Ενόψει της νέας περιόδου παραγωγής καστάνων ‘’Η Αναπτυξιακή Εταιρεία Εννιά Χωριών Α.Ε.” και ο Συνεταιρισμός Καστανοπαραγωγων Νομού Χανίων με τη συμβολή του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους καστανοπαραγωγούς τα εξής:
Τα έντομα που προσβάλουν τις καστανιές του νομού Χανίων είναι το κολεόπτερο (σκαθάρι) με επιστημονικό όνομα Curculio elephas, γνωστό στους παραγωγούς ως ‘’σάρακας’’, και δύο είδη λεπιδόπτερων (πεταλούδων) με επιστημονικό όνομα Pammene fasciana και Laspeyresia splendana (κν. καρπόκαψα ή σκουλήκι των κάστανων).
Οι πρώτες ζημιές εμφανίζονται στις νεες καστανοκουβάρες τον Ιούνιο και προκαλούνται από το λεπιδόπτερο Pammene fasciana. Η πεταλούδα του είδους αυτού εμφανίζεται στα μέσα Μαΐου και γεννά τα αυγά της στους νεαρούς καρπούς από τον Ιούνιο έως τις αρχές Αύγουστου. Η προνύμφη (σκουλήκι) έχει ρόδινο χρώμα και η παρουσία της στους νεαρούς καρπούς γίνεται φανερή από τα απορρίμματα που αφήνει στη βάση των καρπών. Προσβάλει σχετικά μεγάλο αριθμό νεαρών καρπών, που πέφτουν συνήθως τον Ιούλιο. Έχει παρατηρηθεί όμως ότι εάν τα δένδρα έχουν δέσει πολλούς καρπούς προκαλεί φυσικό αραίωμα αφού οι καρποί που παραμένουν αποκτούν μεγαλύτερο μέγεθος.
Οι ζημιές στους καρπούς από το άλλο είδος πεταλούδας, την καρπόκαψα των καστάνων (Laspeyresia splendana), παρατηρούνται από τα μέσα Αυγούστου ως τον Οκτώβριο. Τα ενήλικα άτομα (πεταλούδες) της καρπόκαψας εμφανίζονται από τα μέσα έως τα τέλη Ιουλίου, ανάλογα την περιοχή, γεννώντας τα αυγά τους στα φύλλα που βρίσκονται κοντά στους καρπούς. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού παρατηρείται στα μέσα Αυγούστου. Την εποχή αυτή τα κάστανα έχουν ήδη σχηματισθεί μέσα στα κύπελλα (κουβάρες) και έχουν διάμετρο 2-3 εκατοστά. Οι προνύμφες (σκουλήκια) είναι ρόδινου χρώματος και μπαίνουν στον καρπό από οπή που ανοίγουν στο βασικό μέρος του κυπέλλου (κουβάρας). Η καρπόκαψα προκαλεί ζημιές κυρίως στην περιοχή του Σέμπρωνα και λιγότερο του Έλους και των Στροβλών.
Το κολεόπτερο (σκαθάρι) Curculio elephas ή σάρακας’ όπως είναι γνωστός στους παραγωγούς, προκαλεί τις σοβαρότερες ζημιές στα κάστανα, ιδιαίτερα στις περιοχές Έλος και Στροβλές. Οι ιπτάμενες μορφές του εντόμου, (ενήλικα άτομα), εμφανίζονται στις πρώιμες περιοχές από τα μέσα Αυγούστου ενώ προοδευτικά αυξάνεται ο αριθμός τους μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια αρχίζουν να μειώνονται μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου όπου και μηδενίζονται. Ο ‘’σάρακας’’ γεννά τα αυγά του μέσα στον καρπό από τα τέλη Αυγούστου (στις πρώιμες περιοχές) μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ τα περισσότερα αυγά τα γεννά το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Η προνύμφη (σκουλήκι) έχει λευκό χρώμα και το ποσοστό των προσβεβλημένων καστάνων ποικίλλει με την ποικιλία. Οι ζημίες που προκαλεί είναι σημαντικά μεγαλύτερες στις πρώιμες ποικιλίες σε σχέση με τις όψιμες. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι ο βαθμός ανθεκτικότητας στην προσβολή των κάστανων εξαρτάται και από την πυκνότητα και την διάταξη των αγκαθιών. Ειδικότερα από τις γνωστές ποικιλίες καστανιάς που υπάρχουν στο νομό μας η Ρογδιανή και η Στροβλιανή, που έχουν πυκνά αγκάθια, είναι πιο ανθεκτικές στις προσβολές από το σάρακα ενώ αντίθετα η Πλαγιομαλάτη και η Κουτσακερή, με τα αραιότερα αγκάθια, προσβάλλονται περισσότερο. Τα τελευταία χρόνια που δεν συλλέγονται από τους καστανεώνες οι πεσμένες καστανοκουβάρες το πρόβλημα έχει γίνει μεγαλύτερο και κατά συνέπεια οι προσβολές είναι σοβαρότερες.
Εγκεκριμένο εντομοκτόνο για την καστανιά είναι το Decis (deltamethrin). Οι ψεκασμοί έχουν σκοπό να σκοτώσουν τόσο τα ενήλικα άτομα των εντόμων όσο και τις προνύμφες της καρπόκαψας πριν μπουν στον καρπούς. Κατάλληλος χρόνος ψεκασμού για τις πρώιμες ποικιλίες είναι το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου και για τις όψιμες ποικιλίες τα μέσα με τέλη Αυγούστου. Στις περιπτώσεις που απαιτείται ψεκασμός για την πεταλούδα Pammene fasciana κατάλληλος χρόνος ψεκασμού είναι τον Ιούνιο όταν το μέγεθος των καρπιδίων είναι 3-5 χιλιοστά.
Συνιστούμε ιδιαίτερη προσοχή κατά την εκτέλεση των ψεκασμών λόγω του μεγάλου ύψους των δένδρων αλλά και των εδαφικών ανωμαλιών στις περιοχές που βρίσκονται οι καστανιές, που δυσχεραίνουν την εκτέλεση των εργασιών.
Συνιστάται επίσης η σωστή και πλήρης κάλυψη των δένδρων σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσεως της ετικέτας του σκευάσματος και του Γεωπόνου για να υπάρξουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα