Πάγωμα των μισθών στο δημόσιο και των συντάξεων, μικρές αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς, φρένο στις μειώσεις φόρων και αντιστροφή των μειώσεων σε ασφαλιστικές εισφορές, για να μην μεταφερθεί το βάρος στις επόμενες γενιές συστήνει μεταξύ άλλων το ΔΝΤ στην έκθεση της συμβουλευτικής επιτροπής για την ελληνική οικονομία (σύμφωνα με το άρθρο 5).
Το ΔΝΤ αναφέρει ακόμα ότι «παραμένει σημαντική αβεβαιότητα σχετικά με την ικανότητα της Ελλάδας να διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων, όταν η Ελλάδα αρχίσει να αντικαθιστά την επίσημη χρηματοδότηση με χρηματοδότηση από την αγορά».
Το ΔΝΤ προβλέπει φέτος ανάπτυξη μία ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα στο 3,5% για την ελληνική οικονομία, μέσο πληθωρισμό 4,5% στο σύνολο του έτους και μεσοπρόθεσμη πτώση του στο 1,9% προτείνει μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος κατά από 2% και προσπάθεια για πλεόνασμα από το 2023.
Παρά το μεγάλο χρηματικό απόθεμα (μαξιλάρι) του δημοσίου και την ενεργή διαχείριση, λέει το ΔΝΤ, «η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετήσει το χρέος της υπό σοβαρό σοκ εξαρτάται από τη συνεχιζόμενη υποστήριξη», (ΕΕ).
Στα 11 σημεία των συμπερασμάτων της επιτροπής του ΔΝΤ προτείνεται ακόμα «η σταδιακή κατάργηση όλων των προσωρινών μέτρων που σχετίζονται με την πανδημία έως τα τέλη του 2022», καθώς και να μειωθεί το έλλειμμα με στόχευση σε πρωτογενές έλλειμμα κάτω από 2% του ΑΕΠ ήδη από φέτος. Η αποστολή του ΔΝΤ συνέστησε να μπει στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα το 2023. Ειδικότερα το ΔΝΤ αναφέρει:
Τα μέτρα στήριξης για υψηλές τιμές ενέργειας, «θα πρέπει να είναι προσωρινά και να στοχεύουν σε ευάλωτες ομάδες, επιτρέποντας παράλληλα τη σταδιακή μετάδοση υψηλότερων τιμών στους καταναλωτές».
Ζητά «να δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των κενών κάλυψης στο σύστημα Εγγυημένου Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος που ελέγχεται βάσει πόρων και στην αύξηση των επιπέδων παροχών του, τουλάχιστον σε συνάρτηση με τον πληθωρισμό, ώστε να μπορέσει να δημιουργηθεί «δίχτυ ασφαλείας» έναντι δυσμενών κραδασμών όπως η συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση».
Οι αβεβαιότητες και οι καθοδικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να θολώνουν τις προοπτικές, λέει το ΔΝΤ.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει ελλείψεις στην ενέργεια και να προσθέσει ισχυρότερες από τις αναμενόμενες πιέσεις στον εγχώριο πληθωρισμό, τον τουρισμό με αποτέλεσμα να προκαλέσει ταχύτερη σύσφιξη των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών συνθηκών.
Άλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν νέα κύματα λοιμώξεων από τον ιό COVID-19 που προκαλούν οικονομικές διαταραχές και κινδύνους επιχορήγησης και χορήγησης δανείων NGEU. Ενώ η συνεχιζόμενη υποστηρικτική στάση της ΕΚΤ είναι ελαφρυντικός παράγοντας, οι πιέσεις από τις δαπάνες και τις μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη μεσοπρόθεσμη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος και διευρύνοντας τα spreads του δανεισμού.
Φρένο σε ελαφρύνσεις και μειώσεις εισφορών
Η δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να είναι σταδιακή και φιλική προς την ανάπτυξη. Η επιτροπή «συστήνει σταδιακή πορεία εξυγίανσης για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2% του ΑΕΠ έως το 2027, υποστηριζόμενη από αξιόπιστα μέτρα.
«Τα σχέδια για μόνιμες περικοπές στις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και στον φόρο αλληλεγγύης για όλους τους φορολογούμενους θα πρέπει να αντιστραφούν, καθώς μεταφέρουν το βάρος στις μελλοντικές γενιές και είναι κακώς στοχευμένες ή τουλάχιστον πρέπει να χρηματοδοτούνται πλήρως μέσω προσαρμογών παροχών και μέτρων διεύρυνσης της βάσης αντίστοιχα.
Η αποστολή χαιρέτισε τις βελτιώσεις στο δημοσιονομικό μείγμα που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ιδίως τις υψηλότερες δαπάνες για την υγεία και τις δημόσιες επενδύσεις, και τόνισε ότι αυτά τα κέρδη δεν πρέπει να θυσιαστούν για την επίτευξη των στόχων εξυγίανσης.
Αντίθετα, οι πιέσεις δαπανών για τις συντάξεις και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων θα πρέπει να περιοριστούν, μεταξύ άλλων με πάγωμα των συντάξεων φέτος και με αναπροσαρμογές τιμαριθμικού τύπου από το επόμενο έτος και μετά».
Παραμένει άφθονο περιθώριο περαιτέρω βελτίωσης του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής, λέει το ΔΝΤ, για «τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων προς τις δημόσιες επιχειρήσεις και τις επιδοτήσεις καυσίμων μεσοπρόθεσμα και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής από τους αυτοαπασχολούμενους, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για κρίσιμες κοινωνικές δαπάνες και επαναλαμβανόμενες επενδυτικές ανάγκες μόλις λήξει η χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η επιτάχυνση των δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα διευκόλυνε αυτές τις προσπάθειες», καταλήγει.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ
Το ΔΝΤ εκτιμά, ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει ισχυρή παρά τις αρνητικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και τον υψηλό πληθωρισμό, αλλά κατεβάζει την πρόβλεψή του για ανάπτυξη κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 3,5%.
Παρά τις σημαντικές εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, είναι περιορισμένες οι άλλες άμεσες εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία και την Ουκρανία, λέει. Αντίθετα κρίνει, είναι πιο σημαντικές οι έμμεσες επιδράσεις από εμπορικούς εταίρους και ο αντίκτυπος του υψηλότερου πληθωρισμού στο διαθέσιμο εισόδημα και την κατανάλωση.
Επιπλέον, η διάθεση αυξημένης αποφυγής κινδύνου και η ασθενέστερη εμπιστοσύνη των καταναλωτών αναμένεται να καθυστερήσουν τις επενδύσεις και να μειώσουν την ανάκαμψη του τουρισμού.
Όλοι μαζί, αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να μειώσουν την ανάπτυξη φέτος κατά μια πλήρη ποσοστιαία μονάδα στο 3,5%.
Η ισχυρότερη και πιο επίμονη αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να ωθήσει τον μέσο πληθωρισμό στο 4,5% το 2022, προτού σταθεροποιηθεί στο 1,9% μεσοπρόθεσμα.