Ο Κωνσταντίνος Φίσερ είναι ένας από τους πολλούς Γερμανούς που ζουν μόνιμα στα Χανιά. Αντιφασίστας και καλλιτέχνης, τα τελευταία 23 χρόνια έχει μάθει την ιστορία αυτού του τόπου, συνθέτει τις δύο ιδιότητές του και δημιουργεί καλλιτεχνικές δημιουργίες με αντιφασιστικό μήνυμα: “θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα” – “I wish I knew more” – “Ich wünschte, ich wüsste mehr” λέγεται το τελευταίο πρότζεκτ του το οποίο ασχολείται όχι με τα εγκλήματα του εθνικοσοσιαλισμού αλλά με τις μεταπολεμικές γενιές και με τον τρόπο που αποδεχόμαστε ή αγνοούμε το παρελθόν που κληρονομήσαμε:
“Αφού η Γερμανία αρνείται, μέχρι και σήμερα ακόμη, να καταδεχθεί να μιλήσει για τις επανορθώσεις για τη γερμανική κατοχή στην Ελλάδα από το 1941 μέχρι το 1944 ή να επιστρέψει το αναγκαστικό δάνειο που πήρε σε βάρος της Ελλάδας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πρέπει να παραδεχθώ, ότι εγώ, ένας Γερμανός υπήκοος, γεννημένος τη δεκαετία του ’60, μεγάλωσα με κλοπιμαία. Γι’ αυτό και στο πρότζεκτ μου μετακινούμαι από τη γνωστή γερμανική δικαιολογία “Δεν ξέραμε τίποτα…” σε ένα πολύ προσωπικό “Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα…”
Ο Κωνσταντίνος Φίσερ προσπαθεί να καταδείξει τις επιπτώσεις του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου στα άτομα, μέσα στο κοινωνικό τους πλαίσιο, όπως επίσης και τις αδικίες που συνέβησαν τη μεταπολεμική εποχή. Προσπαθεί να απεικονίσει και τον τρόπο με τον οποίο οι ολέθριες συνέπειες εξακολουθούν να καταδιώκουν μέχρι σήμερα τους επιζώντες και των δύο πλευρών
Δέκα διαφορετικές καρτ-ποστάλ που διατίθενται δωρεάν στα Χανιά της Κρήτης και στο Αμβούργο της Γερμανίας τόπο που γεννήθηκε, στις οποίες περιγράφονται σε λίγα λόγια και σε τρεις γλώσσες οι ιστορίες ανθρώπων από την Κρήτη που επιβίωσαν ή πέθαναν κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Ο Κωνσταντίνος Φύσερ ξεκινά κάθε ιστορία με ένα “θα ήθελα να ήξερα περισσότερα”… για την Κατερίνα Βαρδουλάκη, τη Μαρία Δεσποτάκη, τον Ηλία Όσμο.
Λέει ο ίδιος:
“Δημιούργησα εννέα καρτ-ποστάλ με κείμενα που σχετίζονται με το θέμα αυτό και τις τοποθετώ σε καφετέριες των Χανίων της Κρήτης, όπου μένω εδώ και 23 χρόνια, και του Αμβούργου της Γερμανίας όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα.
Τα κείμενα, όπως κι ο τίτλος του project, είναι πολύ προσωπικά επειδή θέλω να απομακρυνθώ όσο το δυνατόν περισσότερο από την δικαιολογία που κυριάρχησε μετά τον πόλεμο στην συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών “Δεν ξέραμε τίποτα για όλα αυτά…”.
Υπάρχει, τέλος, και μια δέκατη, άδεια κάρτα, την οποία καλείται ο κάθε ένας να συμπληρώσει ο ίδιος. Κι αυτό, επειδή παραμένουν πολλές απορίες:
Απορίες που πηγάζουν από το γεγονός ότι η σιωπή κυριαρχούσε τόσο στις οικογένειες των θυμάτων όσο και στις οικογένειες των εγκληματιών.
Απορίες σχετικά με το πώς δεν αποδόθηκε ποτέ δικαιοσύνη για τα γερμανικά εγκλήματα πολέμου στην Ελλάδα και γενικότερα για τα εγκλήματα των Ναζί σε όλη την Ευρώπη, αλλά και απορίες με το πώς αποδέχονται νέοι Έλληνες, Γερμανοί κι άλλοι Ευρωπαίοι τόσα χρόνια μια κατάσταση ατιμωρησίας που υπονομεύει τα θεμέλια του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και των ευρωπαϊκών σχέσεων.”
Το πρότζεκτ “I wish I knew more…” ξεκίνησε από καφετέριες των Χανίων και του Αμβούργου στις 6 Απριλίου 2015. Όμως, ο καθένας μπορεί να βοηθήσει στη διάδοσή του επισκεπτόμενος την ιστοσελίδα του καλλιτέχνη πατώντας ΕΔΩ.
Σας παρουσιάζουμε κάποιες από τις ιστορίες που καταγράφονται:
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα…
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα για την Κατερίνα Βαρδουλάκη, την κυρία Κατίνα, τη γειτόνισά μου τόσα χρόνια στα Χανιά, που μου μαγείρευε κάθε μέρα, που ανησυχούσε όταν δεν ήμουνα καλά, που με φρόντιζε όταν ήμουν άρρωστος. Πολλές φορές μου μιλούσε για τη ζωή της στο χωριό της στη νότια Κρήτη, που τώρα είναι εγκαταλελειμμένο και για την οικογένειά της, παλιότερα και πιο μετά στα Χανιά. Μόνο για τον μεγαλύτερο αδελφό της που είχε χάσει στον πόλεμο δεν μιλούσε ποτέ, για να να μη με κάνει να νιώσω άσχημα, για να μη νιώσω άσχημα εγώ, ένας αυτοεξόριστος από τη Γερμανία, που βίωνα τη φιλοξενία σε έναν τόπο που είχε υποφέρει τα πάνδεινα από τη γερμανική κτηνωδία, από τη χειρότερη δυνατή αδικία.
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα…
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα για τη Μαρία Δεσποτάκη από τον Κακόπετρο Χανίων, που οι τέσσερις γιοι της, Εμμανουήλ, Σπύρος, Αναστάσιος και Χαράλαμπος εκτελέστηκαν σε αντίποινα για αντιστασιακές δράσεις, με τις οποίες δεν είχαν καμία σχέση. Και που μετά εξαναγκάστηκε από τους ίδιους Γερμανούς στρατιώτες να τους μαγειρέψει κοτόπουλα που τα ‘χαν κλέψει από κάπου, ενώ οι γιοί της κείτονταν νεκροί στην άκρη του δρόμου. Θα ‘θελα να την είχα γνωρίσει όσο ζούσε, θα ‘θελα να ‘χα μπορέσει να της πω πόσο ντρέπομαι: πόσο ντρέπομαι που μεγάλωσα σε μια Γερμανία που ποτέ της δεν νοιάστηκε για τα εγκλήματα πολέμου που έγιναν στην Ελλάδα, σε μια Γερμανία που ποτέ δεν σκέφτηκε σοβαρά να της πληρώσει μια αποζημίωση. Πόσο ντρέπομαι που μεγάλωσα σε μια χώρα που αρνείται μέχρι σήμερα να πληρώσει στην Ελλάδα τις επανορθώσεις.
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα…
Θα ‘θελα να ήξερα περισσότερα για τον Ηλία Όσμο, που οχτάχρονος πνίγηκε καθ’ οδόν προς το Άουσβιτς μαζί με τα μεγαλύτερα αδέλφια του Ρόζα και Σολομώντα, μαζί με τον πατέρα τους Δαυίδ και μαζί με ολόκληρη την εβραϊκή κοινότητα των Χανίων. Θα ‘θελα να ήξερα αν ονειρευόταν να γίνει Ραβίνος σαν τον παππού του. Θα ‘θελα να γινόταν να τον συναντήσω. Να τον συναντήσω σε μια πόλη που θα ‘χε μείνει ανέπαφη από αυτόν τον παράλογο πόλεμο. Θα ‘θελα να μπορούσα να μιλήσω μαζί του χωρίς να περιχαρακώνουν την ταυτότητά μας έννοιες όπως “Εβραίος”, “Γερμανός”, “Ραβίνος”, “τελική λύση”, χωρίς να βαραίνουν πάνω στην επικοινωνία μας.
