Του Γιώργου Σταυρουλάκη, Οικονομολόγος-Συγγραφέας – Ανιψιός Λούη Τίκα
Πρωτομαγιά. Παγκόσμια ημέρα γιορτής εργατικών αγώνων. Τιμή και δόξα σ’ αυτούς που αγωνίσθηκαν και ύψωσαν το ανάστημα τους στον κάθε σκληρό εργοδότη για καλύτερες συνθήκες δουλειάς, για ανθρώπινο ωράριο, αλλά και για μια δίκαιη αμοιβή. Ένας από αυτούς που αγωνίσθηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι και ο Λούης Τίκας (Ηλίας Σπαντιδάκης) από τη Λούτρα Ρεθύμνης.
Στις 20 Απριλίου 2024 συμπληρώθηκαν 110 χρόνια από τον ηρωικό θάνατο του. Μετανάστης στις ΗΠΑ το 1906 εργάσθηκε σκληρά σαν ανθρακωρύχος στο Κολοράντο των ΗΠΑ. Ηγέτης του συνδικάτου ανθρακωρύχων ένωσε μετανάστες από 26 εθνικότητες που δε μίλαγαν την ίδια γλώσσα. Επί οκτώ μήνες ηγήθηκε μιας μεγάλης απεργίας με 11.000 ανθρακωρύχους ενάντια στα συμφέροντα του Ροκφέλλερ και των άλλων ιδιοκτητών ορυχείων. Δολοφονήθηκε στη μάχη του Λάντλοου στις 20 Απριλίου 1914 όταν η Εθνοφρουρά, η Εθνοφυλακή και η ιδιωτική αστυνομία του Ροκφέλλερ κύκλωσαν τον καταυλισμό των απεργών στο Λάντλοου του Κολοράντο. Με μυδράλια γάζωσαν τους απεργούς και ρίχνοντας κηροζίνη στις σκηνές έκαψαν ζωντανά τα γυναικόπαιδα, ενώ με δυναμίτη ανατίναξαν τα πτώματα. Ανεξιχνίαστος ο αριθμός των νεκρών. Μόνο 18 αναγνωρίσθηκαν μεταξύ των οποίων και ο Λούης Τίκας.
Ο Λούης Τικας αγωνίσθηκε για τα δικαιώματα των εργατών και ο αγώνας του δικαιώθηκε. Μετά το θάνατο του ψηφίσθηκαν οι πρώτοι εργατικοί νόμοι. Ήρθαν καλύτερες μέρες στη ζωή των ανθρακωρύχων. Απέκτησαν ωράριο, πάρθηκαν μέτρα ασφάλειας στις στοές των ορυχείων και απέκτησαν καλύτερες αμοιβές στο μεροκάματο. Για πολλά χρόνια αποσιωπήθηκαν τα τραγικά γεγονότα του Λάντλοου. Όμως ο αγώνας και η θυσία του αναγνωρίσθηκε. Από το 1918 ο ανδριάντας του ατενίζει στο Λάντλοου.
Το 2009 η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακήρυξε το μνημείο του Εθνικό ιστορικό τόπο. Την ίδια χρονιά έγιναν και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στη Μαρίνα Ρεθύμνης. Τον Ιούνιο του 2018 έγιναν τα αποκαλυπτήρια νέου ανδριάντα στο Coal Memorial Park, στο Τρινιτάδ του Κολοράντο, δίπλα από το μουσείο του. Η μεγάλη λεωφόρος 18 μιλίων που συνδέει το Τρινιτάδ με το Λάντλοου πήρε το όνομα του σε «ΛΟΥΗΣ ΤΙΚΑΣ HWY». Κάθε χρόνο η Ένωση Ανθρακωρύχων αλλά και πολλά άλλα εργατικά συνδικάτα καταθέτουν στεφάνια στο μνημείο του. Γίνεται μνημόσυνο καθώς και Συμπόσιο που αναδεικνύουν τον αγώνα και την προσωπικότητα του. Αιωνία η μνήμη του.
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό με το Λούη Τίκα, τα μνημεία του καθώς και τον αντικαταστάτη του Πέτρο Κατσούλη προς αποφυγή λάθους.
