδιοι βουλευτές που επέκριναν «το παράλογο του νέου οργανισμού», τονίζοντας ότι «για να γίνει έλεγχος σε παραλία της Σαμοθράκης θα πρέπει να δοθεί εντολή από το αρμόδιο τμήμα που πλέον θα έχει έδρα στη Θεσσαλονίκη! Για να γίνει έλεγχος σε παραλία της Καρπάθου θα πρέπει να δοθεί εντολή από το αρμόδιο τμήμα που πλέον θα έχει έδρα στον Πειραιά! Για να γίνει έλεγχος στη λίμνη των Πρεσπών θα πρέπει να δοθεί εντολή από τα Ιωάννινα!»
Πώς εννοείται άραγε η συγκινητική αποστροφή του πρωθυπουργού στις προγραμματικές δηλώσεις, ότι αυτή η κυβέρνηση είναι «σάρκα από τη σάρκα αυτού του λαού» και «κάθε λέξη από το Σύνταγμα αυτής της χώρας»; Με ποιον τρόπο οι δύο συνυπογράφοντες υπουργοί (Βούτσης – Βαλαβάνη) τιμούν αυτή τη ρήση; Η πορεία της νέας κυβέρνησης θα κριθεί από αυτές τις υποτίθεται μικρές, αλλά τόσο σημαντικές για την ποιότητα ζωής της μεγάλης πλειοψηφίας, νομοθετικές παρεμβάσεις. Τα κοινόχρηστα πράγματα είναι η απαντοχή των πολιτών που έχουν υποστεί τόσες στερήσεις και έχουν απολέσει τόσα δικαιώματα. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να τα προστατεύσει και να τα αποδώσει για κοινή χρήση και όχι προς ιδιοποίηση όσων τα λυμαίνονταν μέχρι σήμερα.