Του Βαγγέλη Πάλλα
«Ανθεί» το εμπόριο όπλων στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιστώντας τις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου βασικούς προμηθευτές όπλων στις φλέγουσες και αιματοκυλισμένες περιοχές του πλανήτη. Σύμφωνα με έκθεση διεθνούς ερευνητικού ινστιτούτου το 2010, για πρώτη φορά στα χρονικά της αμυντικής βιομηχανίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπέρασε τις ΗΠΑ στις εξαγωγές αμυντικών εξοπλισμών.
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς εξαρτήματα και εξοπλισμός από χώρες της Ε.Ε. χρησιμοποιούνται σε εμπλοκές αμάχων και βασανιστήρια, θέτοντας πολλά ερωτήματα για την υποκριτική στάση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι κορυφαίοι
Οι «τοπ» εταιρείες που εξάγουν όπλα και τα έσοδα τους για το 2010
- Αμερική: Lockheed Martin (23,3 δισ. $ ),
Boeing (22 δισ. $), Raytheon (15.3 δισ. $)
- ΜεγάληΒρετανία: BAE Systems (15 δισ. $)
- Γαλλία: Thales (7,7 δισ. $)
- Γερμανία: Rheinmetall (1,8 δισ. $)
Η πολιτική του περιορισμού των εξαγωγών αμυντικού εξοπλισμού σε εμπόλεμες ζώνες, την οποία έχουν υποσχεθεί να προωθήσουν πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προπαγανδίζοντας την αρνητική στάση τους απέναντι στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, δεν αποδίδει.
Όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI), που εδρεύει στη Στοκχόλμη και ερευνά εδώ και 37 χρόνια τις εξελίξεις στην αμυντική πολιτική των κυβερνήσεων, οι εξαγωγές εξοπλισμών της Ε.Ε. έφτασαν τα 4,7 δισ. δολάρια. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 25% των παγκόσμιων εξαγωγών.
Την ίδια χρονιά οι ΗΠΑ με ποσοστά 23,5% εξήγαγαν εξοπλισμό ύψους 4,4 (δισ.) δολαρίων. Τα πρωτεία ωστόσο εδώ και τρία χρόνια κρατά η Ρωσία κατέχοντας ποσοστό 37% σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τρεις ισχυροί της Ε.Ε., η Γαλλία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία, είναι σύμφωνα με την έκθεση και οι τρεις χώρες με τη δυναμικότερη παρουσία, καθώς υπολογίζεται ότι το 80% των εξαγωγών από την Ε.Ε. προέρχεται από εκεί. Ακολουθούν η Σουηδία, η Ιταλία και Ολλανδία.
Τα συμφέροντα
Οι «αποδόσεις» αυτές είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθούν οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών, επισημαίνουν οι αναλυτές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού για τις πολεμικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ από τη Σουηδία. Ακόμα και αν ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας είχε χαρακτηρίσει την πολιτική Μπους ως «παραβίαση του διεθνούς δικαίου», αυτό δεν εμπόδισε την σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση του να εξαγάγει την τελευταία λέξη της οπλικής τεχνολογίας στο Ιράκ. Αντιδράσεις υπήρξαν κυρίως από φιλειρηνικές οργανώσεις, όπως υποστήριξε όμως ο πρωθυπουργός κ. Γκόραν Πέρσον, σε τέτοιες περιπτώσεις προηγούνται τα εθνικά συμφέροντα και η πολιτική ασφαλείας της χώρας. Εκτίμησε, μάλιστα, ότι μια διακοπή των εξαγωγών θα βλάψει τη Σουηδία περισσότερο από ό,τι τις χώρες όπου έχει επιβληθεί εμπάργκο όπλων.
Ακολουθώντας ανάλογη τακτική, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας ανέπτυξε ιδιαίτερα ισχυρές εμπορικές σχέσεις με την Ινδονησία, γνωρίζοντας ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας προχωρούν σε αλλεπάλληλες καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπολογίζεται ότι το 2010 τα έσοδα από τις βρετανικές εξαγωγές στη χώρα αυτήν αυξήθηκαν από 2 εκατομμύρια, που ήταν πριν, σε 40 εκατομμύρια λίρες.
Ο καλύτερος «πελάτης»
Όσον αφορά την αγορά όπλων το 2010, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ινδία, η οποία εισήγαγε εξοπλισμό ύψους 3,6 δισ. δολαρίων κυρίως από τη Ρωσία και το Ισραήλ. Επίσης «καλοί» πελάτες της Ρωσίας υπήρξαν οι χώρες του NATO, ανάμεσα τους η Ελλάδα και τα Αραβικά Εμιράτα, ενώ από το Ισραήλ μεγάλες προμήθειες έκανε το 2010 η Τουρκία. Αντίθετα, η Ταϊβάν, η οποία πριν από 5 χρόνια βρισκόταν στην πρώτη θέση όσον αφορά την αγορά όπλων, φαίνεται ότι έχει ολοκληρώσει τον αμυντικό εξοπλιστικό κύκλο της.
Στέλνουν θάνατο όχι βοήθεια
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρήνης, το 2010 ο τζίρος από τις παγκόσμιες εξαγωγές ανήλθε στο ύψος των 784 δισ. δολαρίων, ποσοστό 15% μεγαλύτερο από ό,τι το 2007. Τα τελευταία χρόνια οι ισχυρές χώρες του πλανήτη, ανάμεσα τους τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Ρωσία, Γαλλία, Κίνα Βρετανία, ΗΠΑ) αποκόμισαν από τις εξαγωγές όπλων σε Αφρική, Ασία, Μέση Ανατολή και Λατινική Αμερική έσοδα μεγαλύτερα από τα ποσά που προσέφεραν στις περιοχές αυτές ως ανθρωπιστική βοήθεια.
Έχοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά, αλλά και τις εμπειρίες τους σχετικά με τη χρήση όπλων σε χώρες που παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, ανθρωπιστικές οργανώσεις έφεραν την περασμένη εβδομάδα συγκλονιστικά στοιχεία στο φως της δημοσιότητας. Την ώρα που η παγκόσμια κοινή γνώμη και οι εκπρόσωποι των δυτικών κυβερνήσεων παρακολουθούν με αποτροπιασμό τα βασανιστήρια των Αμερικανών στο Ιράκ, χώρες της Ε. Ε. συνεργούν στη μυστική μεταφορά όπλων και τεχνολογίας σε κράτη του αναπτυσσόμενου κόσμου, ενώ μεγάλες είναι οι παραλήψεις και τα κενά στους υπάρχοντες ελέγχους της Ε. Ε. για τις εξαγωγές όπλων.
Σύμφωνα την έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας, ιταλική κοινοπραξία εμπλέκεται στην κατασκευή αυτοκινήτων που χρησιμοποιούνται ως κινητοί θάλαμοι εκτελέσεων για τους θανατοποινίτες στην Κίνα.
